مسیر صعودی بورس در 100 روز

مسیر صعودی بورس در 100 روز

پس از 600 روز رکود در تالار شیشه ای، بورس 100 روز است که روند صعودی را طی کرده است. در این مدت نمایش اصلی تالار شیشه ای توانسته به حدود 29 درصد از طبقه ثبت شده در 5 بهمن 1393 برسد و تنها 1.4 درصد سقف تجربه شده در سال 1400 است.

جذابیت بازار با کاهش قیمت سهام به زیر ارزش ذاتی خود، در کنار ظهور مشوق هایی مانند افزایش قیمت کالاها، حذف دلار ممتاز، اقدامات اولیه سیاستمداران برای اصلاح برخی ساختارهای معیوب و بازگشت به زودی به انتظارات تورمی از جمله مهم ترین موارد است. عوامل مهم آنها از این روند صعودی حمایت می کنند.

بر اساس آمار، در همین بازه 100 روزه، نسبت قیمت به بازار 1.4 درصد افزایش یافته و میانگین ارزش روزانه معاملات نسبت به روزهای پایین بازار، رونق معاملات را نشان می دهد. با این حال، بازار سهام هنوز آنطور که باید داغ نیست و سهامداران واقعی همچنان تمایلی به سرمایه گذاری در تامین مالی خرد ندارند.

100 روز از آغاز اعتراضات اخیر بورس تهران می گذرد و در این مدت نمایشگر اصلی تالار شیشه ای توانسته حدود 29 درصد از طبقه ثبت شده در پنجمین باخمن جابه جا شود. دستیابی به قیمت های زیر بورس، همراه با ظهور مشوق هایی مانند افزایش قیمت کالاها و از سرگیری مجدد انتظارات تورمی اخیر، از مهم ترین دلایل حمایت از این روند صعودی است.

شاخص کل سهام اکنون تنها 1.4 درصد از سقف سال 1400 کاهش یافته است و کارشناسان بازار می گویند نزدیک شدن به این محدوده می تواند برای سرمایه گذاران کمی دلهره آور باشد. آیا شاخص کل از این مرحله به راحتی عبور می کند یا به اندازه دو روند صعودی شکل گرفته در 1.5 سال اخیر مسیر صعودی بورس در 100 روز موقتی خواهد بود؟

این گزارش برای پاسخ به این سوالات نیست و تنها به دنبال بررسی آمارهای ثبت شده در این بازه 100 روزه است.

سه موج بالارونده در رکود فرسایشی

روند صعودی قیمت سهام که از اوایل بهمن ماه سال گذشته آغاز شده بود، امسال نیز ادامه داشت، بنابراین در اواسط فروردین امسال این نماگر نسبت به آخرین روز خود بیش از 21 درصد حرکت کرده و طبق استانداردهای معمول، فاز صعودی یا نزولی خواهد داشت. تعاریف بازارهای مالی

این سومین بار از آغاز رکود 600 روزه تالار شیشه ای بود که معامله گران شاهد تغییر فاز و موج صعودی بودند. در موج اول صعودی که از اوایل آبان ماه 1378 آغاز شد، شاخص بورس با رشد 26 درصدی به رقم 1.527 میلیون رسید، اما ادامه پیدا نکرد و به 1.5 میلیون کاهش یافت.

اما موج دوم رشد سال گذشته بود که شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در اوایل خرداد 1400 به 1.95 میلیون واحد سقوط کرد و شاهد تغییر جهت این نماگر بود و به اوج این نماگر رسید. سال یعنی 1.575 میلیون واحد زودتر در شهریور همان سال بودیم که حدود 44 درصد افزایش را نشان دادیم اما این موج صعودی ادامه پیدا نکرد و دوباره شاخص کل مجبور به عقب نشینی شد.

در آخرین رشد کل شاخص ها که از اوایل بهمن ماه سال گذشته آغاز شد، شاخص کل تاکنون حدود 29 درصد رشد داشته و تنها 1.4 درصد سقف مشاهده شده در فراز و نشیب های اخیر است.

بررسی موج سوم مشوق ها

بررسی ها نشان می دهد که افزایش قیمت جهانی کالاها ناشی از تهاجم روسیه به اوکراین یکی از مهم ترین محرک های رشد اخیر بازار سهام است. بر اساس شاخص کالای بلومبرگ که سبد متنوعی از مواد خام را پوشش می دهد، میانگین قیمت یک کالا به دلار در دو سال گذشته بیش از دو برابر شده است که نسبت به سال جدید 48 درصد افزایش داشته است. جنگ ترکش در شرق اروپا شاخص بیش از 31 درصد افزایش یافت.

در این میان بورس تهران که به دلیل حضور شرکت های بزرگ معدنی، فلزی، پتروشیمی و پالایشی عملا بورس کالا محسوب می شود، ارتباط مستقیم و مهمی با روند قیمت کالاها در سطح جهانی دارد. روند صعودی قیمت کالاها در بازار جهانی تاکنون توانسته است عملکرد بورس را افزایش دهد و انتظارات برای افزایش سودآوری شرکت‌های کالایی مبتنی بر بورس را افزایش دهد.

علاوه بر این مهم، کاهش شدید قیمت سهام طی یک سال و نیم گذشته و تعدیل نسبت قیمت به سود به کانال 5 واحدی آن، انگیزه ای برای افزایش جذابیت سهام سرمایه گذاری بوده است. جذابیتی که محدود به گروه های محصول محور نبود

همچنین شامل سهام خرد در بورس اوراق بهادار تهران نیز می شود. بر اساس آمارها در این بازه زمانی شاخص کل بورس که به عنوان نماینده سهام کم ارزش بازار شناخته می شود با افزایش بیش از 35 درصدی همراه است که نشان می دهد بورس های کوچک تری در پیش هستند.

در این شرایط است که اقدامات مثبت سیاستمداران در سال جاری، مانند نشان دادن نامحدود عمق مظنه برای معامله گران و افزایش متقارن دامنه نوسانات به 60 درصد، این سیگنال را به سهامداران ارسال کرد که اصلاح ساختاری بازار سهام اجتناب ناپذیر است. فرسایش بلندمدت سهام و نصف شدن سرمایه بسیاری از سرمایه گذاران در این مدت باعث شد تا بتوانیم بازدهی بازار را افزایش دهیم.

کاستی های بازار سرمایه بیش از هر زمان دیگری توسط فعالان بازار برطرف شده و اکنون نه تنها در بدنه کارشناسی، بلکه سهامداران خرد این بازار نیز به این واقعیت پی برده اند که بورس نیازمند اصلاحات ساختاری و رفع محدودیت ها است که در هر زمان که باشد. ریسکی است و حتی تا زمانی که حسابرسی انجام نشود، دوره های صعودی خوشایند نخواهد بود، زیرا سهامداران متوجه شده اند که افزایش قیمت ها که معمولاً منجر به جوش و چاقی در بورس می شود، کاهشی فرسایشی است. و طاقت فرسا خواهد بود که اجتناب ناپذیر است، بنابراین شاهد تقاضای کلی در بازار برای اصلاح ساختارها هستیم که لحظه مثبتی برای جذب سرمایه های بی خانمان است.

اما 4200 دلاری که جنجال زیادی را در میان سیاستمداران به راه انداخته است، اکنون بسیار نزدیک به خداحافظی است. سهامداران اکنون امیدوارند که این دغدغه مهم در سال جاری برطرف شود تا زمینه برای سودآوری شرکت های بورسی فراهم شود.

