تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن

کبنا ؛مجید عشقی رئیس سازمان بورس می‌گوید پیشنهاد‌هایی برای بهتر شدن شاخص کل در حال بررسی است و شاید یک شاخص جدید منتشر شود تا قابل اتکا و حال و روز را بهتر نشان دهد. فعالان بازار سهام، نسبت به عملکرد شاخص کل بورس و به نوعی شاخص‌سازی دولت و متولیان بازار سرمایه انتقادات بسیار جدی دارند، چرا که هرچند به گفته وزیر اقتصاد بر اساس عملکرد شاخص کل بورس، بازدهی بازار سهام از ابتدای سالجاری تاکنون حدود ۱۶ درصد بوده، اما پرتفوی سهام‌داران گویای اصلاح جدی و آب شدن سرمایه مردم در بورس بوده است.
به گزارش کبنا، دولت با کنترل چند سهم بزرگ که تاثیر زیادی بر روی شاخص کل بورس دارد، جلوی ریزش شاخص کل را گرفته، اما بیش از ۹۰ درصد از نماد‌های بازار سهام، با ریزش حدود ۲۰ تا ۳۰ درصدی از ابتدای سال تاکنون به صورت متوسط روبرو بوده‌اند، این درحالیست که برخی نماد‌ها حتی ریزش ۵۰ درصدی را نیز تجربه کرده‌اند، بنابراین بازدهی شاخص کل بورس نمی‌تواند ملاک خوبی برای ارزیابی وضعیت بازار سهام باشد.
اما اگر تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن بخواهیم به تغییرات شاخص کل بورس اشاره کنیم، باید گفت، به صورت کلی سه نوع شاخص در بازار سرمایه می‌توانیم داشته باشیم، در وهله اول شاخصی که قیمت سهم‌ها را دنبال می‌کند، در وهله دوم شاخصی که سود نقدی سهم‌ها را دنبال می‌کند و در نهایت شاخصی که هم قیمت و هم سود نقدی را منعکس می‌کند. از سویی هر کدام از این شاخص‌ها را به روش‌های مختلقی می‌توان محاسبه کرد، در این رابطه به طور مثال رایج‌ترین روش‌ها «وزنی-ارزشی» یا «هم وزن» هستند.
اولین شاخصی که در بورس تهران محاسبه کردند در سال ۶۹ از نوع «شاخص قیمتی» بود یعنی فقط قیمت سهم‌ها را دنبال می‌کند. دومین شاخصی که در بازار سهام محاسبه کردند، در سال ۷۷ از نوع «بازده نقدی» بود و فقط سود نقدی سهم‌ها را منعکس می‌کند. سومین شاخص، اما در همان سال ۷۷ از نوع کل بود، یعنی هم قیمت سهم‌ها و هم سود نقدی آن را دنبال می‎کند. این درحالیست که در سال‌های ۸۸ و ۹۳ هم چند شاخص دیگر نیز معرفی شد، اما در اصل این شاخص‌ها نیز ورژن‌های متفاوت شاخص‌های گذشته بود، که به نوعی هیچکدام نمی‌توانند وضعیت بازار سهام را به درستی نمایش دهند. حال باید دید شاخص جدید آیا از کارایی لازم برخوردار خواهد بود.
چرا دولت دست به شاخص‌سازی می‌زند؟
فردین آقا بزرگی کارشناس بازار سهام با اشاره به اینکه پیش از این در ۱۰ سال گذشته تغییراتی در شاخص‌های بورس ایجاد شد، در گفت‌وگو با فرارو، اظهار داشت: از جمله این تغییرات این بود که شاخص کل و شاخص هم‌وزن اضافه شد. شاخص کل هم‌وزن که سود سهام شرکت‌ها را لحاظ می‌کند، به نوعی نشان دهنده بازدهی بازار با محاسبه سود شرکت‌ها است، همینطور شاخص کل که قبلا شاخص قیمت بود، که با تغییراتی روبرو شد.
وی افزود: این درحالیست که در تمامی بازار‌های مالی شاخص قیمت وجود دارد، یعنی معیارشان نوسانات قیمت است، بدون در نظر گرفتن سود سهام، این یکی از نکاتی است که حدود ۱۰ سال گذشته در بورس ایجاد شد، به بیان دیگر شاخص کل بورس یک سنجه‌ای برای ارزیابی وضعیت نوسانات در بازار بورس است. طبیعتا هر چقدر میزان افزایش و کاهش بیشتر باشد، این موضوع توجه همه ذینفعان و فعالان بازار را به خود جلب می‌کند.
آقابزرگی گفت: این تغییرات بخصوص اگر روند متمادی و یک‌سویه به سمت منفی یا مثبت باشد، توجه نهاد‌های قانوگذار همچون مجلس، نهاد‌های نظارتی و دولت‌ها مسئولان را بر می‌انگیزد، به واسطه همین اصل و نگاه است که بازار سرمایه را دولت‌ها به نوعی به عنوان کارنامه اقتصادی خود معرفی می‌کنند، به عنوان مثال درحالیکه وزیر اقتصاد از بازدهی ۱۶ درصدی بازار سهام طی این چند وقت صحبت کرد، اما در عمل بیش از ۹۵ درصدی از نماد‌های بورس و فرابورس با زیان روبرو بودند، بنابراین شاخص کل بورس ملاک خوبی برای سنجش وضعیت بورس محسوب نمی‌شود.
این مدیر بورسی اضافه کرد: بر همین مبنا است که شاهد هستیم که کنترل شاخص از سوی دولت‌ها همواره انجام می‌شود و به همین خاطر است که اصطلاح شاخص‌سازی در بازار سهام این روز‌ها زیاد شنیده می‌شود، در این رابطه بخش عمده وزن شاخص کل بورس حدود ۴۰-۳۰ شرکت بزرگ هستند که دارای وزن بیشتری روی شاخص کل هستند، بنابراین متولیان بازار با کنترل و دستکاری قیمتی سهام بزرگ تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن می‌توانند شاخص کل را مثبت نگه دارند، اما عمده سهم‌های بورس روند ریزشی داشته باشد.
وی ادامه داد: البته ذکر این نکته ضروری است، در تمام دنیا شاخص قیمت ۳۰ شرکت بزرگ و یا ۵۰ شرکت بزرگ نیز وجود دارد، اما، چون تعداد این شرکت‌ها و وزنشان در محاسبه شاخص کل بیش از اندازه معمول است، لذا این تاثیر در وضعیت بازار سرمایه و همینطور نگاه فعالان بازار خیلی بااهمیت‌تر جلوه می‌کند.
آقا بزرگی بیان داشت: با توجه به این وضعیت شاخص کل متولیان بازار تنها به وضعیت شاخص کل می‌پردازند و برای مردم عادی نیز در صدا و سیما و رسانه‌ها این شاخص کل ملاک بازدهی و یا زیان بورس قلمداد می‌شود، در صورتیکه این موضوع

تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / سرمایه گذاری و بورس / شاخص چیست؟ و معرفی انواع شاخص بورس

شاخص چیست؟ و معرفی انواع شاخص بورس

در این مطلب قصد داریم به بررسی مفهوم و تعریف شاخص و انواع شاخص بورس که شامل : شاخص کل قیمت، شاخص هم وزن،شاخص بازده نقدی،شاخص قیمت و بازده نقدی،شاخص صنعت و شاخص مالی،شاخص سهام آزاد شناور،شاخص بازار اول و بازار دوم،شاخص ۵۰ شرکت برتر،شاخص ۳۰ شرکت بزرگ میشود بپردازیم.

این اطلاعات می‌تواند برای سنجش عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده شود و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها را در آینده پیش بینی کرد.

شاخص چیست؟

شاخص (Index) در واقع یک معیار آماری می باشد که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار بورس را نمایان می کند. در مورد بازارهای مالی، شاخص یک سبد فرضی از کلیه سهامی است که در آن بازار خرید و فروش می‌شود و میانگین تغییرات قیمت همه سهام را نشان می‌دهد.

روش اندازه‌گیری هر شاخـص، منحصر به همان شاخـص است بنابراین برای مقایسه دو شاخـص مختلف بهتر است درصد تغییرات شاخـص‌ها را نسبت به‌روز یا ماه قبل باهم مقایسه کرد، نه عدد فعلی آن‌ها را.

از شاخـص کل و سایر شاخـص‌های بورس اوراق بهادار تهران می‌توان برای سنجش عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کرد.حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها را در آینده دنبال کنند.

به بیان ساده تر کلمه شاخص به معنای عددی است که با استفاده از آن می‌توان تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را طی یک بازه زمانی خاص مشاهده کرد.

