معرفی بازار آتی و کاربرد های آن

مارتین پرینگ در کتاب دیگری بنام Candlesticks Explained الگوهای شمعی را به‌صورت گام‌به‌گام توضیح داده است.

آشنایی با ۴ نوع گپ قیمت در بازار ارزهای دیجیتال!

طی چند ماه گذشته موضوع بحث جامعه ارزهای دیجیتال حول محور گپ یا شکاف های قیمتی موجود در نمودار قراردادهای آتی بیت کوین CME (بازار بورس شیکاگو) بوده است. بیت کوین به طور شبانه روزی در صرافی های بزرگ مورد معامله قرار می گیرد اما روزهای آخر هفته در CME معامله این ارز دیجیتال صورت نمی گیرد. این موضوع اغلب با شروع مجدد معاملات در CME باعث ایجاد شکاف یا یک فضای خالی در نمودار قراردادهای آتی می شود.

یک جمله معروف در فیزیک وجود دارد که می گوید “طبیعت از خلاء تنفر دارد.” این جمله ای است که به ارسطو نسبت داده شده است، اما بعدا توسط ذره گراهایی نظیر اپیکور و لوکرتیوس مورد انتقاد قرار گرفت که در طبیعت هیچ خلایی وجود ندارد، زیرا طیف چگال تر پیرامون ماده، بلافاصله خلاء موجود را پر می ‌کند. مردم این مفهوم را گسترش داده اند تا جایی که امروزه در بسیاری از جنبه های زندگی از جمله تجارت و تجزیه و تحلیل تکنیکال کاربرد دارد.

شکاف‌ های قیمت یا همان گپ‌ ها یا به تعبیر ژاپنی‌ ها پنجره، یکی از مهم‌ ترین مفاهیم در تحلیل تکنیکال به شمار می رود. کلاً منظور از گپ ‌های قیمتی این است که در آن حیطه قیمتی هیچ گونه معامله‌ ای توسط معامله‌ گران صورت نگرفته و باعث ایجاد یک ناحیه‌ توخالی در نمودارها شده که هر یک از این GAPZONE ها یا به‌ اصطلاح محدوده ‌ای که معامله ‌ای در آن صورت نگرفته، می ‌تواند معرف یک ‌روند در آن ناحیه باشد. گپ ‌ها به‌ طورکلی به ‌صورت صعودی و نزولی معرفی می‌ شوند.

باید عنوان کرد که گپ یک فضای پر نشده یا فاصله ای در نمودار است که به دلیل نوسان شدید ایجاد می شود. در روند صعودی، گپ قیمت هنگامی ایجاد می‌ شود که بالاترین قیمت یک کندل کمتر از پایین ترین قیمت کندل بعد از خود باشد. برعکس در روند نزولی، گپ قیمت هنگامی رخ می دهد که پایین ترین قیمت یک کندل بیشتر از بالاترین قیمت کندل بعدی باشد.

گپ ها معمولا در بازار، بخصوص بازار سهام رخ می دهند و می توانند اطلاعات و چشم اندازهای خوبی در مورد حرکات اصلی بازار ارائه دهند. یک گپ وقتی بوجود می آید که قیمت بسته روز قبل و قیمت باز روز بعد با هم تفاوت داشته باشد. در زمان هایی که فراریت قیمت زیاد باشد گپ های میان روزی نیز ایجاد می شود.

۴ نوع گپ قیمت وجود دارد که هر کدام به روش های مختلفی مورد معامله قرار می گیرند. ضروری است که سرمایه گذاران بتوانند بین آنها تفاوت بگذارند.

گپ شکست (Breakaway gap): گپ شکست، نوعی گپ یا شکاف قیمتی است که بر روی سطوح حمایت و یا مقاومت بوجود می آید. این گپ هنگامی مشاهده می ‌شود که قیمت از روند بدون تغییر، دارای یک نوسان قوی باشد. این گپ در ترکیب با الگوهای مشخص در نمودارهایی مانند محدوده های معاملاتی یا مثلث های صعودی و نزولی، برای معامله گران بسیار مفید واقع خواهد شد. گپ شکست با حجم معاملات چشمگیر پس از آن، نشانه ای از روند قوی است و پر شدن آن بعید به معرفی بازار آتی و کاربرد های آن نظر می‌ رسد.

گپ رایج (Common gap): همانطور که از اسم این گـپ ها پیداست، کاملا عادی هستند و چیز خاصی در خود ندارند. این گـپ ها معمولا زمانی بوجود می آیند که بازار در حالت بغرنج قرار داشته باشد. اندازه گپ های معمولی نیز بزرگ نیست و در اکثر موارد نیز به سرعت پر می شوند. این معرفی بازار آتی و کاربرد های آن گپ به نام گپ الگو، گپ معاملاتی و گپ موقت نیز شناخته می‌ شود. معامله گران این نوع گپ را اغلب در محدوده های معاملاتی و طی نوسان sideway یا همان نوسان متراکم مشاهده می ‌کنند. این گپ ها اغلب پر می‌ شوند، اما اطلاعات بسیار کمی در خصوص شرایط قیمت پس از وقوع خود را ارائه می ‌دهند. این گپ به ندرت در الگوی قیمت نمودارها وجود دارد. باید عنوان کرد که این گپ صرفا محدوده ای است که حداقل مقدار معاملات برای پر کردن گپ وجود دارد.

گپ خستگی (Exhaustion gap): گپ خستگی معمولا در انتهای روندهای بزرگ اتفاق می افتد. در این حالت قیمت گپ پایانی را در جهت روند ساخته و سپس قیمت بر می گردد. این گپ، بعد از یک حرکت تند یا طولانی ‌مدت اتفاق می‌ افتد و معمولا قبل از آن شکاف ‌هایی قرار می ‌گیرند و معمولا با افزایش شدید حجم معاملات همراه است. این گپ نشان ‌دهنده‌ پایان روند فعلی است و در حقیقت، معامله‌ گران از روند موجود در بازار خسته شده ‌اند که این امر نیز باعث تشکیل این گپ می‌ شود و در این نوع گپ نیز حجم معاملات به‌ صورت سنگینی افزایش پیدا می کند، بنابراین این نوع شکاف می ‌تواند به‌عنوان یک شکاف ادامه‌ دهنده نیز محسوب شود، ولی دو عامل باعث تشخیص خواهند شد؛ اولا، اینکه در پایان یک‌ روند صعودی یا نزولی است؛ ثانیا، با حجم معاملات سنگین به نسبت میانگین هفته یا روزهای اخیر خود مواجه خواهد بود. این گپ ها، محتمل ترین گپ هایی هستند که باید پر شوند.

