تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری

منظور از سبد سهام یا پرتفوی بورس چیست؟

سبد سهام یا پرتفوی بورس ترکیبی از سهام مختلف می باشد که معامله گر اقدام به خرید آنها می کند. پرتفوی یک کلمه فرانسوی بوده و به معنی سبد سهام است. هدف اصلی از تشکیل سبد سهام استفاده مناسب از سهام صنایع مختلف برای تقسیم ریسک سرمایه گذاری است. ضرب المثل قدیمی می گوید: “همه تخم مرغ های خود را در یک سبد یکسان قرار ندهید” چون در صورت شکستن سبد، تمام تخم مرغ ها شکسته می شوند.

تشکیل سبد سهام باعث کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس می شود. در تشکیل سبد سهام عوامل زیادی دخیل هستند. رعایت این موارد به شما کمک می کند تا سرمایه گذاری موفقیت آمیزی داشته باشید. تنوع سهام در سبد سهام معاملاتی باید در حدی باشد که بتوانید آن را مدیریت کنید.

پرتفوی یا سبد سهام مانند همان سبدی است که در فروشگاه اجناس خود را در آن می‌چینید. زمانی که به فروشگاه می‌روید، اجناسی را که فکر می‌کنید به آن‌ها نیاز خواهید داشت در سبد خود قرار می‌دهید. در بازار بورس نیز سهامی را که بر اساس تحلیل‌ها یا بررسی‌های مختلف ارزشمند تشخیص داده‌اید، خریداری کرده و در سبد سهام خود قرار می‌دهید.

منظور از سبد سهام یا پرتفوی معاملاتی چیست؟

هدف از سبد سهام یا پرتفوی برای کاهش ریسک در معاملات می باشد. در واقع سود یک سهم می تواند ضرر یک سهم دیگر را از بین ببرد. بنابراین با خرید سهام صنایع مختلف این اطمینان را خواهید داشت در صورت نزولی بودن بازار در تمام سهم ها ضرر نخواهید کرد. برای مثال برخی از اتفاقات سیاسی و اقتصادی چون جنگ، تحریم و غیره تاثیرات متضادی در شرکت های مختلف دارند.

تشکیل سبد سهام از ابتدایی ترین بحث های تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال در بورس است. لازم است هر معامله گری با نحوه تشکیل آن آشنا باشد.

اهمیت و فواید سبد سهام

برای این‌که به اهمیت سبد سهام پی ببریم، اجازه دهید مثالی ارائه کنیم. زمانی که به فروشگاه می‌روید، تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری برای این‌که اجناس خریداری شده را بتوانید در یک جا جمع کنید، از سبد یا چرخ‌دستی استفاده می‌کنید. سبد سهام دقیقا چنین مفهومی دارد. یعنی شما تمام دارایی‌های خود را داخل یک سبد می‌گذارید. به این ترتیب مدیریت دارایی‌های شما آسان‌تر خواهد بود.

اما مسئله مهم چیدمان سبد است. در حقیقت ارزش و اهمیت یک سبد به سهامی است که داخل آن قرار دارد. به همین ترتیب، سبد را باید بر اساس استراتژی‌هایی مشخص به نحوی بچینید که سود حداکثری را برای شما به همراه داشته باشد. البته چیدمان سبد سهام بر مبنای دید معاملاتی افراد انجام می‌شود. یعنی با توجه به اینکه معاملات شما بر اساس کدام‌یک از شیوه‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت، میان‌مدت و یا بلندمدت خواهد بود، می‌توانید سهامی مرتبط با همین استراتژی‌ها انتخاب کنید.

در ادامه راهکارهایی بنیادین و اصولی ارائه خواهیم کرد که به کمک آن می‌توانید سبد خود را به بهینه‌ترین حالت بچینید. در واقع در این فرایند باید این اصول را رعایت کنید. اگر معاملات خود را بر مبنای این نکات انجام دهید، قطعا با گذشت زمان شاهد اثر مثبت و مطلوب آن نیز خواهید بود. پس به طور خلاصه بهتر است بگوییم که این چیدمان سبد است که می‌تواند منجر به سودآوری شما شود. سبد سهام آینه استراتژی‌ها و اقدامات شما در بازار بورس است.

نقش شاخص بورس در چیدمان سبد سهام

طبیعتا هنگامی که می‌خواهید سهم‌ها را در سبد خود بچینید، باید نگاهی هم به شاخص بیندازید. از آن‌جا که همیشه توصیه می‌شود سهام صنایع مختلف را خریداری کنید، بررسی شاخص می‌تواند در این خصوص کمک بسیار زیادی به شما بکند. برای مثال زمانی که شاخص کل منفی است ولی شاخص کل هم‌وزن مثبت است نشان‌دهنده این است که فارغ از بزرگی و کوچکی شرکت‌ها، روند بازار مثبت است. مسئله‌ای که شاید بسیاری از افراد چندان به آن توجه نکنند.

این امر به این دلیل است که شاخص هم‌وزن، وزن یکسانی را برای نمادهای موجود در بازار بورس در نظر می‌گیرد و با توجه به آن می‌توان از کلیت بازار مطلع شد. بسیاری از افرادی که تازه به بازار بورس وارد شده‌اند، ممکن است نگاهشان تنها به سمت سهام شاخص‌ساز و به اصطلاح معروفی باشد که از قضا سودهای کلانی نیز نصیب سهام‌داران خود کرده‌اند. به همین دلیل بسیاری به امید کسب سودهای فراوان چنین سهامی را خریداری می‌کنند و در سبد سهام خود قرار می‌دهند؛ ولی برخلاف انتظارشان در زمان اصلاح بازار، این سهم‌ها اولین نمادهایی هستند که با افت قیمت مواجه می‌شوند.

هیچ گاه تک سهم نباشید

فرض کنید سبد سهام خود را فقط از یک صنعت خاص تشکیل داده اید. در صورت رکود در آن صنعت، در تمامی سهام موجود در سبد سهام خود دچار ضرر خواهید شد. بنابراین توصیه می شود حتما تنوع را رعایت کنید و سبد معاملاتی خود را از سهام شرکت های مختلف پر کنید. البته توجه داشته باشید آن قدر تنوع سهام را زیاد نکنید تا بعد در مدیریت سبد سهام با مشکل مواجه شوید.

وزن سرمایه

توزیع مناسب وزن سرمایه از مهمترین فاکتور ها در تشکیل سبد سهام و سرمایه گذاری در بورس است. به طور مثال سبد سهام یک معامله گر متشکل از ۵ سهم متنوع است اما ۷۰ درصد وزن سرمایه خود را به یک سهام خاص اختصاص داده است. پس در واقع رعایت تنوع در این سبد هیچ تاثیری در کاهش ریسک ندارد. توصیه می شود حجم معاملات خود را به طور مناسب بین سهام توزیع کنید.

صنایع پر بازده را شناسایی کنید

در زمان تشکیل سبد سهام ابتدا صنایع پر بازده را شناسایی کنید. سپس از میان آن صنایع سبد سهام خود را ایجاد کنید. قابل ذکر است بدون مطالعه شرکت ها و انتخاب سهام های مختلف و تصادفی نیز ممکن است ضرر کنید. پس لازم است با تشخیص صنایع مطلوب جلوی ضرر را بگیرید. با این کار تا حدودی می توانید ریسک سرمایه گذاری در بورس را کاهش دهید.

چه سهامی را بخریم؟

سوالی که معامله گران می پرسند “سبد سهام خود را از چه سهامی پر کنیم؟” تشکیل سبد معاملاتی بستگی به روش تحلیل شما دارد. معامله گران بر اساس تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی سهام را بررسی و انتخاب می کنند. اگر شما زمان کافی برای گذراندن دوره های آموزش بورس ندارید و نمی دانید سهام را به چه نحوی تحلیل و ارزیابی کنید می توانید از سبد های پیشنهادی استفاده کنید. این سبد سهام ها را معامله گران حرفه ای و باتجربه بورس تشکیل می دهند.

اخبار اقتصادی و سیاسی

وقتی می خواهید سبد سهام خود را تشکیل دهید به اخبار اقتصادی و سیاسی کشور و جهان توجه داشته باشید. یک سرمایه گذار موفق باید در جریان اخبار مهم باشد. قبل از تشکیل سبد سهام نگاهی به آخرین خبرهای اقتصادی و سیاسی بیاندازید. قیمت نفت، طلا، ارز، نرخ تورم و غیره از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر صنایع مختلف می باشند.