انواع شاخص‌ بورسی در بورس تهران

در بورس اوراق بهادار تهران شاخص های متفاوتی موجود است که سهامداران از آن ها برای سرمایه گذاری و خرید و فروش سهام استفاده می‌کنند. انواع شاخص بورسی در بورس تهران عبارتند از:

1. شاخص کل قیمت
2. شاخص هم وزن
3. شاخص بازده نقدی
4. شاخص قیمت و بازده نقدی
5. شاخص صنعت و شاخص مالی
6. شاخص سهام آزاد شناور
7. شاخص بازار اول و بازار دوم
8. شاخص ۵۰ شرکت برتر
9. شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

هر یک از شاخص‌ها با توجه به پارامتر مورد بررسی به شاخص قیمت و شاخص بازدهی تقسیم می‌شود و معنا و مفهومی را در بر دارند که براساس متغییر‌های مورد نظر قابل تفکیک هستند.

شاخص کل قیمت (TEPIX)

شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار که به آن شاخص کل هم می‌گویند، یکی از انواع شاخص بورس می باشد که بیان کننده تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان می‌کند. توجه داشته باشید که شاخص کل، بیان کننده میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران نیست.

بطور مثال وقتی گفته می‌شود که شاخص کل ۱۰ درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورسی به میزان ۱۰ درصد نسبت به سال پایه، افزایش پیدا کرده است.

همچنین در شاخص کل تاثیر شرکت ها بر اساس بزرگی ( تعداد سهام ) و سرمایه آنها تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن است و شرکت های بزرگ که تعداد سهام و معامله بیشتری دارند بسیار تاثیرگذار تر از شرکت های کوچک هستند. در واقع میتوان گفت شاخص کل نشان دهنده ی میانگین میزان تغییرات قیمت و سود سهام شرکت های فعال در بازار سرمایه است.

شاخص هم وزن

شاخص هم وزن یکی از انواع شاخص بورس است که در این شاخص کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس چه کوچک چه بزرگ بطور برابر در محاسبه شاخص بورس کل سهیم هستند.

تفاوت این شاخص با شاخص کل در این است که وزن و اندازه شرکت ها در این شاخص تاثیر گذار نیست و سرمایه آنها یکسان در نظر گرفته می شود و تاثیر افزایش و کاهش سود و قیمت سهام شرکت ها در شاخص به یک میزان اثرگذار است.

بطور مثال وقتی شاخص هم وزن منفی است یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار کاهش یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار رشد کرده است.

در شاخص کل ممکن است اکثر شرکت ها بازدهی منفی داشته باشند اما تنها مثبت بودن چند شرکت بزرگ باعث مثبت شدن شاخص کل بشود اما در شاخص هم وزن شاخص بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت ها نشان داده می شود نه بر اساس سرمایه بیشتر.

شاخص بازده نقدی (TEDIX)

تغییرات شاخص بازده نقدی، میانگین بازدهی ناشی از پرداخت سود نقدی شرکت‌های بورسی به سهامداران را نشان می‌دهد پس وقتی شاخص سود نقدی رو به افزایش است، شرکت‌ها به‌طور میانگین سود نقدی بیشتری را در مجامع عادی سالیانه بین سهامدارانشان تقسیم می‌کنند.

شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX)

اگر شاخص قیمت‌ها ۱ درصد رشد کند، یعنی میانگین قیمت‌های هر برگه سهم به طور میانگین ۱ درصد رشد داشته است. برای کسانی که می‌خواهند از خرید و فروش سهم در کوتاه‌ مدت سود بگیرند، شاخص قیمت‌ها از شاخص کل مهم‌تر است.

در واقع شاخص قیمت و بازده نقدی ،همان شاخصی است که در رسانه‌ها از آن به‌عنوان شاخص کل بورس تهران صحبت می‌شود.

یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران می باشد این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است.

شاخص صنعت و شاخص مالی

به‌صورت کلی همه شرکت‌های بورسی به دو بخش صنعتی و مالی تقسیم بندی می شوند. در بخش صنعتی شرکت‌های تولیدی و صنعتی نظیر مخابرات، خودروسازی، سیمان، پتروشیمی و … قرار دارند شاخص صنعت نشان‌دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش صنعت است.

در بخش مالی نیز بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بیمه و… حضور دارند که شاخص مالی نشان دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش مالی است.

نکته قابل توجه این است که می‌توان برای هریک از بخش‌های صنعت و مالی، شاخص های جداگانه‌ای در نظر گرفت؛ به‌عنوان نمونه شاخص صنعت پتروشیمی متوسط تغییرات قیمت شرکت‌های فعال در صنعت پتروشیمی را نشان می‌دهد.

شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)

به درصدی از سهام شرکت سهام شناور آزاد گفته می شود که صاحبان آن قصدی برای مدیریت در شرکت ندارند و تنها برای خرید و فروش سهام وارد معاملات آن سهم شدند؛ قابلیت نقدشوندگی سهام شناور آزاد زیاد است همچنین سهام شرکت‌های بورسی توسط سهامداران حقیقی و حقوقی خریداری می‌شود.

به بیان دیگر به میزان سهامی که معمولاً در شرکت‌های بورسی در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خرید و فروش می‌شود، سهام شناور آزاد گفته می‌شود.

شاخص سهام شناور آزاد مانند شاخص کل محاسبه می شود تنها با این تفاوت که تنها درصد شناور آزاد شرکت ها در نظر گرفته می شود. شاخص سهام شناور آزاد نمایانگر بازدهی میانگین قیمت و سود سهام های شناور آزاد در بازار می باشد و هرشرکتی سهام شناور آزاد بیشتری با سرمایه ای بزرگ داشته باشد تاثیر بیشتری در این شاخص خواهد گذاشت.

شاخص بازار اول و بازار دوم

مؤلفه‌ های دسته بندی شرکت های بورسی در بورس اوراق بهادار تهران شامل مواردی چون، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری، میزان سرمایه، تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خرید و فروش و … انجام میگیرد.

بر اساس این تقسیم‌بندی، شرکتی که شرایط بهتری داشته باشد در بازار اول و دیگر شرکت‌های بورسی در بازار دوم دسته‌بندی می‌شود.

شرکت‌هایی که در بازار اول حضور دارند به دو دسته تابلو اصلی و فرعی تقسیم بندی می‌شوند. برای هر یک از این دسته‌بندی‌ها یک شاخص وجود دارد که میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌هایی را نشان می‌دهد که در این گروه‌ها حضور دارند.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

در ابتدا باید عنوان کنم که معیار انتخاب این ۳۰ شرکت نیز بر اساس اندازه شرکت‌ها و ارزش روز بازار سهم آنها تعیین می‌شود که شاخص بورس ۳۰ شرکت بزرگ میانگین تغییرات قیمت سهام این ۳۰ شرکت بزرگ بورس را نشان می‌دهد.

توجه داشته باشید که ارزش روز بازار سهام از حاصل‌ضرب قیمت سهم در تعداد سهام منتشرشده شرکت به دست می‌آید.

اگرچه این شرکت‌های بورسی کمتر از ده درصد تعداد شرکت‌های بورسی را تشکیل می‌دهند اما بیش از ۷۰ درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص داده‌اند و تغییرات قیمت آن‌ها قطعا تاثیر زیادی بر شاخص کل و شاخص بورس داشته باشد.

شاخص ۵۰ شرکت برتر

تقریبا هر سه ماه یک‌بار، ۵۰ شرکت برتر از نظر بیشترین معاملات بازار در این مدت و قابلیت نقد شوندگی بالا در بورس اوراق بهادار معرفی می‌شوند. شاخص ۵۰ شرکت برتر میانگین قیمت سهام این ۵۰ شرکت برتر را نشان می‌دهد که نشان میدهد طی این مدت سود و قیمت آنها چه تغییراتی می کند.

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.