گپ اندازه گیری (Measuring gap): به اسم گپ فرار یا گپ ادامه دهنده نیز شناخته می ‌شود. این نوع گپ در میانه الگوی قیمت رخ می ‌دهد و نشانه ای از هجوم خریداران یا فروشندگانی است که عقیده و نظر معرفی بازار آتی و کاربرد های آن مشترکی در مورد آینده دارایی ها دارند. گپ های اندازه گیری طی روند بدون تغییر یا محدوده ازدحام رخ نمی ‌دهد، بلکه طی کاهش یا افزایش سریع قیمت رخ می دهند. گپ های فرار معمولاً برای مدت زمان قابل توجهی پر نمی شوند. این نوع از گـپ در طی یک روند رخ می دهد. اگر این گپ در یک روند صعودی رخ دهد، نشان دهنده ادامه حرکت صعودی خواهد بود و اگر در روند نزولی رخ دهد نیز حاکی از وارد شدن فروشندگان بیشتر و ادامه روند نزولی می باشد. البته مشاهده این گـپ ها دلیلی بر ورود بی موقع به بازار نیست، بلکه باید آن را با سایر ابزارهای تکنیکال ترکیب کنید.

توجه به حجم معاملات می ‌تواند به شناخت و تمایز گپ اندازه گیری و گپ خستگی کمک کند. به طور معمول، حجم معاملات زیاد قبل از گپ خستگی رخ می‌ دهد. یکی از اشتباهات رایجی که در خصوص گپ ها رخ می دهد، اشتباه کردن در شناخت گپ اندازه گیری و گپ خستگی است. این موضوع می ‌تواند باعث شود که سرمایه گذار خود را در وضعیت اشتباه قرار دهد و طی نیمه دوم روند صعودی نتواند سود خوبی به دست آورد.

گپ خستگی و گپ اندازه گیری، نوسان قیمت را در جهت های مخالف یکدیگر پیش بینی می‌ کنند، بنابراین شناخت تفاوت های هر کدام بسیار ضرورت دارد. هم‌چنین این نکته قابل ذکر است که به محض پر شدن یک گپ، توقف آن بعید به نظر می‌ رسد، زیرا هیچ محدوده حمایتی یا مقاومتی آنی در این گپ وجود ندارد.

حرف پایانی

احتمال وقوع گپ های اندازه گیری یا گپ های شکست به مراتب کمتر از گپ متداول و گپ خستگی می باشد. درک تفاوت بین انواع گپ ها می تواند به معامله گران و سرمایه گذاران در کسب و کار در هر بازاری کمک کند.

استراتژی های معاملاتی قراردادهای آتی

مجموعه ویدیو آموزشی آشنایی با استراتژی های معاملاتی در قراردادهای آتی توسط سرکار خانم فاطمه جعفری،مدرس و تحلیلگر ارشد بازار مشتقه در مدرسه تابستانه مالی به مدت 6 ساع آموزشی ارائه شده است که همینک جهت استفاده مخاطبین بر روی سایت بارگذاری می شود.پس از خرید محصول،بدون محدودیت زمانی دسترسی به لینک مشاهده آنلاین فیلم معرفی بازار آتی و کاربرد های آن معرفی بازار آتی و کاربرد های آن و فایل های مربوط خواهید داشت.

توضیحات

معرفی ویدیو آموزشی:

سرکار خانم فاطمه جعفری در این دوره آموزشی ضمن بیان مفاهیم اولیه بازار آتی به بررسی و تبیین انواع استراتژی های کاربردی در قرار های آتی پرداخته اند که در ادامه سرفصل های این ویدیو آموزشی بیان می شود.لازم به ذکر است مدت زمان این دوره ۶ ساعت آموزشی می باشد.

سرفصل های ویدیو آموزشی:

• مفاهیم قراردادهای آتی
• آشنایی با جمع آوری اطلاعات درباره بازار
• پارامتر های مهم برای تحلیل بازارمحصولات کشاورزی
• پارامترهای مهم برای تحلیل بازار محصولات صادراتی
• معیار های انتخاب قرارداد برای معامله
• بررسی تابلو معاملاتی قراردادهای آتی
• ارزش منصفانه قراردادهای آتی
• استراتژی های معاملاتی کوتاه مدت:
  • نوسان گیری(انواع روش ها و ابزارها)
  • هیجانات مارجین مالی و…
  • استراتژی آربیتراژ
    • فرایند خرید گواهی سپرده
    • تشخیص موقعیت آربیتراژ
    • نحوه اخذ موقعیت فروش
    • محاسبه بازده آربیتراژ
    • هزینه های آربیتراژ

    

    مدرس دوره: سرکار خانم فاطمه جعفری

    • مسئول آموزش مشتقه کارگزاری آگاه
    • مدرس و تحلیلگر بازار مشتقه
    • معامله گر مشتقه کالا در کارگزاری آگاه

    پس از خرید فیلم و پرداخت هزینه،لینک مشاهده فیلم ها و سایر فایل های مرتبط با دوره برای شما نشان داده خواهد شد.لازم بذکر است،لینک های مشاهده آنلاین بدون محدودیت زمانی و بدون محدودیت تعداد استفاده قابل استفاده خواهد بود.جهت دسترسی به لینک ها در هر زمان دلخواه میتوانید وارد ناحیه کاربری خود در سایت شوید و با انتخاب بخش سفارشات،محصول مورد نظر و فایل های مربوط را مشاهده نمایید.

    در صورت بروز هرگونه مشکل میتوانید از طریق بخش تیکت های پشتیبانی در ناحیه کاربری اقدام به ارسال تیکت نمایید یا از پشتیبانی آنلاین سایت استفاده نمایید و یا با شماره ۰۲۱۹۱۳۰۶۱۶۸ داخلی ۱۲۰ تماس حاصل فرمایید.

    9 بازار مالی که باید بشناسید

    

    علم اقتصاد با وجود تمام بزرگی و گستردگی خود و علیرغم آنچه به نظر می‌رسد علمی ساده است. بازار سرمایه (بازار مالی) مانند بازار پول، بازار بورس، بازار طلا و مسکن، بورس کالا و بورس اوراق بهادار از جمله اصطلاحات رایج در این عرصه هستند. شاید گستردگی همین اصطلاحات در اقتصاد باشد که آنرا پیچیده و سخت جلوه می‌دهد. بازارهای مالی بخشی از نظام اقتصادی است که در قالب قوانین و مقررات مشخص دارایی های مالی معامله می‌شود و نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را ایفا می‌کند.