نسبت به سهام برخی از شرکت ها تعصب نداشته باشید

برخی افراد چون در گذشته سهام یک شرکت خاصی را خرید و سود کرده اند در همه حال آن را یکی از مهمترین گزینه های خود در سبد سهام می دانند. در تشکیل سبد سهام عوامل مختلفی تاثیر می گذارند و باید با شناخت سطحی و سود های تصادفی نسبت به سهم شرکتی نگاه متعصب آمیز نداشته باشیم. حتی سودآور بودن یک سهم مشخصی در چند سال متمادی نشانه ای بر پر بازده بودن آن در این زمان نمی باشد. توصیه می شود بعد از بررسی تمام دلایل علمی، یک سهم را در سبد معاملاتی خود قرار دهید.

هر کسی ممکن است ضرر کند

در بازار بورس هر کسی ممکن است به دلایلی ضرر کند. اگر سهمی را در سبد سهام خود قرار دادید اما بعد از خرید متوجه شدید سهم مورد نظر طبق پیشبینی هایتان رشد نکرد، به راحتی آن را بفروشید و جلوی ضرر اضافی را بگیرید.

در بازار بورس قرار نیست همیشه تحلیل های شما طبق میل خودتان پیش برود. سعی کنید اشتباه های خود را بپذیرید و با کنترل ریسک و مدیریت سرمایه جلوی ضرر اضافی را بگیرید. بازار بورس مکان پر هیجان و جذابی است. با یادگیری تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری نکات لازم و ریز در مورد آن می توانید با اطمینان بیشتر اقدام به معامله گری کرده و در شرایط بحران توانایی کنترل ریسک را داشته باشید.

چند پرسش و پاسخ در مورد سبد سهام

در این بخش قرار است سوالاتی را در خصوص پرتفوی ارائه کنیم که ممکن است برای شما نیز پیش آمده باشد. در ادامه می‌توانید این سوالات را به همراه پاسخ آن‌ها مطالعه کنید.

آیا می‌توان سهم‌های داخل یک سبد سهام را به سبد دیگری منتقل کرد؟

این عمل امکان‌پذیر نیست. چرا که لازمه انجام چنین کاری، انتقال سهام از یک کد به کد دیگر است و این عمل انجام شدنی نیست. یعنی به طور خلاصه امکان انتقال سهم به دیگری وجود ندارد. ممکن است برخی از افراد چنین مسئله‌ای را با کد به کد اشتباه بگیرند. اما این دو مبحث با هم تفاوت دارند. در انتقال سهم شما قصد دارید که سهام را از یک کد مشخص به کد مشخص دیگری منتقل کنید که چنین امکانی وجود ندارد.

آیا یک شخص می‌تواند چند پرتفوی داشته باشد؟

چنین پرسش‌هایی می‌تواند ناشی از عدم آگاهی از تفاوت میان کدبورسی و سبد سهام شود. بله، فرد می‌تواند چند سبد سهام در چند کارگزاری مختلف داشته باشد. اما این امر به این معنا نیست که این شخص چند کد بورسی دارد. دقت کنید که هر معامله‌گر تنها یک کد بورسی خواهد داشت. یعنی همان‌طور که هر فرد تنها یک کد ملی دارد، یک کد بورسی هم دارد.

آیا می‌توان یک سبد سهام را از طریق چند کارگزاری مدیریت کرد؟

هر پرتفوی به یک کارگزاری مرتبط است. درست است که هر فرد یک کد بورسی دارد، اما می‌تواند در چند کارگزاری حساب معاملاتی مختلف داشته باشد. به این ترتیب می‌توان در دو کارگزاری خرید و فروش را انجام داد.

یعنی شما از هرکارگزاری که خرید کنید، نهایتا دارایی‌های شما در سبد مخصوص خودتان در همان کارگزاری قرار خواهد گرفت. در پاسخ به این سوال باید گفت که اگر سهمی را از طریق کارگزاری اول خریداری کردید، نمی‌توانید آن را از طریق کارگزاری دوم بفروشید؛‌ مگر این‌که از طریق گزینه تغییر کارگزار ناظر چنین عملی را انجام دهید.

سبد سهام لحظه‌‌ای و سپرده‌گذاری چه تفاوتی با یک‌دیگر دارند؟

این سوال ممکن است برای بسیاری از افراد (به خصوص تازه‌واردان به بازار بورس) پیش بیاید. پرتفوی لحظه‌ای همان‌گونه که از نامش پیداست، به صورت لحظه‌ای تمام معاملات آنلاین را نمایش می‌دهد و تراکنش‌ها به صورت خودکار به این سبد اضافه می‌شوند. در این سبد شما می‌توانید به صورت دستی تراکنش‌های خود را اضافه کنید. پرتفوی سپرده‌گذاری تمام دارایی‌های شما را نشان می‌دهد. در این سبد تنها می‌توانید ارزش سهام را مشاهده کنید در حالی‌که در پرتفوی لحظه‌ای سود و زیان هر یک سهام قابل مشاهده است.

انواع چیدمان سهم در سبد سهام به چه صورتی است؟

بسته به این‌که سبد سهام خود را به چه صورتی بچینید، سبدها مدل‌های مختلفی خواهند داشت. از معروف‌ترین سبدها می‌توان به سبد دفاعی یا کم‌خطر (که نوسانات اثر کمی در آن دارند)، سبد تهاجمی یا پرخطر (که شامل سهم‌هایی با ریسک و بازده بالا هستند)، سبد سوداگرانه یا سفته‌بازی (که بیشتر بر مبنای شایعات و اخبار انتخاب می‌شوند؛‌ اگر این شایعات به حقیقت بپیوندند سود خوبی نصیب سهام‌دار خواهدشد)، سبد درآمدی یا مبتنی بر سود سهام (که ریسک پایینی دارد و بر مبنای سود تقسیمی شرکت‌ها چیده می‌شود) اشاره کرد.

آیا می‌توان به سبد سهام افراد دیگر دسترسی داشت؟

برای این کار نیازمند نام کاربری و رمز عبور مربوط به هر شخص هستید. یعنی اگر شما به اطلاعات فرد دیگری دسترسی داشته باشید، می‌توانید سبد سهام وی را ببینید و حتی دست به انجام معامله بزنید. درست به همین دلیل است که بسیار تاکید می‌کنند مراقب رمز عبور خود باشید. در صورت بروز مشکلاتی از این قبیل، هیچ‌کس پاسخگو نخواهد بود؛ چرا که این خود شما بودید که در حفظ اطلاعات خود بی‌دقتی و یا بی‌توجهی داشته‌اید.

بررسی کارآیی بهینه‏سازی سبد سرمایه‏گذاری با استفاده از الگوی ترکیبی حداقل واریانس و 1/N

همواره به مسئلۀ انتخاب سبد به‌منزلۀ یکی از مسائل اساسی در زمینۀ سرمایه‌گذاری توجه شده است. الگو‏ها و روش‏های مختلفی از زمان ارائۀ کار اولیۀ مارکویتز تاکنون برای انتخاب سبد سرمایه‏گذاری بهینه ارائه شده است. با این حال یافتن مفیدترین الگو در انتخاب این سبد همواره دغدغۀ سرمایه‏‏گذاران بوده است. هدف از این پژوهش بررسی کارآیی بهینه‏سازی سبد سرمایه‏گذاری با استفاده از الگویی جدید با نام الگوی ترکیبی حداقل واریانس و 1/N است؛ بدین منظور الگوی ترکیبی حداقل واریانس و 1/N ارائه و عملکرد این الگو با الگو‏های حداقل واریانس و الگوی 1/N مقایسه شده است. برای ارزیابی عملکرد سبد سرمایه‏گذاری حاصل از الگو‏های پژوهش از معیارهایی مانند شارپ، ترینر، مودیلیانی ـ مودیلیانی، اطلاعات و سورتینو و درنهایت از روش تصمیم‏گیری چندمعیارۀ TOPSIS برای رتبه‏بندی الگو‏های پژوهش استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان‌دهندۀ برتری الگوی ترکیبی حداقل واریانس و 1/N نسبت به الگو‏های دیگر است.

کلیدواژه‌ها

• انتخاب سبد سرمایه‏گذاری
• الگوی 1/N
• الگوی حداقل واریانس
• الگوی ترکیبی حداقل واریانس و 1/N

20.1001.1.23831170.1397.6.4.11.8

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Examining the Efficiency of Portfolio Optimization using Model of Minimum-Variance and N/1 in Portfolio Selection

نویسندگان [English]

• Reza Raei 1
• Saeed Bajalan 2
• Alireza Ajam 3

1 University of Tehran, Tehran, Iran

2 University of Tehran, Tehran, Iran

3 University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

The issue of portfolio selection has always been considered as one of the key issues in the field of investment. To select optimal portfolios, various models and methods have been represented since the initial presentation of the Markowitz approach. However, finding the most efficient model in portfolio selection has always been the subject of concern. Introducing a new model, called “the composition model of minimum-variance and N/1”, this paper aims to examine the efficiency of three different models of portfolio optimization. For this purpose, the performance of the composition model is compared with the sole minimum-variance model and the sole N/1 model. To evaluate the performance of the portfolios, some criteria such as Sharpe ratio, Trainer ratio, Modigliani and Modigliani ratio, Sortino ratio, and Information ratio have been applied. Finally, the TOPSIS multi-criteria decision-making method for ranking the research models has been used. The results indicate the superiority of the composition model over the two models applied solely.