آیا تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن بورس با یک تحول بزرگ روبرو است؟

کبنا ؛مجید عشقی رئیس سازمان بورس می‌گوید پیشنهاد‌هایی برای بهتر شدن شاخص کل در حال بررسی است و شاید یک شاخص جدید منتشر شود تا قابل اتکا و حال و روز را بهتر نشان دهد. فعالان بازار سهام، نسبت به عملکرد شاخص کل بورس و به نوعی شاخص‌سازی دولت و متولیان بازار سرمایه انتقادات بسیار جدی دارند، چرا که هرچند به گفته وزیر اقتصاد بر اساس عملکرد شاخص کل بورس، بازدهی بازار سهام از ابتدای سالجاری تاکنون حدود ۱۶ درصد بوده، اما تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن پرتفوی سهام‌داران گویای اصلاح جدی و آب شدن سرمایه مردم در بورس بوده است.
به گزارش کبنا، دولت با کنترل چند سهم بزرگ که تاثیر زیادی بر روی شاخص کل بورس دارد، جلوی ریزش شاخص کل را گرفته، اما بیش از ۹۰ درصد از نماد‌های بازار سهام، با ریزش حدود ۲۰ تا ۳۰ درصدی از ابتدای سال تاکنون به صورت متوسط روبرو بوده‌اند، این درحالیست که برخی نماد‌ها حتی ریزش ۵۰ درصدی را نیز تجربه کرده‌اند، بنابراین بازدهی شاخص کل بورس نمی‌تواند ملاک خوبی برای ارزیابی وضعیت تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن بازار سهام باشد.
اما اگر بخواهیم به تغییرات شاخص کل بورس اشاره کنیم، باید گفت، به صورت کلی سه نوع شاخص در بازار سرمایه می‌توانیم داشته باشیم، در وهله اول شاخصی که قیمت سهم‌ها را دنبال می‌کند، در وهله دوم شاخصی که سود نقدی سهم‌ها را دنبال می‌کند و در نهایت شاخصی که هم قیمت و هم سود نقدی را منعکس می‌کند. از سویی هر کدام از این شاخص‌ها را به روش‌های مختلقی می‌توان محاسبه کرد، در این رابطه به طور مثال رایج‌ترین روش‌ها «وزنی-ارزشی» یا «هم وزن» هستند.
اولین شاخصی که در بورس تهران محاسبه کردند در سال ۶۹ از نوع «شاخص قیمتی» بود یعنی فقط قیمت سهم‌ها را دنبال می‌کند. دومین شاخصی که در بازار سهام محاسبه کردند، در سال ۷۷ از نوع «بازده نقدی» بود و فقط سود نقدی سهم‌ها را منعکس می‌کند. سومین شاخص، اما در همان سال ۷۷ از نوع کل بود، یعنی هم قیمت سهم‌ها و هم سود نقدی آن را دنبال می‎کند. این درحالیست که در سال‌های ۸۸ و ۹۳ هم چند شاخص دیگر نیز معرفی شد، اما در اصل این شاخص‌ها نیز ورژن‌های متفاوت شاخص‌های گذشته بود، که به نوعی هیچکدام نمی‌توانند وضعیت بازار سهام را به درستی نمایش دهند. حال باید دید شاخص جدید آیا از کارایی لازم برخوردار خواهد بود.
چرا دولت دست به شاخص‌سازی می‌زند؟
فردین آقا بزرگی کارشناس بازار سهام با اشاره به اینکه پیش از این در ۱۰ سال گذشته تغییراتی در شاخص‌های بورس ایجاد شد، در گفت‌وگو با فرارو، اظهار داشت: از جمله این تغییرات این بود که شاخص کل و شاخص هم‌وزن اضافه شد. شاخص کل هم‌وزن که سود سهام شرکت‌ها را لحاظ می‌کند، به نوعی نشان دهنده بازدهی بازار با محاسبه سود شرکت‌ها است، همینطور شاخص کل که قبلا شاخص قیمت بود، که با تغییراتی روبرو شد.
وی افزود: این درحالیست که در تمامی بازار‌های مالی شاخص قیمت وجود دارد، یعنی معیارشان نوسانات قیمت است، بدون در نظر گرفتن سود سهام، این یکی از نکاتی است که حدود ۱۰ سال گذشته در بورس ایجاد شد، به بیان دیگر شاخص کل بورس یک سنجه‌ای برای ارزیابی وضعیت نوسانات در بازار بورس است. طبیعتا هر چقدر میزان افزایش و کاهش بیشتر باشد، این موضوع توجه همه ذینفعان و فعالان بازار را به خود جلب می‌کند.
آقابزرگی گفت: این تغییرات بخصوص اگر روند متمادی و یک‌سویه به سمت منفی یا مثبت باشد، توجه نهاد‌های قانوگذار همچون مجلس، نهاد‌های نظارتی و دولت‌ها مسئولان را بر می‌انگیزد، به واسطه همین اصل و نگاه است که بازار سرمایه را دولت‌ها به نوعی به عنوان کارنامه اقتصادی خود معرفی می‌کنند، به عنوان مثال درحالیکه وزیر اقتصاد از بازدهی ۱۶ درصدی بازار سهام طی این چند وقت صحبت کرد، اما در عمل بیش از ۹۵ درصدی از نماد‌های بورس و فرابورس با زیان روبرو بودند، بنابراین شاخص کل بورس ملاک خوبی برای سنجش وضعیت بورس محسوب نمی‌شود.
این مدیر بورسی اضافه کرد: بر همین مبنا است که شاهد هستیم که کنترل شاخص از سوی دولت‌ها همواره انجام می‌شود و به همین خاطر است که اصطلاح شاخص‌سازی در بازار سهام این روز‌ها زیاد شنیده می‌شود، در این رابطه بخش عمده وزن شاخص کل بورس حدود ۴۰-۳۰ شرکت بزرگ هستند که دارای وزن بیشتری روی شاخص کل هستند، بنابراین متولیان بازار با کنترل و تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن دستکاری قیمتی سهام بزرگ می‌توانند شاخص کل را مثبت نگه دارند، اما عمده سهم‌های بورس روند ریزشی داشته باشد.
وی ادامه داد: البته ذکر این نکته ضروری است، در تمام دنیا شاخص قیمت ۳۰ شرکت بزرگ و یا ۵۰ شرکت بزرگ نیز وجود دارد، اما، چون تعداد این شرکت‌ها و وزنشان در محاسبه شاخص کل بیش از اندازه معمول است، لذا این تاثیر در وضعیت بازار سرمایه و همینطور نگاه فعالان بازار خیلی بااهمیت‌تر جلوه می‌کند.
آقا بزرگی بیان داشت: با توجه به این وضعیت شاخص کل متولیان بازار تنها به وضعیت شاخص کل می‌پردازند و برای مردم عادی نیز در صدا و سیما و رسانه‌ها این شاخص کل ملاک بازدهی و یا زیان بورس قلمداد می‌شود، در صورتیکه این موضوع

