عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران
✍️محمد حسین ادیب
یک نفر از سرمایه داران کشور گفته بود من وزیر عوض می کنم .
سرمایه دار دیگری گفته بود من شورای شهر تهران را می خرم .
اگر سرمایه داری که می گفت من وزیر عوض می کنم یک نفر بود مشکلی نبود اما اشکال این بود که 100 نفر سرمایه دار در کشور هستند که قدرتی شبیه اولی داشتند یعنی وزیری را که اولی عوض می کرد سرمایه دار دیگری می توانست وزیر منتخب اولی را عوض کند .
این طوری سنگ روی سنگ بند نمیشود ، عملا 100 سرمایه دار قمارخانه ای ، دولت را به هیچ گرفته اند و به جای دولت و برای دولت تصمیم می گیرند، هیچ دولتی در هیچ کشوری این را تحمل نمی کند .
لبه مبارزه با فساد با 100 نفر یاد شده است . در وضع موجود ، این 100 نفر یا به جرم فساد در زندان اند ، یا به دادگاه احضار شده اند ، یا فراری اند ، یا کنار کشیده اند ، یا به خارج رفته اند و باز نمی گردند ، یا فعالیت اقتصادی را کنار گذاشته اند ؛ خلاصه این 100 نفر فعلا ماست ها را کیسه کرده اند .
این صد نفر قدرت عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران رسانه ای شگفت انگیز داشتند ، این صد نفر صفحه اقتصاد مهم ترین روزنامه های اقتصادی کشور را در ید خود داشتند ، خیلی از اخبار اقتصادی در عمل رپرتاژ آگهی آنها بود ، فعال ترین روزنامه سراسری لابی آنها بود و مهم ترین کانال های تلگرامی در حوزه کسب و کار ، بوسیله این صد نفر تغذیه مالی می شدند ، کانال های تلگرامی فاسد که بوسیله این صد نفر تغذیه می شدند فضای تلگرام به خصوص در حوزه ارز را در قبضه خود داشتند و مخالفین را با قلم مورد هجوم شیر آسا قرار می دادند ، فریاد های "بخرید بخرید " در حوزه ارز و " نگفتم نگفتم " این کانال ها ، فضای تلگرام را قبضه کرده بود و از شهریور ٩٧ به بعد میلیون ها نفر را در حوزه ارز به خاک سیاه نشاندند.
در وضع موجود کانال های تلگرامی این صد نفر در حوزه ارز ، فعالیت را متوقف کرده اند و این به کاهش التهابات ارزی انجامیده است .
یکی از ده علت کاهش التهابات ارزی ، این است که این صد نفر، ماست ها را کیسه کرده اند ، این صد نفر موتور التهابات تورمی را در کشور روشن نگاه می داشتند و در وضع موجود جا زده اند و در فضای اقتصاد کشور در عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران عمل غیر فعال شده اند .
@adibmh
روش های تعیین نرخ ارز | ارزش پول کشور چگونه تعیین می‌شود؟
آیا با روش های تعیین نرخ ارز آشنایی دارید؟ قیمت و یا نرخ ارز عددی است که به وسیله آن می‌توان ارزش پولی کشوری را بر اساس ارز و یا پول کشور خارجی در یک بازه زمانی معینی، نشان داد. روش های مختلفی برای تعیین نرخ ارز وجود دارد، هر کشوری بر اساس نیاز بازار داخلی‌اش نظام مالی مناسبی را انتخاب می کند. هر کدام از این نظام های مالی و پولی دارای مزایا و معایبی هستند که سیاست گذاران مالی با توجه به موقعیت و نوع تبادلات کشور مناسب ترین آن ها را برمی گزینند. در کشور ایران نیز تا به حال تغییرات زیادی در شیوه تعیین نرخ ارز صورت گرفته است. اما همچنان نتوانسته به اهداف مالی خود برسد. در ادامه شما را بیشتر با روش های تعیین نرخ ارز آشنا خواهیم کرد.
برای دریافت مشاوره کسب و کار در ایران و دیگر کشورها جهت ارزیابی فرصت های سرمایه گذاری در موقعیت های مختلف می‌توانید با کارشناسان مرکز کاردوک از طریق شماره 02166418908 تماس بگیرید.