شاید یکی از دلایل افزایش کاندیداهای خرید سهام در گروه های مرتبط به همین موضوع برمی گردد و در صورت خداحافظی اقتصاد ایران با دلار ترجیحی می توان چشم انداز روشنی را برای بورس ها و بنگاه های معاملات ملکی ارائه کرد.

و جدای از همه این مشوق ها، اکنون افزایش مجدد انتظارات تورمی بازار سهام را داغ کرده است و باید دید که آیا مانند سال 1999، دوباره شاهد سرازیر شدن موجی از سرمایه های بی خانمان به بازار سهام برای جلوگیری از تورم خواهیم بود یا خیر. وضعیت به دلیل افزایش فشار روی گرده ها متفاوت است.

البته لازم به ذکر است که با وجود سرد شدن اخبار، اما همچنان امیدواریم که شاهد احیای این معاهده نقض شده توسط آمریکا باشیم. در صورت احیای برجام، اگرچه خبری از افزایش انتظارات تورمی نخواهد بود، اما ثبات اقتصادی، قابل پیش‌بینی بودن اقتصاد، کاهش هزینه‌ها و مشکلات مبادله کالا و خدمات برای شرکت‌های صادرات‌محور، موجب افزایش درآمدهای ریالی می‌شود. بهبود خانوارها و از همه مهمتر برچیدن اقتصاد دیکتاتوری از طریق کاهش فشار تحریم ها بر دولت ها، محرک قدرتمندی برای بورس تهران خواهد بود. مشکلی که می تواند مزایای زیادی برای شرکت های ثبت شده داشته باشد. چه داخلی و چه صادراتی.

افزایش 100 روزه سهام از طریق آمار

همانطور که گفته شد در 100 روز گذشته که شاخص بورس وارد روند صعودی جدیدی شد، شاخص بورس حدود 29 درصد (نرخ سود مرکب روزانه بر اساس روزهای کاری در بورس 0.4 درصد) رشد کرد و نماگر هم وزن افزایش یافت. 35 درصد

در همین حال، P/E کل بازار سهام از 7.3 به 8.7 واحد افزایش یافت که 1.4 واحد افزایش داشت. خالص خریدهای واقعی اگرچه در بازه 100 روزه هنوز مثبت نشده است، اما میانگین ارزش روزانه این متغیر از 287 میلیارد تن در روزهای رکود بورس به 86 میلیارد تن در رونق اخیر کاهش یافته است، اما ارزش کوچک معامله در بازار سهام نیز متغیر مهم دیگری است. همواره مورد توجه کارشناسان و تحلیل گران بورس است.

همانطور که آمار نشان می دهد، میانگین ارزش روزانه این متغیر در دوره مورد بررسی، یعنی. از 26 فوریه 2014 تا روز قبل، از 40000 میلیارد تن گذشت و در روزهای اخیر به حدود 7000 میلیارد تن رسیده است. این در حالی است که در برخی از روزهای رکود سال گذشته ارزش معاملات حتی به کمتر از یک تریلیون تن رسید و بازار سهام در فضای نیمه بسته حاکم بود.

۲۹ درصد سود در ۱۰۰ روز

دنیای‌اقتصاد : بعد از رکودی ۶۰۰روزه در تالار شیشه‌ای، حالا ۱۰۰روز است که بورس مسیری صعودی را طی می‌کند. در این مدت نماگر اصلی تالار شیشه‌ای توانسته است حدود ۲۹درصد از کف ثبت‌شده در ۵بهمن‌۱۴۰۰ اوج بگیرد و تنها ۴/ ۱درصد تا سقف تجربه‌شده در سال۱۴۰۰ فاصله دارد. افزایش جذابیت بازار با رسیدن قیمت‌ سهام به سطوح پایین‌تر از ارزش ذاتی و در کنار آن خودنمایی محرک‌هایی همچون رشد قیمت جهانی کامودیتی‌ها، حذف دلار ترجیحی، گام‌های اولیه سیاستگذار برای اصلاح برخی ساختارهای معیوب و جدیدتر از همه بازگشت مجدد انتظارات تورمی از مهم‌ترین عواملی هستند که این روند صعودی را پشتیبانی می‌کنند. آن‌گونه که آمارها نشان می‌دهد در همین بازه ۱۰۰روزه، نسبت قیمت به درآمد بازار ۴/ ۱واحد افزایش یافته است و میانگین روزانه ارزش معاملات نیز نسبت به روزهای کم‌فروغ بازار، از رونق گرفتن معاملات حکایت می‌کند. با این حال تنور بورس هنوز آن‌چنان که باید داغ نشده است و سهامداران حقیقی برای سپردن سرمایه‌های خرد به این بازار همچنان مردد هستند.

100 روز از آغاز رالی صعودی اخیر در بورس تهران می‌گذرد و در این مدت نماگر اصلی تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌ای توانسته حدود 29‌درصد از کف ثبت‌شده در 5بهمن‌‌‌‌‌‌‌ماه فاصله بگیرد. رسیدن قیمت‌‌‌‌‌‌‌ سهام به سطوح پایین‌تر از ارزش ذاتی و در کنار آن خودنمایی محرک‌هایی همچون رشد قیمت جهانی کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌ها و جدیدتر از همه شدت گرفتن مجدد انتظارات تورمی از مهم‌ترین دلایلی است که این روند صعودی را پشتیبانی می‌کند. حالا شاخص‌کل سهام تنها 4/ 1‌درصد از سقف تجربه شده در سال 1400 فاصله دارد و آنگونه که خبرگان بازار می‌گویند ممکن است نزدیک‌شدن به این محدوده تا حدودی به هراس سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران بینجامد. آیا شاخص‌کل به‌راحتی این مرحله را نیز پشت‌سر می‌‌‌‌‌‌‌گذارد یا همانند دو موج صعودی شکل گرفته در 5/ 1 سال گذشته، موقتی خواهد بود؟ این گزارش قصد پاسخ‌دادن به این سوالات را ندارد و تنها درصدد مرور آمار و ارقام ثبت‌شده در این برش زمانی 100 روزه است.

سه موج صعودی در رکودی فرسایشی

روند صعودی قیمت سهام که از اوایل بهمن سال گذشته آغاز شده بود، در سال‌جاری ادامه یافت تا در میانه فروردین‌‌‌‌‌‌‌ماه سال‌جاری، این نماگر از کف اخیر خود بیش از ۲۱درصد فاصله بگیرد و بر اساس تعریف‌‌‌‌‌‌‌های مرسوم در بازارهای مالی وارد فاز صعودی یا گاوی شود. این سومین‌‌‌‌‌‌‌بار از آغاز رکود ۶۰۰روزه در تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌ای بود که معامله‌‌‌‌‌‌‌گران شاهد تغییر فاز و موجی افزایشی بودند. در موج اول صعود که استارت آن از اوایل آبان 99 خورد، شاخص‌کل سهام 26‌درصد افزایش ارتفاع داد و توانست خود را تا محدوده یک‌میلیون و 527‌هزار واحد بالا بکشد اما از ادامه راه واماند و تا محدوده یک‌میلیون و 150‌هزار واحد عقب‌نشینی کرد. موج دوم صعود اما در سال گذشته تجربه شد، پس از آن که شاخص‌کل بورس تهران در اوایل خردادماه 1400 تا کف یک‌میلیون و 95‌هزار واحد نزول کرده بود، شاهد تغییر مسیر این نماگر و رسیدن به قله آن سال یعنی یک‌میلیون و 575‌هزار واحد در اوایل شهریورماه آن سال بودیم که از رشد حدود 44‌درصدی حکایت می‌‌‌‌‌‌‌کرد، اما این موج صعودی نیز دوام نیاورد و بار دیگر شاخص‌کل مجبور به عقب‌‌‌‌‌‌‌نشینی شد. در جدیدترین رالی صعودی شاخص‌کل که از اوایل بهمن‌‌‌‌‌‌‌سال گذشته آغاز شد، تا به اینجای کار شاخص‌کل حدود 29‌درصد صعود کرده و تنها 4/ 1درصد تا سقف تجربه‌شده در موج‌های صعودی اخیر فاصله دارد.