    کاربرد بازارهای مالی

    1. تجمیع منابع خرد و تخصیص آنها به سرمایه‌گذاران
    2. کمک به کشف قیمت منابع به صورت غیر دستوری
    3. تقویت نقدشوندگی
    4. ایجاد رابطه بین ریسک و بازده
    5. هدایت نقدینگی و جلوگیری از رشد بازارهای ناسالم
    6. بهبود شفافیت در فعالیت‌های اقتصادی
    7. کمک به اعمال سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی و دولت

    

    انواع بازار مالی

    1) بازار فرابورس (Over The Counter Markets)

    بازار خارج از بورس، یک بازار غیرمتمرکز است که مکان‌ فیزیکی ندارد و معاملات در آن به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. در بازار فرابورس معاملات سهام خاص صورت میگیرد البته برخی از بازار مشتقه منحصراً فرابورس است از طرفی بازار فرابورس و معاملاتی که در آن‌ها انجام می‌شود نقدشوندگی کمتری دارند و شفاف‌ نیست.

    2) بازار سهام (Stock Market)

    گسترده ترین بازار مالی، بازار سهام است. بازاری که شرکت‌ها سهام خود را در آن فهرست و توسط معامله‌گران خرید و فروش می‌شود. بازار سهام توسط شرکت‌ها برای افزایش سرمایه از طریق عرضه اولیه عمومی استفاده می‌شود. شرکت‌کنندگان در بازار سهام به صورت خرده‌فروش، بازارساز و متخصص که نقدینگی را حفظ کرده و بازارهای دوطرفه را ارائه می‌دهند حضور می‌یابند. کارگزار رابط بین خریداران و فروشندگان است که معامله را تسهیل می‌کند.

    

    3) بازار اوراق قرضه (Bond Market)

    اوراق بهاداری که سرمایه‌گذار پول را برای مدت مشخص با نرخ بهره از پیش تعیین شده، وام می‌دهد. به عبارت ساده تر توافقی بین وام دهنده و وام گیرنده که شامل جزئیات وام و پرداخت‌های آن می‌باشد.این اوراق توسط شرکت ها و ارگان های مختلف برای تامین مالی پروژه‌ها منتشر می‌شود. بازار اوراق قرضه، بازاری با درآمد ثابت است.

    4) بازار پول

    محصولاتی با سررسید کوتاه مدت (کمتر از یک سال) و نقدشوندگی بالا در این بازار معامله می‌شود. در سطح عمده فروشی بازار پول شامل معاملات با حجم بالا بین مؤسسات و معامله گران است. در سطح خرده فروشی وجوه متقابل بازار پول خریداری شده توسط سرمایه گذاران فردی و حساب‌های بازار پولی است که توسط مشتریان بانک افتتاح می‌شود.

    

    5) بازار مشتقات (Derivative Market)

    اوراق مشتقه اوراق بهادار ثانویه‌ای هستند که ارزش آن‌ها از ارزش اوراق بهادار اولیه‌ای که به آن مرتبط هستند، ناشی می‌شود. به جای معامله مستقیم سهام، یک بازار مشتقه در قراردادهای آتی و اختیار معامله و سایر محصولات مالی پیشرفته معامله می‌کند که ارزش خود را از ابزارهای اساسی مانند اوراق قرضه، کالاها، ارزها، نرخ‌های بهره، شاخص‌های بازار و سهام به دست می‌آورد.

    7) بازار تبادل ارزهای خارجی (Foreign exchange)

    فارکس بازاری است که در آن معامله گران می‌توانند خرید و فروش بین جفت ارزها را انجام دهند. بازار فارکس نقدشونده‌ترین بازار در جهان است، در این بازار بیش از ۵ تریلیون دلار معاملات روزانه را انجام می‌شود که بیشتر از مجموع بازارهای آتی و سهام است. بازاری غیرمتمرکز و متشکل از شبکه‌ای جهانی از سراسر جهان و متشکل از بانک های مرکزی و شرکت‌های تجاری می‌باشد.

    

    6) بازارآتی

    بازاری که قراردادهای آتی در آن فهرست و مورد معامله قرار می‌گیرد. بازارهای آتی از مشخصات قرارداد استاندارد شده استفاده می‌کنند. این قراردادها به خوبی تنظیم می‌شوند و از حساب‌های پایاپای برای تسویه و تایید معاملات استفاده می‌کنند.

    8) بازار کالاها (Commodities Market)

    بازار کامودیتی یا کالا، بازاری که تولیدکنندگان و مصرف کنندگان جهت خرید و فروش کالاهای فیزیکی (محصولات کشاورزی، انرژی و فلزات گران‌بها) از آن استفاده می‌کنند. معاملات در بازار کالا به دو دسته اسپات و آتی انجام می‌شود.

    اسپات: کالاهای اساسی که با پول مبادله می‌شوند.

    آتی: کالاهای اساسی در تاریخی مشخص با قیمتی مشخص معامله می‌شوند.

    

    9) بازار رمزارزها (Cryptocurreny Market)

    بازار کریپتوکارنسی جوان ترین بازار مالی است که چند سال گذشته شاهد ظهور ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین و اتریوم مبتنی بر تکنولوژی بلاک چین بوده ایم. در حال حاضر صدها توکن ارزدیجیتال در صرافی‌های آنلاین خرید و فروش می‌شود. صرافی‌ها میزبان کیف پول‌های دیجیتالی هستند تا معامله گران بتوانند رمزارزها را با یکدیگر یا ارزفیات مبادله کنند. امکان معاملات آتی و اختیار معامله در ارزهای دیجیتال نیز وجود دارد.

    

    جمع بندی

    بازار مالی مکانیزمی است که امکان ارتباط بین فروشنده و خریدار جهت مبادله دارایی های فیزیکی و غیر فیزیکی را فراهم می‌کند، سرمایه و دارایی افراد در بازارهای مالی جریان دارد و بازارهای مالی نقش مهمی در اقتصاد دنیا و کشورها ایفا می‌کنند. خرید و فروش در بازارهای مالی اغلب در صرافی ها و بروکرها انجام می‌شود. در این مقاله تلاش کردیم 9 بازار مالی که باید بشناسید را معرفی کردیم.

    بیشترین حجم معاملات در بازارهای مالی مربوط به بازار فارکس است، بازار سهام معروف‌ترین بازار مالی و محلی است. بازار پول، بازار کالاها، بازار اوراق قرضه و بازار کریپتوکارنسی از دیگر بازارهای مالی هستند. بازار کریپتو جوان ترین بازارمالی است و تنها یک دهه قدمت دارد مشخصه بازار کریپتو غیرمتمرکز و مبتنی بر بلاک چین بودن آن است.