دارای اشکال است.
این کارشناس بازار سهام با اشاره به مصداقی در رابطه با دستکاری در روند حرکتی بورس به وسیله متولیان، اذعان داشت: ابهاماتی در رابطه با دستکاری در بازار وجود دارد، از جمله اینکه به طور مثال وقتی یک نمادی می‌خواهد بازگشایی شود، اطلاعیه ساعت ۱۰ صبح منتشر می‌شود و بعد از آن برای کشف قیمت، نماد قابل معامله نیست، در مقابل، اما با موردی روبرو بوده‌ایم که پنج دقیقه به پایان ساعت معاملات یک نماد باز شده، بلافاصله متوقف شده و یا برخلاف رویه معمولی که معمولا ناظر معاملات به تشخیص خودش عرضه و تقاضا را ارزیابی می‌کند و به یک سطحی که برسد، معاملات را در دامنه معمول و پیوسته تایید می‌کند، در برخی موارد دیگر نیز مشاهده شده حتی چند روز یک نماد در حال گشایش بوده، اما در نهایت قیمت کشف نشده است.
وی عنوان کرد: این مسائل جزء مواردی است که ممکن است این شبهه را به وجود بیاورد که به نوعی هنگام افزایش یا مثبت بالا یا برعکس موقعی که شاخص خیلی منفی است، شاید این تلاش انجام شود که با بازگشایی برخی نماد‌ها آن ضرب افزایش قابل توجه یا کاهش قابل توجه را به وسیله بازگشایی نماد‌ها خنثی کنند، این مواردی بود که در گذشته شاید زمینه این صحبت‌ها را فراهم آورد که در بازار گفته می‌شود، شاخص کل بورس از سوی دولت یا متولیان بازار در حال کنترل است.
آقابزرگی خاطرنشان کرد: چنین مسائلی سوالات مختلفی را ایجاد می‌کرد، همچنین بعضا دیده می‌شود، در روزی که شاخص مثبت است، برخی نماد‌ها تحرک خاصی ندارند، اما در روزی که شاخص منفی است، مشاهده می‌شود، برخی شرکت‌ها مثبت می‌شوند، بدون اینکه تغییری در روند انتشار اطلاعات یا وضعیت عملکرد شرکت به وجود آمده باشد، چنین اتفاقاتی این موضوع را به ذهن متبادر می‌کند که شاید هدف بازارساز از اینچنین اقداماتی کنترل بازار شد.
این فعال بازار سهام گفت: شاید هدف نهایی این است که شاخص را به هر ترتیبی کنترل کنند تا آن وضعیتی که سال ۹۹ به وجود آمد، ایجاد نشود و به صورت آهسته و پیوسته بورس رشد کند، به همین جهت دارندگان سهام وقتی که مقایسه می‌کنند حرکت شاخص کل را مثلا از ابتدای سال تاکنون با سهام خود، پرتفوی آن‌ها همسو با شاخص کل حرکت و رشد نکرده، چون شاخص به نوعی کنترل شده، اما سهام آن‌ها با زیان روبرو شده است.
وی با اشاره به اینکه نحوه محاسبه شاخص کل بورس نیاز به اصلاحات جدی دارد، افزود: در حال حاضر بازار سهام گنجایش و ظرفیت اصلاحاتی از جمله تغییرات پیرامون شاخص کل را دارد، در این رابطه اگر قرار باشد که شاخص جدیدی به بازار اضافه شود، باید بیانگیر وضعیت کلیت بازار باشد، به طوریکه یک دید صحیح و کلی را به سهام‌داران، فعالان بازار، متولیان بازار و همچنین عموم مردم دهد، نه اینکه دوباره با شاخص جدید نیز ابهامات موجود در رابطه با کنترل شاخص و یا شاخص‌سازی همچنان وجود داشته باشد، یا اینکه تشدید شود.
آقابزرگی تصریح کرد: این کار باید حتما با مطالعه انجام شود و از شاخص‌هایی که در سایر بورس‌ها وجود دارد، به نوعی استفاده شود و از تجربیاتی که بازار‌های مالی مختلف در جهان در این زمینه داشته‌اند، باید استفاده شود، تا بتوان بهترین نتیجه را گرفت، اگر این اصلاحات به روند بهبود معاملات بورس کمک کند، با توجه به اینکه بازار سهام در سطح ارزنده قرار دارد و حجم معاملات نیز رو به افزایش است، این موضوع، به تعادل بازار سهام کمک شایانی خواهد کرد، حال باید دید که برنامه سازمان بورس و اوراق بهادار در این زمینه چه خواهد بود.
سیگنال دهی به بازار؛ چرا بورس ریزش کرد؟
بازار امروز بورس اوراق بهادار با بی‌رمقی کار خود را پایان داد تا با ارزش معاملاتی حدود 2 هزار و 300 میلیارد تومانی باز هم روز بی‌رمقی را برای فعالان بازار ثبت کند. شاخص بورس تهران روی عدد یک میلیون 448 هزار و 541 واحد ایستاد تا همه چیز به هفته آینده موکل شود.
چند روزی بود که بازار به برجام واکنش مثبتی نشان داده بود و به قولی فعالان به استقبال برجام رفته بودند. از همین رو روز گذشته (سه شنبه 18 مرداد ماه) جلسه‌ای در ستاد دولت سیزدهم برای شفافیت هرچه بیشتر بازار سرمایه تشکیل شد و رئیس دولت از وزارت اقتصاد و سایر دستگاه‌های مسئول در حوزه بازار سرمایه خواست به گونه‌ای عمل کنند که این بازار برای فعالان آن پیش‌بینی پذیر و باثبات باشد. همچنین تأکید مجدد بر اجرای مصوبات پیشین ستاد اقتصادی دولت درخصوص بازار سرمایه، راهکارهای دیگری درخصوص بهبود روند و ثبات‌بخشی به این بازار مورد بررسی قرار گرفت و به تصویب رسید.
اما واکنش بازار سرمایه به این نشست منفی بود و در ادامه این موضوع، امروز حسین شریعتمداری مدیرمسئول روزنامه کیهان، نوشت: «برخلاف آنچه مقامات و رسانه‌های غربی اعلام می‌کنند و در داخل کشور توسط شماری از مدعیان اصلاحات و اعضای دولت قبلی تکرار می‌شود، تا‌کنون مذاکرات وین به هیچ نتیجه‌ای که تضمین‌کننده منافع ملی کشورمان و مخصوصاً تامین‌کننده انتفاع اقتصادی ایران باشد، نرسیده است و مذاکرات درباره چهار محور اصلی، کماکان بی‌نتیجه مانده است.»
اما

واکنش بازار آزاد ارز به این موضوعات چیز دیگری بود و بازار ارز در حوالی ظهر امروز با افت قیمت دلار مواجه شد تا قیمت دلار بار دیگر قیمت 30 هزار تومان را تجربه کند.
در همین اثنا و با کاهش قیمت دلار نمادهای خودرویی جان تازه‌ای به خود گرفتند و خساپا از منفی‌های بازار رهایی پیدا کرد و خودرویی که تا منفی 3 هم داد و ستد می‌شد با رنج مثبت همراه شد. در نهایت شاخص با افت 3 هزار 473 واحدی به کار خود پایان دهد.
امروز 19 مرداد ماه و در سالگرد شروع ریزش سهمگین بازار سرمایه، جواد اوجی، وزیر نفت، به خبرگزاری ایرنا گفت: «بخشی از سهام دو پترو پالایشگاه‌ که یکی در کنار پالایشگاه خلیج فارس و دیگری در منطقه جاسک قرار دارد، در سهام بورس عرضه می‌شود تا مشارکت مردمی را به همراه داشته باشد و از نقدینگی بالا جلوگیری می‌شود.»
این خبر واکنش‌های بسیاری را در فضای مجازی از سوی مردم و فعالان بازار سرمایه در پی داشت چرا که هنوز تکلیف دو صندوق پالایش یکم و دارایکم مشخص نیست و سهامداران این دو نماد از وضعیت پیش آمده چندان راضی نیستند.
همه این اتفاقات را در کنار معرفی شاخص جدید رئیس سازمان بورس بگذاریم شاید بتوانیم رد پایی از بی رمقی و بی اعتمادی بازار امروز را پیدا کنیم.
واکنش بورس تهران به مصوبات دولت
به گزارش اکوایران، در معاملات روز چهارشنبه نوزدهم مرداد ماه، شاخص کل بورس پایتخت با ریزش 3 هزار و 472 واحدی نسبت به روز شنبه به رقم یک میلیون و 448 هزار و 469 واحد رسید.
شاخص هم وزن بورس نیز با افت هزار و 341 واحدی در سطح 389 هزار و 602 واحدی ایستاد. همچنین شاخص کل فرابورس (آیفکس) 6 دهم واحد بالا آمد و در سطح 19 هزار و 150 واحد باقی ماند.
روز گذشته در جلسه‌ ستاد اقتصادی، رئیس دولت از وزارت اقتصاد و سایر دستگاه‌های مسئول در حوزه بازار سرمایه خواست به گونه‌ای عمل کنند که این بازار برای فعالان آن پیش‌بینی پذیر و باثبات باشد. همچنین در این جلسه بر اجرای مصوبات پیشین ستاد اقتصادی دولت درخصوص بازار سرمایه تأکید شد و راهکارهای دیگری درخصوص بهبود روند و ثبات‌بخشی به این بازار به تصویب رسید. اما به نظر می‌رسد واکنش بازار به مصوبات دولت منفی بوده است.
خروج پول حقیقی
امروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و 201 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد.
در معاملات روز چهارشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام خساپا (شرکت سایپا) اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن 14 میلیارد تومان بود. پس از خساپا، نمادهای شپنا (شرکت پالایش نفت اصفهان) و فملی (شرکت ملی صنایع مس ایران) بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.
در مقابل، بیشترین ورود پول حقیقی به نماد فزر اختصاص داشت. پس از فزر، نمادهای فولاد و شفن در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.

نمادهای پیشران بازار سهام
امروز همانند دیروز نماد «فولاد» بیشترین اثر مثبت را بر شاخص کل داشت و پس از فولاد، نمادهای «فارس» و «وبانک» بیشترین تأثیر را در رشد شاخص کل بورس داشتند و نمادهای «کگل»، «شستا»، «خودرو» و «شبندر» بیشترین تأثیر کاهشی را بر شاخص کل داشتند.
در فرابورس نیز نمادهای «بپاس»، «اتکای» و «فزر» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص کل فرابورس داشتند و «زاگرس»، «شراز» و «خدیزل» بیشترین تأثیر کاهنده را بر شاخص داشتند.
در جدول پرتراکنش‌ترین نمادهای بورس خساپا صدرنشین است و فولاد و خگستر در رتبه‌های بعدی هستند. در فرابورس نیز نمادهای دی، کایزد و فزر پرتراکنش‌‌ترین نمادها هستند.
ارزش معاملات سهام
امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 13 هزار و 992 میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 10 هزار و 341 میلیارد تومان بود که 74 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.
امروز ارزش معاملات خرد سهام با کاهش 19 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 2 هزار و تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن 140 میلیارد تومان رسید.
افزایش صف‌های پایانی بازار
در پایان معاملات امروز ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز کاری قبل افزایش یافت و 30 میلیارد تومان بود. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته 116 درصد رشد کرد و در رقم 93 میلیارد تومان ایستاد.
امروز نماد وبانک (شرکت سرمایه گذاری هلدینگ توسعه ملی) با صف‌ خرید 48 میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از وبانک، نمادهای بکاب (شرکت صنایع جوشکاب یزد) و وپترو (شرکت سرمایه گذاری صنایع پتروشیمی) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد انرژی1 (نهادهای مالی بورس انرژی) تعلق داشت که ارزش آن 12 میلیارد تومان بود. پس از انرژی1، نمادهای غاذر، کمنگنز، مداران و فلوله بیشترین صف فروش داشتند.
نقشه بازار سهام بر مبنای ارزش معاملات