قیمت ارز چگونه تعیین می‌شود؟
مسائل و تنش‌های سیاسی، رونق و افول اقتصادی و یا بحران‌های جهانی بر نرخ ارز تاثیر مستقیم دارند. کشورهایی که بیشتر تحت تاثیر عوامل بیرونی و به خصوص داخلی قرار می‌گیرند، در آنها تعیین نرخ ارز سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌باشد. بالا و پایین شدن قیمت ارز در کشورهایی که چرخه اقتصادی‌شان وابسته به دلار و یا سایر ارزهاست، بیشتر است. در این میان مشاغل مختلف نیز از این قضیه سود و یا ضرر می‌کنند. بنابراین در کشوری مانند ایران که شرایط اقتصادی دچار تحولات زیادی می شود، با اطلاع از نحوه تاثیر این عوامل می‌توانید امنیت مالی خود را حفظ کرده و از خطرات مالی خود را دور کنید. با دریافت مشاوره از کارشناسان کاردوک نیز می‌توانید در این زمینه تصمیم گیری های مناسبی بگیرید.
روش های تعیین نرخ ارز
از جمله رویکردهای مهم در تعیین نرخ ارز نظام ارزی آزاد و نظام ارزی کنترلی است. در نظام ارزی آزاد بر اساس بازار جهانی ارز عمل می‌شود، در کشورهایی که روش نظام ارزی آزاد دارند ورود و خروج ارز آزاد بوده و دولت و بانک مرکزی هیچ گونه دخالتی در ورود و خروج و تعیین قیمت ارز ندارند. در مقابل کشورهایی که نظام ارزی کنترلی دارند، ورود و خروج ارز را تحت کنترل و نظارت دولت و بانک مرکزی قرار می‌دهند، بازار ارز در این کشورها محدود و تحت کنترل می‌باشد.
در نظام ارزی آزاد، قیمت ارز شناور است، یعنی نوسانات در عرضه و تقاضا، قیمت آن را مشخص می‌کند. این قیمت به صورت مشخص تابع تغییرات عرضه و تقاضا است.
اما در نظام کنترلی ارز، قیمت آن ثابت است. یعنی نرخ ارز توسط دولت تعیین و تکلیف می‌شود. در این بین بزرگترین و مهمترین خریدار و فروشنده در نظام ارزی کنترلی دولت است و نرخ ارز را بر اساس ملاحظات و صلاح دیدهای اقتصادی، سیاسی و یا اجتماعی تعیین و تکلیف می‌کند. در مواقعی که بسیار ضروری است، کشورهای پیشرفته صنعتی دولت به صورت غیر مستقیم در بازار دخالت کرده و نرخ ارز را افزایش و یا کاهش می‌دهند.
روش های تعیین نرخ ارز و ارتباط آن با واردات و صادرات
کسانی که در زمینه صادرات فعالیت می‌کنند به صورت مستقیم یکی از مهمترین منابع وارد کننده ارز در کشور هستند. در واقع صادرات به معنای تعویض کالاهای داخلی با ارز است. وارد کنندگان نیز از مهمترین منابع تقاضای ارز و یا مهمترین عامل خروج ارز در کشور هستند. واردات یعنی اینکه کشورها ارز و کالای داخلی کشورهای دیگر را خریداری می‌کنند.
قیمت ارز، یعنی نرخ تبدیل پول دو کشور، در تجارت خارجی براساس مقایسه سطح عمومی قیمت‌ها در دو کشور یا مقایسه قدرت خرید داخلی پول‌ها تعیین می‌گردد. اگر تجارتی بین دو کشور آزاد باشد و دولت‌ها نیز در امور ارزی دخالتی نداشته باشند، قیمت ارز در سطحی تعیین می‌گردد که قدرت خرید پول‌ها در هنگام خرید یک سبد کالا و خدمات در کشور اول با همان سبد کالا و خدمات در کشور دوم مساوی باشد.