مروری بر محرک‌های موج سوم

آنگونه که بررسی‌‌‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهد صعود قیمت جهانی کالاهای اساسی که به موجب تهاجم روسیه به اوکراین رقم خورد، یکی از مهم‌ترین محرک‌های آخرین رالی صعودی بازار سهام بود. بر اساس شاخص کالایی بلومبرگ که سبد متنوعی از مواد خام را پوشش می‌دهد، متوسط قیمت کالاها به دلار در دو سال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذشته بیش از دوبرابر شده و در بازه زمانی یکساله نیز از رشدی 48‌‌‌‌‌‌‌درصدی حکایت می‌کند و در سال نو میلادی و پس از اصابت ترکش‌‌‌‌‌‌‌های جنگ رخ داده در شرق اروپا، این شاخص رشد بیش از 31‌درصدی را تجربه کرده است. در این میان بورس تهران که با توجه به حضور شرکت‌های بزرگ معدنی، فلزی، پتروشیمی و پالایشی، در عمل بورسی کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌محور به‌شمار می‌‌‌‌‌‌‌رود، ارتباط مستقیم و مهمی با روند قیمت مواد خام در سطح جهانی دارد. به این ترتیب تا به اینجای کار روند صعودی تجربه شده در نرخ کالاهای اساسی در بازار جهانی توانسته با تقویت انتظار از افزایش سودآوری شرکت‌های کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌محور بازار سهام، نماگرهای بورسی را نیز صعودی کند. در کنار این عامل مهم، کاهش جدی قیمت سهام در یک و نیم سال گذشته و تعدیل نسبت قیمت به درآمد به کانال 5واحد خود محرکی بود تا شاهد افزایش جذابیت سهام سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری باشیم. جذابیتی که تنها مختص گروه‌های کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌محور نبود و

سهام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ کوچک بورس تهران را نیز دربرگرفت. آنگونه که آمارها نشان می‌دهد در این برش زمانی، شاخص‌کل هم‌‌‌‌‌‌‌وزن که به‌عنوان نماینده سهام با ارزش بازار پایین شناخته می‌شود، با افزایش بیش از 35‌درصدی همراه شده که از سبقت کوچک‌ترهای بورسی حکایت می‌کند.

در چنین شرایطی بود که اقدامات مثبت سیاستگذار در سال‌جاری همچون نمایش نامحدود عمق مظنه برای معامله‌‌‌‌‌‌‌گران و افزایش متقارن دامنه‌نوسان به 6‌درصد به سهامداران این سیگنال را ارسال کرد که اصلاح ساختاری بورس در تیررس قرار دارد و می‌توان به افزایش کارآیی این بازار امیدوار بود، ضمن آنکه رکود فرسایشی طولانی‌‌‌‌‌‌‌مدت سهام و نصف‌شدن سرمایه بسیاری از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران در این مدت سبب شده تا

نقص‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بازار سرمایه بیش از گذشته مورد‌‌‌‌‌‌‌توجه فعالان بازار قرار گیرد و حالا نه‌‌‌‌‌‌‌تنها در بدنه کارشناسی، بلکه سهامداران خرد این بازار نیز به این واقعیت پی برده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند که بورس نیازمند اصلاحات ساختاری و رفع محدودیت‌هایی است که در هر برش زمانی به گونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را در معرض ریسک قرار می‌دهد و تا زمانی که تجدیدنظری در این‌‌‌‌‌‌‌خصوص نشود، حتی دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های صعودی نیز چندان خوشایند نخواهند بود، چراکه سهامداران به این واقعیت پی برده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند افزایش قیمت‌هایی که عموما به حبابی‌‌‌‌‌‌‌شدن و چربی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گرفتن بدنه بازار سهام منجر می‌شود، نزولی فرسایشی و طاقت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فرسا را به‌‌‌‌‌‌‌دنبال خواهد داشت که گریزی از آن نیست، از این‌رو شاهد ایجاد مطالبه‌‌‌‌‌‌‌ای عمومی در بازار برای برای اصلاح ساختارها هستیم که نکته‌‌‌‌‌‌‌ای مثبت برای جذب سرمایه‌‌‌‌‌‌‌های سرگردان است.

و اما دلار 4200‌تومانی که ماجراهای زیادی برای سیاستگذاران ایجاد کرده است، حالا به خداحافظی بسیار نزدیک شده است. سهامداران حالا چشم امید دارند که در سال‌جاری، این دغدغه مهم مرتفع شود تا زمینه برای رشد سودآوری شرکت‌های بورسی نیز فراهم شود. شاید یکی از دلایل افزایش متقاضیان خرید سهام گروه‌های مرتبط نیز به این موضوع برگردد و در صورت خداحافظی اقتصاد ایران با دلار ترجیحی، چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز روشنی را می‌توان برای بورس و شرکت‌های ریالی متصور بود.

و اما از همه این محرک‌‌‌‌‌‌‌ها که بگذریم، حالا شدت‌گرفتن مجدد انتظارات تورمی نیز جمع بورسی‌‌‌‌‌‌‌ها را گرم کرده است و باید دید آیا همانند سال 99 مجددا شاهد سرازیر شدن موج سرمایه‌‌‌‌‌‌‌های سرگردان به بازار سهام برای در امان ماندن از گزند تورم خواهیم بود یا این‌بار به واسطه افزایش فشار بر گرده خانوارها شرایط متفاوت است. البته باید توجه داشت که با وجود سردشدن تنور اخبار برجامی، اما هنوز امید می‌رود به‌زودی شاهد احیای این معاهده نقض‌شده از سوی آمریکا باشیم. در صورت احیای برجام هر چند خبری از شدت‌‌‌‌‌‌‌گیری انتظارات تورمی نخواهد بود اما ثبات اقتصادی، پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌‌پذیرشدن اقتصاد، کاهش هزینه و دردسرهای مبادله کالا و خدمات برای شرکت‌های صادرات‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌محور، افزایش درآمد شرکت‌های ریالی به سبب بهبود وضعیت معیشتی خانوارها و از همه مهم‌تر برچیده‌‌‌‌‌‌‌شدن بساط اقتصاد دستوری با کاهش فشارهای تحریمی بر دولت‌ها خود محرکی قدرتمند برای بورس تهران خواهد بود. موضوعی که می‌تواند سودی چندگانه برای بنگاه‌های بورسی؛ چه داخلی و چه صادراتی داشته باشد.

رالی 100 روزه بورس از دریچه آمار

همان‌طور که اشاره شد در 100 روز اخیر که شاخص‌کل سهام وارد موج جدید صعودی شده است، شاخص‌کل حدود 29‌درصد (نرخ بهره مرکب روزانه بر اساس روزهای کاری بورس معادل 4/ 0 درصد) و نماگر هم‌‌‌‌‌‌‌وزن 35‌درصد افزایش ارتفاع داده است.

