رشد مازاد تقاضا در بازار سرمایه

فرصت‌های سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران

سیدمصطفی صفاری- اتفاق مهمی که در اقتصاد ایران در حال وقوع است حرکت از بانک‌محوری به سمت بورس‌محوری است. همچنین نرخ بهره کم و پول‌ها از سیستم بانکی به بازار سرمایه سوق داده شده است. در بازار سرمایه سه انتخاب می‌توان داشت که عبارتند از:
– فعالیت در بازار اولیه؛ در این بازار با توجه به شرایط کرونا و اتفاقات اخیر جذاب نخواهد بود و در شرایط تحریم پول بزرگ در فضای کسب و کار بسیار سخت‌تر خواهد بود.
– خرید مسکن؛ در حال حاضر با توجه به نرخ تورم، قیمت مسکن هم افزایش چشمگیری داشته است.
– بورس و سرمایه‌گذاری در بازار ثانویه؛ در حال حاضر متوسط P/E بورس ۳۵ است یعنی بورس ایران همواره رشد بالایی داشته است.
در چهار بازاری که درگیر آن هستیم، پول و اوراق قرضه به عنوان بازار پول و سهام به عنوان بازار سرمایه محاسبه می‌شوند. بازار ثانویه، بازار بورس است که پول به آن تزریق می‌شود. اگر این چهار بازار را کنار هم قرار دهیم، مشاهده خواهیم کرد که به جز خودرو که مازاد تقاضا به وجود آمده، جذابیتی ندارد. بازار بورس به عنوان بازار ثانویه بهترین جذابیت را دارد. در سهام ایران، سهام با مزیت مطلق بیشترین جذابیت را دارد که در سه کالا و سه خدمات مزیت مطلق وجود دارد که عبارتند از: نفت و صنایع زیرمجموعه پتروشیمی و پالایشگاه، کانی‌های فلزی و غیرفلزی، سایر صنایع از جمله کشاورزی.
در ایران در بخش توریست مزیت مطلق داریم. شرکت‌هایی که در هتل سرمایه‌گذاری می‌کنند، بسیار جذابیت دارند. البته کرونا مقداری تاثیرگذار بود اما بر مزیت مطلق تقریبا اثری نداشت. یکی دیگر از مباحث خدماتی ما حمل‌و‌نقل است که از صنایع سودآور در صنعت ایران به شمار می‌رود. همچنین مزیت خدماتی دیگر کشور عبارتند از سدسازی، نیروگاه و…
اگرچه صنعت خودرو مزیت نسبی ایران به شمار می‌رود و سه درصد بازار را به خود اختصاص می‌دهد اما از آنجا که ما در منطقه هاب ورود هستیم، نسبت به همسایه‌ها امنیت، نیروی کار ارزان، انرژی ارزان و… داریم.
در مقایسه بازدهی از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۸ مشاهده خواهیم کرد که متوسط افزایش قیمت سکه حدود ۳۷ درصد و دلار ۵/۳۶ درصد بوده است یعنی دلار و سکه هم‌جهت حرکت می‌کنند. اگر در جایی نوسان اقتصادی وجود داشته باشد، ریسک بالا خواهد بود. سال ۱۳۹۳ بدترین سال بورسی بود. به نظر بنده امسال، سال بورسی بسیار خوبی نسبت به سال‌های گذشته داشته‌ایم چراکه در سال جاری دولتی‌ها و همچنین شرکت‌های خصوصی به بورس ورود کرده‌اند و تامین مالی از بازار سرمایه صورت گرفته است. این امر باعث می‌شود عمق و سطح بازار زیاد شود. بنابراین شک نکنید امسال شاخص بورس بالاترین شاخص تاریخی خود را تجربه خواهد کرد.