کلیدواژه‌ها [English]

• Portfolio Selection
• N/1 model
• Minimum-Variance model
• Composition Model of Minimum-Variance and N/1

اصل مقاله

مقدمه.

وجود بازار سرمایۀ فعال و پویا از نشانه‌های توسعه‌یافتگی کشورها در سطح بین‌المللی است. در کشورهای توسعه‌یافته بیشتر سرمایه‌گذاری‌ها در بازارهای مالی صورت می‌گیرد. مشارکت فعال افراد جامعه در بورس متضمن حیات بازار سرمایه و توسعۀ پایدار کشور است. عمده‌ترین مسئله‌ای که سرمایه‌گذاران این بازارها با آن روبه‌رو هستند، تصمیم‌گیری در زمینۀ انتخاب سبد مناسب برای سرمایه‌گذاری است.

پس از آنکه مارکویتز [1] (1952) مسئلۀ بهینه‌سازی سبد سرمایه‏گذاری میانگین - واریانس را ارائه کرد، پژوهش‏های مختلفی در این زمینه انجام و مسئلۀ انتخاب سبد سرمایه‏گذاری به‌منزلۀ یکی از دغدغه‏های اصلی در حوزۀ دانشگاهی و حرفه‏ای مطرح شد و به‌دنبال آن کارهای بیشتری در این زمینه انجام گرفت. مفهوم انتخاب دارایی‌ها در سبد سرمایه‏گذاری از نظر او چنین بود که سرمایه‌گذاران با درنظرداشتن دو عامل بازده و ریسک به‌دنبال حداکثرکردن بازده خود با کمترین ریسک یا کمینه‌کردن ریسک با حداکثر بازده‌اند؛ اما در این زمینه برآورد پارامترها نظیر بازده موردانتظار با سختی‏ها و خطاهایی همراه است؛ به‌طوری که بسیاری از الگو‏های ارائه‌شده بعد از مارکویتز بر کاهش خطاهای تخمین بازده موردانتظار تمرکز کرده‏اند. ازطرفی، مسئلۀ بهینه‏سازی مارکویتز بر مفروضاتی مبتنی است که همواره دربارۀ آنها بحث شده است. میچاد [2] (1989) معتقد است الگوی میانگین - واریانس به‌دلیل مفروضات مطرح‌شده در آن جذابیت کمتری دارد و به ارائۀ الگو‏های دیگر نیاز است.

الگوی حداقل واریانس، الگوی دیگری است که در زمینۀ انتخاب سبد ارائه شده است. در این الگو با سرمایه‌گذاری روبه‌رو هستیم که تنها دغدغۀ او کمینه‌کردن ریسک سبد سرمایه‏گذاری است. در این الگو با توجه به تفاوت در میزان ریسک دارایی‌ها امکان تمرکز بیش از حد در یک یا چند دارایی به وجود می‏آید؛ به‌طوری که بخش چشمگیری از ریسک کل سبد سرمایه‏گذاری از یک یا چند دارایی تأثیر می‏گیرد؛ درواقع، بدین ترتیب تنوع سبد سرمایه‏گذاری به‌دست‌‎آمده به‌لحاظ ریسک کاهش می‌یابد که از ایرادات الگوی حداقل واریانس است [13].

الگوی دیگر در زمینۀ انتخاب سبد سرمایه‏گذاری، الگوی N/1 است که در آن در سبدی متشکل از N دارایی، وزنی برابر به هر دارایی اختصاص می‏یابد. سرمایه‌گذاران با وجود سادگی این الگو همچنان به دو دلیل از آن استفاده می‌کنند: یکی، نیازنداشتن به برآورد همراه با خطای پارامترها در بهینه‌سازی و دیگر آنکه با وجود ارائۀ نظریه‏ها و روش‌های مختلف برای بهینه‏سازی سبد ازطریق برآوردها در 50 سال گذشته سرمایه‌گذاران همچنان سادگی را در انتخاب سبد ترجیح می‏دهند [6]. دی‌میگوئل [3] و همکاران (2009) و چاوز [4] و همکاران (2012) نیز در پژوهش‏های خود به این نتیجه رسیدند که وزن‌دهی برابر بیشتر به‌دلیل خطاهای تخمین بازدهی‌های موردانتظار نتایج بهتری در مقایسه با بهینه‌سازی سبد سرمایه‏گذاری دارای حداقل واریانس دارد و عملکرد الگوی N/1 از الگوی میانگین - واریانس و الگوی ترکیبی حداقل واریانس و N/1 نیز بهتر است. جنبۀ منفی الگوی N/1 این است که هیچ اطلاعاتی را دربارۀ بازده، ریسک و همبستگی با دیگر دارایی‌ها در نظر نمی‌گیرد؛ بنابراین، سبد سرمایه‏گذاری به‌دست‌آمده احتمالاً به‌خوبی متنوع نیست و سرمایه‌گذار متحمل ریسکی خواهد بود که بابت آن بازده متناسب را به دست نخواهد آورد [6].

دی‌میگوئل و همکاران (2009) الگوی ترکیبی حداقل واریانس و N/1 را ارائه کردند. دلیل اصلی ارائۀ این الگو آن است که با توجه به سختی و خطاهای مطرح‌شده در برآورد بازده‌ موردانتظار نسبت به کوواریانس ممکن است سرمایه‌گذاری بخواهد میانگین بازده‌ها را نادیده بگیرد؛ اما به برآوردهای کوواریانس توجه کند و با تمرکز بر کمینه‌کردن ریسک که در الگوی حداقل واریانس مطرح است، بتواند از مزایای الگوی N/1 نیز بهره ببرد. در این پژوهش عملکرد این الگو در مقایسه با الگو‏های دیگر بررسی می‏شود و نتایج آن از بعد نظری زمینه‌ای را فراهم می‌کند تا بهترین روش انتخاب سبد سرمایه‏گذاری بهینه در ادبیات موضوع از بین چندین روش و براساس معیارهای عملکردی مختلف ارائه شود.

هدف از این پژوهش بررسی کارآیی بهینه‏سازی سبد سرمایه‏گذاری با استفاده از الگوی ترکیبی حداقل واریانس و N/1 ارائه‌شده توسط دی‌میگوئل و همکاران (2009) و مقایسۀ عملکرد آن با الگوی‏ N/1 و الگوی حداقل واریانس و درنهایت رتبه‏بندی این الگو‏هاست. این پژوهش، اولین پژوهشی است که این الگو‏ها را مقایسه و در این زمینه از معیارهای مختلفی برای ارزیابی عملکرد سبد سرمایه‏گذاری استفاده و در پایان رتبه‏بندی این الگو‏ها را ارائه کرده است. دلیل انتخاب این سه الگو این است که این الگو‏ها بازده را در نظر نمی‏گیرند و خطاهای پیش‏بینی بازده در آنها تأثیرگذار نیست. نتایج این پژوهش برای سرمایه‏گذاران و فعالان بازار سرمایه که به‌دنبال درامان‌ماندن از معایب مترتب بر برآورد بازده‌اند، قابل‌استفاده است. ساختار مقاله بدین شرح است: در بخش بعدی مبانی نظری بیان می‌‌شود؛ سپس روش‌ پژوهش بررسی می‌شود؛ درنهایت نیز یافته‌ها و نتایج و پیشنهادها مطرح می‌شود.

مبانی نظری.

در حدود قرن چهارم رابی ایزاک بارآها [5] قاعده‌ای برای تخصیص دارایی‌ها پیشنهاد داد: «یک فرد باید همیشه ثروتش را به سه بخش تقسیم کند؛ یک سوم در زمین، یک سوم در کالا و یک سوم آماده در دستش» [6]. پس از یک سکون مختصر در ادبیات دربارۀ تخصیص دارایی، مارکویتز در سال 1952 پیشرفت‌های چشمگیری ایجاد کرد و قاعده‌ای بهینه برای تخصیص ثروت بین دارایی‌های ریسکی در شرایطی ایستا (یعنی زمانی که سرمایه‌گذاران تنها مراقب میانگین و واریانس بازده یک سبد سرمایه‏گذاری‌اند) ارائه کرد. پس از آن و برای بهبود عملکرد الگوی مارکویتز، تلاش زیادی صورت گرفت تا موضوع کنترل خطای برآورد بهبود یابد. در ادامه برخی پژوهش‏های انجام‌شده در زمینۀ انتخاب سبد سرمایه‏گذاری با تکیه بر الگو‏های مطالعه‌شده در پژوهش حاضر بررسی می‏شود.