    با ترند شدن دنیای کریپتوکارنسی افراد به دنبال سرمایه گذاری در ارز دیجیتال هستند. ارزهای دیجیتال یک کلاس دارایی جدید و هیجان‌انگیز را به وجود آورده‌ است. برای واردشدن به این دنیا و درک این سیستم باید به دنبال کسب آگاهی و علم در مسیر آموزش ارز دیجیتال باشیم. اگر قصد ورود به بازار کریپتو را دارید توصیه همیارکریپتو به شما شرکت در دوره آموزش ارز دیجیتال است، در این دوره مفاهیم کاربردی دنیای کریپتو از مقدماتی تا پیشرفته به شما آموزش داده می‌شود. برای افرادی که تمایل به گذراندن این دوره به صورت حضوری در شهر مشهد دارند دوره آموزش ارز دیجیتال در مشهد طراحی شده است.

    سوالات متداول

    انواع بازارهای مالی چیست؟

    برخی از نمونه‌های انوع بازارهای مالی و نقش‌های آن‌ها شامل بازار سهام، بازار اوراق قرضه، فارکس، کالاها و بازار املاک و مستغلات و چندین مورد دیگر است. بازارهای مالی را می‌توان به بازارهای سرمایه، بازار پول، بازارهای اولیه در مقابل ثانویه و بازارهای فهرست شده در مقابل بازارهای فرابورس تقسیم کرد.

    انواع بازارهای مالی چگونه کار می‌کنند؟

    علی رغم پوشش بسیاری از طبقات دارایی‌های مختلف و داشتن ساختارها و مقررات مختلف همه بازارهای مالی اساساً با گرد هم آوردن خریداران و فروشندگان در یک دارایی یا قرارداد و اجازه دادن به آن‌ها برای تجارت با یکدیگر کار می‌کنند. این کار اغلب از طریق یک مزایده قیمت انجام می‌شود.

    کارکردهای اصلی انواع بازارهای مالی چیست؟

    بازارهای مالی به دلایل مختلفی وجود دارند، اما اساسی‌ترین کارکرد آن‌ها این است که امکان تخصیص کارآمد سرمایه و دارایی‌ها در یک اقتصاد مالی را فراهم کنند. بازارهای مالی با اجازه دادن به بازار آزاد برای جریان سرمایه، تعهدات مالی و پول، اقتصاد جهانی را روان‌تر می‌کنند و در عین حال به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند در افزایش سرمایه در طول زمان مشارکت کنند.

    🔶همه چیز درباره مزایای سبد آتی سهام؛نحوه تشکیل سبدسهام ونحوه تعیین مقدار ارزش سبدپایه؛حتی در روند منفی بورس سودکسب کنید!/25آذر97

    

    وب سایت بورس نگار - اوراق مشتقه مالی ابزارهای معاملاتی نوینی هستند که در بازارهای سرمایه‌گذاری برای پوشش ریسک، سرمایه‌گذاری و آربیتراژ بکار می‌روند. مهم‌ترین کارکردهایی که بازار سرمایه می‌تواند برای برآورده کردن انتظارات سرمایه‌گذاران ایفاکند، طراحی ابزارهای متنوع برای پوشش ریسک و کسب بازدهی در روندهای صعودی و نزولی بازار است که حتی مواقعی که بازار منفی است هم میتوان با استفاده از رشد شاخص هم سود کسب کرد.

    حتی در روندهای منفی بازار نیز سود کسب کنید!
    جدیدترین خبرهای بورسی - اوراق مشتقه مالی ابزارهای معاملاتی نوینی هستند که در بازارهای سرمایه‌گذاری برای پوشش ریسک، سرمایه‌گذاری و آربیتراژ بکار می‌روند. بعبارت دقیق‌تر قراردادهای آتی و اختیار معامله دارای کارکردهای بسیار منحصر به‌فردی هستند که می‌توان مهم‌ترین آنها را پوشش ریسک عنوان کرد. در حالی فقدان این ابزارها در بازارهای مالی به‌خصوص بازار سرمایه ایران همواره به‌عنوان یک خلأ بزرگ مطرح بوده، که قرار است با اقدامات انجام شده، از امروز (یکشنبه ۲۵ آذر) شاهد ورود این ابزار به بورس تهران باشیم.

    
    جای خالی معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری در این ابزار جدید
    ورود و آغاز به کار ابزارهای جدید معاملاتی یکی از اساسی‌ترین موضوعاتی است که می‌تواند تعمیق هرچه بیشتر بازار سرمایه را به دنبال داشته باشد. در واقع ورود این ابزارها نه تنها باعث پرشدن بسیاری از خلأهای بازار خواهد شد، بلکه با افزایش تنوع سرمایه‌گذاری ایجاد شده، می‌تواند سرمایه‌گذاران بیشتری را به این بازار جذب کند. یکی از ابزارهایی که در دنیا با استقبال زیادی روبه‌رو‌ شده و معامله‌گران زیادی از آنها استفاده‌ کرده و در معاملات خود به‌کار می‌گیرند، معاملات آتی شاخص‌های بورس است. در این راستا بورس اوراق بهادار تهران نیز تلاش کرده با زمینه‌سازی مناسب، توسعه ابزارهای مشتقه را در دستور کار خود قرار دهد. در حالی جای معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری در این ابزار جدید خالی است، که طبق وعده‌های مطرح شده مراحل ورود صندوق‌ها به این بازار نیز نهایی شده و طی روزهای آتی ابلاغ می‌شود. البته در این راستا فعالان بازار سرمایه پیشنهاد داده‌اند که سازمان بورس تمامی محدودیت‌ها را برای این نهادهای مالی درنظر نگیرد و بخشی را برعهده مدیرپرتفوی صندوق‌ها قرار دهد. تا به این ترتیب مدیران صندوق‌ها قادر باشند، استراتژی مناسب خود برای استفاده از ظرفیت‌های سبد آتی سهام را در معاملات خود بکار گیرند.

    
    لزوم ورود ابزار جدید
    در همین راستا نگار نظری، رئیس اداره عملیات بازار ابزارهای نوین شرکت بورس اوراق بهادار تهران عنوان کرد: امروزه با پیشرفت‌های صورت گرفته در حوزه‌های اقتصاد کلان و بازار سرمایه، افزایش سطح دانش مالی و سرمایه‌گذاری افراد در جامعه و نیز تغییر سلایق افراد، شاهد استقبال گسترده سرمایه‌‌گذاران از بازار‌های ساختار یافته مانند بورس در مقابل بازار‌های سنتی هستیم.