نظام‌ها و روش های تعیین نرخ ارز در ایران
«نظام پایه طلا»، «نظام پایه طلا-ارز»، «نظام ارزی شناور» و «نظام ارزی شناور مدیریت شده» چهار نظام مهم در کشور برای تعیین قیمت ارز هستند. در ایران درآمدهای ارزی با کشورهای دیگر متفاوت است و به همین دلیل سیاست‌های ارزی در کشور متناسب با همین چهار نظام تعیین و تکلیف می‌شود. تفاوت این موضوع با کشورهای دیگر به دلیل درآمدهای ارزی صادرات نفت و مشتقات آن است.
اعلام شده که نظام ارزی در ایران شناور و مدیریت شده است. یعنی تقاضا و عرضه نرخ برابری را مشخص می‌کند، اما بانک مرکزی می‌تواند در بازار ارز دخالت کرده و نوسانات آن را کنترل کند. درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت نیز باعث می‌شود که بانک مرکزی به ذخایر ارزی قابل توجهی برسد و زمانی که تقاضا برای ارز افزایش یابد، باید از آن استفاده کند.
البته شرایطی هم وجود دارد که تقاضا برای ارز بالا می‌رود و حتی ذخایر بانک مرکزی هم نمی تواند پاسخگوی نیاز بازار باشد، در نتیجه در این زمان نرخ ارزها به صورت جهشی بالا می‌روند.
عوامل دخیل در روش های تعیین نرخ ارز
تعیین نرخ ارز بر اساس قدرت خرید از جمله روش های تعیین نرخ ارز اولیه است، در این روش برابری سبد کالا را در دو کشور مبنای تعیین نرخ ارز می دانستند، اما مشخص شده که عوامل متعددی در تعیین نرخ ارز موثر هستند. در ادامه به برخی از مهم ترین این عوامل در علم اقتصاد اشاره می کنیم.
1- تراز بازارهای خارجی
در صورتی که صادرات نسبت به واردات افزایش یابد، قیمت ارز کاهش پیدا می‌کند و عرضه آن افزایش می‌یابد. اگر بر عکس این مورد اتفاق بیافتد قیمت ارز افزایش خواهد یافت. این موضوع اشاره به تولید ملی کشور نیز دارد. هر چه کشوری توانایی بیشتری در ارائه خدمات و کالا به سایر کشورها را داشته باشد، دارای ارز با ارزشتری خواهد بود.
2- تراز مبادله خارجی
اگر قیمت چیزی که صادر می‌کنیم به نسبت چیزی که وارد می‌کنیم، بیشتر باشد، در این صورت قیمت ارز کاهش می‌یابد چون برای هر مقداری از صادرات ارز بیشتری حاصل می‌شود. برای مثال فرض کنید کشوری 10 قلم مواد اولیه (فلز، چسب، چرم، نخ و…) را وارد می‌کند و در مقابل تنها خودرو و کفش صادرات می کند. چون حجم و ارزش صادرات آن بیشتر از واردات آن است،نرخ ارز کاهش می یابد. اگر مبلغ صادرات و واردات برابر باشد، نرخ ارز تغییری نمی کند و اگر مجموع واردات بیشتر از صادرات باشد، نرخ ارز افزایش پیدا خواهد کرد.
3- شرایط سیاسی
زمانی که بحران‌های مختلف سیاسی، بی اعتمادی مردم به امور داخلی و سیاستگذاری‌ها رشد پیدا کنند و منافع مردم و کشور دائم در حال تهدید باشد، نرخ ارز روند افزایشی به خود می‌گیرد. در واقع به دلیل در خطر افتادن تولیدات، کاهش تقاضا برای پول داخلی، افزایش تقاضا برای پول خارجی، احتمال بسته شدن راه‌های مبادله وجوه معوقه خارجی و…. نرخ ارز تحت تاثیر سیاست های خارجی قرار می‌گیرد.