دی‌میگوئل و همکاران (2009) عملکرد الگوی N/1 را در مقایسه با 14 الگوی بهینه‏سازی دیگر بررسی کردند. نتایج پژوهش آنها نشان می‌دهد هیچ الگویی نسبت شارپ، بازده معادل اطمینان و حجم معاملات بالاتری از الگوی N/1 ندارد. حتی الگوی ترکیبی حداقل واریانس و N/1 ارائه‌شده در این پژوهش عملکرد بهتری نسبت به الگوی N/1 ندارد. بِهر [6] و همکاران (2012) با پیشنهاد رویکرد مبتنی بر ویژگی‏های سهام برای انتخاب سبد سرمایه‏گذاری که از اصلاح الگوی برانت [7] و همکاران (2009) به دست آمده است، عملکرد این رویکرد را با الگو‏های دیگر نظیر میانگین - واریانس، حداقل واریانس، N/1 و الگو‌های عاملی دیگر مقایسه کردند. نتایج نشان می‌دهد با توجه به ‌اینکه در الگوی حداقل واریانس از میانگین چشم‌پوشی شده است و تنها بر کوواریانس‌های بازده دارایی‌ها تمرکز شده است، این الگو عملکرد بهتری از الگوی میانگین - واریانس دارد. با وجود این، الگوی حداقل واریانس عملکرد بهتری در مقایسه با الگوی N/1 ندارد. کیربی و استدیک [8] (2012) برای بررسی عملکرد راهبرد‌های ساده و فعال نسبت به راهبرد N/1 از دو روش جایگزین انتخاب سبد سرمایه‏گذاری میانگین - واریانس شامل زمان‌بندی نوسانات و زمان‌بندی پاداش به ریسک بهره بردند که برای کاهش اثرات تخمین ریسک طراحی شده‌ است. هر یک از این روش‏ها به سرمایه‌گذار اجازه می‏دهد روی حجم معاملات خود کنترل داشته باشد؛ ازاین‌رو، هزینه‌های معاملات با استفاده از پارامتر تنظیم به‌منزلۀ معیاری از زمان‏بندی تفسیر می‌شود. نتایج این پژوهش عملکرد بهتر راهبرد‌های زمان‌بندی را نسبت به الگوی N/1 نشان می‌دهد. فلتچر [9] (2017) مزایای استفاده از ویژگی‌های سهام در انتخاب سبد‌های بهینه را با استفاده از رویکرد برانت و همکاران (2009) بررسی کرد. نتایج نشان داد سبد سرمایه‏گذاری انتخابی با استفاده از رویکرد ویژگی‏های سهام ازنظر معیار شارپ عملکرد بهتری نسبت به سایر الگو‏ها ازجمله الگو‌های N/1 و میانگین - واریانس دارد. لو [10] و همکاران (2016) برای بهبود عملکرد الگوی میانگین - واریانس با استفاده از الگوی توزیعی عدم‌تقارن، بازده مازاد موردانتظار را به‌وسیلۀ نمونه‌گیری از یک الگوی احتمال چندمتغیره تخمین زدند که شامل عدم‌تقارن توزیع انتظارات است. نتایج نشان می‌دهد اعمال رابطه‌ها با استفاده از الگوی حاشیه‌ای که از درآمیختن خصوصیات پویا مثل خودرگرسیونی، دسته‌بندی نوسانات و چولگی است، خطای تخمین را نسبت به نمونه‌گیری تاریخی کاهش می‌دهد. در پژوهش آنها عملکرد الگوی N/1 بهتر از الگوی حداقل واریانس و الگوی ترکیبی حداقل واریانس و N/1 است.

در پژوهش‏های داخلی، پژوهشی یافت نشد که الگو‏های انتخاب سبد سرمایه‏گذاری را بدون درنظرگرفتن بازده مقایسه کند و این پژوهش، اولین پژوهشی است که این الگو‏ها را بررسی می‌کند. همان ‏طور که بیان شد بیشتر پژوهش‏ها الگو‏هایی را بررسی کرده‌ است که تخمین بازده را در نظر می‏گیرد و باتوجه به خطای تخمین و سختی‏های برآورد بازده، این پژوهش تنها بر الگو‏هایی تمرکز می‌کند که بازده را در نظر نمی‏گیرد؛ مانند الگوی‏ حداقل واریانس، الگوی N/1 و الگوی ترکیبی حداقل واریانس و N/1. برتری دیگر این پژوهش نسبت به پژوهش‏های اشاره‌شده در معیارهای ارزیابی عملکرد است که علاوه بر درنظرگرفتن معیارهای ارزیابی عملکرد مختلف، از آنها برای رتبه‏بندی الگو‏های پژوهش با استفاده از الگوی TOPSIS بهره برده است؛ به‌طوری که درانتها با استفاده از نتایج به‌دست‌‎آمده از این رتبه‏بندی می‏توان دربارۀ برترین الگوی‏ انتخاب سبد سرمایه‏گذاری در بین الگو‏های بررسی‌شده قضاوت کرد.

روش‌ پژوهش.

همان‌طور که بیان شد در این پژوهش هم برای انتخاب سبد سرمایه‏گذاری بهینه و هم برای سنجش عملکرد سبد سرمایه‏گذاری از روش‌ها و الگو‌های مختلفی استفاده شده و در پایان روش تصمیم‏گیری چندمعیارۀ TOPSIS برای رتبه‏بندی الگو‏های پژوهش به کار رفته است. سبد سرمایه‏گذاری و اوزان بهینۀ به‌دست‌آمده از هر الگو برای سال‌های 1388 تا 1395، با استفاده از پنجرۀ تخمین چرخشی [11] سه‌ساله به دست می‌آید؛ به بیان دیگر، به ازای هر سه سال یک سبد سرمایه‏گذاری برای هر یک از الگو‏ها تعیین می‏شود؛ درواقع، از این دورۀ سه‌ساله برای محاسبۀ وزن‌های بهینه، بازده و ریسک سبد و درانتها معیارهای ارزیابی عملکرد استفاده می‌شود. در پایان نیز الگو‏ها رتبه‌بندی می‏شود.

همان‌طور که بیان شد هدف از این پژوهش بررسی کارآیی بهینه‏سازی سبد سرمایه‏گذاری با استفاده از الگوی ترکیبی حداقل واریانس و N/1 است. در الگوی ترکیبی فرض بر آن است که سرمایه‏گذار قصد دارد بدون درنظرگرفتن برآوردهای بازده موردانتظار و تنها با توجه به برآوردهای کووایانس، ریسک موردانتظار سبد سرمایه‏گذاری را حداقل کند [6]. ارائۀ الگوی ترکیبی بدین دلیل است که همچنان از الگوی N/1 با وجود ارائۀ الگو‏های مختلف برای انتخاب سبد سرمایه‏گذاری به‌دلیل سادگی و نیازنداشتن به برآورد پارامترهای دیگر استفاده می‌شود؛ علاوه ‏بر این، نتایج پژوهش‏های لو و همکاران (2016)، بهر و همکاران (2012)، دی‌میگوئل و همکاران (2009) و چاوز و همکاران (2012) بیان‌کنندۀ برتری عملکرد الگوی N/1 نسبت به سایر الگو‏هاست. با این حال، این الگو ویژگی‏هایی ازجمله بازده، ریسک و همبستگی بین دارایی‌های سبد سرمایه‏گذاری را در نظر نمی‌گیرد که این امر سبب می‏شود سبد سرمایه‏گذاری به‌دست‌آمده به‌خوبی متنوع نباشد و سرمایه‌گذار را متحمل ریسکی کند که بابت آن بازده متناسبی کسب نمی‌کند [6]. ازطرفی، در الگوی حداقل واریانس با توجه به تفاوت در میزان ریسک دارایی‌ها امکان تمرکز بیش از حد در یک یا چند دارایی به وجود می‏آید؛ به‌طوری که بخش چشمگیری از ریسک کل سبد سرمایه‏گذاری از یک یا چند دارایی تأثیر می‏گیرد [13]. الگوی ترکیبی با استفاده از دو الگوی حداقل واریانس و N/1 به دست آمده و برای بررسی عملکرد این الگو، عملکرد سبد سرمایه‏گذاری انتخابی براساس این الگو‏ با دو الگوی به‌دست‌آمده از آن مقایسه شده است؛ بنابراین، الگو‌های استفاده‌شده در پژوهش عبارت‌اند از: الگوی N/1، الگوی حداقل واریانس و الگوی ترکیبی حداقل واریانس و N/1 که در ادامه توضیح داده می‌شود. در جدول (1) الگو‎های انتخاب سبد ارائه شده است.