    
    هدف اصلی ابزارهای مالی جدید
    وی در ادامه با اظهار این مطلب که بررسی وضعیت فعلی بازار سرمایه ایران و نیازسنجی آن در حوزه مدیریت ریسک، لزوم طراحی، توسعه و ایجاد ابزارهای جدید مالی را در پی داشته، گفت: هدف اصلی از این کار، افزایش‌ کارآیی و توسعه‌یافتگی بازار و پاسخگویی به نیاز‌های سرمایه‌گذاران، مدیریت نقدینگی و تخصیص بهینه منابع بوده. نظری ادامه داد: یکی از مهم‌ترین‌ برنامه‌‌های راهبردی بورس تهران که در سال‌های اخیر با جدیت پیگیری می‌شود، تعریف ابزارهای نوین مالی به ویژه در حوزه مشتقات و ابزارهای پوشش ریسک است. در میان انواع قراردادهای آتی قابل معامله در بورس ‌های جهان، قراردادهای آتی شاخص جزو پرطرفدارترین ابزارهای مشتقه به شمار رفته و کارآیی بالایی در پوشش ریسک سرمایه‌گذاران دارد.

    
    آتی سبد سهام جایگزین مناسب برای آتی شاخص
    نظری در ادامه افزود: با وجود قدرت این ابزار در مدیریت ریسک پرتفوی، به‌دلیل عدم قابلیت تحویل فیزیکی آن، امکان معرفی قراردادهای آتی شاخص در بازار وجود ندارد. بنابراین بورس تهران به‌عنوان بورس پیشتاز در توسعه ابزارهای مشتقه برآن شد تا با معرفی قراردادهای آتی سبد سهام، جایگزین مناسبی برای قراردادهای آتی شاخص طراحی کند، تا به این وسیله بازار آتی سهام را از رکود چندساله خارج کند. نظری به محوریت بورس تهران در مورد بازنگری در مورد دستورالعمل مربوط به قراردادهای آتی اشاره کرد و افزود: دستورالعمل جدید در اسفندماه سال ۹۶ نهایی شد. از جمله نکات لحاظ شده در تهیه دستورالعمل جدید، یکپارچه‌سازی فرآیندهای اجرایی و معاملاتی و نیز سامانه مدیریت ریسک قراردادهای آتی با قراردادهای اختیار معامله، تسهیل فرآیند تسویه نهایی با ایجاد امکان تسویه نقدی، حذف سطح کارگزار از فرآیند الزام تأمین وجوه تضمین و نیز تعمیم دارایی پایه قراردادهای آتی به همه انواع اوراق بهادار بوده است.

    
    حلقه مکمل زنجیره ابزارهای مالی پوشش ریسک
    رئیس اداره عملیات بازار ابزارهای نوین شرکت بورس اوراق بهادار تهران، قرارداد آتی سبد سهام را دارای تمام ویژگی‌ها و مزایای عمومی قراردادهای آتی دانست و گفت: بطور کلی، قرارداد آتی سبد سهام نوعی قرارداد آتی با کارکرد آتی شاخص و با قابلیت تحویل فیزیکی سبد سهام در سررسید بوده و تمامی ویژگی‌ها و مزایای عمومی قراردادهای آتی را دارد که عملا در کنار قراردادهای اختیارمعامله، حلقه کامل‌کننده زنجیره ابزارهای مالی پوشش ریسک موجود در بازار سرمایه ایران خواهد بود.

    
    تفاوت معاملات قرارداد آتی سبد سهام با قرارداد آتی تک‌سهم
    وی به مزایای قرارداد آتی سبد سهام اشاره کرد و افزود: قرارداد آتی سبد سهام سرمایه‌گذاران را قادر می‌‌سازد تا بدون نیاز به تحلیل تک تک شرکت‌‌های پذیرفته شده در بورس تهران، با داشتن تحلیل از شرایط کلان بازار یا یک صنعت خاص اقدام به شناسایی سود کنند. به گفته نگار نظری، نوسانات شاخص‌های بورسی از سوی فعالان بازار سرمایه و حتی افرادی که آشنایی چندانی با بازار سرمایه و بورس ندارند، قابل درک و فهم بوده و لذا دامنه مخاطبان و سرمایه‌گذاران بالقوه بازار آتی سبد سهام بسیار وسیع‌تر از قرارداد آتی تک‌سهم خواهد بود. وی در ادامه افزود: همچنین هزینه‌های معاملاتی این بازار (اعم از تک‌سهم و سبد سهام) بسیار کمتر از بازار سهام بوده و معاملات آن معاف از مالیات است. همچنین وجود ابزاری مانند آتی سبد سهام می‌تواند به پیش‌بینی صحیح‌تر جهت حرکت بازار سرمایه و تعدیل تحلیل‌های خوش‌بینانه یا بدبینانه از اهداف عدد شاخص‌‌های بورسی منجر شود.

    
    نگاهی به نحوه محاسبات
    نظری در ادامه به نحوه تشکیل سبد سهام و محاسبات آن پرداخت و گفت: مبنای محاسبات سبد سهام که به‌طور دقیق‌تر سبد پایه نامیده می‌‌شود، بر اساس تشکیل یک دارایی تحت عنوان سبد مرجع (سبدی متناظر با سبد شاخص موردنظر) و کوچک‌تر کردن سبد مرجع با یک مضرب معین (مضرب سبد) انجام می‌شود. سبد حاصله که همان سبد پایه است، سبدی همگن با سبد مرجع بوده و قابلیت تبدیل به دارایی پایه قرارداد آتی را دارد و باید توسط فروشنده قرارداد آتی سبد در سررسید، به خریدار قرارداد تحویل داده شود. بعبارت دیگر، درون سبد پایه دقیقا سهام متناظر شاخص مربوطه معرفی بازار آتی و کاربرد های آن و با همان نسبت وجود دارد. نظری تصریح کرد: نکته حائز اهمیت در نحوه تعیین ترکیب سبد پایه قرارداد آتی سبد سهام، محاسبه مقدار مضرب سبد است که از نسبت ارزش سبد پایه به ارزش سبد مرجع به دست می‌آید. ارزش سبد مرجع در هر زمان مقداری قابل محاسبه و معلوم است. ولی تعیین مقدار پارامتر ارزش سبد پایه مستلزم رعایت سه شرط مهم است.