4- کسری بودجه‌های دولت
این مهم در کشورهای مختلف متفاوت است. مثلاً در یک کشور پیشرفته اگر دولت اعتبارات لازم را داشته باشد با فروش اوراق قرضه نرخ بهره را بالا می برد. این کشورها برای خرید اوراق نیازمند پول داخلی هستند، که این مهم قیمت پول داخلی را افزایش می‌دهد. اما اگر دولتی از کشورهای دیگر دائم پول قرض کرده باشد، در این صورت قیمت نرخ پول داخلی کاهش می‌یابد که به معنای کسری بودجه دولت است. در کشوری چون ایران کسری بودجه معنای متفاوتی دارد و به صورت مخرب‌تری بر نظام اقتصادی کشور تاثیر می‌گذارد.
5- نرخ تورم داخلی در مقایسه با نرخ تورم خارجی
اگر در کشوری نرخ تورم داخلی آن بالاتر از نرخ تورم خارجی باشد، این مهم ارزش پول داخلی را کاهش می‌دهد و باعث افزایش قیمت پول خارجی و یا ارز می‌شود.
برای آشنایی با علل وقوع رکود تورمی کلیک کنید.
جمع بندی درباره روش های تعیین نرخ ارز
عوامل زیادی در تعیین قیمت ارز در یک کشور دخیل هستند که با توجه به نظامی که انتخاب کرده اند می‌تواند نتایج متفاوتی را در خصوص قیمت ارز ایجاد کند. اما تجربه نشان داده کشورهایی که نرخ ارز آنها آزاد است، از اقتصاد قوی‌تر و با ثابت‌تری برخوردار هستند. در نهایت لازم است برای ایجاد ثبات در وضعیت مالی خود از تغییرات بازار ارز اطلاع داشته و به دنبال راهی برای جلوگیری از ضرر مالی باشید. جهت اطلاع از بهترین روش های جلوگیری از ضرر مالی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره کسب و کار در ایران و دیگر کشورها جهت ارزیابی فرصت های سرمایه گذاری در موقعیت های مختلف می‌توانید با کارشناسان مرکز مشاوره کسب و کار کاردوک از طریق شماره 02166418908 تماس بگیرید.
سؤالات متداول در خصوص تعیین قیمت ارز
بله. بورس مستقل عمل نمی‌کند و در بحران‌های مختلف به دلیل واکنش‌های هیجانی کسب و کارها و مردم، نرخ ارز تحت تاثیر قرار می‌گیرد و این مهم روی افزایش و یا سقوط سهام شرکت‌ها در بورس نیز تأثیر می‌گذارد.
منبع اصلی تعیین قیمت بانک مرکزی است که توسط واسطه‌های گمنام، ارز را به صرافی‌ها عرضه می‌کند. (برای تامین درآمد، کسری بودجه و کاهش نقدینگی).
پاسارگاد
این نظریه که همگی آن را کاملا می‌شناسیم اما کمتر به فروض تشکیل‌دهنده آن فکر کرده‌ایم با استفاده از یک اصل ساده و بدیهی که یک کالا نمی‌تواند در دو کشور به دو قیمت متفاوت فروخته شود، نتیجه می‌گیرد که نرخ ارز تعادلی به تناسب تفاوت تورم داخلی و خارجی تعدیل می‌شود. مکانیزم تعدیل به این صورت است که اگر مثلا در کشور داخلی نرخ ارز کمتر از میزان مورد انتظار این نظریه(از این جا به بعد نرخ نظریه) باشد قیمت کالای داخلی نسبت به خارجی ارزانتر می‌شود، بنابراین خارجی‌ها شروع به افزایش خرید خود از کالای داخلی می‌کنند. این افزایش تقاضای ایجاد شده، تحت مکانیزم آربیتراژ، قیمت کالای داخلی را تا حد برابر شدن با قیمت کالای خارجی افزایش می‌دهد. افزایشی قیمتی که با افزایش قیمت ارز و رسیدن آن به مقدار تعادلی همراه می‌شود.