جدول (1) الگو‌های انتخاب سبد سرمایه‏گذاری

مدیریت پرتفوی و استراتژی مدیریت سبد سهام

فعالیت در بازارهای مالی مستلزم دانش و برنامه‌ریزی است. از موارد مهمی که سرنوشت‌ساز است و تأثیر زیادی بر سود و زیان شما دارد، مدیریت پرتفوی است. چینش مناسب پرتفوی و برنامه‌ریزی برای شرایط گوناگون، می‌تواند میزان سود و زیان شما را تحت تأثیر قرار دهد. به همین علت، پیش از فعالیت جدی در بازار سرمایه، لازم است با مدیریت پرتفوی آشنا شوید و بدانید اصلی‌ترین استراتژی‌های روبه‌رویی با آن چگونه است.

پرتفوی چیست و چه اهمیتی دارد؟

پرتفوی (Portefeuille) واژه‌ای فرانسوی است که در قدیم به معنای کیف پول بوده اما حالا به عنوان سبدی از دارایی شناخته می‌شود. امروزه اصطلاح پرتفوی به سبد سهام و دارایی‌های قابل معامله اطلاق می‌شود. برای مثال پرتفوی می‌تواند تک‌ سهم بوده یا ترکیبی از سهام، صندوق و اوراق بهادار دیگر باشد. اهمیت پرتفوی در آن‌جایی مشخص می‌شود که بخواهید سرمایه‌گذاری با بیشترین سود و کمترین ریسک را تجربه کنید. تنوع مناسب و رعایت اصول مدیریت پرتفوی می‌تواند منجر به موفقیت در امر سرمایه‌گذاری شود. در مقابل، بی‌توجهی به پرتفوی، می‌تواند فاجعه‌ای بزرگ را در پی داشته باشد.

می‌دانید که تشکیل یک پرتفوی مناسب چه مراحلی دارد؟ روش مناسبی برای تشکیل یک پرتفوی کم ریسک می‌شناسید؟ در ادامه با بررسی قدم به قدم چینش پرتفوی، به این موارد می‌پردازیم.

مراحل تشکیل یک پرتفوی کم ریسک و مناسب

برای چینش پرتفوی، لازم است از بنیادی‌ترین سوالات شروع کنید چرا که مدیریت پرتفوی، بسیار به استراتژی و اهداف مالی شما بستگی د ارد. به همین علت باید به سوالاتی پاسخ بدهید که شاید در ابتدا چندان مهم به نظر نرسند.

هدف شما از سرمایه‌گذاری چیست؟

اولین سوال مهم برای شکل دادن به پرتفوی، درباره هدف شما از سرمایه‌گذاری است. آیا می‌خواهید با تورم مقابله کنید و با سود حاصل از آن زندگی خود را بچرخانید؟ یا قصد دارید برای آینده خود سرمایه مناسبی جمع کنید؟

پاسخ هر یک از سوالات بالا می‌تواند در فرآیند سرمایه‌گذاری شما تفاوت‌های زیادی ایجاد کند. همچنین تعیین هدف، باعث انتخاب استراتژی مناسب می‌شود. بنابراین قبل از هر اقدامی، هدف خود از سرمایه‌گذاری را بشناسید و با توجه به هدفتان، سیاست شما در برخورد با بازار نیز مشخص‌تر می‌شود. برای مثال اگر قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت داشته باشید تا سرمایه‌ای برای آینده جمع کنید، دیگر نیازی ندارید که هر روز درگیر بازار باشید یا به صورت مستقیم به خرید و فروش سهام بپردازید.

انواع اوراق بهادار را تحلیل کنید

حالا که هدف خود از سرمایه‌گذاری را شناخته‌اید، می‌توانید به تحلیل انواع اوراق بهادار بپردازید. این کار به شما کمک می‌کند تا بهترین ابزار را برای رسیدن به هدف خود، انتخاب کنید. ممکن است به خرید سهام، اوراق مشارکت یا صندوق نیاز داشته باشید. تمامی این موارد بستگی به اهداف و سیاست شما در سرمایه‌گذاری دارد. با این حال، تحلیل اوراق کمک می‌کند تا بتوانید متناسب با نیاز خود دست به انتخاب بزنید.

پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را تشکیل دهید

زمانی‌که اهداف خود و انواع اوراق بهادار را شناختید، وقت آن رسیده است تا برای سرمایه خود، سبد سهام مناسبی از موارد متنوع را بچینید. در واقع این همان فرآیند تشکیل پرتفوی است که می‌تواند کمی پیچیده باشد.

در این گام، باید صنایع برتر را بررسی کرده و سهم‌های مناسب آن را زیر نظر بگیرید تا در نقطه‌ای مناسب اقدام به خرید کنید. همچنین مناسب است بخشی از سرمایه خود را سپرده‌گذاری کنید تا در مواقع نیاز دستتان خالی نباشد.

مدیریت پرتفوی خود را ارزیابی کنید

بخش مهمی از مدیریت پرتفوی، ارزیابی عملکرد آن است. شما باید هر چند وقت سبد خود را ارزیابی کنید و بازدهی آن را بسنجید. همچنین می‌توانید در این میان، یک سهمی را با سهمی دیگر جایگزین کنید یا وزن صندوق‌ها را در پرتفوی خود بیشتر یا کمتر کنید. شاید هم لازم باشد از صندوق‌های طلا موجود در بازار، بهره‌مند شوید! تمامی این موارد بستگی به شرایط بازار دارد و در واقع مدیریت پرتفوی، سنجیدن شرایط و تصمیم‌گیری متناسب با آن می‌باشد!

شما می‌توانید پیش از آن که سرمایه واقعی خود را در بازار درگیر کنید، به صورت فرضی یک سبد سهام تشکیل دهید تا ببینید عملکرد شما در مدیریت آن چگونه است. در این حالت، شما می‌توانید با آزمون و خطا استراتژی شخصی خود را شناسایی کنید تا با سرمایه واقعی خود، خطا کمتری داشته باشید.

انواع استراتژی مدیریت پرتفوی

استراتژی عبارت است از اقداماتی که از پیش برای شرایط گوناگون پیش‌بینی کرده تا در آینده از آن‌ها بهره‌مند شد. به عبارتی شما اکنون برای شرایط متفاوت در آینده، برنامه‌ای مشخص و دقیق فراهم می‌کنید تا در لحظه بتوانید آن را اجرا کنید. این کار باعث تسلط بر امور شده و هیجان یا ترس را کنترل می‌کند. به همین علت داشتن استراتژی مناسب، نیمی از راه موفقیت در بازارهای مالی شمرده می‌شود.

برای مدیریت پرتفوی نیز نیاز به استراتژی دارید تا بتوانید چینش مناسب سبد سهام خود را در شرایط متفاوت پیش‌بینی کنید.

مدیریت غیرفعال پرتفوی

یکی از راه‌های مدیریت پرتفوی، مدیریت منفعل یا غیرفعال است. در این روش هدف اصلی، کسب بازدهی در حدود بازدهی متوسط بازار است. توقع بالایی از پرتفوی در چنین حالتی نمی‌رود و مدیریت ریسک اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. این روش برای افراد ریسک‌گریز یا شرایط نزولی بازار مناسب است و همچنین به صورت خرید و نگهداری سهم بوده و صبر در نگهداری، عنصر کلیدی به شمار می‌رود.

در این روش باید سهم‌های مهم و مؤثر در شاخص را شناسایی کرده و متناسب با وزن هرکدام و ارزش بازارشان خریداری شود. همچنین پوشش ریسک ایجاب می‌کند تا خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری و طلا جدی‌تر گرفته شود و بخش کوچکی از سرمایه نیز به سپرده‌گذاری واگذار شود. دقت کنید که خرید در این روش برای نوسان‌گیری نیست. بازدهی متوسط بازار، معیار عملکرد در این روش است و باید میزان بازدهی خود را با حرکت شاخص مور دنظر بسنجید.

برای مدیریت سبد سهام در این استراتژی می‌توانید از ضریب بتا استفاده کنید. ضریب بتا عملکرد تاریخی هر سهم را نسبت به شاخص آن توضیح می‌دهد. با بررسی ضریب بتا برای هر سهم، می‌توانید تشخیص دهید که حرکت‌های شاخص بر آن سهم به صورت معمول چگونه تأثیرگذار بوده است. این‌چنین می‌توانید سهم مناسبی را انتخاب کنید که همگام با شاخص موردنظرتان به شما بازدهی بدهد.

مدیریت فعال پرتفوی

مدیریت فعال پرتفوی مناسب افرادی است که زمان زیادی را درگیر بازار هستند و از زیر و بم تحلیل بازار سر درمی‌آورند. در این روش به دنبال تحلیل و پیش‌بینی حرکت‌های کوتاه‌مدتی بازار هستید و می‌خواهید از روند بازار مطلع شوید.