    
    تعیین مقدار ارزش سبد پایه چگونه است؟
    نظری تعیین مقدار ارزش سبد پایه را وابسته به سه شرط دانست و گفت: ابتدا با فرض ثابت بودن دیگر پارامترها، قرارداد آتی مبتنی بر سبد پایه بازدهی‌‌ای دقیقا برابر با بازدهی شاخص داشته باشد. همچنین بتای سبد پایه نسبت به شاخص مربوطه، برابر با یک بوده و در نهایت مضرب سبد در کل دوره معاملاتی قرارداد آتی، ثابت بماند.وی در ادامه تاکید کرد: تنها در صورت اقدامات شرکتی سهام هر یک از ناشران موجود در سبد مرجع یا بازنگری ترکیب شاخص مربوطه، این عدد تغییر خواهد کرد. نظری در ادامه با اظهار این مطلب که جایگزینی عدد شاخص مربوطه به جای ارزش سبد پایه، هر سه شرط مذکور را می‌‌پوشاند، گفت: سرمایه‌گذاران در بازار آتی سبد سهام، تنها در سررسید نیاز به اطلاع از محتویات سبد پایه داشته و ترکیب سبد پایه و تعداد هر یک از سهام داخل آن، تاثیری بر تصمیمات آنها در اتخاذ موقعیت و استراتژی‌های معاملات ندارد. هرچند سرمایه‌گذار برای بهست آوردن ترکیب سبد پایه، کافی است تنها دو پارامتر عدد شاخص و ارزش بازار سبد مرجع را در اختیار داشته باشد.

    
    اهرم به چه میزان است؟
    نظری در ادامه به اهرم درنظر گرفته شده در این معاملات اشاره کرد و ادامه داد: اهرم در نظر گرفته شده برابر با ۵ بوده و در کل طول دوره معاملاتی ثابت است و تنها در صورت تغییر ضرایب وجوه تضمین تغییر می‌کند. وی ادامه داد: بنابراین در بازار آتی بورس تهران، ریسک تغییر اهرم، ناشی از نوسانات قیمتی قراردادهای آتی یا دارایی پایه، وجود ندارد. همچنین در تسویه نهایی قراردادهای آتی سبد سهام، اولویت با تسویه فیزیکی بوده و تسویه نقدی تنها در صورت توافق طرفین در سررسید قرارداد قابل انجام است.

    
    انتظار برای ورود تعداد بیشتر کارگزاری‌ها
    رئیس اداره عملیات بازار ابزارهای نوین شرکت بورس اوراق بهادار تهران در ادامه با اشاره به ورود سه شرکت کارگزاری به این فرآیند گفت: در حال حاضر تنها سه کارگزاری قابلیت معامله آتی سبد سهام را دارند. انتظار می‌رود با ایجاد ابزارهای تشویقی برای کارگزاران و نیز پیوستن همه شرکت‌های OMS به بازار ابزارهای مشتقه بورس تهران به ویژه آتی سبد، شاهد شکوفایی این ابزارها، افزایش نقدشوندگی و بالارفتن میزان مشارکت سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی در این بازار باشیم. نظری ادامه داد: به این ترتیب حتی در آینده‌‌ای نزدیک بتوان قراردادهای اختیار معامله سبد سهام را که تاییدیه کمیته فقهی سبا را دارد، در بورس تهران عملیاتی کرد.

    
    میزان کارمزد معاملات آتی سبد سهام چقدر است؟
    نظری در ادامه به کارمزد معاملات آتی سبد سهام اشاره کرد و گفت: در حال حاضر کارمزد تسویه ۰۰۵/ ۰ ارزش بازار قرارداد در سررسید است. البته به سازمان بورس پیشنهادهایی در زمینه کارمزد ارائه شده. به این‌صورت که کارمزد تسویه نقدی کمتر از تسویه فیزیکی باشد. وی در ادامه تاکید کرد: اما هنوز جوابی از سوی سازمان بورس در راستای تاکید یا رد این موضوع ارائه نشده.

    
    فعالیت صندوق‌ها در بازار آتی سبد سهام چگونه است؟
    نظری در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا صندوق‌های سرمایه‌گذاری قادر خواهند بود در بازار آتی سبد سهام فعالیت داشته باشند، گفت: درخصوص مجاز بودن فعالیت صندوق‌ها در این بازار و رفع محدودیت‌های آنها، پیشنهادهایی به سازمان بورس داده شده و احتمال می‌رود معرفی بازار آتی و کاربرد های آن در این هفته ابلاغیه مزبور از سوی سازمان ارائه شود. اما در حال حاضر مجوزی برای خرید صندوق‌ها اعلام نشده.در همین راستا علی‌اکبر ایرانشاهی، سرپرست اداره بازرسی نهادهای مالی سازمان بورس درخصوص ورود صندوق‌های سرمایه‌گذاری به این بازار گفت: طبق بررسی‌های صورت‌گرفته مقرر شده تا صندوق‌های سرمایه‌گذاری امکان فعالیت در بازار آتی سبد سهام را داشته باشند؛ اما هنوز معرفی بازار آتی و کاربرد های آن جزئیات و محدودیت‌های مورد‌نظر مشخص نیست. وی در ادامه افزود: به احتمال زیاد این مصوبه در هیات مدیره سازمان بورس تایید و در این هفته ابلاغ شود. اما نمی‌توان زمان دقیقی برای آن عنوان کرد. ایرانشاهی ادامه داد: آتی سبد سهام می‌تواند ابزاری مناسب و کابردی در اختیار مدیران سرمایه‌گذاری صندوق‌ها باشد تا با استفاده از آن، پوشش ریسک مناسبی داشته باشند. قطعا کارکرد واقعی این ابزار به استراتژی مدیر پرتفوی صندوق بستگی دارد و در اخذ موقعیت‌های مناسب و پوشش در برابر نوسانات قیمت سهام سپری مناسب خواهد بود.