در این میان P/ E کل بازار سهام از 3/ 7 به 7/ 8 واحد رسیده که از رشد 4/ 1واحدی حکایت می‌کند. خالص خرید حقیقی‌‌‌‌‌‌‌ها اما هر چند هنوز در بازه زمانی 100 روزه مثبت نشده است اما میانگین روزانه این متغیر از 287 میلیارد‌تومان در روزهای رکودی بورس به 86 میلیارد‌تومان در رالی صعودی اخیر، کاهش یافته است، اما ارزش معاملات خرد سهام متغیر مهم دیگری است که همواره مورد‌توجه کارشناسان و تحلیلگران بورسی است. آنگونه که آمارها نشان می‌دهد میانگین روزانه این متغیر در برش زمانی مورد بررسی یعنی از 6 بهمن‌‌‌‌‌‌‌ 1400 تا روز گذشته، از4‌هزار میلیارد‌تومان فراتر رفته و در روزهای اخیر نیز به حدود 7‌هزار میلیارد‌تومان رسیده است؛ این در حالی است که در برخی روزهای رکودی سال گذشته ارزش دادوستدها حتی به کمتر از‌ هزار میلیارد‌تومان نیز رسیده بود و فضایی نیمه‌تعطیل را بر بازار سهام حاکم کرده بود.

چه عواملی اجازه نداد تا بورس به مسیر صعودی باز گردد

حجم کل معاملات سهام در بورس تهران در سالی که گذشت به یک میلیون و ۶۰۲ هزار و ۶۳۵ میلیون سهم رسید که طی ۲۳۹ روز معاملاتی در ۱۵۱ میلیون و ۵۳۲ هزار و ۸۹۴ دفعه معامله انجام شد.

به گزارش خبرنگار مهر، سیاست گذاری‌های بانک مرکزی در ۱۴۰۰ حاکی از مسیر صعودی بورس در 100 روز کاهش تورم متوسط دوازده‌ماهه و نقطه به نقطه بود. هر چند که اقلام کالایی تورم ماهانه بالاتری را نسبت به اقلام خدمتی تجربه کرده و سهم بالاتری را از تورم ماهانه شاخص کل به خود اختصاص دادند. با این حال، تورم ماهانه کالاهای بادوام بواسطه همبستگی بالای نوسانات قیمت آنها با نوسانات بازار ارز، رشد محدودی را تجربه کردند.

در حوزه تجارت خارجی نیز گمرک ایران اعلام کرد، طی یازده‌ماهه سال جاری ارزش صادرات گمرکی معادل ۴۳.۵ میلیارد دلار بوده که نشانگر افزایش ۳۹.۹ درصدی آن در مقایسه با دوره مشابه سال ۱۳۹۹ است. همچنین ارزش واردات گمرکی در دوره مزبور معادل ۴۶.۶ میلیارد دلار گزارش شده است که حاکی از افزایش ۳۵.۶ درصدی آن نسبت به مدت مشابه سال قبل است که نشان می‌دهد در مجموع تراز تجاری ایران همچنان منفی است.

طی مدت مذکور در بازار رسمی ارز نیز متوسط نرخ فروش دلار حواله‌ای و اسکناس مندرج در سامانه سنا به ترتیب معادل ۲۴۲.۵ و ۲۵۰.۷ هزار ریال بود که این متغیر در هر دو بازار نسبت به ماه قبل از آن به ترتیب معادل ۱.۹ و ۵.۷ درصد کاهش نشان می‌دهد. همچنین تحولات بازار غیررسمی حاکی از کاهش قابل توجه متوسط نرخ دلار در سال ۱۴۰۰ بوده است.

در سایر بازارهای دارایی از جمله مسکن، بررسی‌ها حاکی از افزایش شاخص «قیمت مسکن معامله‌شده» است، به‌گونه‌ای که بر اساس اطلاعات اخذ شده از سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور، متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده در شهر تهران طی بهمن‌ماه ۱۴۰۰ نسبت به ماه قبل ۰.۴ درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۶.۴ درصد افزایش را تجربه کرد.

در بازار سهام نیز شاخص کل بورس اوراق بهادار در روز پایانی اسفند ماه ۱.۶ درصد افزایش یافت. در این بازار شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس تهران با ۴.۵۵ درصد رشد از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا آخرین روز معاملاتی بازار سهام در اسفند ماه توانست افزایش ۵۹.۵۴۰ واحدی را برای خود به ثبت رساند. شاخص کل بورس در ابتدای سال ۱۴۰۰ با رقم یکمیلیون و ۳۰۷ هزار واحد کار خود را آغاز کرد و در آخرین روز کاری این نماگر را با عدد یک میلیون و ۳۶۷ واحد به بازار تحویل داد.

شاخص کل بورس با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ و مشخص شدن پیروزی آیت الله رئیسی در انتخابات در حالی روند صعودی به خود گرفت که بسیاری از سهامداران امید داشتند با توجه به وعده‌های انتخاباتی رئیس جمهور منتخب برای حمایت از بورس، سیاست‌های یک شبه و تماماً به نفع سهامداران عمده و شرکت‌های حقوقی و دولت از تصمیم‌گیری‌های مسئولان بورس رخت ببندد.

از ۲۸ خرداد سال جاری تا ۱۲ مرداد که روز تنفیذ رئیس جمهور دولت سیزدهم بوده است، بورس در یک روند صعودی متعادل با رشد ۲۱۶ هزار واحدی روبرو شد و توانست به عدد یک میلیون و ۳۷۶ هزار واحدی برسد.

از ۱۲ مردادماه ۷ شهریورماه سال جاری، بورس به روند متعادل خود ادامه داد. ۳ شهریور نیز روز رأی اعتماد به وزرای دولت سیزدهم بود؛ در این روز شاخص کل بورس توانست به عدد یک میلیون و۵۵۰ هزار واحدی برسد. بالاترین میزان شاخص کل بازار سرمایه در سال ۱۴۰۰ روز ۷ شهریور ماه و عدد یک میلیون ۵۷۵ هزار واحد بوده است.

اما از ابتدای شهریورماه با مشخص شدن وزرای دولت سیزدهم، بورس به یکباره روند نزولی به خود گرفت. ابهام در مؤلفه‌های بنیادی بورس یکی از عمده ترین دلایل این ریزش بوده است. مشخص نبودن برنامه وزیر اقتصاد در مورد بورس، نوسانی بودن قیمت دلار، برنامه جدی دولت در خصوص کنترل کسری بودجه و تورم و… از جمله دلایل ریزش بورس از نظر بنیادی بوده است.

از ابتدای شهریورماه و از روزهایی که شاخص کل به بالاترین میزان خود در سال ۱۴۰۰ رسیده است تا روز ۱۷ آبان سال جاری بورس چند مرتبه روند خود را تغییر داده است. اما در مجموع شاخص کل بازار سرمایه از ابتدای شهریور تاکنون کاهش ۱۰۵ هزار واحدی را تجربه کرده است.

بورس مسیر صعودی بورس در 100 روز در تاریخ‌های ۳۱ شهریور و ۹ آبان به یک حمایت جدی برخورد کرده و تغییر روند داده است. اما نکته قابل توجه در این زمینه خروج پول از بازار سرمایه بوده است. این روند خروج پول سهامداران خرد از ابتدای شهریور تشدید شده است.

نماگر بازار اول اما در حالی با رشد ۹.۸۱ درصدی در پایان سال ۱۴۰۰ نسبت به ابتدای سال روبرو شد که شاخص بازار دوم بورس تهران با کاهش ۱.۶۷ درصدی در سال قبل، نشان داد که معامله گران بورس تهران به سهم‌های بزرگ و شاخص ساز توجه بیشتری داشته‌اند.