اما اینکه صرفا بازدهی را مدنظر قرار دهیم، کاملا اشتباه است. ما باید در کنار بازدهی، ریسک را هم در نظر داشته باشیم. جدولی را از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۸ آماده کرده‌ایم که در این جدول نشان داده شده نقدینگی سالانه ۲۶ درصد با انحراف معیار ۵/۵ درصد افزایش یافته است. تورم ۸/۱۹ درصد بوده است یعنی نه تورم ۹ درصد سال ۱۳۹۵ درست بوده و نه تورم ۴۷ درصد سال ۱۳۹۸. ذخیره نقدینگی در آن سال‌ها جمع شده و در حال حاضر باز خواهد شد.در تمام دنیا کسی که ریسک نمی‌کند، سود نخواهد کرد. برای نمونه در ژاپن و سوییس هر شخصی که پول در بانک دارد، بهره می‌دهد و کسی که وام می‌گیرد و سرمایه‌گذاری می‌کند، هیچ هزینه‌ای نمی‌دهد. اما متاسفانه از سال ۱۳۹۳ نرخ سود بانکی ما نسبت به تورم مثبت و به تدریج همه بازارهای ما منفی شد و نرخ واقعی بهره افزایش یافت. این سیاست اشتباه تا سال ۱۳۹۸ ادامه پیدا کرد که کاهش تورم نام گرفت اما باعث رکود عمیق در صنعت شده بود و سرمایه‌گذاری را به حداقل رسانده بود.به نظر بنده کاری که از سال ۱۳۹۷ به بعد شروع کردیم و بورس را تقویت می‌کردیم، کاملا برعکس شده بود. با روی کار آمدن همتی این سیاست تغییر یافت و مجدد نرخ واقعی بهره پول در بازار منفی شد و شاهد رشد سهام و مسکن هستیم. در اینجا خواهیم دید کسی که ریسک نمی‌کند، سودی نخواهد برد. متوسط ۱۸ ساله نرخ بهره ما ۱۶ درصد با انحراف معیار ۴۳/۰ بوده و ریسک صورت نگرفته و هیچ سودی هم به دست نیامده است.
در خصوص زمین مشاهده می‌شود با انحراف معیار ۲۴ درصد حدود ۲۴ درصد رشد وجود داشته است. طبیعی است که در ساختمان و زمین حداقل پنج درصد بالای تورم سود به دست آمده است و حباب و نقدینگی سال‌های اخیر بیشتر در بخش مسکن مشاهده می‌شود یعنی اگر قیمت مسکن، خودرو و سهم را در بورس و اقتصاد ایران با اقتصاد کانادا با اروپا مقایسه کنیم، بیشترین حباب ما در بخش مسکن و خودروهای خارجی مشاهده می‌شود.
در آمریکا سهام حداقلی یک دلاری هم دارند اما در ایران چنین چیزی وجود ندارد و به علت دولتی بودن سال‌های اقتصاد و نبودن عرضه در بازار، یک حالت سرخوردگی در بازار سرمایه داشتیم که خوشبختانه از آبان ۱۳۹۷ که رهبری فرمودند باید در بورس سرمایه‌گذاری شود، شرایط تغییر یافت و تصمیم گرفته شد که بورس به عنوان منبع درآمد باشد.