معرفی انواع شاخص‌ های بورس به زبان ساده

اگر با بورس و بازار سرمایه آشنایی داشته باشید، احتمالا بارها و بارها از اخبار، دوستان و آشنایان واژه‌ی شاخص‌‌‌های بورس را شنیده‌اید. این شاخص‌ها معیاری برای اندازه‌گیری وضعیت بورس و میزان رشد یا افت بازار هستند؛ بنابراین برای اینکه بتوانید نوسانات بازار را به خوبی اندازه‌گیری کنید و تحلیل درستی از بازار سرمایه و بورس داشته باشید، باید همیشه شاخص های بورس را در نظر بگیرید. چون شاخص بورس، نشان‌دهنده تغییرات قیمت سهام شرکت‌هاست. شاخص‌ها انواع مختلفی دارند که ما در این مطلب از بلاگ لندو ،آن‌ها را معرفی و بررسی کرده‌ایم.

۳ مورد از شاخص‌ های مهم بورس دنیا کدامند؟

برای سرمایه‌گذاری موفق در هر کجای این جهان (به ویژه سرمایه‌گذاری در بورس)، نیازمند اطلاعات مختلفی هستیم تا با این داده‌ها، به نتیجه‌ مطلوبی دست پیدا کنیم. یکی از این داده‌های پر اهمیت در بورس، اندازه‌گیری شاخص های بورس است. شما می‌توانید درباره ۳ مورد از معروف‌ترین شاخص‌های بورس جهانی در این بخش بخوانید و سطح آگاهی خود را افزایش دهید.

شاخص نزدک (Nasdaq)

این شاخص یکی از مهمترین شاخص‌‌های کشور آمریکا و معیاری برای سنجش ارزش سهام‌های موجود در بازار نزدک است. به صورت وزنی محاسبه می‌شود و بزرگترین شاخص بازار الکترونیک جهانی است. این شاخص از لحاظ سطح سرمایه‌گذاری به سه سطح سرمایه، جهانی و منتخب جهانی تقسیم می‌شود. همچنین جالب است بدانید که بیشترین سهام فروخته شده در روز بین تمام بازارهای بورس جهانی، متعلق به نزدک است. پس می‌توان گفت رقیبی ندارد.

شاخص داوجونز (Dow Jones)

داو جونز یکی از شاخص های بورس آمریکاست. سهام شرکت‌های معروف آمریکا که در زمینه‌های امور مالی، نفت و گاز، خدمات عمومی، کالاهای مصرفی، فناوری و مخابرات و مراقبت‌های پوستی فعالیت می‌کنند، شاخص داو جونز را تشکیل می‌دهند. جالب است بدانید که شرکت‌هایی مثل گوگل، آمازون و فیسبوک به علت گردش مالی زیاد، نمی‌توانند در تشکیل این شاخص نقش و حضور داشته باشند.

شاخص اس اند پی ۵۰۰ (S&P 500)

این شاخص از ۵۰۰ سهام شرکت‌های برتر بورس نیویورک و نزدک تشکیل شده است که قیمت سهام شرکت‌های بزرگ آمریکا را دنبال می‌کند. شرکت‌های حاضر در این شاخص، به عنوان نماینده هر صنعت عمده انتخاب می‌شوند و مجموع شرکت‌ها سازنده نام دارند. این شاخص هم مثل شاخص‌های فوق، برای اندازه‌گیری و درک عملکرد بازار بورس، قابل استفاده است.

علاوه بر مطالب فوق، شاخص‌های جهانی دیگری هم وجود دارد که ما ۳ مورد از مهم‌ترین‌ها را بررسی کرده‌ایم. همچنین در ایران هم ۸ شاخص وجود دارد که برای تحلیل‌گران، سرمایه گذاران و… اهمیت زیادی دارد. ضمن اینکه لازم است علاقه‌مندان بورس و بازار سرمایه به‌طور کامل با آن‌ها آشنا شوند. ما این شاخص‌ها را مفصل تشریح کرده‌ایم و درباره هریک صحبت کرده‌ایم. شما با کدام یک از این شاخص‌ها آشنایی داشتید و دارید؟ ممنون می‌شویم نظر خود را در کامنت‌های همین مطلب، با سایرین به اشتراک بگذارید.

انواع شاخص‌ های بورس ایران کدامند؟

فعالان حوزه اقتصادی در کشور با بررسی شاخص های بورس، روند بازار سرمایه را نسبت به گذشته و همچنین برای آینده پیش‌بینی می‌کنند. هر کدام از این شاخص‌ها ویژگی‌ها و روش اندازه‌گیری مربوط به خود را دارند. برای آشنایی با شاخص‌ های بورس ایران، خواندن این مطلب را از دست ندهید.

• شاخص کل بورس : این شاخص از وزن دهی و ارزش سهام‌های فعال در بازار بورس به دست می‌آید. ضمن اینکه تغییرات آن، نشانه تغییر در میانگین وزنی ارزش این شرکت‌هاست.
• شاخص فرابورس: این شاخص دقیقا مثل شاخص بورس است، با این تفاوت که با وزن‌دهی و ارزش شرکت‌های فرابورسی محاسبه می‌شود.

بهتر است با جزئیات بازار فرابورس بیشتر آشنا شوید و درباره این موضوع اطلاعات جامع و کاملی به دست آورید. پس همین حالا با ورود به صفحه فرابورس چیست؟ از تمامی ویژگی‌ها و شرایط فرابورس مطلع شوید.

• شاخص کل هم وزن: این شاخص از وزن یکسان تمام شرکت‌های بورسی تشکیل شده است. یعنی بزرگی و کوچکی شرکت در نظر گرفته نمی‌شود. فقط تغییرات قیمتی این شرکت‌ها باعث بالا و پایین شدن شاخص کل هم وزن می‌شود.
• شاخص قیمت و تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن بازده نقدی: این شاخص، بازدهی کل بازار بورس اوراق بهادار را بیان می‌کند. از آن‌جایی که بازدهی در بورس از دو بخش بازدهی نقدی (سود نقدی پرداخت شده توسط شرکت‌ها) و بازدهی قیمتی ( ناشی از تغییرات قیمت) حاصل می‌شود، شاخص قیمت و بازده نقدی کل این بازدهی را به‌صورت یک‌جا نشان می‌دهد.
• شاخص بازده نقدی: یکی از شاخص های بورس، شاخص بازده نقدی است که صرفا بازدهی ناشی از پرداخت سود شرکت‌ها را محاسبه می‌کند و نشان می‌دهد.
• شاخص صنعت: هر شرکتی که در بورس فعالیت می‌کند، با توجه به نوع فعالیت تولیدی یا خدماتی خود در یک صنعت مشخص، مثلا پتروشیمی، بانکی، فولادی و یا … قرار می‌گیرد. پس برای هر صنعت به‌صورت میانگین یک شاخص جدا محاسبه می‌شود که نمایش‌دهنده عملکرد کلی آن صنعت است.
• شاخص سهام آزاد شناور: یکی دیگر از شاخص های بورس، شاخص سهام آزاد شناور است. در این شاخص، بخشی از کل سهام شرکت‌ها در اختیار عموم مردم قرار دارد و به‌صورت روزانه معامله می‌شود. همچنین صاحبان شرکت روی آن بخش هیچ‌گونه کنترلی ندارند. هر شرکت در بورس موظف است درصدی از کل سهام خود را شناور کند؛ بنابراین روش محاسبه این شاخص، مثل شاخص کل است. هدف اصلی این شاخص، پیگیری آن قسمت از بازار است که قدرت نقدشوندگی بیشتری دارد.
• شاخص ۵۰ شرکت برتر: روش محاسبه این شاخص مانند شاخص کل است. اما روی ۵۰ شرکت برتر بورس اعمال می‌شود و نشان‌دهنده تغییرات وزنی ارزشی در این شرکت‌هاست.
• شاخص ۳۰ شرکت بزرگ: روش محاسبه این شاخص مثل شاخص کل است. اما روی ۳۰ شرکت بزرگ بورس ‌اعمال می‌شود و نشان‌دهنده تغییرات وزنی ارزشی در این شرکت‌هاست.