این روش برای نگهداری بلندمدت طراحی نشده و تمرکز آن بر حرکت‌های کوچک بازار است. هدف مالی در مدیریت فعال، کسب بازدهی بیشتر از شاخص بوده و افراد به دنبال بازدهی‌هایی بالاتر از متوسط بازار هستند.

بدیهی است که این روش ریسک بیشتری دارد. همچنین مناسب افراد مبتدی نبوده و نیاز به دانش بالا و برنامه‌ریزی دقیق دارد. به 3 طریق از این روش استفاده می‌کنند.

1. گاهی به سنجش وضعیت بازار می‌پردازند و متناسب با شرایط، وزن انواع اوراق را کم یا زیاد می‌کنند. برای مثال، در بازار نزولی اوراق با درآمد ثابت، وزن بیشتری از سهام پیدا می‌کنند. با صعودی شدن بازار، اوراق درآمد ثابت، جای خودشان را به سهام می‌دهند.
2. راه دیگر برای مدیریت فعال پرتفوی، چینش براساس سهام است. به صورتی که سهام ارزنده باید وزن بیشتری از سهام پر‌ ریسک داشته باشد تا در هنگام صعود، بازدهی مناسب‌تری کسب کند و در هنگام نزول بازار، زیان کمتری به پرتفوی برسد.
3. راه سوم بسیار مشابه راه دوم است. با این تفاوت که در اینجا به جای سهام، به بررسی صنایع می‌پردازند. به صورتی که صنعت‌هایی با پتانسیل بالاتر، وزن بیشتری از پرتفوی را تشکیل می‌دهند.

کدام استراتژی را انتخاب کنیم؟

انتخاب استراتژی مناسب برای مدیریت پرتفوی نیاز به شناخت مناسبی از خودتان دارد و باید به صورت کامل با روحیات خود آشنا باشید. همچنین باید ببینید که توانایی شما در سرمایه‌گذاری بیشتر است یا معامله‌گری. بدون اغراق با خود روبه‌رو شوید و مهارت خود را بسنجید. برای این کار می‌توانید روی کاغذ دست به معامله بزنید و یک پرتفوی خیالی را تشکیل داده و مدیریت کنید. بنابراین با سنجیدن عملکرد خود، به استراتژی مناسب دست پیدا می‌کنید. البته عوامل دیگری نیز در انتخاب استراتژي مناسب، دخیل هستند که در ادامه با آن‌ها بیشتر آشنا می‌شوید.

شرایط بازار و مدیریت پرتفوی

شاید مهم‌ترین عامل در انتخاب استراتژی، شرایط بازار باشد. در یک بازار سراسر صعودی، روحیات شما به حاشیه می‌رود! به صورتی که حتی ریسک‌گریزترین افراد هم، با بی‌پروایی می‌توانند سودهای عجیب‌ و غریب کسب کنند. البته چنین بازارهایی کم پیدا می‌شود و بهتر است همیشه جانب احتیاط را رعایت کنید. اما به صورت کلی شرایط بازار عامل مهمی در انتخاب استراتژی مدیریت پرتفوی است، مخصوصاً در شرایط نزولی بازار، به استراتژي‌های پرریسک اصرار نورزید تا باعث پشیمانی شما نشود

میزان سرمایه و اندازه پرتفوی

میزان سرمایه شما عامل دیگری است که اهمیت زیادی در مدیریت پرتفوی دارد. اگر سرمایه زیادی داشته باشید، با آسودگی بیشتری می‌توانید با تقسیم متناسب،پرتفویی با تنوع بالا را شکل بدهید. اما افراد با سرمایه‌های کمتر باید دقت بیشتری داشته باشند. در این شرایط شکل دادن پرتفوی متنوع، می‌تواند ارزش هر بخش از پرتفوی را به قدری کوچک کند که بازدهی آن بخش ناچیز شمرده شود. البته مدیریت پرتفوی با سرمایه سنگین کار دشوارتری بوده و به زمان بیشتری نیاز دارد. از این جهت مدیریت یک پرتفوی کوچک، آسان‌تر است و نیاز به تنوعبسیار زیاد و تهیه همه انواع اوراق بهادار ندارد.

همچنین این سوال که چه تعداد سهام در پرتفوی داشته باشید، کاملاً به استراتژي شما و اندازه سرمایه‌تان بستگی دارد. به صورت کلی باید سعی کنید در عین حال که به فکر تنوع سبد سهام خود هستید، از پراکندگی آن جلوگیری کنید. نباید با تهیه تعداد بالای سهم، تحلیل آن‌ها را برای خود دشوار کنید. بهترین تعداد سهام برای شما آن تعدادی است که بتوانید به صورت همزمان تحلیل‌شان کنید و در موقعیت‌های لازم، واکنش‌های مناسبی نشان بدهید.

انتظار و سطح توقع شما

عامل دیگری که می‌تواند در انتخاب استراتژي مناسب دخالت کند، سطح انتظار شماست. این موضوع، بیان دیگری از هدف شما در سرمایه‌گذاری است. با توجه به این‌که چه هدفی را در این راه دنبال می‌کنید، نوع استراتژي و روش شما نیز متفاوت می‌شود. کسب سود برای گذران زندگی یا پوشش تورم سالانه دو هدف متفاوت هستند که استراتژی متفاوتی نیز می‌طلبد.

جمع‌بندی

مدیریت پرتفوی از ضروری‌ترین گام‌های ورود به بازار سرمایه است و با مدیریت پرتفوی می‌توانید کسب بازدهی خود را تنظیم کنید. مدیریت پرتفوی نامناسب می‌تواند باعث زیان و دلسردی شما شود. اما اگر بتوانید چینش مناسبی برای سبد سهام خود رقم بزنید، نیمی از مسیر موفقیت را پیموده‌اید. پس این موضوع را جدی بگیرید و سعی کنید با تحقیق و بررسی، استراتژی مدیریت پرتفوی خودتان را پیدا کنید. در این مقاله با بررسی مدیریت پرتفوی، اهمیت آن و استراتژی‌های مرتبط با آن سعی کردیم تا شما را در این مسیر همراهی کنیم.

چند توصیه برای ایجاد یک پورتفولیوی متنوع

زمانی که بازار در حال رونق گرفتن است، فروش سهام با مبلغی پایین‌تر از قیمتی که آن را خریداری کرده‌اید، غیر ممکن است. با این حال، از آنجا که بازار هیچ وقت قابل پیش بینی نیست، پس استفاده از یک پورتفولیوی متنوع، راهکاری مناسب برای موفقیت شما در بورس خواهد بود. یک استراتژی سرمایه‌گذاری مناسب، برای جلوگیری از ایجاد خسارت‌های احتمالی که در بازار به وجود می‌آید، انتخابی عالی به نظر می‌رسد. راهنمای پورتفولیوی متنوع از جمله راهکارهایی است که مورد توجه اکثر بورس‌بازان قرار می‌گیرد. افراد در بازار املاک و مستغلات نیز فاکتوری شبیه به سبد متنوع، یعنی مکان را توصیه می‌کنند. اگر به دنبال راهنمای ایجاد پورتفولیوی متنوع و خوب هستید، اما اطلاعاتی از آن ندارید، پس بهتر است در این مقاله از آکادمی دکتر زند با ما همراه باشید.

نکات اساسی برای ایجاد یک پورتفولیوی متنوع

• به سرمایه‌گذاران اخطار داده شده‌است که هرگز تمام سرمایه‌گذاری و سهم‌های خود را در یک سبد قرار ندهند. این همان تز اصلی است، که مفهوم تنوع در آن نهفته است.
• برای دستیابی به یک سبد متنوع، به دنبال سهم‌هایی باشید که دارای همبستگی کم یا منفی باشند. به طوری که اگر ارزش یکی از سهم‌ها سقوط کند، سهم‌های دیگر توانایی متعادل کردن را داشته باشند.
• روش هایETFs و صندوق‌های متقابل به نوعی راهنمای پورتفولیوی متنوع است که باعث می‌شود سبد سهام شما متنوع شود. اما پیش از آن بهتر است از هزینه‌های پنهان و کمیسیون‌های معاملاتی آگاه باشید.

تنوع چیست؟

بسیاری از برنامه‌ریزان مالی، مدیران صندوق و سرمایه‌گذاران انفرادی از راهنمای پورتفولیوی تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری متنوع برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کنند. این موضوع، یک استراتژی مدیریتی است که موجب تنوع سهم‌های شما می‌شود. ایده اصلی برای متنوع سازی، به دلیل کسب بازده بالاتر سرمایه‌گذاری به وجود آمد. علاوه بر آن، سرمایه‌گذاران با استفاده از راهنمای پورتفولیوی خوب، با ریسک کمتری مواجه می‌شوند.

