اندیکاتور استوکاستیک
ببینیم که اندیکاتور استوکاستیک stochastic که بسیار پر کاربرد نیزمی باشد چگونه کار می کند؟ نشان دادن آخرین وضعیت قیمت (close یا بسته) نسبت به بالاترین و پایینترین قیمت در واقع به نوعی مقایسه قیمت.
استراتژی اندیکاتور استوکاستیک stochastic به این صورت است که زمانی که قیمت در روند صعودی قرار می گیرد در قیمت بسته یا close شاهد آن خواهیم بود که قیمت تمایل به نزدیک شدن به قیمت High را دارد و همینطور در وضعیت عکس آن وقتی قیمت در روند نزولی قرار دارد تلاش در نزدیک شدن به قیمت Low را دارد. در حقیقت استراتژی اندیکاتور استوکاستیک stochastic بررسی قدرت خرید و فروش را انجام می دهد. این شاخص از دو خط K و D تشکیل شده است که خط k مقدار استوکاستیک و خط D نشان دهنده سیگنالهای مهم در نمودار است و به شدت مورد تعقیب تریدرها می باشد.
انواع stochastic کدامند؟
بعد از توضیحات بالا در خصوص اندیکاتور استوکاستیک stochastic، تا حدودی با نحوه کار برنامه اندیکاتور استوکاستیک stochastic آشنا شدیم. در این بخش خوب است که به بررسی انواع stochastic بپردازیم. سه نوع اندیکاتور stochastic وجود دارد که مورد استفاده تحلیلگران و تریدرها قرار می گیرد.
- نوع اول اندیکاتور استوکاستیک stochastic که دارای سرعت بالایی(fast) است و بسیار هم رایج است اما آنچه که در مورد آن باید بدانیم این نکته می باشد که به دلیل نوسانات زیادی که دارد تنها بعضی از تریدرها از آن استفاده می کنند.
- نوع دیگر stochastic کند(slow) می باشد و نسبت به نوع اول دارای هواداران بیشتری می باشد و مورد استفاده تریدرهای روزانه می باشد.
- و در نهایت نوع سوم که به آن کامل گفته می شود در حقیقت نسخه سفارشی شده نوع کند(slow) می باشد.
برای محاسبه اندیکاتور استوکاستیک stochastic در هر یک از انواع stochastic فرمول ویژه ای وجود دارد.
آیا stochastic شاخص خوبی است؟
بله می توانیم بگوییم که stochastic، اندیکاتور خوبی است. یکی از کاربردهای خوب و شاید بتوان گفت بهترین کاربرد آن تشخیص واگرایی یا همان ضعف در روند می باشد. این اتفاق که بسیار هم نادر است می تواند خبر بسیار خوبی برای معامله گران و تحلیلگران باشد و مفهوم آن تغییر روند می باشد.
استوکاستیک را می توان یک شاخص فنی مطلوب دانست چرا که درک آن دشوار نمی باشد و همینطور از دقت بالایی نیز برخوردار است. این شاخص محبوب بیشتر برای نشان دادن زمانی که یک آیتم معاملاتی و یا یک سهم به موقعیت بیش از حد خرید یا فروش بیش از حد رسیده مورد استفاده قرار می گیرد. این شاخص نمایشگر شتاب می باشد. معامله گران اینگونه می گویند که Stochastic بالای 80 به مفهوم این است که قیمت بیش از حد خریداری شده است و زمانی که Stochastic زیر 20 قرار بگیرد، قیمت بیش از حد فروش در نظر گرفته می شود. آنچه که هست میزان شاخص بالا به این مفهوم است که قیمت می تواند نزدیک به بالا بسته شود و همچنان به سمت بالاتر نیز فشار وارد نماید .
بهترین اندیکاتور تصادفی چیست؟
در حالت کلی ناحیه ی بالای 80 منطقه ای را نمایش می دهد که بیش از حد خرید انجام شده است و منطقه زیر 20 منطقه بیش از حد فروش در نظر گرفته می شود. سیگنال متقاطع زمانی اتفاق میافتد که هر دو خط استوکاستیک در منطقه بیش از حد خرید یا فروش بیشازحد تلاقی میکنند.
در تحلیل اندیکاتور استوکاستیک stochastic اعداد 80 و 20 به عنوان متداول ترین سطوح مورد استفاده قرار می گیرند، اما در صورت لزوم امکان تغییر آنها وجود دارد. برای سیگنال های بیش از حد خرید یا Over Bought)OB) و یا سیگنالهای بیش از حد فروش یا Oversold)OS)، تنظیمات Stochastic 14،3،3 به خوبی جواب می دهد.
هرچه تایم فریم زمانی بالاتر باشد بهتر خواهد بود، اما معمولا نمودار H4 یا روزانه برای تریدرهای روزانه و تریدرهای نوسانی بسیار مناسب می باشد . در واقع کاملا بستگی به این دارد که شما با کدام بازه زمانی از این اندیکاتور استفاده می کنید.
کدام اندیکاتور MACD یا Stochastic بهتر است؟
شما از هر معامله گر یا تحلیلگر تکنیکال بپرسید پاسخ آنها به شما این خواهد بود که جهت تعیین موثر تغییر مسیر در الگوهای قیمت، به شاخص مناسب نیاز دارید. با این وجود، هر آنچه که یک اندیکاتور خوب و کارا می تواند در جهت کمک به معامله گران انجام دهد، این دو اندیکاتور سازگار در کنار هم می توانند بهتر انجام دهند.
معامله گران به بررسی و شناسایی یک متقاطع MACD صعودی و همزمان با آن یک Stochastic صعودی و استفاده از این دو به عنوان نقطه ورود به معامله استفاده می نمایند.
به طور جداگانه اگر بخواهیم بررسی کنیم ، این دو اندیکاتور در موقعیتهای فنی متفاوت عمل می کنند و به تنهایی کار می کنند.
در مقایسه با اندیکاتور استوکاستیک برای نوسان گیری که تکانهای بازار را نادیده میگیرد، اندیکاتور MACD آپشن قابل اعتمادتری به عنوان تنها شاخص معاملاتی می باشد.
با این حال تحلیل اندیکاتور استوکاستیک stochastic و MACD در کنار هم یک جفت ایدهآل هستند و میتوانند تجربه معاملاتی بهبودیافته تری را فراهم کنند.