    
    همه محدودیت‌ها را سازمان اجرا نکند
    در همین راستا بهنام چاوشی، رئیس سابق اداره امور نهادهای مالی سازمان بورس نیز معتقد است: با توجه به نوع صندوق‌های فعال در بازار سرمایه اعم از صندوق‌های سهامی، بادرآمد ثابت، مختلط و قابل‌معامله و همچنین اندازه صندوق‌های مزبور، به‌طور قطع نمی‌توان یک میزان ریسک مشخص را برای تمامی این صندوق‌ها درنظر گرفت. در واقع میزان ریسک ناشی از سود و زیان هر کدام از آنها با یکدیگر متفاوت خواهد بود. وی ادامه داد: به این ترتیب سازمان بورس اوراق بهادار باید بخشی معرفی بازار آتی و کاربرد های آن از این ریسک را با تعیین محدودیت‌ها و اعلام حدنصاب‌ها پوشش دهد و بخش دیگر را بر عهده مدیران خود صندوق‌ها قرار دهد. چاوشی در ادامه خاطرنشان کرد: درواقع پیشنهاد می‌شود سازمان بورس یک محدودیت کامل و جامع برای تمامی صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در بازار درنظر نگیرد. این محدودیت‌ها را به‌صورت بخشی و تا حدودی بر عهده مدیر پرتفوی آنها قرار دهد تا به این ترتیب مدیران سرمایه‌گذاری صندوق‌ها قادر باشند بر اساس استراتژی مدیریتی خود و همچنین نوع فعالیت صندوق، خرید و فروش‌های مناسب در بازار آتی سهام داشته باشند.

    
    ابزاری مناسب برای کنترل ریسک
    چاوشی در ادامه با اظهار این مطلب که با راه‌اندازی بستر انجام معاملات آتی روی یک سبد مشخصی از سهام(شاخص) توسط شرکت بورس اوراق بهادار امکانی جدید برای سرمایه‌گذاران فراهم شده، گفت: به این ترتیب معامله‌گران قادر خواهند بود که با ریسک غیرسیستماتیک پایین‌تر امکان استفاده از تحلیل خود پیرامون یک صنعت یا گروهی از سهام(۳۰شرکت بزرگ) را داشته باشند.
    وی ادامه داد: طبق مقرراتی که اعلام شده، در حال حاضر امکان ورود به معاملات آتی سبد سهام صرفا از طریق معاملات برخط(Online) فراهم است و مشتریان آن دسته از شرکتهای کارگزاری که روی دریافت مجوز مربوط را طی کرده‌اند، با تکمیل فرم «قرارداد فی مابین مشتری و کارگزار» و «بیانیه ریسک» از طریق دسترسی به سامانه برخط می‌توانند به معاملات ورود کنند. در انجام این معاملات برای مشتری کد سهامداری معمول خرید سهام کفایت می‌کند و نیازی به دریافت کد جدید نیست.

    
    حتی در روندهای منفی بازار نیز سود کسب کنید!
    سیدرضا علوی، عضو هیات مدیره کانون کارگزاران نیز با اظهار این مطلب که از مهم‌ترین کارکردهایی که بازار سرمایه می‌تواند برای برآورده کردن انتظارات سرمایه‌گذاران ایفاکند، طراحی ابزارهای متنوع برای پوشش ریسک و کسب بازدهی در روندهای صعودی و نزولی بازار است، گفت: قراردادهای آتی سبد سهام از جمله ابزار مشتقه بسیار محبوب در بازارهای مالی دنیاست. بطوریکه‌ از نظر حجم و ارزش معاملات، این ابزار در بین پنج ابزار پر دادوستد در دنیا مطرح است. وی ادامه داد: خوشبختانه پس از طراحی و پیاده‌سازی ابزار مشتقه آتی سهام و نیز آپشن سهام، شرکت بورس با تایید کمیته فقهی سازمان بورس نسبت به طراحی قراردادهای آتی سبد سهام مربوط به شاخص صنایع مختلف اقدام کرده و سرمایه‌گذاران علاوه بر اینکه می‌توانند نسبت به پوشش ریسک پرتفوی خود اقدام کنند، با اتخاذ موقعیت‌های خرید یا فروش روی این قراردادها، حتی در روندهای منفی بازار نیز به کسب سود می‌پردازند.

    
    مزیت‌های قراردادهای آتی سبد سهام
    علوی در ادامه با اشاره به اینکه از جمله مزیت‌هایی که قراردادهای آتی سبد سهام دارد می‌توان به اهرمی بودن آن و درگیر کردن فقط ۲۰درصد از ارزش قرارداد به‌عنوان وجه تضمین نام برد، گفت: این امر می‌تواند سودآوری بیشتری را برای سرمایه‌گذاران به دنبال داشته باشد.
    وی ادامه داد: از مزیت‌های دیگر این قراردادها می‌توان به نقش پررنگ آن در پیش‌بینی وضعیت آتی بازار اشاره کرد؛ بطوریکه با دنبال معرفی بازار آتی و کاربرد های آن معرفی بازار آتی و کاربرد های آن کردن حجم و قیمت قراردادها، پیش‌بینی دقیق‌تری از وضعیت آتی شاخص صنعت مربوطه بدست آورد. همچنین زمانی که شاخص یا صنایع خاصی در روندهای نزولی قرار می‌گیرند، می‌توان با اتخاذ موقعیت فروش نسبت به کسب سود در روندهای منفی اقدام کرد// هدیه لطفی دنیای اقتصاد

    هفت کتاب خوب برای یادگیری تحلیل تکنیکال

    

    کتاب تحلیل تکنیکال تا دلتان بخواهد در بازار وجود دارد؛ از منابع لاتین گرفته تا کتبی که ترجمه‌ی فارسی شده‌اند. اغلب کتاب‌های تحلیل تکنیکال فارسی به‌نوعی کپی یکدیگر هستند. برخی تئوری‌های تحلیلی مطرح‌شده در منابع لاتین نیز دیگر در بازار بورس و سایر بازارهای مالی کاربرد ندارد.

    البته در کشورمان برخی از اساتید (!) تحلیل تکنیکال به‌گونه‌ای در مورد این تئوری‌ها با اعتمادبه‌نفس صحبت می‌کنند که به گمانم اگر تئوریسین (نظریه‌پرداز) آن‌ها نیز امروز زنده بودند، دهانشان از تعجب بازمی‌ماند! آخر برخی از این نظریه‌پردازان خودشان دنیا را با فقر ترک کرده‌اند بعد اساتید تحلیل تکنیکال ما شده‌اند کاسه‌ی داغ‌تر از آش!

    طیف گسترده‌ای از کتاب‌های تحلیل تکنیکال برای یادگیری وجود دارد. موضوعاتی همچون الگوهای نموداری، نسبت‌های فیبوناچی، تحلیل تکنیکال کلاسیک ، تحلیل هارمونیک و …

    برخی از تئوری‌های تحلیلی واقعاً تاریخ انقضایشان فرارسیدهاست یا اساساً در بازار بورس ما کاربردی ندارد. از میان آن تعداد هفت کتاب را برایتان گلچین نموده‌ایم که به نظر مطالب جامع‌تری دارند و به‌طور کاربردی به اصول تحلیل تکنیکال می‌پردازند.