در نگاه اول دلالت نظریه بسیار بدیهی می‌نماید؛ اما در عمل موانع بسیاری وجود دارند که جلوی کارکرد این مکانیزم را می‌گیرند. وجود موانع وارداتی مانند تعرفه بین دو کشور، عدم یکسان بودن کالاهای تولیدی، غیرقابل تجارت بودن برخی کالاها، عدم تشابه سبد کالایی که دو کشور تورم مصرفی خود را با آن اندازه می‌گیرند و. از این جمله‌اند. برای درک بهتر موضوع فرض کنید که دو کشور فقط یک کالای مشابه تولید می‌کنند. حال کشور داخلی با تورم ۱۰ درصدی روبه‌رو می‌شود؛ در حالی که تورم کشور خارجی صفر است. طبق نظریه، نرخ ارز در کشور داخلی باید برای برابر شدن قیمت کالای داخلی با خارجی ۱۰ درصد افزایش پیدا کند. مکانیزم رسیدن به تعادل هم طبق آنچه بیان شد، روشن است: اگر قیمت ارز کمتر از میزان تعادلی باشد افراد داخلی شروع به افزایش تقاضا برای کالای خارجی که ارزانتر از کالای داخلی است می‌کنند. حال فرض کنید که دولت داخلی تعرفه‌ای ۱۰ درصدی بر کالای خارجی اعمال کند. در این صورت قیمت کالای خارجی ۱۰ درصد نسبت به کالای داخلی برای مصرف‌کنندگان داخلی گران‌تر از قبل می‌شود. بنابراین دیگر دلیلی ندارد که با افزایش تورم داخلی مصرف‌کنندگان میزان تقاضای خود برای کالای خارجی را افزایش دهند. در نتیجه نرخ ارز تعادلی می‌تواند به‌رغم افزایش تورم بدون نیاز به تزریق ارز توسط بانک مرکزی داخلی ثابت بماند. طریقی مشابه را می‌توان در مورد سایر محدودیت‌ها هم به کار برد و به وضوح مشاهده کرد که نرخ تعادلی ارز با برقراری هم زمان محدودیت‌های یادشده تا چه میزان قابل توجهی می‌تواند از مقدار پیش‌بینی‌شده عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران نظریه فاصله بگیرد.
اکثر کارشناسان این‌گونه استدلال می‌کنند که نرخ ارز به دلیل دخالت‌های عوام‌فریبانه دولتی و از طریق تزریق دلارهای نفتی و به قیمت نابودی تولیدات داخلی و. کمتر از میزان نظریه حرکت کرده و سپس در برخی مقاطع با در عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران رفتن کنترل فنر نیروهای تعادلی جهش یافته و به اصطلاح اثر تورم انباشته را تخلیه و به میزان تعادلی بازگشته است. این دیدگاه اما این حقیقت را نادیده می‌گیرد که اولا منابع دولت و بانک مرکزی محدود است و به هیچ عنوان توان پایین نگاه داشتن ارز را برای مدت نامحدود ندارد. ثانیا مکانیزم تعدیل در نظریه قدرت خرید از طریق آربیتراژ کالاها از طریق واردات به کشوری است که پول ملی‌اش بیش از حد قیمت‌گذاری شده است نه سفته‌بازان میدان فردوسی. اگر جهش اخیر نرخ ارز به دلیل تورم انباشته بوده است باید به دلیل تکاپوی مردم و تجار برای خرید کالاهای خارجی- که به نسبت کالاهای داخلی ارزان شده‌اند- اتفاق افتاده باشد. امری که نشانه‌های آن ملموس نیست.