معامله گران روزانه چگونه از استوکاستیک استفاده می کنند؟
استوکاستیک کند یا slow از محبوبترین و رایجترین اندیکاتورهایی می باشد که توسط معامله گران روزانه مورد استفاده قرار می گیرد چرا که شانس ورود به یک پوزیشن بر اساس سیگنال نادرست را کاهش می دهد. برای درک بهتر شما می توانید یک اندیکاتور تصادفی سریع یا fast را به عنوان یک قایق تندرو فرض نمایید، چابک است و بر اساس حرکت ناگهانی در بازار به سرعت می تواند جهت را تغییر دهد. از طرف دیگر یک تصادفی آهسته را آیا RSI بهتر است یا استوکاستیک؟ می توان به یک ناو هواپیمابر تشبیه کرد که برای تغییر جهت به ورودی بیشتری نیاز خواهد داشت.
در حالت کلی می توان گفت که یک تصادفی آهسته موقعیت نسبی آخرین قیمت پایانی یا close را نسبت به بالا و پایین در طی 14 دوره گذشته اندازه گیری می کند.این اندیکاتور زمانی که توسط معامله گران روزانه استفاده می شود بسیار موثر است.
RSI تصادفی چگونه کار می کند؟
اندیکاتور RSI را حتما می شناسید و با آن آشنایی دارید. اما RSI تصادفی یا (StochRSI) یک شاخص فنی می باشد که جهت اندازه گیری قدرت و ضعف اندیکاتور قدرت نسبی (RSI) در یک تایم فریم معین مورد استفاده قرار می گیرد. StochRSI در واقع مقادیر خود را از RSI می گیرد. اینگونه بگوییم که یک نوسان ساز تصادفی به مجموعه ای از مقادیر RSI اعمال می گردد. لذا بر اساس قیمت می باشد.
محاسبه اندیکاتور استوکاستیک stochastic جهت مقایسه قیمت بسته شدن سهام با محدوده قیمت آن برای پیشبینی نقاط عطف قیمت مورد استفاده قرار می گیرد. معامله گران قادر خواهند بود تشخیص دهند که آیا ارزش RSI بیش از حد خرید شده است یا بیش از حد فروش. اندیکاتور ترکیبی StochRSI دارای یک نشانگر حساس تر است که به دلیل استفاده از هر دو اندیکاتور مومنتوم برای عملکرد تاریخی ویژه سِت شده است.
چگونه با استفاده از نوسانگر تصادفی معامله می کنید؟
محاسبه اندیکاتور استوکاستیک stochastic به صورت گسترده در معاملات فارکس جهت مشخص نمودن معکوس های احتمالی روند مورد استفاده قرار می گیرد. این اندیکاتور شتاب حرکت را اندازه گیری می کند
به عنوان مثال، در نموداری که روند صعودی معینی را به ما نشان می دهد، تقاطع نزولی از طریق خط سیگنال بیانگر آن است که آخرین قیمت بستهشده نسبت به سه دوره قبل به پایینترین قیمت دوره بازگشت نزدیکتر می باشد.
زمانی که قصد طراحی استراتژی معاملاتی خود برمبنای نوسانگر تصادفی در بازار فارکس می باشید، در جستجوی جفت ارزی باشید که روند صعودی معین و طولانی را نشان دهد. جفت ارز ایده آل مدتی را در محدوده بیش از حد خرید سپری کرده است، با قیمت نزدیک به ناحیه مقاومت قبلی. زمانی که نوسانگر تصادفی از خط سیگنال گذشت، مراقب قیمت باشید که مطابق با آن عمل نماید. هرچند که این سیگنالهای ترکیبی یک نشانگر قوی از برگشت قریبالوقوع می باشند با این وجود قبل از ورود صبر کنید تا قیمت نزول را تایید کند—اسیلاتورهای تکانه گاها سیگنالهای نادرست نشان می دهند.
سخن پایانی
اندیکاتور استوکاستیک stochastic برای نوسان گیری را در این مقاله مورد بررسی قرار دادیم. یک نوسان ساز تصادفی یک شاخص حرکتی است که قیمت بسته شدن خاص یک اوراق بهادار را با محدوده ای از قیمت های آن در یک دوره زمانی معین مقایسه می کند.
کاربرد استراتژی اندیکاتور استوکاستیک stochastic بسیار مورد توجه معامله گران روزانه می باشد.
برنامه اندیکاتور استوکاستیک stochastic یک شاخص فنی محبوب جهت تولید سیگنال های بیش از حد خرید و فروش بیش از حد مناسب می باشد.
با توجه به صدها شاخصی که در دسترس معامله گران قرار دارد، پیدا کردن ابزارهای فنی مناسب جهت استفاده در معاملات روزانه می تواند کار سختی باشد. اما خبر خوب این است که بیشتر اندیکاتورها را می توان در معاملات روزانه به سادگی با تنظیم تعداد بازه های زمانی استفاده شده در ایجاد اندیکاتور مورد استفاده قرار داد.
با امید به آنکه مطالب عنوان شده برای شما عزیزان خواننده مفید واقع شده باشد.
نقطه نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک گذارید و بخاطر داشته باشید که چت آنلاین راه ارتباطی شما و واحد پشتیبانی بروکر نیکس جهت استفاده از خدمات مشاوره رایگان می باشد.
نحوه ترکیب اندیکاتورهای مناسب و جلوگیری از سیگنالهای اشتباه
نحوه ترکیب اندیکاتورهای مناسب و جلوگیری از سیگنالهای اشتباه
اندیکاتورها در سه طبقهبندی قرار میگیرند و میتوان چند اندیکاتور از طبقهبندی مشابه را با هم ترکیب کرد که به افزونگی اندیکاتور معروف است، از طرفی میتوان چند اندیکاتور از طبقه بندیهای متفاوت را با هم ترکیب نمود تا به روشی هدفمند دست یافت.
سه نوع طبقهبندی برای اندیکاتورها وجود دارد:
- اندیکاتورهای مومنتوم (مقدار حرکت) (momentum indicators)
- اندیکاتورهای تعقیب روند (trend-following indicators)
- اندیکاتورهای تغییرپذیری (volatility indicators)
دانستن این که کدام اندیکاتور به کدام طبقهبندی تعلق دارد و نحوه ترکیب آنها با یک روش هدفمند، بهتر میتواند به شما در تصمیمگیریهای تجاری کمک کند. از سوی دیگر، ترکیب اندیکاتورها به روش اشتباه منجر به سردرگمی زیاد، تفسیر قیمت اشتباه و در نتیجه تصمیمات اشتباه در تجارت میشود.
