همچون اوراق بهادار!
در گزارش پیش‌رو نگاهی داریم به فرآيند مشارکت بورس کالايي در حوزه انبارداري که ظاهرا با الگوبرداری از تجربیات سایر کشورها در زمینه تبدیل نظام انبارداری به یک کسب‌وکار تخصصی راه‌اندازی شده است و نشان می‌دهد سيستم قبض انبار چگونه مي‌تواند معاملات بازار را براي ذي‌نفعان مختلف تجارت تسهيل کند. به‌ويژه، اگر انبارها به يک بورس کالا مرتبط شده باشند، چراکه قبض‌ها مي‌توانند به‌عنوان ابزار تحويل در بازار بورس استفاده شوند.
براساس مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار، گواهی سپرده کالایی، ورقه بهاداری است که به موجب دستورالعمل پذیرش انبارها و صدور، معامله و تسویه گواهی سپرده کالایی بورس کالای ایران صادر می‌شود و مؤید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده شده در انبار است و پشتوانه آن قبض انباری است که توسط انباردار صادر می‌شود.
این معاملات تاکنون برای محصولات زعفران، پسته، سکه، زیره، ذرت و جو راه‌اندازی شده و معاملات به‌صورت روزانه در حال انجام و در سایت www.tsetmc.com در قسمت بورس کالا / گواهی سپرده کالایی برای عموم قابل مشاهده است. فهرست انبارهای پذیرش شده در بورس کالا نیز در سایت بورس کالا به نشانی www.ime.co.ir در سربرگ انبارها قابل مشاهده است.
معاملات گواهی سپرده کالایی بدین صورت انجام می‌گیرد که ابتدا بورس کالا یک کالای خاص را با توجه به مشخصات کیفی و استانداردهای فنی انبارداری و مشخصه‌های بازار آن محصول شناسایی می‌کند، سپس از فعالان بازار که متقاضی پذیرش انبار هستند درخواست می‌کند تا مستندات لازم را جهت بررسی به بورس کالا ارسال کنند.
در صورتی که انبار و تجهیزات آن و انباردار مورد تایید بورس کالای ایران قرار گیرد، پس از اخذ بیمه‌نامه‌ها و تضامین لازم، این انبار به‌عنوان انبار بورسی پذیرش و معرفی شده و برای این انبار، با توجه به محصول مورد پذیرش، یک نماد معاملاتی در سامانه‌های بورسی تعریف می‌شود و از این پس اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند جهت تحویل دادن کالای حائز شرایط به انبار مراجعه کنند.
انبار نیز پس از ارزیابی کمی و کیفی کالا براساس دستورالعمل‌ها (و در صورت نیاز اخذ تاییدیه از آزمایشگاه‌های مورد تایید بورس کالا) آن را نزد خود نگهداری می‌کند اقدامات توسعه ای بورس های کالایی و به فرد متقاضی یک رسید انبار تحویل داده می‌شود. در سامانه‌های بورسی (نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی) مشخصات کالا و فرد تحویل‌دهنده ثبت می‌شود که در واقع سند مالکیت کالا به شمار می‌رود و در اصطلاح بورسی به آن «گواهی سپرده کالایی» می‌گویند.
فرد دارنده گواهی سپرده کالایی می‌تواند از طریق سامانه‌های شرکت‌های کارگزاری نسبت به فروش گواهی سپرده خود اقدام کند، یا هر زمان تمایل داشته باشد، کالا را از انبار تحویل بگیرد. سایر اشخاص نیز می‌توانند در صورت تمایل، با خرید و فروش در سامانه‌های شرکت‌های کارگزاری، مالک یک گواهی سپرده کالایی شوند یا در ازای دریافت وجه معامله، مالکیت خود را به دیگری واگذار کنند. البته نمادهای معاملاتی تعریف‌شده دارای سررسید هستند و مالکان می‌بایست تا آن تاریخ اقدام به فروش گواهی یا تحویل گرفتن کالا از انبار نمایند.
برای انبارهای بورس کالا که عمدتا توسط بخش خصوصی فعال در آن بازار کالایی مدیریت می‌شوند به ازای هر روز نگهداری کالا و با توجه به حجم کالا، هزینه انبارداری محاسبه می‌شود که از مالک گواهی سپرده کالایی در زمان فروش گواهی یا تحویل گرفتن کالا اخذ می‌گردد.