دولت هر سال با تشدید محدودیت‌های وارداتی مانند تعرفه، بستن سامانه ثبت سفارش‌های واردات خودرو، افزایش عوارض خروج از کشور، ممنوعیت واردات برخی اقلام که تولید مشابه داخلی دارند و ده‌ها اقدام دیگر موجب پایین آمدن نرخ تعادلی ارز از نرخ نظریه شده است. وقتی مکانیزم تعدیل وجود ندارد، طبیعی است که لزومی نداشته باشد نرخ ارز به میزان تفاوت تورم داخلی و خارجی تعدیل شود. در اینجا سوال بسیار مهمی مطرح می‌شود: اگر اثر تورم انباشته نبوده که باعث جهش‌های مقطعی نرخ ارز شده است، پس چه چیز می‌تواند علت این نوسانات عنان گسیخته باشد. جواب سوال بسیار ظریف است. این نه دلالت‌های نظریه قدرت خرید بلکه این باور معامله‌گران به صحت چنین نظریه‌ای است که پشت چنین جهش‌هایی قرار دارد. هر زمان که اوضاع سیاسی روبه وخامت می‌گذارد سفته‌بازان شروع به خرید دلار می‌کنند. موضوعی که تقاضا برای خرید دلار را افزایش می‌دهد و موجبات افزایش قیمت آن را فراهم می‌کند. اما تا چه قیمتی هنوز تقاضا برای خرید دلار وجود دارد؟ اینجاست که این نظریه به کار می‌آید و سفته‌بازان شروع به استفاده از این نظریه برای تعیین نرخ ذاتی دلار می‌کنند. امری که نوعی مکانیزم خود به وجودآورنده(self-fulfilling) را ایجاد می‌کند. مکانیزمی که شاید با کمتر تاکید کردن کارشناسان بر این نظریه و تشریح محدودیت‌های آن قابل حل شدن باشد. از این منظر، اقدام اخیر بانک مرکزی برای انتشار گواهی سپرده ریالی مبتنی بر ارز که باعث می‌شود احساس معامله‌گران نسبت به افزایش قیمت ارز خاصیت خود به وجودآورندگی را از دست دهد و حتی اقدامات دولت برای پلیسی کردن بازار ارز هم عملی مناسب در جهت ثبات آن به نظر می‌رسد.
البته از منظری هنجاری هم می‌توان به نظریه قدرت خرید نگریست: فارغ از آنکه این نظریه صحیح باشد یا خیر بهتر است نرخ ارز به تناسب تورم داخلی و خارجی تعدیل شود تا رقابت‌پذیری کالای داخلی با مشکلی مواجه نشود. درستی این دلالت هنجاری اما با در نظر گرفتن اینکه علت پایین بودن قیمت ارز در این دیدگاه وضع محدودیت‌های وارداتی-که حداقل به ظاهر امری در جهت حمایت از تولید داخلی انجام می‌شود - می‌تواند مورد تردید واقع شود. مثلا صادرکنندگان فرش دستباف باید به دولت اعتراض کنند تا محدودیت واردات خودرو را هر سال شدیدتر از سال قبل نکند تا با روان شدن مسیر افزایشی نرخ ارز به تناسب تورم داخلی رقابت‌پذیری آنها تضعیف نشود.
نگارنده این سطور مدعی صحت بی چون و چرای دیدگاه دوم نیست، بلکه تنها هدفش این است که توجه کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی را به دیدگاه‌های دیگری که با آن می‌توان تغییرات نرخ ارز که چرایی آن از دشوارترین مباحث اقتصاد کلان است، توضیح داد جلب کند. به امید آنکه تحقیقات عملی بیشتر در این موضوع به فهم پیچیدگی‌های گسترده آن کمک کند.
پیش بینی نرخ ارز 1401
در این گزارش نرخ برابری دلار و ریال با توجه به محتمل ترین رویداد های آینده از عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران طریق چهار مدل اقتصادسنجی پیش بینی شده است. پیش بینی برابری یورو در مقابل دلار تا پایان 2022 به این نسخه اضافه شده است.
پیش بینی نرخ ارز برای ایران که اقتصادی وابسته به واردات دارد، امر بسیار مهمی محسوب می شود. دولت عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران ها همواره برای کنترل تورم تمایل به پایین نگه داشتن این متغیر اساسی دارند. با این حال کسری بودجه مزمن دولت و جبران آن از طرقی که منجر به افزایش نقدینگی می شود همواره به بالا رفتن نرخ ارز در دهه های اخیر کمک کرده است. (منبع)
پیش بینی قیمت دلار در سال 1400
از معماهایی که در مطالعات اقتصاد بین الملل وجود دارد قابل پیشبینی بودن نرخ ارز است. این مسئله به ویژه پس از کنفرانس برتن وودز و شناور شدن نرخ ارز اهمیتی دوچندان یافت. تغییرات نرخ ارز با توجه به آثاری که بر صادرات، واردات و تراز پرداخت های یک کشور دارد همواره مورد توجه اقتصاد دانان و دولت مردان بوده است و به این دلیل شناسایی عوامل مؤثر بر آن و پیشبینی رفتار نرخ ارز از موضوعات حائز اهمیت در ادبیات اقتصاد بین الملل بوده است.