افزودن چندین اندیکاتور- دیدن موارد مشابه در اندیکاتورهای مختلف
افزودن چند اندیکاتور به این معنی است که یک معاملهگر از اندیکاتورهای چندگانه استفاده میکند تا اطلاعات مشابهی را نشان دهد؛ چنانچه معاملهگر از دو یا چند اندیکاتور از طبقهبندی یکسان استفاده کند، افزونگی اندیکاتور وجود دارد.
تصویر زیر نموداری با سه اندیکاتور مومنتوم را نشان میدهد (MACD، RSI و استوکاستیک). اساسا هر سه اندیکاتور اطلاعات مشابهی را ارائه میدهد زیرا آنها مقدار حرکات را در رفتار قیمت بررسی میکنند؛ شما میتوانید مشاهده کنید که تمام اندیکاتورها به طور همزمان بالا و پایین میروند، از هم عبور میکنند و در دورههای بدون حرکت، مسطح می شوند (مستطیلهای قرمز رنگ).
ترکیب اندیکاتورهای مناسب
تصویر بعدی نموداری، دو اندیکاتور روند را نشان میدهد (ADX و باند بولینگر). باز هم هدف هر دو اندیکاتور، یکی است، یعنی شناسایی قدرت روند. در طول روند میتوانید ببینید باند بولینگر به سمت پایین حرکت میکند و قیمت به سمت باندهای بیرونی نزدیک میشود؛ در همان لحظه ADX بالا میرود، در طول محدوده، باند بولینگر باریک میشود و به یک سمت حرکت میکند و قیمت در مرکز روند معلق میماند. ADX در طول محدوده، مسطح است یا به سمت پایین حرکت میکند.
تاکید بر اطلاعات
مشکل افزونگی اندیکاتور این است که وقتی معاملهگر از اندیکاتورهای چندگانه استفاده میکند که اطلاعات مشابه را نشان میدهد او با توجه به اطلاعات زیادی که توسط اندیکاتورها ارائه میشود، بسیاری از چیزها را از دست میدهد. معاملهگری که از ۲ یا چند اندیکاتور روند استفاده میکند، ممکن است بر این باور باشد که روند قویتر از آن باشد و ممکن است بعضی از سر نخهای مهم دیگر نمودار را از دست بدهد.
استفاده از اندیکاتورهای چندگانه که یک کار را انجام میدهند و دادهها را به شیوهای مشابه تحلیل میکنند، باعث میشود موارد دیگر از اهمیت کمی برخوردار باشد زیرا شما چندین بار دادههای مشابه را مشاهده میکنید.
طبقهبندیهای اندیکاتور
جدول زیر بیشترین اندیکاتورهای مورد استفاده بر اساس طبقهبندی را مرتب کرده است. اکنون آیا RSI بهتر است یا استوکاستیک؟ میتوانید از اندیکاتورهایی که متعلق به طبقهبندی مشابه هستند جلوگیری کنید و اندیکاتورهایی با طبقهبندی متفاوت که مکمل یکدیگر هستند را ترکیب نمایید.
توجه: اندیکاتورها کار میکنند اما نمیدانید چگونه از آنها استفاده کنید.
ترکیب ابزارها به روشی هدفمند
در این قسمت با بخش جالبی آشنا میشوید. تصویر زیر نموداری با سه اندیکاتور مختلف را نشان میدهد که مکمل یکدیگر هستند و همدیگر را پشتیبانی میکنند. RSI بازی حرکتی (مومنتوم) را میسنجد، ADX روند را پیدا میکند و باند بولینگر نوسانات را اندازهگیری میکند. نقاط ۱ تا ۵ را بررسی میکنیم تا مشاهده کنیم چگونه اندیکاتورها مکمل یکدیگر هستند و چگونه انتخاب یک اندیکاتور از هر طبقهبندی به شما در درک بهتر قیمت میتواند کمک کند.
نقطه ۱: قبل از نقطه ۱، ADX یک روند مداوم را نشان می دهد و RSI روند صعودی را ثابت میکند. در طول این روند، حمایت و مقاومت زمانی که ADX بیش از ۳۰ و بالاتر بود، شکسته شده است.
نقطه ۲: ADX تغییر مسیر داده و روند قوی صعودی (بولیش) را از دست میدهد ، به بیانی دیگر سطح حمایت شکسته نشده است و قیمت از باند بولینگر عبور نکرده اما روی باند بیرونی بانس میکند.
نقطه ۳: در نقطه ۳، قیمت در محدوده است و ADX اعتبار خود را از دست می دهد، ADX زیر ۳۰ محیط محدوده را تایید میکند. در محدوده اندیکاتور RSI میتواند در شناسایی نقاط برگشتی همراه با باندهای بولینگر کمک کند.
نقطه ۴: همین مسئله برای نقطه ۴ صدق میکند، ADX هنوز هم زیر ۳۰ قرار دارد، در این محدوده معاملهگر بایستی به دنبال خطوط روند و رد شدن از باندهای بولینگر بیرونی باشد، ؛ RSI نشان میدهد که سرعت حرکت در محدوده است.
نقطه ۵: نقطه ۵ یک واگرایی حرکتی را درست در خط روند و سطح مقاومت نشان میدهد که بیانگر این است احتمال بیشتر در این محدوده وجود دارد. باز هم قیمت نمیتواند از باند بولینگر خارج شود و ADX نیز مسطح است.
مثال ۲
نمودار بعدی ترکیب RSI با باند بولینگر را نشان میدهد. شما می توانید اطلاعات مکمل را نیز دریافت کنید.
RSI اطلاعات حرکتی را فراهم می کند: RSI پایین و نزولی بیانگر افزایش حرکت نزولی میباشد؛ RSI حدود ۵۰، سیگنال کمبود حرکت است؛ RSI بالا و صعودی، حرکت صعودی قوی را نشان میدهد.
باند بولینگر نه تنها اطلاعات نوسانات و تغییرپذیری را ارائه میدهد، بلکه اطلاعات مربوط به روند را نیز فراهم میکند: قیمت بین باندهای میانی و بیرونی فاز روند را نشان میدهد؛ زمانی که قیمت، باند میانی را میشکند حاکی از پتانسیل برگشتی است و زمانی که قیمت به باندهای بیرونی نرسد، حاکی از کمرنگ شدن حمایت روند است.