آموزش بورس و سرمایه‌گذاری

تنوع، مفهوم جدیدی در بورس به شمار نمی‌آید. بلکه از سال‌ها پیش یکی از استراتژی‌های سرمایه‌گذاران برای بازدهی بالاتر است. باید به یاد داشته باشیم که سرمایه‌گذاری یک شکل هنری است. در‌نتیجه، زمان تمرین سرمایه‌گذاری با نظم و انضباط، با یک نمونه کار متنوع از جمله کارهای ضروری است. تا زمانی که سرمایه‌گذاری به سقوط بازار عکس‌العمل نشان بدهد، ۸۰% خسارت تحمیل می‌شود. بنابراین، راهنمای پورتفولیوی متنوع، یکی از راهکارهایی است که شما را در طوفان سقوط برخی از سهم‌ها، حفظ می‌کند. در ادامه بهتر است به برخی از نکات راهنمای پورتفولیوی خوب و همچنین آموزش بورس بپردازیم.

تنوع سرمایه گذاری

سهم انتخابی شما ممکن است فوق‌العاده باشد، اما بهتر است تمام پول خود را در یک سهام یا یک بخش قرار ندهید. برخی از سهم‌های قابل اعتماد و شرکت‌هایی که نسبت به آنها شناخت دارید را گلچین کنید و آنها را در سبد سهام خود قرار دهید. به جز بازار بورس، سرمایه‌گذاری بر کالاها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و مبادلات ارز نیز جزء مواردی است که مورد استقبال افراد قرار می‌گیرد. سعی کنید فقط بر یک زمینه متمرکز نشوید و سرمایه خود را در حوزه‌های مختلف استفاده کنید. برخی از افراد معتقدند که این کار ممکن است سرمایه‌گذار را به خرده فروشی متمایل کند. اما اطلاع از شرکت‌ها یا کالاها و بهره‌مندی از خدمات آنها، از جمله کارهایی است که رویکردی سالم را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند. با این وجود، بهتر است در دام تنوع بیش از حد نیز قرار نگیرید. مدیریت مناسب منابع شما را در این مواقع یاری می‌کند. با توجه به راهنمای پورتفولیوی متنوع، بهتر است به دنبال سبدی متنوع اما متعادل باشیم.

مدیریت سبد سهام

ممکن است قصد داشته باشید با اضافه کردن صندوق‌های شاخص یا وجوه ثابت، سبد سرمایه‌گذاری خود را متنوع کنید. اوراق بهادار شاخص‌های مختلف را ردیابی می‌کند و سرمایه‌گذاری در آن، یکی از راهکارهای مناسب راهنمای پورتفولیوی متنوع است. با افزودن برخی از وجوه ثابت، شما پورتفولیوی خود را در برابر بی‌ثباتی و عدم اطمینان بازار، محافظت می‌کنید. این صندوق‌ها سعی می‌کنند عملکرد شاخص‌های گسترده را مطابقت دهند. بنابراین، به جای سرمایه‌گذاری در بخشی خاص، استفاده از منابع متنوع در دستور کار قرار می‌گیرد. یکی دیگر از امتیازهای این روش آن است که این وجوه اغلب با کمترین هزینه دریافت می‌شوند. این موضوع بدان معنی است که پول بیشتری در جیب شما می‌ماند. هزینه‌های عملیاتی و مدیریتی این روش، کمتر از روش‌های دیگر است؛ بنابراین استفاده از آن مورد استقبال افراد قرار می‌گیرد.

افزایش سرمایه‌گذاری

سعی کنید به طور مرتب به سرمایه‌گذاری‌های خود اضافه کنید. اگر ۱۰۰۰۰ دلار در دست دارید، از روش میانگین هزینه دلار استفاده کنید. این روش برای کمک به کاهش اثرات ناشی از ناپایداری بازار استفاده می‌شود. ایده اصلی این استراتژی این است که با سرمایه‌گذاری همان مقدار پول، ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش می‌دهید. با راهنمای پورتفولیوی متنوع و روش متوسط هزینه دلار، شما به طور منظم پول را در یک سبد مشخص از اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنید. با استفاده از این استراتژی، در مواقع مناسب نسبت به خرید سهام اقدام خواهید کرد.

خرید و فروش به موقع

خرید یا نگهداری و میانگین هزینه‌های دلار، از جمله استراتژی‌های صحیح در راهنمای پورتفولیوی متنوع است. در جریان سرمایه‌گذاری‌های خود قرار بگیرید و از هرگونه تغییر در شرایط کلی بازار، خودداری کنید. شما می‌خواهید بدانید که چه برای شرکت‌هایی که بر آنها سرمایه‌گذاری کرده‌اید، می‌گذرد. با انجام این کار، توانایی تجزیه و تحلیل داده‌ها برای کاهش ضرر و زیان را خواهید داشت.

هزینه‌های جانبی

اگر از افراد تازه وارد هستید، بهتر است در رابطه با هزینه‌های اضافی، اطلاعات کسب کنید. برخی از شرکت‌ها به طور ماهانه هزینه‌ای را دریافت می‌کنند. در حالی که برخی دیگر از شرکت‌ها، هزینه‌هایی را به شما پرداخت می‌کنند. از آنچه می‌پردازید یا آنچه می‌گیرید، آگاه باشید. به یاد داشته باشید، ارزان‌ترین انتخاب همیشه بهترین نخواهد بود.

نتیجه‌گیری

بسیاری از سرمایه‌گذاران از راهنمای پورتفولیوی متنوع، برای تنوع سبد سهام خود استفاده می‌کنند. استفاده از این روش مزایای بسیاری را برای افراد به دنبال دارد و موجب کاهش ریسک سرمایه‌گذاری آنها می‌شود. اگر شما نیز به دنبال کسب اطلاعات در رابطه با راهنمای پورتفولیوی خوب و آموزش بورس هستید، بهتر است که توصیه‌های این نوشته را به کار بگیرید.

سبد متنوع در سرمایه گذاری چیست؟

برای قوی ماندن، بدن شما به انواع مواد مغذی از پروتئین، سبزیجات و میوه‌ها گرفته تا کربوهیدرات نیاز دارد. و در هر یک از این گروه‌های غذایی، غذاهای مختلف ویتامین‌های متفاوتی را ارائه می‌دهند. هرچه رژیم غذایی شما متنوع‌تر باشد، در معرض مواد مغذی بیشتری قرار خواهید گرفت. مفهوم مشابهی در مورد سرمایه‌گذاری نیز صدق می‌کند. برای یک استراتژی سرمایه‌گذاری بلندمدت، می‌توانید یک سبد متنوع داشته باشید و سرمایه‌گذاری‌های خود را در طبقات مختلف دارایی مانند سهام، اوراق قرضه و غیره توزیع کنید و یا در هر طبقه و در بین کشورها، ارزها، تنوع ایجاد کنید.

با این حال، تنوع یک راه حل درمان یا یک حفاظت تضمین شده نیست. داشتن یک سبد متنوع به این معنی نیست که سرمایه گذاری‌های شما هرگز کاهش نمی‌یابد یا حتی به شدت کاهش نمی‌یابد⸵ تنوع صرفاً یک استراتژی است که می‌تواند تا حدی از شدت زیان‌ها بکاهد و این پتانسیل را دارد که نوسانات کمتری را در بازده شما ایجاد کند.

سبد متنوع چگونه است؟

هرچه سرمایه‌گذاری‌های شما متنوع‌تر باشند، بهتر می‌توانند به شما در کاهش ضرر کمک کنند. هنگام سرمایه‌گذاری گزینه‌های زیادی برای سرمایه‌داران وجود دارد. علاوه بر سهام و اوراق قرضه، صندوق‌های بازار پول، املاک و مستغلات، کالاها، سهام خصوصی و غیره وجود دارد. همچنین، در هر کلاس سرمایه‌گذاری، می‌توانید پول خود را در شرکت‌ها، بخش‌های صنعتی، جغرافیایی و ارزهای مختلف قرار دهید.

ایده این است که با داشتن پورتفوی متنوع، هرچه مجموعه‌ی طبقات و وجوه دارایی شما متنوع‌تر باشد، بهتر می‌تواند زیان را کاهش دهد. بازارها به صورت چرخه‌ای کار می‌کنند و بازارهای مختلف ممکن است در زمان‌های مختلف بالا یا پایین بروند. داشتن یک سبد متنوع باعث می‌شود که حتی اگر چند بازار در یک سال ضربه بخورند، بخش‌های دیگر پرتفوی شما به رشد خود ادامه دهند.