عوامل جهت دهنده نرخ ارز
عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران را به دو دسته کلی کمی و کیفی تقسیم می کنیم.
طبق تئوری، عوامل زیر با شدت های مختلف، ابتدا روی عرضه و تقاضای ارز و سپس روی نرخ ارز اثر می گذارند. اما با توجه به شرایط خاص اقتصاد ایران (از جمله وجود تحریم های بین المللی و وابستگی به صادرات نفت خام)، عوامل اثرگذار متفاوت از یک اقتصاد معمولی خواهد بود. با توجه به این گزاره، اصلی ترین نیرو های جهت دهنده به قیمت ارز های خارجی را می توان در چهار مورد اول جستجو کرد.
| 1- هزینه های دولت (کسری بودجه) | 2- رشد نقدینگی |
| 3- قیمت و مقدار فروش نفت | 4- تفاوت تورم در داخل و خارج |
| 5- جایگزینی پول خارجی به جای پول ملی (دلاریزه شدن) | 6- تفاوت رشد درآمد حقیقی در داخل و خارج |
| 7- تفاوت نرخ بهره حقیقی در داخل و خارج | 8- تفاوت سرعت گردش پول داخل و خارج |
| 9- تغییر ترجیحات مصرف کننده به نفع کالای خارجی | 10- فرار سرمایه به خارج |
| 11- تعرفه واردات و صادرات | 12- کارایی تولید |
| 13- درجه باز بودن اقتصاد | 14- وضعیت تراز پرداخت ها |
عوامل تئوریک موثر بر نرخ ارز
عوامل فوق اغلب قابل اندازه گیری و محاسبه هستند، در کنار آنها، عوامل کیفی وجود دارند که بر عوامل کمی اثر گذاشته و منجر به تغییرات نرخ ارز می شوند. این عوامل شامل، نتیجه تحریم ها و برجام، توافق ایران و چین را می توان نام برد. از این رو، پیش بینی نرخ ارز در ایران بیش از هر عامل دیگری نیازمند بررسی عوامل کیفی است. جدول زیر مهمترین عوامل اثر گذار را به تفکیف کمی و کیفی، و به ترتیب اهمیت نشان می دهد.
پیش بینی قیمت دلار در ایران تا سال 1400
تحلیلگران و صاحبنظران
- اشکان رسولیان: تحریم ها اثر منفی (افزاینده) و برجام اثر مثبت بر نرخ ارز داشته است. بنابراین در شرایط تشدید تحریم ها انتظار افزایش و در شرایط عادی سازی روابط، انتظار ثبات اقتصادی داریم.
- داوود سوری: دولت در سال 1400 با کسری بودجه زیادی مواجه است، بعید به نظر می رسد بتواند در بازار بدهی تمامی آن را تامین کند، از این رو انتظار تورمی به اندازه کسری بودجه را داریم از طرف دیگر دولت ارز کافی برای ارز پاشی در بازار ندارد. بنابراین انتظار افزایش در نرخ ارز را در سال جاری داریم.
- مرتضی ایمانی راد: به نظر می‌رسد کف قیمت دلار سال جاری 20 هزار تومان باشد و سقف در سه ماه ابتدایی سال 27 هزار تومان.
- بهروز ملکی: قیمت دلار بر مبنای انطباق با نقدینگی رقم 23 هزار تومان منطقی است، اما می تواند تحت تاثیر عوامل کیفی مانند FATF، برجام، تحریم ها و نتیجه انتخابات مسیر متفاوتی را در پیش گیرد. اگرچه مسئله ایران و آمریکا به راحتی قابل حل نیست با این حال می توان رشد اقتصادی را 5% و تورم را بین 30 الی 40 درصد و نرخ دلار را نیز می توان در بازه 20 الی 30 هزار تومان در نوسان دید.