همیشه تعداد ابزارهای بیشتر، بهتر نیست بلکه ترکیب مناسب ابزارها اهمیت دارد.
ترکیب کاملی از اندیکاتورها به این معنی نیست که همیشه به مسیر مشابه اشاره کند، بلکه بایستی اطلاعات را نشان دهد. دانستن این که کدام اندیکاتور تحت چه شرایطی در معاملات استفاده شود، بسیار مهم است.
اندیکاتورهایی را ترکیب نمایید که اندازهگیریهای مختلف را بر اساس حرکت قیمت مشابه محاسبه میکنند و سپس این اطلاعات را با مطالعات نمودار خود ترکیب کنید که به سرعت، تاثیر مثبت بسیاری بر روی معاملات شما میگذارد.
راهنمای نهایی استفاده از اندیکاتورها در معاملات
استوکاستیک
- به طور کلی اندیکاتور محدودهای و برگشتی است.
- سرعت حرکت قیمت را نشان میدهد.
- حرکت قیمت را اندازه گیری میکند.گسترش استوکاستیک نشان دهنده قدرت قیمت است. استوکاستیک محدود و باریک در مقابل نشان دهنده کاهش حرکت در روند میباشد.
RSI
- اندیکاتور قدرت روند
- مقایسه کندل صعودی و نزولی
- اندازه گیری قدرت و حرکت
هنگامی که RSI بالا است، به این معنی است که از قبل تعداد زیادی کندل صعودی وجود داشته و به لحاظ اندازه نیز بزرگتر بودند. RSI پایین نشان میدهد که حرکت قیمت گذشته کاهش یافته بود.
ADX
- قدرت و ضعف سیگنالها
۲۵> روند ضعیف یا محدودهای
۲۵-۵۰ روند معتدل
اندیکاتور ADX برای تمایز بین شرایط روند و محدودهای به کار میرود.
MACD
- اندیکاتور تعقیب روند و مقدار حرکت
- MACD بالا یک روند صعودی قوی را نشان میدهد. MACD پایین نشاندهنده روند نزولی قوی است.
- خطوط متقاطع (میانگین متحرک) MACD میتواند سیگنال پوزیشن خرید یا فروش را صادر نماید.
MACD در طول روند موثر است و باید زمانی به کار رود که ADX سیگنال سناریوی روند را صادر کرده باشد.
درس ۱۰۰ : استوکاستیک RSI یا StochRSI
در این درس، مطالب بسیار مفیدی را دربارهی محاسبات، پارامترها، و سیگنالهای مربوط به اندیکاتور استوکاستیک RSI یا StochRSI در اختیارتان میگذاریم.
استوکاستیک RSI یا StochRSI
نوع اندیکاتور: مستقل
استوکاستیک RSI که توسط توشارد چانده و استنلی کرال ابداع شد، اسیلاتوری است که سطح RSI را نسبت به محدودهی آن، طی یک دورهی زمانی معین، میسنجد. این اندیکاتور از RSI به عنوان پایه استفاده میکند و آن را در فرمول مربوط به استوکاستیک (استفاده از یک میانگین متحرک ساده برای هموارسازی) اعمال میکند. نتیجهی آن یک اسیلاتور است که میان ۰ و ۱ نوسان میکند.
چانده و کرول در ۱۹۹۴ در کتاب خود با عنوان «معاملهگر تکنیکال جدید،» توضیح دادهاند که گاهی اوقات RSI برای یک دورهی زمانی طولانی، میان ۸۰ و ۲۰ در حرکت میماند، بدون آنکه به سطوح اشباع خرید و اشباع فروش برسد. در این شرایط، معاملهگرانی که میخواهند بر اساس تشخیص اشباع خرید یا اشباع فروش در RSI وارد بازار سهام شوند، ممکن است فقط به یک نظارهگر بازار تبدیل شوند. برای افزایش حساسیت و ایجاد روشی برای شناسایی سطوح اشباع خرید و اشباع فروش در RSI، چانده و کرول StochRSI یا استوکاستیک RSI را معرفی کردند.
RSI که توسط ولز وایلدر ابداع شد، یک اسیلاتور مومنتوم است که طی یک دورهی زمانی، بزرگی سودها را با بزرگی زیانها مقایسه میکند. استوکاستیک که توسط جرج لین ایجاد شد، یک اسیلاتور مومنتوم است که طی یک دورهی زمانی معین، سطح قیمت پایانی را با محدودهی سقف/کف مقایسه میکند.
محاسبه
RSI
RSI = 100 - 10 / 1 + RS
RS = (n / مجموع زیانها) / (n / مجموع سودها)
و n = تعداد دورههای RSI
استوکاستیک
(پایینترین کف(n) - بالاترین سقف(n) / پایینترین کف(n) - آخرین قیمت پایانی) × ۱۰۰ = %K
%D = میانگین متحرک ۳ دورهی %K
و n = تعداد دورههای مورد استفاده در محاسبه
استوکاستیک RSI یــا StochRSI
StochRSI = RSI(n) - RSI پایینترین کف(n) / RSI بالاترین سقف(n) - RSI پایینترین کف(n)
n = تعداد دورههای مورد استفاده در محاسبه
از فرمول بالا میتوان مشاهده کرد که StochRSI یک فرمول استوکاستیک است که بر RSI اعمال شده است؛ یعنی StochRSI یک اندیکاتور RSI است. استوکاستیک RSI یا همان StochRSI مقدار RSI را نسبت به محدودهی سقف/کف آن طی مجموعهای از دورهها اندازهگیری میکند. وقتی RSI یک کف جدید را برای دوره ثبت میکند، StochRSI صفر خواهد شد. وقتی RSI یک سقف جدید را برای دوره ثبت کند، StochRSI صد خواهد شد. مقدار ۰.۲۰ یعنی RSI کنونی ۲۰ درصد بالای پایینترین سطح دوره، یا ۸۰ درصد پایینِ بالاترین سطح دوره قرار دارد. مقدار ۰.۸۰ یعنی RSI کنونی ۸۰ درصد بالای پایینترین سطح دوره، یا ۲۰ درصد پایینتر از بالاترین سطح قرار دارد.