در ایران همواره رقابت بین زمین و بورس بوده است. در سال ۱۳۹۳ که بازار پول رقیب بازار سرمایه شد، زمین و بورس منفی شد و اقتصاد به هم ریخت. اما مجددا در سال ۱۳۹۷ زمین و بورس مثبت شد. در پایان سال ۱۳۹۶ تا تابستان ۱۳۹۸ بالا رفتن قیمت مسکن را داشتیم. مسکن از پاییز ۱۳۹۸ رکود پیدا کرد و هنوز به دوره رونق وارد نشده است و اگر قرار باشد مسکن رونق یابد از سال ۱۴۰۰ رونق خواهد گرفت.از آنجا که سهام عدالت آزاد شد کدهای بورسی از ۵۰ میلیون عبور کرده است. سال ۱۳۹۸ حدود ۵/۱ میلیون کد داشتیم که در پایان سال به ۵/۱۱ میلیون کد رسید. پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال به ۶۰ میلیون کد بورسی برسیم یعنی تقریبا بازار سرمایه و بورس یکی از اصلی‌ترین منابع پس‌انداز مردم خواهد شد. متوسط رشد طلای جهانی شش درصد بوده است. با بالا رفتن دلار حدود ۸۰-۷۰ درصد سکه رشد کرد. علت این شکاف، بحران کرونا و بحران اقتصاد جهانی است و مردم دنیا از سمت پول‌های اعتباری به سمت پول‌های ذاتی مانند طلا سوق داده شدند.
ارزهای دیجیتال از سال ۱۳۹۲ شروع شد و سالانه ۵/۱۸۷ درصد با انحراف معیار ۲۶۱ درصد رشد داشته است یعنی پرریسک‌ترین فرصت سرمایه‌گذاری چند سال دنیا بوده است. در ایران ابتدا بورس سپس طلا و در نهایت مسکن مورد توجه قرار دارد.
سیاست‌های تحول اقتصادی
۱- اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها (به منظور توزیع عادلانه درآمد)
٢- اصلاح نظام مالیاتی
۳- اصلاح نظام بانکی
۴- اصلاح نظام گمرکی
۵- اصلاح نظام توزیع
۶- اصلاح قانون کار
۷- ارزشگذاری صحیح پول ملی
نتیجه‌گیری
– همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد قرار ندهید (مدیریت پرتفولیو) .
– چندان مطمئن نباشید که مسیر حرکت بازار را می‌شناسید (انتظارات عقلایی و گام‌های تصادفی).
– نسبت به ریسک هر سرمایه‌گذاری کاملا اطمینان پیدا کنید و میزان ریسک‌پذیری خود را بدانید.
– سرمایه‌گذاری‌های خود را بیمه کنید.
– هزینه‌های معامله سرمایه‌گذاری را در نظر بگیرید.
– از تله رشد مازاد تقاضا در بازار سرمایه فقر نجات یابید. برای خودتان اجبارا سرمایه‌گذاری ایجاد کنید (استفاده از اهرم‌های مالی).
– آمادگی زیان‌های موقت یا حتی دائمی را داشته باشید.
– اگر روش سرمایه‌گذاری را نمی‌دانید، می‌توانید در صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا شرکت‌های سبدگردانی سرمایه‌گذاری کنید.
ترکیب بهینه دارایی‌های افراد ثروتمند دنیا به صورت زیر است:
نوع سرمایه‌گذاری درصد سرمایه‌گذاری شرایط رشد مازاد تقاضا در بازار سرمایه رونق درصد سرمایه‌گذاری شرایط رکود
پول و شبه‌پول ۵ ۱۰
دارایی‌ها و مسکن ۵۰ ۶۰
سهام ۴۰ ۲۰
سایر فعالیت‌های سرمایه‌گذاری ۵ ۱۰