حالا که با انواع شاخص‌ های بورس در ایران آشنا شدید، بهتر است با یکی از نکات حائز اهمیت در این حوزه هم آشنا شوید؛ حتما به دردتان می‌خورد.

نکات مهم درباره شاخص های بورس

با وجود اینکه شاخص بورس یک نمای کلی از وضعیت بورس را نشان می‌دهد، اما مثبت یا منفی بودن شاخص همیشه نشان‌‌دهنده مثبت و منفی بودن کل بورس نیست. چرا که شرکت‌های بزرگ تاثیر زیادی در وضعیت بورس دارند و می‌توانند وضعیت شاخص را به سمت منفی و مثبت حرکت دهند. در چنین شرایطی وضعیت کل بورس مثبت یا منفی نیست، بلکه شاخص بورس، تحت تاثیر این شرکت‌های بزرگ مثبت یا منفی شده است.

حتما حواستان باشد که شاخص هم‌وزن قیمت و شاخص کل هم‌وزن نمای بهتر و کامل‌تری از کل بازار ارائه می‌دهند. چون در شاخص هم‌وزن تمام شرکت‌های بورسی به صورت یکسان درنظر گرفته می‌شوند و شرکت‌های بزرگ به تنهایی کل بازار را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند.

در نهایت اگر به سرمایه‌گذاری علاقه زیادی دارید اما ترجیح می‌دهید وارد حوزه‌های کم ریسک‌تری از سرمایه‌گذاری شوید، همچنین از بورس و بازار سرمایه گریزان هستید، می‌توانید به خرید طلا، سکه، مسکن، دریافت وام و… فکر کنید. شما از چه طریقی سرمایه خود را افزایش می‌دهید؟ لطفا نظر خود را برای مخاطبان ما به اشتراک بگذارید.

پذیره نویسی اولین صندوق شاخصی هم وزن بازار سرمایه

با توجه به بازدهی موفق بازار سهام ایران در بلندمدت، می‎‌توان گفت در میان 5 صندوق شاخصی که روی شاخص کل متمرکز هستند و یک صندوق شاخصی که روی 30 شرکت شاخص‌ساز و برتر تکیه کرده است، جای صندوق شاخصی دیگری با ویژگی‌های منحصربفرد خالی است.

این صندوق قرار است بر مبنای شاخص هم وزن پیش برود و سبد خود را از سهام 50 شرکت با بنیاد خوب تشکیل ‌دهد. خبر خوب این است که این جای خالی با حضور صندوق شاخصی کیان پر خواهد شد. بازار سرمایه ایران در روز شنبه، مورخ 24/02/1401 شاهد پذیره نویسی اولین صندوق شاخصی هم وزن بازار سرمایه با نماد "هم‌وزن" خواهد بود. ویژگی‌های این صندوق، این‌که اصلا صندوق شاخصی چیست و چه ماهیتی دارد و چه اهدافی را دنبال می‎کند، موضوعاتی هستند که به بهانه این پذیره نویسی به آن‌ها خواهیم پرداخت و مهم‌تر از آن با صندوق شاخصی کیان به طور کامل آشنا خواهیم شد.

صندوق شاخصی چیست؟

اگر تا به حال نگاهی به اخبار بازار سرمایه انداخته باشید یا خبرهای اقتصادی را در رسانه‌ها گوش کرده یا حتی وبسایت‌های رسمی بورس را رصد کرده باشید، بی‌شک نام شاخص کل بورس و همچنین شاخص هم وزن را شنیده‌اید. شاخص بورس به عنوان معیاری از وضعیت هر روز بازار، قابل توجه کارشناسان و معامله‌گران و اهالی اقتصاد و بازارهای سرمایه قرار دارد. شرکت‌های پذیرفته شده در بورس انواع مختلفی دارند و هر کدام مربوط به صنعتی مشخص می‌شوند. در میان شرکت‌های پذیرفته شده که تعدادشان هم بسیار است، شرکت‌هایی هستند که از وضعیت بنیادی خوبی برخوردارند و عایدی خوبی کسب می‌کنند. برخی از آنها هم شرکت‌های بزرگی هستند که به آنها شاخص‌ساز می‌گویند. صندوق شاخصی تلاش می‌کند تا سبد خود را از سهام این دست شرکت‌ها تشکیل دهد. البته گفتنی است که صندوق شاخصی هم وزن کیان که اولین صندوق با این عنوان است رویکردی برابر و حساب شده‌تر نسبت به صندوق‌های شاخصی دارد.

صندوق شاخصی هم وزن کیان

با توجه به تعریفی که از صندوق شاخصی ارائه دادیم می‌توانیم آسوده خاطر باشیم که تا حد قابل توجهی با ساختار صندوق شاخصی هم وزن کیان هم آَشنا شده‌ایم. اما یک نکته بسیار مهم در مورد تفاوت صندوق شاخصی هم وزن کیان و پنج صندوق شاخصی که مبنای خود را شاخص کل و نه شاخص هم‌وزن قرار داده‌اند، وجود دارد. رفتار صندوق‌های شاخصی به این شکل است که بازدهی نزدیک به شاخص کل داشته باشند و به همین خاطر از شرکت‌هایی که سهام‌شان شاخص‌ساز است بهره می‌برند. اما صندوق شاخصی هم وزن کیان تلاش می‌کند تا با بررسی و رصد سهام شرکت‌های موفق و بنیادی، سهامی را برای تشکیل سبد خود انتخاب کند که به تنهایی موفق عمل کرده‌اند. برای درک بهتر این موضوع خوب است توضیحی در مورد تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن ارائه دهیم.

تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن

شاخص کل بازار سهام وضعیت ارزش معاملات صورت گرفته را در پایان هر روز نشان می‌دهد. اما مساله‌ای که در این شاخص وجود دارد، آن است که شرکت‌های بزرگ تاثیر زیادی روی آن می‌گذارند و در واقع به بزرگی و کوچکی شرکت‌ها حساس است. یعنی ممکن است شرکت‌های کوچک خوب عمل کنند و شرکت‌های بزرگ عملکرد خوبی نداشته باشند، اما شاخص کل بیشتر به سمت شرکت‌های بزرگ گرایش دارد. این در حالی است که در شاخص هم وزن، تاثیرگذاری هر شرکت هرقدر هم بزرگ یا کوچک، روی شاخص یکسان است. به همین دلیل هم شاخص هم وزن وضعیت کلی بازار را بهتر نشان می‌دهد. صندوق شاخصی هم وزن تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن کیان مبتنی بر شاخص هم وزن عمل می‌کند و به بررسی 50 شرکت برتر که دارای عملکرد درخشان بوده‌اند و بنیاد خوبی دارند، می‌پردازد و برای تشکیل سبد خود از سهام این شرکت‌ها بهره‌مند می‌شود. لازم است در ادامه توضیحاتی در مورد عملکرد و ساز و کار صندوق شاخصی هم وزن کیان ارائه بدهیم.

عملکرد منحصر به فرد

بارها در مورد ویژگی‌هایی که یک صندوق سرمایه گذاری را به عنوان یک ابزار مالی نوین از دیگر شیوه‌های سرمایه گذاری متمایز می‌کند، صحبت شده است. یکی از این ویژگی‌ها حضور متخصصین، تحلیل‌گران و مدیر صندوق است که با حضورشان و تلاش مدامی که دارند باعث می‌شوند عملکرد و سازوکار صندوق به حالت ساکن تبدیل نشود و همیشه پویایی خود را داشته باشد. این ویژگی در عملکرد منحصر به فرد صندوق شاخصی هم وزن کیان به وضوح دیده می‌شود. به این موضوع اشاره کردیم که این صندوق به رصد سهام 50 شرکتی که از نظر بنیادی مناسب باشند می‌پردازد و این کار را به طور منظم و در بازه‌های زمانی مشخص مورد بازبینی قرار می‌دهد. صندوق شاخصی هم وزن کیان به انتخاب این 50 شرکت می‌پردازد و آن‌ها را برای تشکیل سبد خود انتخاب می‌کند. اما نکته مهم این است که کار رصد و انتخاب به این موضوع ختم نمی‌شود. مدیریت و نظارت در صندوق شاخصی هم‌وزن کیان به این شکل است که در هر بار انتخاب، بازبینی با دقت و حساسیت بیش‌تری انجام می‌شود. این میزان حساسیت در انتخاب سهام شرکت‌های برتر در صندوق شاخصی هم‌وزن کیان تا حدی است که این صندوق برای انتخاب‌شان شاخصه‌ها و سنجه‌هایی قرار داده است.