نمونهی نمودار
پارامترها
- Periodیا دوره (۱۴): تعداد دورههایی که نقاط کف و سقف RSI برای آنها در نظر گرفته شدهاند.
- Rangeیا محدوده (۲۰): فاصلهی میان خطوط آستانهی بالایی و پایینی.
- Overbought Valueیا مقدار اشباع خرید (۰.۸): محل قرار گرفتن باند یا نوار بالایی
- Oversold Valueیا مقدار اشباع فروش (۰.۲): محل قرار گرفتن باند یا نوار پایینی
سیگنالها
- تقاطعهای اشباع خرید و اشباع فروش: اگر یک روند صعودی در سهام پایه شناسایی شده باشد، آنگاه سیگنال خرید هنگامی ایجاد میشود که StochRSI از اشباع فروش (زیر ۰.۲۰) به بالای ۰.۲۰ برسد. در مقابل، اگر یک روند نزولی شناسایی شده باشد، آنگاه یک سیگنال فروش هنگامی ایجاد میشود که StochRSI از اشباع خرید (بالای ۰.۸۰) به زیر ۰.۸۰ کاهش یابد.
- تقاطع های خط مرکز: برخی از معاملهگران برای تایید سیگنالها و کاهش الگوی ارهی دو سر (whipsaw)، به دنبال حرکات بالا یا پایین ۰.۵۰ (خط مرکز) میگردند. یک حرکت از اشباع فروش به بالای ۰.۵۰ میتواند یک سیگنال خرید به همراه داشته باشد، و این سیگنال تا وقتی قیمت به زیر ۰.۵۰ نرفته باشد، همچنان ادامه دارد. در مقابل، یک حرکت از اشباع خرید به زیر ۰.۵۰ میتواند به عنوان یک سیگنال فروش تلقی شود؛ این سیگنال تا زمانی که قیمت به بالای ۰.۵۰ برنگشته باشد، همچنان ادامه دارد.
- واگراییهای مثبت و منفی: یک واگرایی مثبت و به دنبال آن، یک حرکت صعودی تاییدکننده به بالای ۰.۲۰ میتواند یک سیگنال خرید، و یک واگرایی منفی و به دنبال آن، یک حرکت نزولی به پایین ۰.۸۰ میتواند به عنوان یک سیگنال فروش تلقی شود.
- شکستها: همچنین، چانده و کرول به این نکته اشاره کردند که حرکات بازگشتی که از خطوط ماشه (trigger lines) عبور میکنند، نشانهای از یک سیگنال ناقص هستند. یک حرکت صعودی بازگشتی که از ۰.۸۰ عبور میکند و به بالای آن میرود، نشاندهندهی یک سیگنال ناقص است و به معاملهگران توصیه میشود پوزیشنهایشان را ببندند.
- روند قدرتمند: درست مثل بسیاری از سایر اسیلاتورها، StochRSI میتواند وارد اشباع خرید (اشباع فروش) شود و برای یک دورهی طولانی در همان اشباع خرید (اشباع فروش) بماند. یک حرکت به بالای ۰.۸۰ ممکن است اشباع خرید تلقی شود، ولی این حرکت میتواند نشاندهندهی یک روند صعودی قدرتمند باشد، و برای یک دورهی طولانی در بالای ۰.۸۰ باقی بماند. در مقابل، یک حرکت سریع به زیر ۰.۲۰ میتواند نشاندهندهی شروع یک روند نزولی قدرتمند باشد. حرکت به سوی ۱ بسیار قدرتمند و حرکت به سوی ۰ نیز بسیار ضعیف تلقی میشود.
لازم است به خاطر داشته باشید، StochRSI اندیکاتورِ یک اندیکاتور است. این اندیکاتور برای این طراحی شده است که پیش از آیا RSI بهتر است یا استوکاستیک؟ رسیدن RSI واقعی به نواحی کمینه و بیشینه، بتوانیم این حرکتها را پیشبینی کنیم. StochRSI به عنوان اندیکاتورِ یک اندیکاتور، از قیمت واقعی سهام پایه حذف میشود. از آنجا که این اندیکاتور در واقع RSI را پیشبینی میکند، ولی برای پیشبینی تغییرات قیمت در سهام پایه مورد استفاده قرار گرفته است، از حساسیت بالاتری برخوردار است و در معرض سیگنالهای ناقص نیز هست؛ به خصوص، اگر به درستی از آن استفاده نشود. درست مانند سایر اندیکاتورها، از StochRSI نیز باید در کنار دیگر اندیکاتورها و سایر جنبههای تحلیل تکنیکال بهره برد.
اندیکاتور Stochastic RSI در تحلیل تکنیکال
امروزه تحلیل تکنیکال در میان معاملهگران و تحلیلگران از محبوبیت بالایی برخوردار است. به همین منظور، آموزش ابزارهای تحلیل تکنیکال بسیار مهم و کاربردی است. یکی از ابزارهای کاربردی در این حوزه، اندیکاتورها هستند. در این مقاله از سری مقالههای آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار، اندیکاتور استوکاستیک RSI و جزئیات آن را بررسی میکنیم.
برای درک بهتر مفاهیم اندیکاتور استوکاستیک RSI در تحلیل تکنیکال ابتدا باید دو اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic Indicator) و اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index) را جداگانه بررسی کرده و سپس به بررسی اندیکاتور استوکاستیک RSI میپردازیم که به عبارتی ترکیبی از این ۲ اندیکاتور است.
اندیکاتور شاخص قدرت نسبی ( (RSI
شاخص RSI که یکی از پر کاربردترین اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی میباشد، در اواخر دهه ۱۹۷۰ معرفی شد و به سرعت در بین تحلیلگران و تریدر ها، به ابزاری کلیدی در تشخیص عملکرد بازار مالی در مدت زمان مشخص تبدیل شد. این شاخص اساسا یک ابزار نوسانی با 2 محدوده بالا و پایین و یک اندیکاتور روندی مابین این محدوده است که میزان و شتاب نوسانات قیمتی را اندازهگیری و به طور کلی گرایش مومنتوم بازار (Momentum) را تجزیه و تحلیل میکند. شاخص آر اس آی میتواند ابزار بسیار سودمندی باشد.
اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic Indicator)
اندیکاتور استوکاستیک در اواخر دهه ۱۹۵۰ میلادی توسط جرج لین به دنیای تحلیل تکنیکال معرفی شد. اندیکاتور استوکاستیک با سنجش ارتباط میان قیمت پایانی (بسته شدن) سهم و بازه قیمتی آن را در طی تایم فریم مشخص، شتاب روند قیمتی بازار یا سهم مورد نظر را بررسی میکنند.
اندیکاتور RSI Stochastic
اندیکاتور استوکاستیک RSI در بازه بین صفر تا یک یا صفر تا صد نوسان و حرکت میکند. زمانی که برای فرمولهای شاخصهای قدرت نسبی (RSI) از فرمول اسیلاتور استوکاستیک (Stochastic) بهره بگیریم، این اندیکاتور به وجود میآید.
اندیکاتور استوکاستیک RSI ، اندیکاتوری حساستر نسبت به تغییرات است. چرا که ساختار این اندیکاتور استوکاستیک به گونهای تنظیم شده است که بجای بررسی کلی تغییرات قیمت، به عملکرد تاریخی یک سهم توجه کند و همین فاکتور باعث میگردد سیگنالهای بیشتری نسبت به دیگر اندیکاتورها صادر شود.
در همین راستا برخی از تحلیلگران از استوکاستیک RSI میانگین متحرک میگیرند تا این حساسیت بیش از حد و ناپایداری را کم و کارایی اندیکاتور استوکاستیک RSI را افزایش دهند. برای مثال گرفتن میانگین متحرک ۱۲ روزه از استوکاستیک RSI باعث میشود اندیکاتور هموارتر و ثابتتری را داشته باشیم. لازم به ذکر است که پلتفرم معاملاتی اقتصاد بیدار آیا RSI بهتر است یا استوکاستیک؟ امکان اعمال یک اندیکاتور روی اندیکاتور دیگر را در اختیار معاملهگران قرار داده است.
فرمول محاسبه RSI Stochastic
میتوان گفت هنگامی که ۲ بار از قیمت مشتق بگیرید، Stochastic RSI خواهید داشت. به زبانی دیگر، خروجی Stochastic RSI دو مرحله از قیمت سهم مورد نظر فاصله دارد. این باعث میشود که استوکاستیک RSI در زمانهایی با قیمت اصلی سهام همخوانی نداشته باشد. با توجه به تعداد بالای سیگنالهای تولید شده توسط استوکاستیک RSI ، اگر آن را به همراه سایر اندیکاتورها استفاده کنید، کاراییاش افزایش خواهد یافت.
MIN و MAX کمترین و بیشترین مقدار RSI در ۱۴ دوره اخیر است.
روشهای معاملاتی با اندیکاتور RSI Stochastic
به منظور انتخاب اندیکاتور Stochastic RSI در پلتفرم کارگزاری اقتصاد بیدار (مطابق شکل زیر) باید از قسمت اندیکاتورها ، اندیکاتور Stochastic RSI را انتخاب کنید.
در گام بعدی قبل از اقدام به خرید یا فروش باید به مقادیر این اندیکاتور که در پایین چارت قرار دارد، دقت شود. اندیکاتور استوکاستیک RSI برای تعیین نقاط ورودی و خروجی بالقوه و همچنین برای شناسایی نقاط بازگشتی قیمتی، مورد استفاده قرار میگیرد.
سیگنال خرید
زمانی که مقدار اندیکاتور استوکاستیک RSI ، 0.8 یا 80 و بالاتر باشد (در برخی از پلتفرمها بازه 0 تا 1 و در بعضی دیگر 0 تا 100 است )، در تحلیل تکنیکال این را سیگنال خرید تلقی کرده و انتظار دارید سهم یا بازار با روند صعودی همراه باشد.
سیگنال فروش
زمانی که مقدار اندیکاتور استوکاستیک RSI 0.2 ، یا 0 2 و پایینتر باشد (در برخی از پلتفرمها بازه 0 تا 1 و در بعضی دیگر 0 تا 100 است ) ، در تحلیل تکنیکال این را سیگنال فروش تلقی کرده و انتظار دارید سهم یا بازار با روند نزولی همراه باشد.
تحلیل خط میانگین در اندیکاتور RSI Stochastic
اعداد نزدیک به 50 یا 0.5 میتوانند نگرش مفیدی به معاملهگران دهند. برای مثال هنگامی که خط میانگین در بازه انتخابی مثل حمایت عمل میکند و خط استوکاستیک RSI بهتدریج افزایش یافته و به 80 نزدیک میشود، در این حالت میتوان انتظار روندی مثبت را برای سهم مورد نظر داشت.
در مقابل هنگامی که خط میانگین در بازه انتخابی مثل مقاومت عمل میکند و خط استوکاستیک RSI به تدریج کاهش یافته و به 20 نزدیک میشود، در این حالت میتوان انتظار روندی منفی را برای سهم مورد نظر داشت.
یکی دیگر از کاربردهای اندیکاتور استوکاستیک RSI ، شناسایی واگرایی (Divergence) است. حرکت قیمت یک سهم در خلاف جهت اندیکاتور یا سایر دادهها را واگرایی مینامیم. واگرایی نشاندهنده ضعیفشدن خط روند فعلی قیمت و در بعضی زمانها بیانگر تغییر جهت قیمت است.
تفاوت RSI و RSI Stochastic
اندیکاتور RSI نسبت آیا RSI بهتر است یا استوکاستیک؟ به استوکاستیک RSI ، اندیکاتور کندتری است و حساسیت کمتری دارد، در نتیجه سیگنالهای معاملاتی کمتری صادر میکند.
حساستر بودن استوکاستیک RSI دارای فواید و مضراتی هست. گاهی اوقات این سیگنالهای خرید و فروش متعدد باعث میشوند تحلیلگران تصمیمات هیجانی بگیرند که همراه با سیگنالهای اشتباه است. همان طور که بیان شد میتوان برای اندیکاتور Stochastic RSI، میانگین متحرک اعمال کرد تا این حساسیت بیش از حد را کم کند و کارایی اندیکاتور استوکاستیک RSI را افزایش داد.
جمعبندی
اندیکاتور Stochastic RSI از دقیقترین و کاربردترین ابزارها در تحلیل تکنیکال است که تحلیلگران برای تشخیص روند پیشرو از آن استفاده میکنند. در این مقاله به بررسی جزییات اندیکاتور استوکاستیک RSI و نحوه استفاده از آن پرداختیم. به طور کلی در تحلیل تکنیکال هنگام استفاده از اندیکاتورها بهتر است به سایر الگوها و اندیکاتورها نیز توجه شود تا تحلیل صورت گرفته قابل اعتمادتر و کم ریسکتر باشد. شما میتوانید برای آشنایی با سایر الگوها و اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال، مقالات موجود در سایت اقتصاد بیدار را مطالعه بفرمایید.