حجم مشارکت بورس و بانک‌ها در درآمدزایی دولت

به گزارش سرمایه نگر ، روند فروش اوراق بدهی دولتی در سال جاری مسیری صعودی داشته و پس از ۱۵ مرحله تقریبا به مرز ۳۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان رسید.

در این بازار دولت اوراق بدهی خود را به مشتریان خود اعم از بانک ها و بورسی ها عرضه کرده و این نهادها نیز با توجه به نرخ سود و مطلوبیت اوراق در این معاملات مشارکت می کنند.

فروش بیشتر اوراق در این بازار به نوعی در آمدزایی دولت محسوب شده که البته به باور برخی اقتصاددانان اتفاقی مفید برای اقتصاد کشور قلمداد می شود. چرا که تامین کسری بودجه از این مسیر افزایش تورم کمتری را در پی خواهد داشت.

از سوی دیگر خرید اوراق از سوی بانک ها در بازار اولیه نیز به نوعی ابزاری است که می توانند با تکیه بر آن در بازار باز اقدام به استقراض پول از بانک مرکزی کنند.

در همین رابطه در هفته پانزدهم بازار اولیه اوراق بدهی دولتی در سال جاری در حدود ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان اوراق فروخته شده و مرز خرید اوراق در این بازار را از سطح ۳۶ همت عبور داد. درحدود ۱۳ هزار میلیارد تومان از این اوراق را تا پایان هفته اول شهریور ماه، بانکی ها خریداری کرده اند.

سهم ۱۳ همتی بانک ها در خرید اوراق بدهی دولتی

در هفته منتهی به ۸ شهریور ماه میزان مشارکت بانک ها در بازار اولیه برابر با ۸۷۰ میلیارد تومان به ثبت رسید. مجموع اوراق خریداری شده توسط بانک ها در این بازار برابر با ۱۳ هزار و ۳۰۴ میلیارد تومان بوده که البته فاصله زیادی با خرید بورسی ها داشته است.

نهادهای تامین سرمایه که دیگر مشتری در این بازار هستند در این هفته سهمی برابر با ۲۳ هزار و ۱۷۰ هزار میلیارد تومان را در خرید اوراق داشته اند که عمده دلیل آن بالاتر بودن نرخ سود اوراق عرضه شده بوده است.

نکته مهم دیگر این معاملات آن است که در این بده بستان، جدا از حجم بالای مشارکت بازار سرمایه، روند خرید از سوی بورس هم به مراتب صعودی تر از بانک ها بوده و شیب فزاینده تری داشته است.

سهم ۶۳.۵ درصدی بورسی ها در خرید اوراق

با توجه به آن که کل اوراق خریداری شده در این بازار برابر با ۳۶ هزار و ۴۷۶ میلیارد تومان بوده می توان گفت سهم نهادهای مالی از خرید اوراق در این هفته تقریبا معادل با ۳۶.۵ درصد و سهم بورسی ها برابر با ۶۳.۵ درصد بوده است.

سهمی که در بورس روندی صعودی داشته و در بانک ها به مرور نزولی تر شده است. در همین رابطه کارشناسان دو عامل را از مهمترین دلایل این رویداد قلمداد می کنند.

نخست وضعیت نقدینگی بد در نهادهای مالی است. ایجاد مازاد تقاضا در بازار های بین بانکی و رشد بدهی بانک ها به بانک مرکزی یکی از مهم ترین شواهد بر این مدعا محسوب می شود.

عامل دیگر اما به خصوصیت اوراق بر می گردد. به طور کلی بانک ها به دلیل ماهیت میان مدت خود خواهان اوراقی هستند که تاریخ سررسید کوتاه مدت تری داشته و در عین حال نرخ سود بالاتری نیز داشته باشد. سهم کمتر این دسته از اوراق در عرضه دولتی می تواند دلیل دیگر مشارکت پایین بانکی ها باشد.

چالش‌هاي تشکيل بازار سلف ارز در اقتصاد ايران

در اقتصاد ايران، شوک‌هاي ساختاري زمينه افزايش بالقوه شکاف ميان نرخ‌هاي نقدي و سلف (غالبا بيش از يک انحراف معيار) بازارهاي اسعار را فراهم کرده که مستقيما موجب رشد سهم تقاضاي سوداگرانه خواهد شد.

قراردادهاي کوتاه‌مدت و ميان‌مدت در بازار سلف ارز مبتني بر اهداف سوداگرانه و يا پوشش ريسک تقاضاهاي مبادلاتي و احتياطي در حوزه‌هاي مربوط به مبادلات مالي-تجاري بين‌المللي موازنه‌پرداخت‌ها مورد استفاده تجار، موسسات مالي-اعتباري و سرمايه‌گذاران قرار مي‌گيرند. تفکيک گروه‌هاي سه گانه تقاضاي معاملاتي، احتياطي و سوداگرانه در ميان عرضه‌کنندگان‌ و تقاضاکنندگان بازارهاي سلف بطور عام و بازار سلف اسعار بطور خاص بسيار دشوار بوده و فارغ از دوره زماني سررسيد قراردادهاي مذکور عملا عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان آنها، متعهد به تسويه قراردادها بر حسب پول ملي و يا اسعار تعهدي هستند، که در مورد دوم مستقيما بر مازاد تقاضاي بازار نقدي اسعار و نرخ‌هاي تعادلي آنها نيز در کوتاه‌مدت اثرگذار است.