رضا خسروی:
مدل مناسب برای پیش بینی
نمودار سمت راست متغیر های نقدینگی و کسری تراز عملیاتی بودجه را به عنوان شاخصی از کسری بودجه نشان می دهد و در نمودار سمت چپ همجهت بودن تغییرات نرخ ارز و نقدینگی را شاهد هستیم. با توجه به مشاهدات، نرخ ارز، بیشترین اثر پذیری را از نقدینگی دریافت می کند که تغییرات آن معلول کسری بودجه دولت است. بنابراین داشتن کسری بین 150 الی 180 هزار میلیارد تومانی در بودجه 1400، رشد بین 30 الی 35 درصدی در نقدینگی را به دنبال دارد.
نتایج پیش بینی
این پیش بینی در دو سناریو به بررسی نرخ ارز در سال 1400 می پردازد.
سناریوی اول (صعودی):
با احتمال قوی تری انتظار سناریوی اول را داریم.
سناریوی دوم (نزولی):
احتمال این سناریو پایین تر است و بستگی به لغو تحریم ها و افزایش عملی صادرات نفت دارد.
تحلیل و بررسی عوامل موثر بر بهره وری نیروی کار در جغرافیای انسانی ایران؛ مطالعه نا اطمینانی نرخ ارز و نرخ سود بانکی
1 دانشجوی دکتری توسعه اقتصاد، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
2 دانشیار گروه اقتصاد، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
3 استاد تمام گروه اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.
چکیده
نوسانات نرخ ارز موجب تغییر کارایی واحدهای تولیدی می‌شود چرا که در اقتصادهای کوچک، نرخ دستمزد را (به موازات تورم ناشی از آن) افزایش داده و موجب هدایت بازار به سمت صنایع سرمایه بر شده و استفاده از تکنولوژی دارای بازدهی کم و نهاده های بی کیفیت را رواج می‌دهد. در کشور ما نیز طی سه سال گذشته نوسانات نرخ عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران ارز تاثیرات منفی زیادی را به جای گذاشته است. در مطالعه حاضر نوسانات نرخ ارز و بهره بانکی به صورت سری زمانی از سال 1350 تا 1398 با استفاده از روش EGARCH محاسبه شده و سپس تاثیر این نوسانات با استفاده از روش DOLS و نرم افزار Eviews بر بهره وری نیروی کار در منطقه جغرافیایی ایران تخمین زده شد. برای محاسبه نوسانات یک بار از متغیرهای اسمی و یک بار از متغیرهای حقیقی استفاده شده است. نتایج تجربی نشان می‌دهد نرخ ارز و نرخ بهره در ایران در هر دو حالت اسمی و حقیقی دارای نوسانات نا متقارن می‌باشد. همچنین تخمین ها نشان می دهد نوسانات نرخ ارز و نرخ سود بانکی هم به صورت اسمی و هم به صورت حقیقی بر بهره وری نیروی کار اثر منفی داشته است. ضرایب هنگامی که از متغیرهای حقیقی استفاده می‌شود، مقادیر کمتری را به خود اختصاص می‌دهند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Analysis of factors affecting labor productivity in human geography of Iran; Study of exchange rate uncertainty and bank interest rates
نویسندگان [English]
- Saeed Dehghan Menshadi 1
- Mohsen Zayandehroodi 2
- Sayyed Abdolmajid Jalaee 3
Exchange rate volatility may cause changes in efficacy of manufacturing firms because it makes wages to be raised in parallel with inflation in small economies and steer the market towards the capital-based industries, also it will cause to use low efficacy technology and low-quality inputs more. In Iran during three past years Exchange rate volatility had many negative effects. In this study exchange rate and bank interest volatility calculated using EGARCH model in time series from 1971 to 2018 and then the effects of volatilities estimated by DOLS and Eviews on labor efficacy. For calculating both nominal and real variables used. Experimental foundlings are showing that exchange rate and bank interest have asymmetrical volatilities in both nominal and real variables. Also exchange rate and bank interest volatility in both real and nominal status have negative effect on labor efficacy. Coefficients have less amounts when real variables are using. Coefficients have less amounts when real variables are using.
دیدگاه شما