شاخص کل هم وزن نیز در سالی که گذشت با کاهش ۲۰.۸۱ درصدی به رقم ۳۴۸ هزار و ۲۷۰ واحد رسید. این نماگر در ابتدای سال عدد ۴۳۹ هزار و ۸۰۱ واحد را نشان می‌داد.

گزارش‌های دریافتی از بورس تهران نشان می‌دهد در بازار اول سهام ارزش معاملات این بازار به ۴ میلیون و ۳۰۸ هزار و ۸۱۵ میلیارد ریال در پایان سال ۱۴۰۰ بالغ شده است. این رقم در مقایسه ارزش معاملات این بازار در اسفند ماه با ماه قبل از آن حاکی از کاهش بیش از ۶۵ درصدی است.

حجم معاملات نیز در این بازار به ۵۹۹ هزار و ۳۰۷ هزار میلیون سهم رسید که در اسفند ماه ۱۴۰۰ با افت بیش از ۴۷ درصدی نسبت به بهمن ماه مواجه بود.

در بازار دوم سهام نیز ارزش معاملات این بازار در بورس تهران در حالی تا پایان سال ۱۴۰۰ به ۴ میلیون و ۵۴۰ هزار و ۵۸۴ واحد رسید که این بازار در ماه پایانی این سال با کاهش بیش از ۶۲ درصدی ارزش معاملات خود نسبت به بهمن ماه مواجه بود.

حجم معاملات در بازار دوم بورس تهران نیز در سالی که گذشت به ۸۰۸ هزار و ۱۴۱ میلیون سهم بالغ شد که در اسفند ماه از افت بیش از ۲۶ درصدی نسبت به ماه قبل حکایت داشت.

در بازار بدهی بورس تهران اما ارزش معاملات این بازار به ۴۴۸ هزار و ۱۴ میلیارد ریال رسید که در اسفند ۱۴۰۰ از رشد بیش از ۹۳ درصدی ارزش معاملات این بازار نسبت به بهمن ماه خبر می‌داد.

همچنین ارزش معاملات صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله نیز با افزایش بیش از ۳۶ درصدی ارزش معاملات خود در ماه پایانی سالی که گذشت روبرو شدند که در نهایت ارزشی بالغ بر ۳ میلیون و یکصد هزار و ۸۸۵ واحد را برای این تابلوی معاملاتی در پایان سال ۱۴۰۰ برجای گذاشتند.

در مجموع ارزش معاملات بورس تهران در آخرین روز کاری بازار در سال ۱۴۰۰ به ۱۲ میلیون و ۴۱۲ هزار و ۵۳۱ میلیارد ریال رسید که در مقایسه با ماه قبل افت ۵۴ درصدی این ارزش را نشان می‌داد.

حجم کل معاملات سهام در بورس تهران نیز در سالی که گذشت به یک میلیون و ۶۰۲ هزار و ۶۳۵ میلیون سهم رسید که طی ۲۳۹ روز معاملاتی در ۱۵۱ میلیون و ۵۳۲ هزار و ۸۹۴ دفعه معامله میان خریداران و فروشندگان سهام دست به دست شده است.

در سالی که گذشت روند تغییرات نرخ بازار بین‌بانکی نشان دهنده کاهش این نرخ در بهمن‌ماه در قیاس با ماه‌های گذشته و تثبیت آن در محدوده ۲۰.۳ درصد بوده است.

علیرغم کاهش حجم معاملات بازار بین بانکی طی بهمن ماه ۱۴۰۰، افزایش کل مبلغ توافق بازخرید در عملیات بازار باز و تسهیلات قاعده مند در طی این دوره حاکی از استفاده منابع در دسترس برخی بانک‌ها یعنی بانک‌هایی که پیشتر دارای مازاد قابل عرضه در بازار بین بانکی بودند برای تأمین نیازهای نقدینگی خود و کاهش مازاد قابل عرضه آنها در بازار بین بانکی است.

در روزهای پایانی سال ۱۴۰۰ عمدتاً با توجه به تداوم کاهش انتظارات تورمی، روند نزولی نرخ‌های بازده اوراق مالی اسلامی دولتی ادامه یافت؛ به‌نحوی که در این ماه نرخ بازده اسناد مذکور با سررسیدهای یک، دو و سه‌ساله، به‌ترتیب با ۱.۲۱، ۱.۳۳ و ۱.۰۳ واحد درصد کاهش نسبت به ماه قبل به‌ترتیب به ۲۲.۰۷، ۲۳.۱۰ و ۲۴.۰۳ درصد رسید.

مطابق گزارش‌ها، آهنگ رشد پایه پولی در دوازده ماهه منتهی به بهمن ماه ۱۴۰۰ روند کاهشی را طی کرد به‌گونه‌ای که رشد پایه پولی دوازده ماهه از ۴۲.۱ درصد در مرداد ماه به ۳۳.۲ درصد در بهمن‌ماه رسید. همچنین پایه پولی در پایان بهمن ماه ۱۴۰۰ (معادل ۵۸۰۷.۵ هزار میلیارد ریال) نسبت به پایان سال ۱۳۹۹، رشدی معادل ۲۶.۶ درصد داشته است.

این در حالی است که حجم نقدینگی در پایان بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰ (معادل ۴۶۲۴۱.۰ هزار میلیارد ریال) نسبت به پایان سال ۱۳۹۹ معادل ۳۳.۰ درصد رشد یافت.

بر اساس اعلام وزارت امور اقتصادی و دارایی، کارگزاری بانک مرکزی از ابتدای سال جاری تا پایان بهمن‌ماه ۱۴۰۰، سی و دو مرحله حراج و سه مورد پذیره‌نویسی اوراق مالی اسلامی دولتی برگزار کرد که در مجموع، ۷۵۵.۴ هزار میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی دولتی توسط بانک‌ها و سایر سرمایه‌گذاران خریداری شد.

بر همین اساس، در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰ جمعاً به مبلغ ۹۴.۶ هزار میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی دولتی از طریق کارگزاری بانک مرکزی فروخته شد.

همچنین در یازده‌ماهه سال جاری از محل سهمیه ارزی سال ۱۴۰۰ در حدود ۱۴.۸ میلیارد دلار ارز با نرخ ترجیحی به صورت نقدی و اعتباری به واردات کالاهای اساسی، دارو، تجهیزات پزشکی و نیز واکسن کرونا اختصاص یافته است.

در سالی که گذشت بورس تهران با کسب بازدهی ۹/ ۲ درصدی، در مقایسه با سایر بازارهای موازی در حالی پایین‌ترین بازدهی را برای خود ثبت کرد که بازده اسکناس دلار در این سال با بیش از ۸/ ۵ درصد رشد قیمت و سکه با ۱/ ۱۱ درصد بازدهی در کانون توجه اغلب سرمایه گذاران بودند در عین حال بازار مسکن نیز بنابر گزارش‌ها از رشد بیش از ۹ درصدی برخوردار بوده است.

تصمیم غیرکارشناسی تعدیل نامتقارن دامنه‌نوسان سهام از مثبت و منفی ۵‌درصد به مثبت ۶ و منفی ۲‌درصد و سپس تغییر آن از مثبت ۶ و منفی ۳‌درصد از سوی رئیس وقت سازمان بورس در ابتدای سال ۱۴۰۰ در حالی به افزایش صف‌های طویل فروش سهام انجامید که در ادامه با وجود رشد نرخ تورم و انتظار معامله گران برای جبران کاستی‌ها و بازدهی‌های از دست رفته در این دوره زمانی خاص، اما فرصت اصلاح پرتفوی را از اغلب معامله گران گرفت. هرچند که در ادامه کار این تصمیم از سوی سازمان بورس در اواخر اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ متوقف و دامنه نوسان قیمت سهام به حالت قبلی خود بازگشت.