    ۱- کتاب شروع تحلیل تکنیکال (جک شواگر)

    کتاب تحلیل تکنیکال جک شواگر نقطه‌ی شروع عالی برای معامله گران تازه کارت است؛ این کتاب تقریباً تمام جوانب مهم تحلیل تکنیکال را به شکل کاربردی توضیح می‌دهد. نویسنده در این کتاب تغییر از توضیح الگوهای نموداری (chart pattern) و اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال، نکات خوبی را در مورد استراتژی معاملاتی، قوانین ورود و خروج و توسعه‌ی سیستم معاملاتی مطرح نموده است. این کتاب همچنین درباره‌ی طراحی و بهینه‌سازی نقشه‌ی معاملاتی (trading plan) نیز مطالب خوبی را عنوان نموده است.

    توضیح: از همین نویسنده (جک شواگر) کتاب فخیم دیگری بنام “جادوگران بازارهای نوین” نیز تألیف شده است و کتاب فوق درواقع متن مصاحبه‌هایی با صدها معامله‌گر موفق بازار بورس سهام آمریکا است.

    ۲- کتاب آموزش تحلیل تکنیکال (مارتین ج. پرینگ)

    

    این کتاب به‌عنوان “کتاب مقدس” تحلیل تکنیکال شناخته می‌شود چراکه حاوی مقادیر جامع اطلاعاتی است و به‌خوبی مفاهیم اصلی را پوشش می‌دهد. نویسنده این کتاب تلاش نموده است علم تحلیل تکنیکال را با مباحثی همچون روانشناسی معاملات و مکانیک بازار ترکیب کند تا جایی که افراد بتوانند تجزیه‌وتحلیل تکنیکال را به‌خوبی درک کنند. این کتاب با توجه به آموزش‌های جامع ای که دارد برای تازه‌واردان به دنیای تحلیل تکنیکال مناسب است.

    مارتین پرینگ در کتاب دیگری بنام معرفی بازار آتی و کاربرد های آن Candlesticks Explained الگوهای شمعی را به‌صورت گام‌به‌گام توضیح داده است.

    3- کتاب تحلیل تکنیکال (جان مورفی)

    

    بعید است معامله‌گر بازارهای مالی باشید و نام کتاب تحلیل تکنیکال جان مورفی را نشنیده باشید. این کتاب سطح خوبی از اطلاعات کلاسیک را در باب تحلیل تکنیکال در اختیار ما قرار می‌دهد. کتاب فوق ازجمله کتاب‌های قدیمی است که سال‌هاست در بازار بورس ایران ترجمه‌شده است.

    تصور می‌کنم یکی از بهترین ترجمه‌های موجود در بازار برای کتاب تحلیل تکنیکال جان مورفی، ترجمه‌ی آقای کامیار فراهانی باشد.

    جان مورفی بیش از ۴۰ سال است که در مبحث تحلیل تکنیکال سرآمد است؛ او هم‌اکنون تحلیل‌گر ارشد CNBC است و ازجمله پیشگامان تحلیل تکنیکال در جهان است. کتاب او تابه‌حال به زبان‌های زیادی برگردان (ترجمه) شده است.

    ۴- کتاب چطور در بازار سهام سود کنیم (ولیام اونیل)

    

    ولیام اونیل کارآفرین، کارگزار آمریکایی در بازار سهام است. او بیش از ۸۰ سال سن و حدود ۶۰ سال تجربه‌ی حرفه‌ای در بازارهای مالی دارد. اونیل یکی از بهترین تحلیل گران تکنیکال است و تجربه‌ی بسیار بالایی در بازار بورس دارد.

    کتاب او منبع خوبی است برای یادگیری تحلیل تکنیکال چراکه آن را به شکل ملموس و کاربردی آموزش می‌دهد. ازجمله مواردی که در کتاب وی به‌دقت موردبررسی قرارگرفته، آموزش کاربردی مهم‌ترین الگوهای شمعی است.

    ولیام اونیل، سردبیر و بنیان‌گذار نشریه‌ی Investor’s business Daily است که یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین نشریه‌های مالی است.

    5- کتاب فنون نموداری الگوهای شمعی ژاپنی (استیو نیسون)

    

    استیو نیسون یکی از قدیمی‌های بازار سهام است که سال‌هاست علاقه‌ی خاصی به الگوهای شمعی دارد. تقریباً می‌توان گفت کتاب استیو کامل‌ترین و جامع‌ترین کتاب درزمینه ی الگوهای شمعی است. البته استیو نیسون در آغاز فعالیت تجاری خود زیاد شناخته‌شده نبود اما تبحر خاص برای در به‌کارگیری الگوهای شمعی در تحلیل تکنیکال بشدت او را محبوب کرد. این کتاب توضیح کامل و جامعی است از هر آنچه باید در به‌کارگیری الگوهای شمعی بدانید.

    6- کتاب دائره‌المعارف الگوهای نموداری (توماس بولکوفسکی)

    توماس بولکوفسکی به‌ اعتقاد بسیاری از شخصیت‌های دنیای معامله‌گری، یکی از نویسندگان برجستۀ جهان در حوزۀ الگوهای نموداری است.

    او سرمایه‌گذاری موفق و معامله‌گر حرفه‌ای با بیش از سی سال تجربه در بازار سهام است. کتاب تحسین‌برانگیز وی به نام دائره‌المعارف الگوهای نموداری در سال ۲۰۰۳ توسط سالنامۀ معامله‌گران سهام به‌عنوان کتاب برگزیدۀ سال انتخاب‌شده است. او کتاب‌های دیگری نیز در این زمینه نوشته است؛ کتاب‌های وی به ۸ زبان ترجمه‌شده است.

    نسخه‌ی فارسی کتاب دایره المعارف الگوهای نموداری توسط انتشارات پیک صبحان با ترجمه‌ی مهدی میرزایی و پوریا تیرگر قابل تهیه است.

    7- کتاب تحلیل تکنیکال به روش قاب‌های چندگانه (براون شانون)

    کتاب فوق منبعی مفید برای گسترش دانش تحلیل تکنیکال با هر سبک معاملاتی است؛ درواقع مهم نیست چه سبک معاملاتی دارید چون این کتاب بکارتان می‌آید!

    این کتاب نگاه عمیقی به استفاده قاب‌های زمانی چندگانه (Multi timeframe) در معاملات تکنیکال دارد. کتاب شانون تکنیک‌های مختلفی را برای استفاده‌ی ترکیبی از تایم فریم‌ها در اختیار تحلیل‌گر قرار داده است.