در بورس کالای ایران همانند بسیاری از بورس‌های کالایی در کشورهای پیشرفته، انبارها تحت مالکیت بورس نیستند و بورس کالا صرفا انبارهایی را که منطبق با استانداردهای بورس باشند، پذیرش می‌کند.
برای پذیرش انبار در بورس کالای ایران ارائه مدارک زیر الزامی است:
– تقاضانامه صدور گواهی پذیرش انبار مطابق فرمت بورس
– اطلاعات انبار از قبیل نام، مشخصات و ظرفیت
– مدارک مالکیت یا اجاره انبار
– بیمه‌نامه معتبر جهت پوشش کامل خسارات احتمالی به انبار و کالاهای موجود در آن
– اطلاعات در خصوص شرایط فنی انبار
– مشخصات کامل هویتی انباردار
– اطلاعات تضامینی انباردار برای پوشش و جبران خسارت‌های احتمالی
مدارک لازم برای انباردار نیز به شرح ذیل است:
– در مورد اشخاص حقیقی: نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه، کد ملی، آدرس محل سکونت و تصویر مدارک شناسایی.
– در مورد اشخاص حقوقی: نام، کد اقتصادی، شناسه ملی، اساسنامه، آگهی تاسیس و آخرین تغییرات آن براساس روزنامه رسمی و مشخصات کامل هویتی مدیران.
چک لیست بازرسی انبار در بورس کالای ایران براساس نوع محصول متفاوت است. بازرسی براساس چک لیست هر محصول انجام می‌شود و موارد ذیل در آن مورد بررسی قرار می‌گیرد: محل انبار، تخلیه و بارگیری، کف انبار، دیوارها و سقف انبار، دربها و پنجره‌های انبار، تهویه هوای انبار، تأسیسات زیربنایی، وسایل اطفای حریق انبار، ایمنی انبار، تجهیزات انبار و سابقه فعالیت.
در صورت درخواست انبار برای پذیرش نزد بورس کالا، پس از انجام بازرسی‌های اولیه به‌منظور تودیع تضامین لازم، انباردار می‌بایست به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی مراجعه نماید.
کارمزد پذیرش انبار در بورس کالای ایران در سال ۱۳۹۸ به میزان پنج در هزار (005/0) ارزش ریالی و قیمت بازار نقدی کالای سپرده‌شده در انبار در تاریخ پذیرش انبار و به میزان حداقل ۵۰ میلیون ریال و سقف ۳۰۰ میلیون ریال است.
موانع توسعه انبارداری در بورس کالا
درحال‌حاضر توسعه نظام انبارداری چه در سطح ملی و چه در سطح نیازهای فعلی شرکت بورس کالای ایران با دو مانع بزرگ مواجه است: از یک طرف نبود نهاد نظارتی تخصصی در حوزه انبارداری و از طرف دیگر، ضعف قوانین بالادستی در حوزه انبارداری و قبض انبار.
در حال حاضر انبارهای موجود در کشور به‌صورت متمرکز تحت نظارت قرار ندارند و فعالیت آنها رصد نمی‌شود. البته در سال‌های اخیر سامانه‌ای تحت نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت ایجاد شده است که انبارها می‌بایست اطلاعات خود را در آن ثبت کنند، اما صرف ورود اطلاعات از جانب برخی انبارها نمی‌تواند زمینه نظارت موثر را فراهم کند.
همچنین با توجه به نبود یک سازوکار نظارتی یکپارچه و نامشخص بودن متولی حوزه انبارداری نامشخص بودن وظایف و انجام اقدامات توسعه ای بورس های کالایی امور به‌صورت موازی توسط وزارت صمت، گمرک ایران، مناطق آزاد، وزارت جهاد کشاورزی و اتحادیه‌ها، عملیات انبارداری در کشور ریسک بسیاری دارد و از این رو نیز سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین نهادهایی همچون شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در خصوص اخذ تضامین از انبارها بسیار محتاطانه عمل می‌کنند.
البته با گذشت زمان و با شناخت بیشتر فعالیت‌ها، از شدت سختگیری‌ها کاسته شده است، اما همچنان شرایط احراز صلاحیت فعلی هزینه بسیاری بر انبارها تحمیل می‌کند، بنابراین در صورتی که یک نهاد نظارتی ملی برای این امر تعیین شود، خواه یک سازمان خارج از وزارتخانه‌ها باشد یا یک زیرمجموعه تخصصی در یکی از وزارتخانه‌های فعلی (وزارت صمت یا وزارت جهاد کشاورزی)، می‌تواند با ایجاد الزامات برای انبارها و بازرسی‌های دوره‌ای و… از میزان ریسک این کسب و کارها بکاهد و حتی این نهاد نظارتی با ایجاد یک صندوق تضمین برای جبران خسارت در سطح ملی می‌تواند هزینه‌های مالی انبارها را تا حد زیادی کاهش دهد.