قيمت پايه قراردادهاي سلف ارز تابعي از نرخ‌هاي آني بازارهاي نقدي در زمان معامله و نيز چهار مولفه جهت‌گيري نرخ‌هاي سود سياستي آتي، بردار نرخ‌هاي ريسک کلان، پايداري موازنه پرداخت‌ها و نيز متوسط بازدهي مورد انتظار بازار دارايي‌ها (مالي و غيرمالي) بوده که در بازه‌هاي مختلف زماني شکاف ميان نرخ‌هاي نقدي و سلف را متاثر مي‌سازند. روند تغييرات چهار مولفه مذکور در طي زمان لزوما همسو نبوده و همچنين شدت اثرگذاري هر يک از آنها بر شکاف زماني ميان نرخ‌هاي برابري نقدي و سلف نيز متناسب نيست. در اقتصادهايي همانند اقتصاد ايران شوک‌هاي ساختاري ناشي از ناپايداري مستمر بخش مبادلات مالي ترازپرداخت‌ها، نرخ‌هاي پايه بالاي متوسط سود سياستي در کنار بازدهي مورد انتظار بالاي ابزارهاي سرمايه‌گذاري مالي (در ميان عاملين اقتصادي) و نيز ريسک‌هاي بالاي نهادي عملا زمينه افزايش بالقوه شکاف ميان نرخ‌هاي نقدي و سلف (غالبا بيش از يک انحراف معيار) بازارهاي اسعار (همچنين بازار طلا) را فراهم کرده که مستقيما موجب رشد سهم تقاضاي سوداگرانه در مجموع تقاضاي کل (نقدي و سلف) بازارهاي مذکور خواهد شد. افزايش ادواري سهم و مقادير تقاضاي سوداگرانه در بازارهاي اسعار زمينه‌ساز افزايش ريسک نکول قراردادهاي مذکور نيز شده که در غياب فعاليت موسسات پوشش ريسک قراردادهاي ابزارهاي مشتقه بطور عام و قراردادهاي سلف بطور خاص، موجب شکل‌گيري ريسک سيستماتيک نيز در بازارهاي مذکور خواهد شد.

چالش‌هاي مذکور که غالبا در کشورهاي درحال توسعه بيشتر از اقتصادهاي صنعتي بروز مي‌کند، در کنار دو مولفه نگراني سياستگذار ارزي حول تاثيرپذيري شديد نرخ‌هاي نقدي از نرخ‌هاي رشد حاشيه قراردادهاي سلف (در شرايط بروز اختلالات مقطعي و رشد نااطميناني در بازار ارز) و همچنين نوسانات بسيار شديد ادواري تعداد متقاضيان قراردادهاي سلف که متقاضي تسويه ارزي (نقدي) قراردادهاي منعقده در سررسيدهاي کوتاه‌مدت هستند، عملا زمينه افزايش بيشتر نااطميناني، رشد گسترده‌تر حاشيه قراردادهاي سلف، افزايش بيشتر مازاد تقاضاي نقدي و نيز رشد شکاف ميان نرخ‌هاي رسمي و غيررسمي در بازار نقدي اسعار (در رژيم‌هاي چند نرخي ارز) را فراهم مي‌سازد. در همين راستا، قابليت جايگزيني بسيار بالاي قراردادهاي نقدي و سلف ارز و طلا خصوصا در بخش‌هاي مبادلات سوداگرانه و احتياطي در بازارهاي مالي کشورهاي در حال توسعه و ايران، ضرورت سازگاري و هماهنگي در فرآيند تشکيل بازارها، توليد ابزارهاي معاملاتي (نقدي يا سلف)، نرخ گذاري در بازه‌هاي مختلف زماني (ترجيحا کوتاه مدت)، مکانيزم تسويه (مبتني بر پول ملي يا دارايي خارجي (ارز و طلا))، سياستگذاري و مديريت همزمان بازارهاي مذکور را برجسته کرده است.