با استقرار دولت سیزدهم در ۲۱ مهر ماه ۱۴۰۰، مجید عشقی به‌جای محمدعلی دهقان‌دهنوی به عنوان ششمین رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار در ۱۵ سال اخیر منصوب شد.

بورس ۱۴۰۰ اگر چه در سالی که گذشت برای معامله گران این بازار حرف چندانی برای گفتن نداشت اما با توجه به توافق برجام و رخدادهای بین المللی بویژه افزایش نرخ جهانی نفت و تورم جهانی می‌تواند در صورت حمایت همه جانبه دولت دستکم برای نیمه اول امسال چشم انداز دیگری را پدیدار سازد.

افزایش نقدینگی حدود ۴۰ درصد و رسیدن به حدود ۴,۵۰۰ هزار میلیارد تومان در کنار برآورد تورم ۴۰ درصدی در سال ۱۴۰۰ در حالی سال آینده را نیز همچنان از بابت رشد حجم نقدینگی قابل تأمل کرده که آمار تشکیل سرمایه ثابت ناخالص یا به عبارتی اشتغال آتی نگران‌کننده است.

به زعم اغلب کارشناسان اصلی ترین ناکامی‌ها در سال ۱۴۰۰ شامل ضعف در کنترل حجم نقدینگی؛ نداشتن سیاست مالی و پولی مناسب برای کنترل نرخ تورم؛ داشتن درک سطحی از مشکلات و مسائل اقتصادی و فقدان توانایی در دسترسی به عمق این مسائل؛ عدم برخورد بی‌طرفانه با بازار سهام و تلاش برای رشد شاخص بورس بدون توجه به شرایط عمومی اقتصاد کشور؛ عدم‌کنترل سیستم بانکی کشور در جلوگیری از خلق پول جدید و استمرار بدهی‌های بانک‌ها به بانک مرکزی و نداشتن توجه کافی به ساختار ناسالم ترازنامه بانک‌ها؛ ناتوانی در یکسان‌سازی نرخ ارز و از بین بردن بازارهای متعدد و موازی ارز در کشور؛ بی‌توجهی به روندهای غالب اقتصاد جهان و روندهای اثرگذار بر اقتصاد کشور؛ عدم‌انباشت سرمایه در کشور و وجود سرمایه منفی در سال ۱۴۰۰؛ عدم‌بهره‌برداری درست و به‌موقع از فرصت‌های موجود در بازار جهانی؛ جبران فقدان بهره‌وری در سیستم دولتی با انتشار بی‌رویه اوراق بدهی و اعمال کنترل در اقتصاد به جای اعمال سیاست‌های اقتصادی است.

تغییر مسیر بورس و دلار

قیمت دلار همواره به عنوان یک عامل موجب رشد بورس است. در دوره‌های مختلف افزایش قیمت دلار توانسته روند معاملات بازار سرمایه را تغییر دهد و به نوعی آن را صعودی کند، در حال حاضر قیمت دلار بازار آزاد به بیش از 30 هزار تومان رسیده و در محدوده 32 الی 33 هزار تومان نوسان می‌کند. حال کارشناسان عقیده دارند که افزایش قیمت دلار به عنوان یک محرک می‌تواند روند بازار سرمایه را تغییر دهد و به نوعی آن را صعودی کند.

سعید جعفری، کارشناس بازار سرمایه ضمن تشریح ریسک‌هایی که این بازار با آن رو به رو است به ایسنا گفت: مهم‌ترین مساله بورس اختلاف نرخ دلار در بازار آزاد و سامانه نیما است. مهم‌ترین موضوعی که وجود دارد این است که بین رشد قیمت دلار در بازار آزاد و دلاری که شرکت‌های بزرگ بورسی در سامانه نیما عرضه می‌کنند اختلاف زیادی وجود دارد و این باعث شده است با وجود آنکه شاهد رشد قیمت دلار در بازار آزاد هستیم بازار سرمایه نزولی شده و همانند سایر بازارها با تورم رشد نکند.

وی ادامه داد: شرکت‌های بورسی که از صادرکنندگان بزرگ کشور محسوب می‌شوند ملزم شده بودند به اینکه دلار خود را در سامانه نیما به اختلاف زیاد نسبت به بازار ازاد عرضه کنند و این باعث شده بود که سهام شرکت‌ها نیز تحت فشار باشد. اما دلیل اینکه شاهد صعود چشمگیر بازار در روزهای قبل بودیم این بود که اعلام شد صادرکنندگان می‌توانند دلار خود را با نرخ توافقی بفروشند. یعنی با نرخ‌های بالاتر از نرخ نیما که این باعث شد هیجان خرید در بازار مخصوصا در نمادهای صادراتی و پتروشیمی‌ها ایجاد شود.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با اشاره به وضعیت بازارهای جهانی اظهار کرد: از طرف دیگر ریسک‌هایی در بازارهای جهانی وجود دارد. ریزش شدید بازار بورس امریکا و احتمال ایجاد رکود گسترده باعث شده است سهامداران در بازار داخلی احتیاط کنند زیرا بسیاری از شرکت‌ها کامودیتی محور و وابسته به قیمت‌های جهانی هستند و اگر رکود در بازار جهانی رخ دهد دامنه آن به کالاها در ایران نیز می‌رسد.

جعفری با اشاره به احتمال قطعی برق صنایع نیز گفت: از طرف دیگر در استانه فصل گرما هستیم و برق برخی واحدهای تولیدی در مقاطعی قطع می‌شود و سرمایه‌گذاران نگران هستند این قطعی برای چند ماه ادامه‌دار باشد و باعث شود شرکت‌ها در گزارش‌ها هم عملکرد خوبی در حوزه تولید و فروش نداشته باشند. همین ریسک باعث احتیاط معامله گران می‌شود. بسیاری انتظار دارند روند بازار سرمایه همسو با تورم رشد کند اما این اتفاق کمرنگ شده است. با این حال من فکر می‌کنم از هفتعه بعد مجددا صعود ملایمی در بازار داشته باشیم.

بورس چاره اقتصاد کشور

علی حسینی، کارشناس اقتصادی گفت: در حال حاضر عمده کالاها اعم از کالاهای اساسی، زراعتی، تولیدی و. به جز نان و دارو که احتمالا به زود ارز ترجیحی آنها نیز حذف خواهد شد، با افزایش قیمت مواجه شده‌اند. افزایش قیمت‌ها، منجر به تورم در سال جاری خواهد شد و این موجبات نارضایتی عمومی را فراهم کرده و بر آن دامن خواهد زد. از سویی تصمیمات سازمان مالیاتی در خصوص مالیات‌هایی که برای اصناف تعیین شده، موجبات نارضایتی در اصناف را فراهم کرده و آنها را به خیابانها کشیده است. از طرفی تمام مولفه‌های اقتصاد در حوزه‌های طلا، ارز، سکه، مسکن و. از رشد قیمتی غیرقابل قبولی برخوردار شده‌اند و با توجه به چسبندگی قیمتها، پایین آوردن این قیمتها سخت بوده و اصلاح 50 تا 100 درصدی آنها امری دور از ذهن است.