مانع دیگر توسعه انبارداری، نبود قانون مشخص برای شناسایی قبض انبار به‌عنوان یک سند مالکیت و یک ابزار معامله و تحویل است. عدم وجود قوانین حمایت‌کننده، رسیدگی به مشکلات حقوقی و قضایی را دشوارتر کرده و ریسک حوزه انبارداری را افزایش خواهد داد.
حوزه انبارداری در بورس کالای ایران
فرآیند تحویل کالا به انبارهای تحت نظارت بورس کالای ایران
اقدامات توسعه ای بورس های کالایی
واحد آموزش کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار از شروع ثبت نام و آغاز برگزاری دوره‌های جدید آموزشی عمومی و گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای بازارسرمایه خبر داد.
علاقمندان دوره‌های آموزشی کانون کارگزاران بورس واوراق بهادار می‌توانند به مناسبت پانزدهمین سالروز تاسیس کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و روز «کارگزار» از تخفیفات و شرایط ویژه این مجموعه به مدت دو هفته بهره‌مند شوند.
مدیر آموزش کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار: «واحد آموزش کانون کارکزاران بورس و اوراق بهادار سعی دارد در یک فرآیند آموزشی منظم به صورت کاملا کاربردی و مبتنی بر تجارب کسب شده در شرایط واقعی حرفه، با نگاهی آسیب‌‌شناسانه دانش شغلی و مهارت‌های عملی مخاطبان را بهبود بخشد. این گواهی‌نامه کاربردی برای کارشناسان و مدیران فناوری اطلاعات یا هر شخص وابسته به عضو که هر یک از وظایف مرتبط با امور فناوری اطلاعات یک نهاد مالی را بر عهده دارد، تعریف شده است.»
بورس آینه تمام نمای اقتصاد کشورهاست
عضو هیات علمی دانشگاه کردستان گفت: بورس، آینه تمام نمای اقتصاد کشورهاست، چرا که گلچینی از بهترین شرکت‌های سرمایه گذاری آن کشور را در برگرفته و بر همین اساس افت بورس نشان از افت اقتصادی آن کشور است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا منطقه کردستان، پیمان امینی روز یکشبنه(22 مردادماه) در نشست تخصصی «بازار سرمایه با محوریت چگونگی سرمایه گذاری در بورس» که در سالن کنفرانس جهاددانشگاهی کردستان و با حضور جمعی از اساتید دانشگاهی و دانشجویان استان برگزار شد، با بیان اینکه بورس، بازاری با شاخص‌های بسیار گسترده است، اظهار کرد: امروزه بازار بورس مهمترین بخش اقتصادی کشورها به شمار می‌آید که وارد شدن به آن آسان اما خروج با موفقیت از این بازار بسیار دشوار است.
وی افزود: بورس، آینه تمام نمای اقتصاد کشورهاست، چرا که گلچینی از بهترین شرکت‌های سرمایه گذاری آن کشور را در برگرفته و بر همین اساس افت بورس نشان از افت اقتصادی آن کشور است لذا، دولت‌ها موظف‌اند که جلوی افت بورس را گرفته و از سقوط آن جلوگیری کنند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر مزایای زیاد تالار شیشه‌ای بورس، بیان کرد: امروزه مسئله اعتماد از اصلی‌ترین مشکلات بازار بورس است که لطمه وارد شدن به آن عواقب زیادی داشته و اصلاح شدن آن سال‌ها به طول می انجامد.
وی عنوان کرد: امروزه بورسی موفق است که بتواند اعتماد بازار سرمایه گذاری‌های مختلف را جلب کرده و با جذب قشرهای مختلف مردم اقتصاد خُرد را به اقتصاد کلان تزریق کرده و از آن بهره مند شود.
امینی، در ادامه این نشست به ارائه اطلاعاتی در مورد آشنایی با کلیات بورس پرداخت و گفت: هر اقتصادی شامل دو بخش واقعی (جابه جایی کالاها و خدمات نیروها) و مالی است.