عدم مديريت و سياستگذاري همزمان دو بازار مذکور خصوصا در شرايط اختلالات ادواري در بازار اسعار زمينه شکل‌گيري نرخ‌هاي آربيتراژي (در بازه‌هاي مختلف زماني) و رشد تقاضاي سوداگرانه در دو بازار ارز و طلا را فراهم مي‌سازد. بطور مثال، نرخ‌هاي آربيتراژي مذکور که متاثر از حاشيه سودهاي بالاي قراردادهاي نقدي و سلف طلا (با قابليت تبديل به ارز) بوده، در نيمه نخست سال ۱۳۹۷ موجب افزايش بسيار شديد تقاضاي سوداگرانه و مازاد تقاضا در بازارهاي نقدي (ارز و طلا) شد، بطوريکه علي‌رغم افزايش پيش‌پرداخت قراردادهاي سلف خريد طلا (کاهش نسبت اهرمي قراردادها) و تعديل بالاي حاشيه قيمت‌هاي قراردادهاي سلف عملا روند رشد تقاضا و قيمت طلا در هر دو بازار نقدي و سلف سکه (و بطور متناسب ارز) تشديد شد، که نهايتا سياستگذار به منظور انقطاع روند تاثيرپذيري قيمت‌هاي نقدي از قيمت‌هاي سلف تصميم به توقف معاملات بازار سلف سکه گرفت. در همين راستا، انقطاع مذکور با هدف گسست در اثرات انتقالي نرخ‌هاي رشد بازار سکه بر بازار ارز مورد هدفگذاري سياستگذار ارزي قرار گرفت. سياست مذکور اگر چه با تشديد مداخلات ارزي، افزايش محدوديت‌هاي نظارتي در مبادلات سوداگرانه، افزايش نرخ‌هاي سود سپرده‌هاي بانکي و نيز سياستگذاري همزمان بر مجموعه بازارهاي داخلي و برون‌مرزي اسعار (نقدي و حواله) زمينه کاهش اختلالات و تقليل نرخ‌هاي برابري اسعار را در کوتاه‌مدت فراهم ساخت، اما خالص اثرات ميان‌مدت مولفه‌هاي مذکور بر مقادير تقاضاي دارايي‌هاي خارجي و نرخ‌هاي برابري اسعار عملا به‌علت گسترش کسري پس‌انداز ناخالص داخلي (در بخش حقيقي)، رشد بالاي نقدينگي، تداوم ناپايداري ترازپرداخت‌ها و گسترش کسري مبادلات مالي بخش خارجي چندان پايدار نماند.

متهمان رشد نقدینگی ۹۹ را بشناسید

یک تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه تورم باعث رونق بورس می‌شود،گفت: اگر تورم در اقتصاد شکل بگیرد،با تاخیر زمانی باعث افزایش قیمت سهام و افزایش معاملات در بورس یا همان بازار ثانویه می‌شود.

به گزارش صدای بورس ، حسن کاظم‌زاده، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به گزارش منتشر شده از سوی بانک مرکزی طی روزهای گذشته در حوزه عملکرد اقتصادی سال ۹۹ این نهاد، گفت: شاخص بورس به خصوص در معاملات ثانویه سهام، عمدتاً معلول سایر متغیرها بوده و کمتر این موضوع تجربه شده است که معاملات اوراق سهام بتواند، بر روی شاخص‌های کلان اقتصادی و سیاست‌های پولی و مالی تأثیرگذار باشد؛ به این معنا که بورس محلی برای تسویه اقتصادی به شمار می‌آید که بسیاری آن را جمع صفر می‌خوانند که البته این با آنچه در بازارهای مالی مطرح است، متفاوت است.