با اندیکاتور استوکاستیک آر اس آی حرفهایتر تحلیل کنید
وقتی صحبت از تحلیل تکنیکال میکنیم، اکثر افراد دوست دارند همه اندیکاتورهای موجود مثل حجم، میانگین متحرک، در نمودار قیمت را استفاده کنند با این فکر که بهترین جواب را به دست میآورند. این در حالی است که همیشه اینطور نیست و استفاده از اندیکاتورها اصول و قواعد خاص خود را دارد. در مقاله اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال و انواع آنها مفصلاً توضیح دادیم که اندیکاتورها به ۵ دسته تقسیم میشوند و از هر دستهبندی یک اندیکاتور کافیست. در این مقاله، ما مدرسه تحلیلیها به سراغ دسته اندیکاتورهای قدرت نسبی (Relative Strength Indicators) رفتیم و یکی از اندیکاتورهای محبوب در این دسته را کامل توضیح دادیم. اسم این اندیکاتور استوکاستیک آر اس آی (Stochastic RSI) است و در ادامه این مقاله بیشتر با آن آشنا میشویم.
اندیکاتور استوکاستیک آر اس آی (Stochastic RSI) چیست و چگونه محاسبه میشود؟
در مقاله انواع اندیکاتورها در مورد دسته بندی و ساختار هر اندیکاتور مفصل توضیحاتی ارائه شده است.در آن مقاله گفتیم Stochastic RSI از دسته اسیلاتورهاست و از طرفی چون در تلاش است تا آینده بازار را برای ما پیشبینی کند اندیکاتور پیشرو حساب میشود. جالب است بدانید که این اندیکاتور در سیستم پلتفرم تحلیلی آقای رابرت ماینر تحت عنوان اسیلاتور معاملهگر پویا یا DT اسیلاتور (Dynamic Trader Oscillator (DT Oschillator)) معرفی شده است. این اندیکاتور در بازه صفر تا یک (یا صفر تا صد در بعضی از پلتفرمها) تعریف میشود. با اعمال فرمول اسیلاتور استوکاستیک روی مقادیر اندیکاتور RSI این اندیکاتور ایجاد میشود. با این کار هر دو اندیکاتور همزمان در اختیار معامله گر یا تحلیل گر قرار می گیرد در نتیجه حساسیت اندیکاتور با قیمت افزایش پیدا کرده و هماهنگی بیشتری با گذشته نمودار قیمت ایجاد می شود. در نمودار قیمت، ظاهر این اندیکاتور به شکل زیر است:
فرمول محاسبه اندیکاتور Stochastic RSI
با داشتن مقدار اندیکاتور RSI در نقطه زمانی در تایمفریم مدنظر ما، فرمول اندیکاتور Stochastic RSI به شکل زیر حساب میشود:
StochRSI = (RSI- min [RSI]) / (max [RSI] – min [RSI])
- RSI مقدار اندیکاتور RSI در هر نقطه را نشان میدهد.
- min [RSI] کمترین میزان اندیکاتور RSI در طول ۱۴ بازه زمانی گذشته (یا هر مقدار دیگر برحسب انتخاب کاربر) را نشان میدهد.
- از طرفی، max [RSI] بیشترین میزان این اندیکاتور در طول ۱۴ بازه زمانی قبل است.
نحوه محاسبه Stochastic RSI
با داشتن فرمول اندیکاتور Stochastic RSI، سؤال بعدی که مطرح میشود این است که چگونه این اندیکاتور را حساب کنیم. قبل از توضیح لازم است بگوئیم نیازی به انجام این محاسبات نیست و این اطلاعات فقط برای آشنائی بیشتر شما با این اندیکاتور است.
اندیکاتور Stochastic RSI همانطور که در فرمول مشخص است، برمبنای اندیکاتور RSI به دست میآید. اندیکاتور RSI یک عدد ورودی برای تنظیم دارد (که معمولاً ۱۴ است) که به اندیکاتور میگوید تا چند بازه زمانی قبلتر را بررسی کند. برای مثال در تایمفریم روزانه، عدد ۱۴ به این معناست که RSI تا ۱۴ روز قبل را در محاسبات خودش تأثیر بدهد. مقدارهای به دست آمده از RSI سپس در فرمول Stochastic RSI وارد میشود. با این توضیحات محاسبه اندیکاتور Stochastic RSI را میتوان به ۴ مرحله تقسیم کرد:
- محاسبه اندیکاتور RSI برای بازههای ۱۴ تایی (یا مقادیر دیگر).
- برداشتن مقدار آخر RSI و بیشترین و کمترین مقدار آن در بازه ۱۴ تایی.
- با اضافه شدن بازه زمانی جدید ۱۴ بازه جدید دوباره در گام اول و دوم بررسی شود.
- با پایان هر بازه زمانی، مقدار StochRSI برای بازه جدید و تنها با استفاده از ۱۴ بازه زمانی قبل مجدداً حساب شود.
اندیکاتور Stochastic RSI به ما چه میگوید؟
اندیکاتور StochRSI توسط توشار اس. شاند (Tushar S. Chande) و استنلی کرول (Stanley Kroll) طراحی و توسعه پیدا کرد. جزئیات این اندیکاتور اولین بار در سال ۱۹۹۴ در کتاب این دو فرد به نام “معاملهگر تکنیکال جدید (The New Technical Trader)” توضیح داده شد. در این برهه زمانی، اندیکاتورهای تکنیکال به اندازه کافی توسعه پیدا کرده بودند که بتوانند نواحی اشباع خرید و فروش را به تحلیلگران نشان دهند. ولی این اندیکاتور با حساسیت بالاتر قادر به صدور سیگنالهای بیشتری در مقایسه با اندیکاتورهای قبل از خود بود.