وی با اشاره به اینکه بخش مالی اقتصاد، نقش بسیار مهمی در بازار سرمایه داشته و شامل اعتبارات و قراردادهایی است که بین افراد مختلف وجود دارد، تصریح کرد: انتقال وجوه بین واحدهای اقتصادی، کشف قیمت سرمایه و وجوه، انتشار و تجزیه و تحلیل اطلاعات، تسهیل داد و ستد و توزیع ریسک از مهمترین عوامل بخش مالی در اقتصاد است.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: بازارهای مالی دارای انواع دارایی‌های سررسید دار(مانند اوراق مشارکت و سهام که دارای تاریخ اعتبار هستند) و بدون سر رسید هستند که دارایی‌های بدون سررسید بخش اصلی بازار سرمایه گذاری است و این دارایی‌ها و اوراق را می‌توان همیشه نگهداشت و فقط زمانی که سرمایه گذار بخواهد کنسل می‌شوند.
وی بورس‌های اوراق بهادار، بورس‌های کالا، بانک‌های سرمایه گذاری، کارگزاران، معامله گران، بازارسازان، مشاوران سرمایه گذاری، شرکت‌های سرمایه گذاری و موسسات رتبه بندی را از جمله نهادهای فعال در بازارهای مالی فعال اعلام کرد.
در ادامه این نشست حضار به پرسش و پاسخ در ارتباط با بازار بورس و مباحث مربوطه پرداختند.
یادآور می شود، این نشست دومین نشست تخصصی برگزار شده توسط دفتر پژوهش مرکز علمی کاربردی جهاددانشگاهی واحد سنندج است.
اقدامات توسعه ای بورس های کالایی
قابل توجه خریداران
شرایط خرید پژو ۲۰۷ در بورس کالا ابلاغ شد
عصر خودرو- بورس کالا شرایط خرید پژو ۲۰۷ را ابلاغ کرد. براین اساس قرار است ۱۰۰۰ دستگاه پژو ۲۰۷ متعلق به شرکت ایران خودرو با قیمت پایه ۱۸۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان در ۳۰ آبان روی تابلوی عرضه می‌رود.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از کالاخبر ، در جدیدترین نامه محمد نوروزپور، مدیر بازرسی و امور اعضای بورس کالای ایران درخصوص خرید محصول پژو 207 در تاریخ 30 آبان آمده است: مهلت ثبت سفارش ساعت 12 روز یکشنبه 29 آبان خواهد بود.
همچنین پیش دریافت خرید خودرو به میزان 100 درصد است و اشخاصی که در عرضه های قبلی موفق به خرید خودرو سواری شده اند امکان ثبت سفارش نخواهند داشت.
هر کد بورسی صرفا امکان یک ثبت سفارش را دارد و ثبت سفارش برای اشخاص حقوقی مجاز نمی باشند.
تحویل این خودرو به صورت 3 ماهه بوده و در تاریخ 30 بهمن به خریداران انجام می شود و این خودرو دارای فرمان برقی و رنگ سفید است.
همچنین خریداران باید شرایط سنی 18 سال تمام را داشته است.
خریداران جهت ادامه مراحل خرید باید همزمان با تسویه مبلغ معامله در بورس (حداکثر تا پایان مهلت مجاز تسویه در بورس) با مراجعه به سایت به آدرس وبسایت فروش اینترنتی محصولات ایران خودرو به آدرس اینجا اقدام به ایجاد و تکمیل پروفایل شخصی کرده و در زمان مقرر که طی پیامک (تکمیل وجه اقدامات توسعه ای بورس های کالایی هزینه های متعلقات قانونی) اطلاع رسانی می شود علاوه بر انتخاب یکی از نمایندگی های مجاز، بیمه گر مورد نظر خود را در سایت انتخاب و نسبت به واریز وجه هزینه های زیر اقدام کنند.
هزینه ها شامل بیمه و شماره گذاری و هزینه ثابت جمعا به مبلغ 43 میلیون و 713 هزار و 100 ریال به علاوه 13 درصد بابت مالیات و عوارض قانونی که براساس مبلغ معامله محاسبه و توسط خریدار باید پرداخت شود.
بدیهی است درصورت عدم واریز هزینه های فوق حداکثر تا 5 روز تقویمی پس از ارسال پیامک (تکمیل وجه متعلقات قانونی) به نسبت زمان تاخیر خریدار در واریز وجوه تکمیلی زمان تحویل خودرو تغییر خواهد کرد.