چه ترکیبی از دارایی برای شما مناسب است؟

پاسخ به این بستگی دارد که شما چه کسی هستید و با سرمایه‌گذاری‌های خود به چه چیزی می‌خواهید برسید. ممکن است بر اساس نیازهای مالی، شخصیت و جدول زمانی خود تصمیم بگیرید که پول بیشتری در یک طبقه یا بخش، نسبت به دیگری سرمایه‌گذاری کنید.

من چه نوع سرمایه گذاری هستم؟

هرچه بیشتر خودتان را بشناسید، سرمایه‌گذار بهتری خواهید بود. قبل از اینکه به دنبال تنوع بخشیدن به سبد سهام خود باشید، ایده خوبی است که سوالات زیر را از خود بپرسید:

دلایل اصلی شما برای سرمایه گذاری چیست؟

شاید در حال تلاش برای پس‌انداز پول برای یک موقعیت اضطراری هستید. شاید در حال تلاش برای پرداخت بدهی خود هستید. شاید بخواهید شروع به کمک به صندوق بازنشستگی کنید. برای بسیاری از ما، پاسخ احتمالاً شامل همه موارد فوق می‌شود. اهداف شما هر چه که باشند، دانستن و اولویت‌بندی آن‌ها از قبل می‌تواند به شما کمک کند تا تشخیص دهید که یک «پرتفوی متنوع» برای شما چگونه به نظر می‌رسد.

شما چقدر ریسک‌پذیر هستید؟

در سرمایه‌گذاری برای مشاهده پاداش‌های بزرگ‌تر باید ریسک‌های بزرگ‌تری را بپذیرید. این ممکن است به معنای قرار دادن درصد بیشتری از سرمایه‌گذاری خود در سهام در مقابل اوراق قرضه باشد. در پایان روز، هر سرمایه‌گذاری سطحی از ریسک را به همراه دارد و برای بسیاری از ما، ایده از دست دادن پول می‌تواند استرس‌زا باشد. در حالت ایده‌آل، یک پرتفوی متنوع به شما کمک می‌کند تا ریسک‌ها را کاهش دهید و در عین حال بهترین بازده ممکن را با آن سبد به دست آورید. اما اینکه بدانید چقدر می‌توانید در سبد خود ریسک کنید، به این کمک می‌کند که بدانید چقدر می‌توانید استرس را چه از نظر مالی و چه از نظر عاطفی کنترل کنید.

جدول زمانی سرمایه گذاری شما چیست؟

یکی از توصیه‌هایی که ممکن است از سرمایه‌گذاران بشنوید این است که هر چه زودتر پس‌انداز را شروع کنید، بهتر است. جدول زمانی شما ممکن است بسته به هدف شما متفاوت باشد. به عنوان مثال، اگر هدف شما فوری‌تر است، مانند داشتن یک صندوق اضطراری، ممکن است بخواهید فقط یک سال به خود فرصت دهید تا پس‌انداز کنید. اگر برای بازنشستگی پس‌انداز می‌کنید، بازه زمانی شما ممکن است تا ۳۰ سال یا بیشتر باشد. دانستن جدول زمانی خود می‌تواند به شما کمک کند تعیین کنید که چقدر سریع به سرمایه‌گذاری خود برای رشد نیاز دارید، و چقدر ریسک می‌خواهید در این راه بپذیرید.

کلاس ها یا دسته های سرمایه گذاری چیست؟

در اینجا سه ​​نمونه از کلاس‌های دارایی اصلی آورده شده است:

سهام می‌تواند یکی از بی‌ثبات‌ترین دسته دارایی‌ها باشد. به عبارت دیگر، یک سال بازده از یک سهام می‌تواند بسیار بالا، و به دنبال آن یک ضرر شدید در سال بعد باشد. سرمایه‌گذاری‌های سهام می‌توانند پتانسیل زیادی برای بازدهی بزرگ داشته باشند، اما این معمولاً برای سرمایه‌گذارانی صادق است که می‌خواهند چندین دوره رونق و رکود را پشت سر بگذارند، که می‌تواند مدت زمان زیادی طول بکشد.

اوراق قرضه عموماً منبع بازده مطمئن‌تری نسبت به سهام در نظر گرفته می‌شوند، اما بازده آن‌ها نیز به طور متوسط ​​کمتر است. آن‌ها را به عنوان دسته‌ای با ریسک کمتر و پاداش کمتر در نظر بگیرید.

پول نقد و معادل‌های نقدی می‌تواند شامل حساب پس انداز معمولی شما و همچنین صندوق‌های بازار پول باشد. آن‌ها اغلب امن‌ترین مکان‌ها برای سرمایه‌گذاری در نظر گرفته می‌شوند، اما همچنین می‌دانیم که در طول زمان کمترین بازدهی را در دسته‌های دارایی اصلی دارند.

به خاطر داشته باشید که هر یک از این دسته‌بندی‌ها می‌تواند شامل مجموعه‌ای از شرکت‌ها، صنایع و مناطق جغرافیایی باشد. و طیف وسیعی از دسته‌بندی‌ها فراتر از این سه وجود دارد. املاک و مستغلات، کالاها (مانند طلا، نفت) … لیست ادامه دارد. نکته مهمی که باید بدانید این است که هر دسته و زیرمجموعه سرمایه‌گذاری بسته به سال ممکن است بازده سرمایه‌گذاری (ROI) متفاوتی داشته باشد.

چرا تنوع دادن به سبد اهمیت دارد؟

فرض کنید شما یک سرمایه‌گذار هستید که تصمیم گرفته است ۱۰۰٪ از سبد سرمایه‌گذاری خود را در سهام قرار دهد. سهام نسبت به یک طبقه محافظه‌کارتر مانند اوراق قرضه، دارای نوسان بیشتری است. یک سال ممکن است شاهد افزایش ۲۰ درصدی سرمایه‌گذاری خود باشید و سال بعد ممکن است یک سوم کاهش یابد و سال سوم ممکن است ۱۵ درصد افزایش یابد. برعکس، اگر ۱۰۰ درصد پرتفوی شما در اوراق قرضه باشد، ممکن است سال به سال خیلی کوچک نشود، اما رشد چندانی هم نخواهد داشت. به همین ترتیب، اقتصاد یک کشور ممکن است در همان سال شاهد رونق باشد که کشور دیگر شاهد رکود باشد.

ممکن است یک سال شاهد رکود بازارهای نفت در آسیا باشید و در همان سال، بازار املاک و مستغلات در اروپا شاهد رونق باشد. اگر سرمایه‌گذاری خود را در انواع دارایی‌ها، بازارها و مناطق مختلف تقسیم کرده‌اید، سرمایه‌گذاری‌های شما ممکن است شانس بیشتری برای رشد کلی داشته باشند یا در بازارهای نزولی بزرگ از ضررهای بزرگ جلوگیری کنند. فرآیند تقسیم سرمایه‌گذاری‌های شما به این روش، تخصیص دارایی نامیده می‌شود. هدف از پرتفوی متنوع مدیریت بهتر ریسک است.

آیا تنوع بخشیدن به سبد معایبی دارد؟

تنوع بخشیدن به پورتفولیوی شما مزایای زیادی دارد، اما می‌تواند مسئولیت بزرگی نیز باشد. به خصوص برای سرمایه‌گذاران مبتدی، تحقیق در مورد طبقات مختلف دارایی و تصمیم‌گیری برای تخصیص پول خود می‌تواند دلهره آور به نظر برسد. درک تنوع بخشیدن و سایر استراتژی‌های سرمایه‌گذاری زمان می‌برد. حتی بسته‌های از پیش ساخته‌شده مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری مستلزم انجام کمی تحقیق هستند.

هیچ استراتژی نمی‌تواند آینده سرمایه‌گذاری شما را پیش‌بینی کند یا رشد آن را تضمین کند⸵ همیشه ریسک‌هایی وجود دارد. اما اگر کمی در این زمینه وقت بگذارید، تنوع بخشیدن به سبد می‌تواند پتانسیل یک مسیر امن‌تر و هوشمندانه‌تر را برای رسیدن به مقصد سرمایه‌گذاری شما ایجاد کند.

همچنین مهم است که توجه داشته باشید که در حالی که داشتن یک سبد متنوع می‌تواند زیان را در یک رکود کاهش دهد و به شما کمک کند حرکت پرتفوی قابل پیش‌بینی‌تری داشته باشید، همچنین به این معنی است که ممکن است بازده خود را در بازارهای مطلوب محدود کنید و در آن دوره‌ها بازده خود را کاهش دهید. به عنوان مثال، در یک دوره صعودی، داشتن سهامی که در حال رشد است⸵ می‌تواند بازدهی بهتری نسبت به یک صندوق مشترک معمولی داشته باشد. اما به یاد داشته باشید، پرتفوی‌های کمتر متنوع به طور کلی به معنای ریسک بیشتر است.