وی ادامه داد: با افزایش قیمت‌ها و از جمله نرخ دلار، روز به روز قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد. البته بخشی از اتفاقاتی که در این دوسال اتفاق افتاده بخشی به اقدامات دولتی قبلی مربوط است که به هر تقدیر باید حل و مدیریت شوند. در دولت فعلی نمی‌توان همه تقصیرها را برگردن دولت قبلی انداخت چون در حال حاضر دولت فعلی پاسخگوست و باید تمرکز بر حل مشکلات باشد. به اعتقاد من این مساله به راحتی قابل حل است. بهترین راه‌حل، هدایت سرمایه مردم به سمت بورس است. این کارشناس اقتصادی تشریح می‌کند: با شرایط موجود بهترین راه‌حل بازار سرمایه است. دوسال قبل بازار سرمایه با افزایش‌هایی روبرو شد ولی به تدریج شاخصها از 2میلیون و 200 به یک میلیون و سیصد کاهش یافت. در حال حاضر، بورس خیلی عقب‌تر از سایر بازارهاست. سرمایه‌هایی که در قالب سکه، ارز و. در دست مردم است می‌تواند به سمت بازار سرمایه هدایت شود. خبر که بازار سرمایه را می‌تواند حرکت دهد و موتور متحرک آن باشد، بحث واگذاری گروه خودرو است. عموما هر زمان بنا بوده حرکتی در بورس ایجاد شود گروه خودرو توانسته این حرکت را ایجاد کند.

حسینی در ادامه گفت: با توجه به افزایش نرخ ارز، انتظار می‌رفت پتروشیمی، سیمان و فولاد بتوانند با افزایش‌هایی بورس را تکان دهند ولی نتوانستند. خودرو می‌تواند محرک خوبی باشد. وزارت کار، اقتصاد، نفت و صنایع نیز می‌توانند این اقدام را با یک مدیریت مناسب و صحیح صورت دهند. این اتفاق به جای اینکه فرآیندش در چند ماه طی شود، می‌تواند طی حرکتی انقلابی در مدت زمان کوتاهی صورت گیرد. اگر بازار بورس حرکت کند درآمد مردم افزایش می‌یابد. این فارغ از بحث یارانه است. در دولت قبل مردم به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه دعوت شدند، در حال حاضر از هر 4 نفر یک نفر حداقل در بورس سرمایه دارد. براساس آمار بالای 50 میلیون نفر دارای سهام عدالت هستند.

وی توضیح داد: تا زمانی که بورس روند مثبت نیافته سهام عدالت نباید در بازار خرید و فروش شود و بعد از مثبت شدن روند، این امکان می‌تواند فراهم شود، پس از اینکه روند بازار مثبت شد آزاد شود. در حال حاضر می‌توان گفت 70 یا 80 درصد مردم سهام عدالت دارند. شروع حرکت بازار سرمایه می‌تواند سبب افزایش قیمت سهام عدالت شود. با افزایش این قیمت، درآمد مردم نیز بالا می‌رود و تمایل به سمت بورس افزایش می‌یابد. این کارشناس اقتصادی در پاسخ به سوال شرط موفقیت در این مسیر چیست، اظهار کرد: گروه خودرو محرک و پیشران باشند. تیم قوی از قوه قضاییه و مجلس و وزارتخانه‌های مربوطه بر این مهم نظارت کرده و بازار و تحولات آن را رصد کند، سازمان بورس نیز جلوی فروش حقوقی‌ها در این گروه راه که موجبات صدمه به سهامدار جز را فراهم می‌کنند، به خصوص در آغاز رونق بازار، بگیرند. به زبان دیگر، هرچه زودتر ارزشگذاری خودرو انجام شود و سازمان بورس نیز نظارت لازم و دقیق بر عرضه حقوقی‌ها در این گروه داشته باشد. من به نتایج این اقدام خوشبین هستم و معتقدم به حل مشکلات فعلی اقتصاد کمک خواهد کرد.

وی در نهایت گفت: دولت با اقداماتی که می‌کند می‌تواند باعث رونق بورس شود. اولین کار اصلی و جدی دولت در این خصوص ارزشگذاری زودتر گروه خودرو است، همین یک حرکت سبب سرازیر شدن پول به سمت بورس خواهد شد. دولت خواهد توانست از محل خرید و فروش سهام کسب مالیات و درآمد نماید. از سویی رونق و شور و اشتیاق را نیز برای مردم به ارمغان آورده و از نارضایتی‌ها به تدریج بکاهد. علاوه بر اینکه درآمد مردم افزایش می‌یابد، درآمد خود دولت نیز افزایش خواهد یافت. دولت طبق برآورد من حداقل می‌تواند 30 تا 50 هزار میلیارد تومان از محل مالیات خرید و فروش سهام در بورس کسب کند.

بازار رشد می‌کند؟

آن طور که کارشناسان می‌گویند، در بازار بسیاری از صنایع به کف‌های حمایتی خود رسیده‌اند و کفسازی خوبی در بازار انجام شده است. هم‌اکنون ارزش معاملات خوبی در بازار را شاهد هستیم. تنها نکته نگران‌کننده بازار دست اندازی دولت و تصمیمات شبانه و قبیله‌ای است که بسیاری از مدیران وقت در این بازار انجام می‌دهند. بازار سرمایه در سال ۱۴۰۰ دارای یک حباب منفی مسیر صعودی بورس در 100 روز بود و واقعا وقتی به سهام نگاه می‌کردیم ارزنده بودند.

اما در ابتدای سال ۱۴۰۱ بازار یک جهش خوبی را تجربه کرد و عمده این مساله به دو خبر باز می‌گشت که یک خبر مربوط به خودرویی‌ها بود و خبر بعدی انتظارات تورمی مردم. مردم دیگر احساس می‌کردند که قیمت سهام به یک جایی رسیده است که دیگر بازار توانایی دیدن این اعداد را ندارد و قرار است قیمت‌های بالاتری را بازار به خود ببیند. همچنین بحث تورم جهانی و احتمال تداوم آن نیز تاثیر خودش را بر قیمت کامودیتی‌ها نشان داده و، چون در بازار ما بسیاری از نماد‌های اصلی بر پایه کامودیتی هستند از تورم جهانی و رشد قیمت‌های جهانی منتفع خواهند شد. به علاوه با توجه به اینکه پیش بینی می‌شود نرخ دلار از قیمت‌های فعلی پایین‌تر نرود، این هم به نوبه خود بر قیمت کامودیتی‌ها تاثیرگذار است؛ بنابراین قیمت‌های جهانی مناسب، نرخ دلار، رشد قیمت محصولات برخی شرکت‌ها، تورم، حذف ارز ۴۲۰۰تومانی با توجه به عقب ماندن بورس از سایر بازارها، حکایت از این دارند که بازار ما در سال جاری مستعد رشد می‌باشد و بهبود آن به مراتب بهتر از دو سال اخیر خواهد بود.

هرچند شاید این رشد سریع و عجول نباشد، اما روند حرکتی منطقی‌ای را با توجه به شواهد می‌تواند در برگیرد. با تمام بی‌اعتمادی‌های اخیر، بهبود این روز‌های بازار، حاکی از این است که نقدینگی‌های در بازار سرمایه، دور خودش را در بازار‌های دیگر زده و اکنون تمرکزش را بر ارزندگی بازار سرمایه قرار داده، ولی باز هم با وجود بهبود حجم معاملات معتقدم پول‌های پارک شده‌ای در بیرون از بازار هست که منتظر شرایط بهتر جهت ورود به بازار هستند. ریسک کنونی بازار موضوع توافقات وین هست که همچنان بازار را در بلاتکلیفی قرار داده و در صورت حل این مشکل دورنمای بسیار بهتری در انتظار بازار خواهد بود همچنین اگر بازار سرمایه از قیمت‌های دستوری نجات یابد، کمک بزرگی به تخصیص بهینه منابع خواهد شد. ضمن اینکه شفافیت قیمت‌ها نیز یکی از خواسته‌های مهم فعالین بازار سرمایه می‌باشد تا بازار از تصمیمات غیرمنطقی درباره تعیین قیمت‌ها در امان باشد.