برای آگاهی از تازه های جهان خودرو، جدیدترین قیمت ها و بازار خودرو ایران اینستاگرام خودرو امروز را دنبال کنید
تعامل با بورس های کالایی دنیا بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک
مدیر عامل جدید بورس کالا با اعلام برنامه های این بورس، گفت: تعامل با بورس های کالایی دنیا در راستای برنامه جامع اقدام مشترک در دستور کار قرار می گیرد.
حامد سلطانی نژاد افزود: همچنین بورس کالا از استانداردهای بین المللی دنیا بهره گیری خواهد کرد تا از این اهرم هم برای دستیابی اهداف بهره گیری کنیم.
وی درباره برنامه های بورس کالا همزمان با آغاز فعالیتش در این شرکت، افزود: توسعه ابزاری و بازارهای مالی و همچنین اجرای هرچه بیشتر برنامه های توسعه ای از جمله برنامه های بورس کالا است.
وی با بیان اینکه، بورس کالا به سمت اوراق بهادار محور شدن حرکت خواهد کرد، تصریح کرد: این امر امکان پوشش ریسک و مدیریت آن و همچنین تصمیم گیری برای بازیگران در خصوص آینده اقدامات توسعه ای بورس های کالایی را افزایش می دهد.
سلطانی نژاد، پوشش ریسک را یکی از کارکردهای بورس کالا دانست و افزود: این امر با تعریف ابزارهای مالی ارتباط مستقیم دارد.
** بورس آتی ارز راه اندازی می شود
مدیرعامل جدید بورس کالا، راه اندازی بورس آتی ارز را از دیگر برنامه های این شرکت ذکر و تصریح کرد: با راه اندازی این بورس نه تنها می توان آینده نرخ ارز را پیش بینی کرد بلکه فعالان اقتصادی دیگر نگران تلاطم قیمت ها نخواهند بود.
سلطانی نژاد ادامه داد: علاوه بر اینکه پیش بینی ها راحت تر شده و نوسانات ارزی قابل پیش بینی خواهد بود.
** رینگ صادراتی بورس کالا تقویت می شود
وی ادامه داد: علاوه بر این تقویت رینگ صادراتی از دیگر برنامه هاست که براساس آن قرار است علاوه بر تنوع محصول برای فعالان و معامله گران بازار نیز تشویقاتی در نظر گرفته شود.
وی با تاکید بر اینکه رینگ صادراتی به نحوی مدیریت می شود که به رینگ داخل آسیب نزند، اقدامات توسعه ای بورس های کالایی اظهار داشت: با توسعه رینگ صادرانی دغدغه عرضه و تقاضا کنندگان از بین خواهد رفت.
** تعامل با بورس های کالایی دنیا
مدیرعامل جدید بورس کالا، تعامل با بورس های کالایی دنیا را از دیگر برنامه ها اعلام و تصریح کرد: برهمین اساس قرار است پا را از مرز ایران فراتر بگذاریم و تلاش می شود بورس کالا با بورس های کالایی دنیا مرتبط شود.
سلطانی نژاد، توسعه زیرساخت های الکترونیک، توسعه و انجام معاملات خرد و عرضه و تقاضا کنندگان در بورس کالا و تقویت تعامل با دستگاه ها را از دیگر اقدامات در آینده عنوان کرد و ادامه داد: تلاش می شود بورس کالا به بازوی بازاری دستگاه ها و فعالان اقتصادی تبدیل شود.
** بورس کالا مرجع قیمت گذاری می شود
وی افزود: همچنین قرار است بورس کالا به مرجع قیمت گذاری و عرضه و تقاضا تبدیل شود و از آنجا که کارکرد بورس کالا شفافیت است این بورس می تواند تبلور شفافیت اقتصادی باشد.
یادآور می شود، در اولین جلسه هیأت مدیره بورس کالا، 4 عضو قدیمی و 3 عضو جدید پس از بررسی های لازم، حامد سلطانی نژاد مدیرعامل سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) را به عنوان سومین مدیرعامل بورس کالا انتخاب کردند.
مراسم تودیع و معارفه سلطانی نژاد که پیش از این به مدت چهار سال مدیرعاملی شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه را برعهده داشت، در یکی دو روز آینده انجام و وی راهی بورس کالای ایران خواهد شد.
دیدگاه شما