4 معیار عمومی اولیه انتخاب در صندوق شاخصی هم‌وزن

برای انتخاب سهام شرکت‌های برتر و شاخص‌ساز که قرار است سهام تشکیل دهنده سبد صندوق شاخصی هم‌‌وزن کیان را تشکیل دهند 4 معیار عمومی و اولیه در نظر گرفته شده است. مدیریت و مجموعه هدایت کننده این صندوق برای اجرای این 4 معیار اولیه تمام دقت خود را به کار می‌گیرند؛

سوددهی 3 ساله؛ شرکت مدنظر باید 3 سال اخیر را با سوددهی گذارنده باشد. گفتنی است که این نوع سوددهی از نوع سوددهی عملیاتی مثبت است که در گزارش‌های سالانه مورد حساب و کتاب قرار می‌گیرند. دقت در این محاسبه تا این اندازه است که اگر گزارش منتشر شده در وبسایت‌های رسمی به حالت «حسابرسی نشده» باشد، صندوق همان گزارش حسابرسی نشده را برای تکمیل محاسبات خود در نظر می‌گیرد.
حداقل سهام شناور؛ سهام شناور شرکت انتخاب شده حداقل باید 10 درصد باشد. برای تشخیص این‌که یک شرکت حداقل 10 درصد سهام شناور آزاد دارد می‌توان از گزارش منتشر شده «سهام شناور آزاد» شرکت موردنظر که به دست سازمان بورس و اوراق بهادار منتشر شده، باخبر شد.
متوسط ارزش معاملات؛ شرکت موردنظر باید متوسط ارزش معاملات روزانه‌اش بیش‌تر از 10 میلیارد ریال باشد. البته این 10 میلیارد ریال با در نظر گرفتن میانگین متوسط حجم معاملات خرد در دوره یک ساله اخیر در نظر گرفته می‌شود.
نماد معاملاتی؛ این معیار هم برای صندوق شاخصی هم‌وزن کیان مهم است که نماد معاملاتی شرکت موردنظرش در یک سال گذشته در بیش از نیمی از روزهای معاملاتی مورد خرید و فروش قرار گرفته باشد.

مدیر صندوق می‌تواند در موارد خاصی مانند شرکتی که به تازگی عرضه اولیه شده است، صنعت جدیدی وارد بورس شده یا شرکتی که از دید ماهیت کسب و کار خود، مشابه نداشته باشد و سایر موارد، با تصویب همه اعضای گروه مدیران سرمایه‌گذاری نسبت به انتخاب شرکت‌های دیگر اقدام کند.

سرمایه گذاری در صندوق شاخصی مناسب چه کسانی است؟

حال که با تمام زوایای صندوق شاخصی آشنا شده‌‎ایم بهتر است به یک پرسش مهم پاسخ دهیم. صندوق شاخصی مناسب کدام دسته از سرمایه گذاران است؟ می‌دانیم که هر سرمایه گذار روحیه سرمایه گذاری متفاوتی دارد. بعضی ریسک گریز هستند و دیگر سرمایه گذاران ریسک پذیر. با توجه به ماهیت صندوق شاخصی و حضور آن در فضای رقابتی بازار سهام باید گفت که سرمایه گذاری در این صندوق مناسب افراد ریسک پذیر است. همچنین افرادی که تمایل دارند سرمایه خود را در بلندمدت در مقابل افزایش تورم حفظ کنند، نیز می‌توانند از این صندوق استفاده کنند.

در این فرصت تلاش کردیم که به بهانه پذیره نویسی صندوق شاخصی کیان به توضیح ماهیت و ساختار صندوق شاخصی بپردازیم و با مزایای تنها صندوق شاخصی هم وزن که متعلق به گروه مالی کیان است، آشنا شویم. برای شروع یک سرمایه گذاری موفق بهتر است با ابعاد و زوایای مختلف مسیری که قصد ورود به آن را داریم به خوبی آشنا شویم. تمام توضیحاتی که ارائه دادیم به قصد آشنا کردن سرمایه گذاران با این فرصت جدید بود.

شاخص بورس چیست؟ فرمول + انواع شاخص بورس

شاخص در لغت به معنی نشانگر، راهنما و نمودار است. کاربرد شاخص بورس در شناسایی وضعیت تغییرات کل بورس نسبت به روزهای قبل است. هر چه تغییرات شاخص کل بزرگتر باشد نشانگر رشد یا افت بیشتری در بازدهی کل بازار بورس است. مدنظر داشته باشید که تغییرات شاخص اهمیت دارد نه عدد آن! علاوه بر شاخص کل بورس، انواع شاخص دیگری نیز وجود دارد که کاربرد خاص خودشان را دارند. در این آموزش بورس با مفهوم، نحوه محاسبه و کاربرد هر کدام از این شاخص‌ها آشنا خواهید شد.

مفهوم شاخص بورس چیست؟

فرض کنید شاخص کل بورس تهران در اسفند سال 98، 300 هزار واحد بود و در پایان سال 1399 به عدد 1.5 میلیون واحد رسیده است. تغییرات 5 برابری شاخص کل چه مفهومی دارد؟! به بیان ساده “میانگینِ افزایش قیمت سهام در بورس در این بازه یکساله 5 برابر بوده است.” یعنی میانگین بازدهی بورس در این یک سال 400 درصد بوده است. شاخص های مختلف مفاهیم متنوعی دارند. برای مثال حرکت شاخص کل، معرف حرکت کل بازار بورس است. در واقع اگر شاخص کل روند نزولی داشته باشد باید با احتیاط اقدام به خرید سهام کرد! یا اگر برای چندین روز متوالی، شاخص کل منفی اما شاخص هم‌وزن مثبت باشد می‌توان تمایل معامله‌گران به سمت شرکت‌های کوچک‌تر را نتیجه گرفت. بنابراین قبل از تحلیل سهام یک شرکت ابتدا باید شاخص‌های مختلف را تحلیل کنید.

انواع شاخص های بورس

بورس تهران انواع شاخص‌های متنوعی دارد. توضیح تمام این شاخص‌ها از حوصله بحث ما خارج است و کاربرد چندانی هم ندارد! در ادامه چند نوع از معروف‌ترین و پرکاربردترین آنها را آموزش می‌دهیم.

1. شاخص قیمت بازار بورس (TEPIX)
2. شاخص کل (شاخص قیمت و بازده نقدی – TEDPIX)
3. شاخص کل هم‌وزن
4. شاخص بازده نقدی
5. شاخص صنایع مثل شاخص خودرو
6. شاخص کل فرابورس
7. شاخص صنعت
8. شاخص مالی
9. شاخص قیمت 50 شرکت فعال
10. شاخص 30 شرکت بزرگ

شاخص کل قیمت بازار بورس (TEPIX)

سازمان بورس اوراق بهادار در فروردین سال 69 اقدام به ارائه “شاخص قیمت بورس تهران” یا همان Tehran Exchange Price Index (TEPIX) کرد. این شاخص بیانگر تغییرات ارزش کل بازار است. از آنجایی که این تغییرات باید نسبت به یک نقطه مبدا سنجیده شود تا قابلیت تحلیل و تفسیر داشته باشد فروردین سال 69 به عنوان نقطه مبدا درنظر گرفته شد. “شاخص کل قیمت” جز قدیمی‌ترین شاخص‌های بورس تهران است و هیچ ارتباطی با “شاخص کل” موجود در صفحه اول سایت TSETMC ندارد. فرمول شاخص قیمت به بیان ساده بصورت زیر محاسبه می‌شود:

نکات مهم TEPIX:

• ارزش کل بازار بورس در روز X برابر با مجموع ارزش تمام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس در روز X است. ارزش هر شرکت نیز با ضرب تعداد سهام در قیمت پایانی محاسبه می‌شود.
• “تعداد کل سهام شرکت” یکی از پارامترهای اصلی در محاسبه این شاخص است. در واقع هر چه شرکت بزرگ‌تر باشد تاثیر بیشتری در شاخص می‌گذارد. بدین معنی که شرکت‌های بزرگ‌تر شاخص‌سازتر هستندکه یکی از ایرادات اساسی این شاخص است. برای مثال نماد “فارس” تاثیر خیلی زیادی روی شاخص قیمت دارد.
• طبق فرمول، شاخص قیمت در 1 فروردین 60، 100 واحد بوده است بنابراین شاخص قیمت800,000واحدی بیانگر رشد 8000 برابری ارزش بازار بورس نسبت به فروردین 69 است. از محل آورده نقدی، افزایش یا کاهش تعداد شرکت‌های مشمول شاخص و تجزیه یا ادغام شرکت‌ها، باعث تعدیل پایه شاخص قیمت می‌شود.

در شکل زیر نمودار شاخص قیمت بورس در ده سال گذشته را مشاهده می‌کنید.