به اعتقاد کارشناسان چشم‌‌‌‌‌‌‌انداز بازار سهام در سال جاری به عوامل متعددی بستگی دارد. از متغیر‌‌‌‌‌‌‌های کلان می‌توان به عنوان یکی از این عوامل نام برد. اینکه چه اتفاقاتی در موضوع مذاکرات اتمی رخ خواهد داد، درآمد ارزی کشور به چه سمت و سویی میل می‌کند و‌‌‌‌‌‌‌ پارامتر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که وضعیت کسری‌بودجه سال جاری را تعیین خواهند کرد، از مهم‌ترین عواملی محسوب می‌شوند که متغیر‌‌‌‌‌‌‌های کلان کشور را شکل می‌دهند.

مسیر صعودی بورس در 100 روز

«ابتکار» عوامل موثر در بازگشت بازار سرمایه به مسیر صعودی را بررسی کرد بورس در راه شاخص 2 میلیونی؟

کیمیا نجفی
دامنه روند صعودی بازار سرمایه که هفته گذشته آغاز شده بود، به هفته جاری هم رسید و شاخص کل بورس روز گذشته بیش از ۲۰ هزار واحد افزایش یافت. در معاملات روز شنبه بازار سرمایه شاخص کل بورس با ۲۰ هزار و ۷۲۸ واحد افزایش تا رقم یک میلیون و ۲۳۳ هزار واحد افزایش یافت. شاخص کل با معیار هم وزن هم ۴۲۳ واحد صعود کرد و به رقم ۳۸۰ هزار و ۹۰۳ واحد رسید. حالا با صعودی شدن چند روزه شاخص بورس امیدواری برای رشد دوباره بازار به وجود آمده و مهم‌ترین پرسش سهام‌داران این است که رشد شاخص تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
کارشناسان و فعالان بازار نظرات متفاوتی را برای چگونگی وضعیت بورس در ماه‌های آتی بیان می‌کنند. عده‌ای معتقدند بازار دیگر شاهد رشدها آنچنانی نخواهد بود و فعالان نباید انتظار جهش‌ شاخص را داشته باشند. اما عده‌ای دیگر از کارشناسان بر این باورند که برخی از ریسک‌های بازار از بین رفته و حالا باید منتظر شیب ملایم رشد شاخص باشیم. سعید جعفری، یکی از تحلیلگر بازار سرمایه است که معتقد است بازار در شرایط مناسبی قرار دارد او در گفت‌وگو با ایسنا، به بررسی ابهاماتی که برای بازار سرمایه رفع شده است، پرداخت و روند این بازار در کوتاه‌مدت را صعودی پیش‌بینی کرد. وی با بیان اینکه برخی ابهامات برای بازار سرمایه درحال کمرنگ شدن هستند، اظهار کرد: «قیمت سهم‌ها در چند ماه گذشته اصلاح قابل توجهی را تجربه کردند. از سوی دیگر نرخ ارزی که بسیاری انتظار داشتند به واسطه لغو تحریم‌های برجامی افت خیلی شدیدی داشته باشد، کاهش چندانی نداشت و بالای ۲۴ هزار تومان تثبیت شده است. همچنین قیمت‌های جهانی طی شش ماه گذشته رشد زیادی را تجربه کردند. به طور کلی مجموعه این عوامل باعث شده است که فضا شفاف‌تر و با توجه به در پیش داشتن مجامع شرکت‌ها که سود خوبی هم تقسیم خواهند کرد، اقبال به خرید سهام بیشتر شود. حدودا از یک ماه گذشته انتظار می‌رفت دوره افت بازار به پایان برسد و روند صعودی بسیار ملایمی آغاز شود که به نظر می‌رسد از حدود ۱۰ روز قبل، این اتفاق افتاده است. فکر میکنم این روند فارغ از نوسانات دو تا سه روزه آینده بازار، ادامه داشته باشد و بازار تا اواخر مردادماه رشد ملایمی را تجربه کند. بعد از یک ماه آینده هم همچنان صعود را داشته باشیم.»
بدون شک بار دیگر شاخص به 2 میلیون تومان می‌رسد

مصطفی صفاری، کارشناس بازار سرمایه نیز با اشاره به افزایش امید در بورس به بررسی وضعیت بازار در ماه‌های آتی پرداخت و در این خصوص به «ابتکار» گفت: بدون شک بازار سرمایه سال جاری شاخص 2 میلیون را بار دیگر خواهد دید. متاسفانه مردم درگیر توهم پولی شده‌اند و گمان می‌کنند که 100 هزار تومان امسال همان ارزش 100 هزار تومان سال گذشته را دارد. واقعیت این است که 100 هزار تومان امروز 40 درصد پایین‌تر از 100 هزار تومان پارسال می‌ارزد. بنابراین اگر تورم را در نظر بگیریم پس شاخص حتما 2 میلیون را شاهد خواهد بود.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به ناامیدی‌های مخابره شده به بازار طی ماه‌های اخیر اشاره کرد و گفت: طی ماه‌های اخیر ناامیدی فراروانی به بازار بورس مخابره شد اما با مشخص شدن نتیجه انتخابات و رویکرد آقای رئیسی نسبت به بازار سرمایه بخشی از امیدها در حال احیا بوده و ما شاهد این مسئله در بازار سرمایه هستیم.
صفاری در بخش دیگری از صحبت‌هایش به کاهش ارزش اسمی قیمت‌ها تاکید کرد و در این خصوص ادامه داد: من معتقدم ارزش اسمی تغییر کرده است. طی ماه‌های اخیر هر کالایی را که نگاه کنیم بالای 40 تا 50 درصد گران شده است از آدامس گرفته تا هر مواد غذایی بنابراین شاخص حتما 2 میلیون واحد را می‌بیند اما ارزش اسمی سهم‌ها پایین آمده و طبیعی است که باید بازار بازگردد و همان پیش‌بینی که می‌‌کردیم که بعد از مشخص شدن نتایج انتخابات بازار باز خواهد گشت اتفاق افتاد.
وی اظهار کرد: شاخص در سال گذشته که به 2 میلیون رسید حباب بسیاری داشت و امسال اگر تورم را در نظر بگیریم باید عدد شاخص 2 میلیون 960 هزار واحد باشد. بنابراین بازگشت شاخص به 2 میلیون (ارزش 2 میلیون) با توجه به نرخ تورم 1 میلیون 350 هزار سال گذشته می‌شود.
امید سبب بازگشت بازار در مسیر صعود شد
صفاری در پاسخ به این پرسش که چه عاملی سبب بازگشت رشد به بازار سرمایه شد، گفت: اولین چیزی که باعث رشد مجدد شاخص شد بازگشت امید بود. مسئله بعدی نیز فصل مجامع بوده و تقسیم سود انجام می‌شود. سال 99 سالی تورمی بود و اکنون شرکت‌ها سودهای تورمی دارند و همین مسائل سبب شده است که بازار بازگردد.
سهام‌داران صبر را پیشه کنند
این کارشناس بازار سرمایه در پایان با توصیه به سهام‌داران ادامه داد: سهام‌داران باید در قدم اول صبر را پیشه کنند. سال جاری سال تولید، پشتوانی‌ها و مانع‌زدایی نام‌گذاری شده است و طبیعی است که اثر این مسئله را در سودآوری شرکت‌ها و رشد تولید ببینیم و پس از آن بدون شک شاخص بورس هم در وضعیت مناسبی قرار خواهد گرفت.