در این اندیکاتور، دارائی مورد تحلیل زمانی که زیر سطح ۰.۲ یا ۲۰ درصد قرار بگیرد در اشباع فروش است. به این معنی که مقدار RSI در انتهای پائین بازه تعریفشده خود در حال معامله است و جهت حرکت کوتاهمدت دارائی مدنظر ممکن است در حال تشکیل کف مینور و حرکت به سمت بالا باشد. از طرف دیگر، مقدار بالای ۰.۸ یا ۸۰ درصد این اندیکاتور نشاندهنده معامله RSI در انتهای بالائی خود باشد که نشان از اشباع خرید و ریزش موقت قیمت میدهد.
به موازات تعیین و شناسائی سطوح اشباع خرید و اشباع فروش، اندیکاتور StochRSI میتواند برای شناسائی روندهای کوتاهمدت با استفاده از سطح ۰.۵ یا ۵۰ درصد استفاده شود. به این صورت که زمانی که بالای سطح ۰.۵ باشد، نشانه حرکت رو به بالا است و زمانی که زیر این سطح باشد، احتمال ریزش قیمتی وجود دارد.
نکته کنکوری استوکاستیک RSI
دوستان و همراهان عزیز مدرسه تحلیل به این نکته توجه کنید که اندیکاتور StochasticRSI به هیچ وجه نباید به تنهائی به کار گرفته شود. استفاده از این اندیکاتور در کنار مفاهیم روند و الگوهای قیمت ارزش پیدا خواهد کرد مخصوصا زمانی که در مرحله تریگر یا سیگنال باشیم. در غیر اینصورت در صورت استفاده صرف از سیگنال این اندیکاتور با توجه به خطای ذاتی اندیکاتورها با سیگنال نقض هم مواجه خواهید شد. در کنار StochasticRSI ، استفاده از سایر اندیکاتورهایی که جزء، دسته بندی مومنتوم بازار نباشند، مثل میانگینهای متحرک، میتواند از زاویه دیگری به شما اطلاعات مفیدی از بازار را ارائه بدهد.
یک برگه تقلب ساده برای استفاده از اندیکاتور RSI در جدول زیر ارائه شده است:
محدودیتهای استفاده از StochasticRSI
تا این اینجا به نکات مثبت اندیکاتور StochRSI اشاره کردیم. الآن درباره معایب این اندیکاتور هم میخواهیم صحبت کنیم. در پاراگراف قبلی اشاره کردیم که سرعت بالاتر همیشه به معنای بهتر بودن نیست. اولین نقطه ضعف اندیکاتور StochRSI ناپایداری بسیار زیاد آن است. به نحوی که تعداد سیگنالهای صادرشده از سمت آن بسیار بیشتر از اندیکاتوری نظیر RSI است. یک راه حل برای این قضیه، ملایم کردن نوسانات این اندیکاتور با استفاده از افزایش اعداد تنظیمات K و D است که به طور پیش فرض هر دوی آنها ۳ هستند. راه دیگر این است که روی خود اندیکاتور یک میانگین متحرک مانند بازه ۱۰ روزه قرار بدهیم. اکثر پلتفرمهای تحلیلی این قابلیت را بدون نیاز به محاسبات اضافه در اختیار کاربران قرار میدهند.
مورد دیگر از معایب این اندیکاتور، این است که مشتق دوم قیمت دارائی مدنظر در بازار است. به زبان دیگر، خروجی آن دو پله از قیمت واقعی دارائی مدنظر فاصله دارد. به این معنی که در برخی مواقع این فاصله ممکن است باعث شود که قیمت دارائی و اندیکاتور هماهنگی خودشان با یکدیگر را از دست بدهند.
جمعبندی
نکات کلیدی مطالب ارائهشده در این مقاله را میتوان به این صورت بیان کرد:
- مقادیر StochRSI بالای سطح ۰.۸ یا ۸۰ درصد اشباع خرید درنظر گرفته میشود. در حالی که مقادیر زیر ۰.۲ یا ۲۰ درصد اشباع فروش است. مقیاس این اندیکاتور میتواند بین ۰ تا ۱ یا ۰ تا ۱۰۰ درصد باشد.
- اشباع خرید الزاماً به این معنی نیست که قیمت به سمت پائین حرکت میکند. به حالت مشابه، اشباع فروش الزامی بر افزایش قیمت ارائه نمیدهد. تنها موردی که از نواحی اشباع میتوان مدنظر گرفت، این است که اندیکاتور RSI به قله و کف جدید نزدیک است.
- مقدار صفر StochRSI به این معنیست که اندیکاتور RSI در پائینترین سطح خود در ۱۴ روز گذشته (یا هر تعداد روز برحسب تنظیمات مدنظر کاربر) رسیده است. مقدار ۱ یا ۱۰۰ درصد هم نشاندهنده رشد RSI به بیشترین میزان خود در ۱۴ روز گذشته است.
- سایر مقادیر StochRSI نشاندهنده این هستند که RSI در مقایسه با قله و کف گذشته خود در چه وضعیتی قرار دارد.
در آخر
در این مقاله، ما مدرسه تحلیلیها تلاش کردیم که به زبان ساده اندیکاتور StochasticRSI و نحوه استفاده از آن را برای شما مخاطبان وبسایت مدرسه تحلیل توضیح بدهیم. در آخر بسیار خوشحال میشویم اگر امتیاز مدنظر خود را از این مقاله ثبت کنید و اگر نظری در رابطه با این مبحث دارید و یا سؤال بیپاسخی مانده است، آن را در بخش نظرهای این مقاله مطرح کنید.
سوالات متداول
در مقاله انواع اندیکاتورها در مورد دسته بندی و ساختار هر اندیکاتور مفصل توضیحاتی ارائه شده است.در آن مقاله گفتیم Stochastic RSI از دسته اسیلاتورهاست و از طرفی چون در تلاش است تا آینده بازار را برای ما پیشبینی کند اندیکاتور پیشرو حساب میشود. در این مقاله به طور کامل نحوه محاسبه این اندیکاتور را توضیح دادهایم.
به موازات تعیین و شناسائی سطوح اشباع خرید و اشباع فروش، اندیکاتور StochRSI میتواند برای شناسائی روندهای کوتاهمدت با استفاده از سطح ۰.۵ یا ۵۰ درصد استفاده شود. به این صورت که زمانی که بالای سطح ۰.۵ باشد، نشانه حرکت رو به بالا است و زمانی که زیر این سطح باشد، احتمال ریزش قیمتی وجود دارد.
منابع
“Stochastic RSI – StochRSI Definition”, Investopedia, 2022.
دیدگاه شما