شاخص قیمت – هم‌وزن

یکی از ایرادات شاخص قیمت، تاثیر زیاد شرکت‌های بزرگ‌تر در آن است که می‌تواند باعث تحلیل‌های اشتباه شود. برای حل این مشکل، “شاخص قیمت هم‌وزن” ارائه شد. در شاخص هم وزن، تمام شرکت‌ها با وزنی یکسان در محاسبه دخیل هستند. در واقع تمامی شرکت‌ها فارق از تعداد سهام، اثر یکسانی دارند.

شاخص قیمت و بازده نقدی بورس تهران (TEDPIX)

ایراد دوم شاخص قیمت این بود که سود نقدی پرداخت شده شرکت‌ها هیچ تاثیر در شاخص قیمت نداشت. بنابراین “شاخص قیمت و بازده نقدی” برای حل دومین مشکل شاخص قیمت ارائه شد.

شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص درآمد کل، به شاخص کل شناخته می‌شود. در اخبار و رسانه‌ها از این شاخص به عنوان “شاخص بورس تهران” یاد می‌شود! شاخص قیمت و بازده نقدی یا Tehran Exchange Dividend and Price Index (TEDPIX) از فروردین 1377 در بورس ارائه شد. در فرمول شاخص کل، هم قیمت سهام شرکت‌ها و هم سود نقدی پرداختی شرکت‌ها تاثیر دارد. بنابراین می‌تواند معیار بهتری برای تحلیل میانگین بازدهی کل بورس باشد.

فرمول محاسبه شاخص کل بورس مشابه فرمول شاخص قیمت است. با این تفاوت که در شیوه تعدیل آن “سود نقدی پرداخت‌شده شرکت‌ها به سهامداران” نیز تاثیر دارد. در شاخص کل نیز مانند شاخص قیمت، همه شرکت‌ها به یک اندازه موثر نیستند. در واقع هر چه شرکت بزرگ‌تر باشد، تاثیر بیشتری در شاخص کل خواهد داشت. برای حل این مشکل نیز شاخصی تحت عنوان “شاخص کل هم‌وزن” ارائه شد.

نکته: شاخص کل در زمان برگزاری مجمع سالانه شرکت‌ها و پرداخت سود نقدی، رشد زیادی را تجربه می‌کند که می‌تواند منجر به تحلیل‌های نادرست شود!

شاخص کل هم‌وزن بورس

شاخص کل هم‌وزن نیز دقیقا مشابه شاخص کل است. با این تفاوت که تمام شرکت‌های بورسی با وزنی یکسان در فرمول “شاخص کل هم‌وزن” محاسبه می‌شوند. شاخص کل هم‌وزن مثبت بیانگر مثبت بودن بیش از نیمی از نمادهای بورسی است. اعداد منفی شاخص کل هم وزن نیز بیانگر بازار نزولی است. در صفحه اول سایت TSETMC می‌توانید شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن بورس را بصورت لحظه‌ای رصد کنید.

در شکل زیر مفهوم 4 شاخص مهم بورس را به بیانی ساده مشاهده می‌کنید.

شاخص بازده نقدی بورس (TEDIX)

شاخص بازده نقدی بورس یا Tehran Exchange Dividend Index (TEDIX) بیانگر میانگین بازده سود نقدی پرداختی شرکت‌های بورسی است. در واقع صعودی بودن این شاخص بیانگر افزایش DPS شرکت‌ها در مجمع عمومی سالیانه است. شرکت‌ها موظف به پرداخت تمام سود نقدی خود به سهامداران نیستند! عموما شرکت‌ها بخشی از سود خود را تحت عنوان “سود انباشته” در قسمت حقوق صاحبان سهام ذخیره کند. به شما توصیه می‌کنم مقاله آموزشی زیر را مطالعه بفرمایید.

شاخص بازده نقدی از فروردین 1377 محاسبه و ارائه شد. فرمول محاسبه آن بصورت تقسیم “پایه شاخص کل قیمت” بر “پایه شاخص قیمت و بازده نقدی” است. دقت بفرمایید زمان مبدا پایه شاخص کل قیمت، 1 فروردین 1369 است. بنابراین برای هم‌سنجی و مقایسه بهتر این سه شاخص، شاخص بازده نقدی در عدد پایه 1653.08 ضرب می‌شود.

شاخص 30 شركت بزرگ

این شاخص همان شاخص قیمت است با این تفاوت که فقط 30 شرکت بزرگ بورس در فرمول لحاظ می‌شوند. منظور از “بزرگ بودن شرکت” همان ارزش شرکت است که با ضرب تعداد کل سهام در قیمت آن بدست می‌آید. از آنجایی که قیمت سهام شرکت‌های بورسی هر روز دستخوش تغییر می‌شود بنابراین لیست 30 شرکت بزرگ بورس نیز هر روز آپدیت می‌شود. “فارس”، “فملی”، “شبندر”، “فولاد” و… همیشه در این لیست حضور دارند!

شاخص صنایع بورس

هر کدام از شرکت‌های بورس در یک گروه مخصوص طبقه‌بندی می‌شوند. این طبقه‌بندی بر اساس استاندارد ISIC منجر به ایجاد 46 گروه در بورس تهران شده است. برای مثال نماد بورسی شپنا، شبندر یا شتران جز گروه فرآورده‌های نفتی هستند.

فرمول شاخص صنایع مشابه فرمول شاخص قیمت است. با این تفاوت که فقط شرکت‌های زیرمجموعه همان گروه در فرمول شاخص محاسبه می‌شوند. شاخص صنایع نیز یکی از مهم‌ترین شاخص‌های بورس برای تحلیل است. قبل از تحلیل سهام یک شرکت بورسی (تحلیل تکنیکال چیست؟)، ابتدا شاخص صنعت آن شرکت را تحلیل کنید.

شاخص صنعت و شاخص مالی بورس

در یک تقسیم‌بندی جامع و کلی‌تر، تمامی شرکت‌های بورسی در دو گروه تقسیم‌بندی می‌شوند: 1. گروه مالی، 2. گروه صنعت

گروه مالی شامل تمام شرکت‌های بورسی فعال در حوزه واسطه‌گری مالی است و شرکت‌های باقی مانده در گروه صنعت قرار می‌گیرند. گروه مالی شامل شرکت‌های گروه “سرمایه‌گذاری‌ها”، “بانک‌ها و موسسات اعتباری”، “شرکت‌های بيمه” و “فعاليت‌های كمكی به نهادهای مالی واسط” است. مابقی گروه های بورسی در گروه صنعت جای می‌گیرند. احتمالا فرمول محاسبه Tehran Exchange Industrial Index و Tehran Exchange Financial Index را حدس زده‌اید!

شاخص 50 شرکت فعال‌تر

این شاخص نیز مشابه شاخص قیمت (TEPIX) است. با این تفاوت که فقط 50 شرکت فعال‌تر بورس در محاسبات این شاخص سهیم هستند. طبق تعریف سازمان بورس معیار اصلی برای گزینش 50 شرکت فعال، میزان نقدشوندگی آنها در دوره‌های 3 ماهه است. بنابراین اگر دنبال خرید سهام شرکت‌هایی با نقدشوندگی بالا هستید به لیست شرکت‌های موجود در این شاخص نگاهی بیندازید.

شاخص آزاد شناور (TEFIX)

شاخص آزاد شناور (TEFIX: Tehran Exchange Free Float Index) یکی دیگر از شاخص‌های پرکاربرد بورس تهران است. محاسبات TEFIX مشابه شاخص قیمت است با این تفاوت که در فرمول آن، تعداد سهام شناور آزاد هر شرکت بورسی استفاده می‌شود.

سهام شناور آزاد در واقع بیانگر تعداد سهامِ آماده عرضه و فروش توسط سهامداران حقیقی شرکت است. بنابراین درصد سهام شناور آزاد بیشتر می‌تواند بیانگر قدرت نقدشوندگی بالاتر سهام آن شرکت باشد.

برای مشاهده درصد سهام شناور آزاد، به قسمت “سهام شناور” در صفحه هر نماد بورسی در سایت TSETMC مراجعه کنید. برای مثال “فملی” دارای 33% سهام شناور است بنابراین تعداد سهام شناور آزاد آن 33.5 میلیارد است. (33 درصد 101.4 میلیارد برگه سهام کل آن شرکت).

شاخص بازار اول و بازار دوم بورس

بازار معاملات نقدی بورس تهران به دو بازار اول و بازار دوم تفکیک می‌شود. بازار اول نیز به دو تابلوی اصلی و فرعی تقسیم‌بندی می‌شود. این تقسیم‌بندی بر اساس درصد سهام شناور، وضعیت سودآوری و چشم‌انداز شرکت، تعداد سهامداران، سابقه فعالیت شرکت، سرمایه ثبت شده شرکت و… است. برای مثال نماد بورسی شپنا در بازار اول و نماد شتران در بازار دوم قرار دارند. برای این دو بازار نیز یک شاخص بصورت مجزا تعریف شده است.

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.