وی افزود: در سال ۹۹ مناقشه عظیمی مبنی بر اینکه آیا رابطه یک طرفه یا دوطرفه بین تورم و رونق و رکود بورس وجود دارد یا خیر شکل گرفت و تمام کارشناسان اقتصادی بر این موضوع تاکید داشتند که رشد نقدینگی مداوم، با کم و کیف سایر متغیرها تشکیل دهنده سیاست‌های پولی، باعث تورم مداوم در اقتصاد ایران شده است؛ ضمن اینکه به تازگی بانک مرکزی هم در گزارش عملکرد اقتصادی سال ۹۹ در قسمتی به این موضوع اشاره داشته که تحریک سفته بازی در بازار دارایی‌ها، سبب انحراف منابع بانکی به سمت این بازارها شده است.

کاظم زاده ادامه داد: همچنین در این گزارش، تکالیف مداخله‌ای بانک‌ها در بازار دارایی‌ها، دارای نقش مهم در افزایش ضریب فزاینده خلق نقدینگی و رشد نقدینگی دانسته شده است؛ این در حالی است که در فضای اقتصادی نمی‌توان صرفاً با یک ایده و مقایسه چشمی، اعداد و ارقام را لحاظ نموده و در رابطه با نتیجه، اظهار نظر کرد.

وی ادامه داد: در مورد رابطه رونق بورس و تورم در ایران مطالعات بسیاری انجام گرفته است که عموماً نتیجه به این صورت بوده که تورم باعث رونق بورس می‌شود؛ به این معنا که اگر تورم در اقتصاد شکل بگیرد، با تأخیر زمانی باعث افزایش قیمت سهم‌ها و افزایش معاملات در بورس یا همان بازار ثانویه می‌شود.

انتخابات، راهکاری برای فرار از نزول

به گفته این تحلیلگر بازار سرمایه، مطالعات بین المللی بسیاری نیز مدعی هستند که بورس می‌تواند در کنترل تورم به سیاستگذار کمک کند؛ پس در واقع هدایت فعالیت سفته‌بازی به بورس باعث می‌شود نوسانات قیمت در بازار فیزیکی کاهش پیدا کند؛ در حالیکه سال ۹۹ ادعایی مربوط به تحریک تورم به دلیل افزایش بازده در بازار سهام مطرح گردیده که به نظر نمی‌رسد پشتوانه علمی داشته باشد.

وی ادامه داد: بازده مورد انتظار هر فرد از هر دارایی، عموماً از دو بخش تشکیل می‌شود که یک بخش آن، شامل بازده بدون ریسک یا بازده حداقلی است که فرد صرفاً به دلیل سرمایه‌گذاری خود، انتظار کسب آن را دارد و صرف ریسک یا بازده بیشتری که بابت سرمایه گذاری در آن دارایی خاص خواستار است، مبنای محاسبات خود را تغییر می‌دهد؛ این در حالی است که در ایران، معمولاً بازده بدون ریسک یا تورم سالانه به عنوان حداقل بازده مدنظر سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد و بازده مازاد نسبت به آن چیزی است که در شرایط مختلف تغییر می‌کند.

به گفته کاظم زاده، بازده ناشی از سرمایه‌گذاری در سهام، در بازده بدون ریسک و تورم با سایر بازارها مثلاً ملک ارتباط برقرار کرده و به همین دلیل است که افزایش بازده مازاد نمی‌تواند محرک درخواست بازده بیشتر در سایر بازارها باشد.

وی افزود: در واقع اگر بازده بورس به قدری بالا باشد که بتواند تقاضای وام را افزایش بدهد و در نتیجه نرخ بهره به صورت خودکار رشد کند، آنگاه خواهد توانست روی بازده سایر بازارها تأثیر بگذارد؛ در حالیکه عموماً در اقتصادهای آزاد، اگر سیاستگذار، برنامه کنترل نرخ بهره را نداشته باشد، بورس به صورت درونزا بعد از یک رشد، دچار افت می‌شود.

این تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه در دوره رشد بورس با رشد تقاضای وام برای سرمایه گذاری در سهام مواجه نبودیم و بانک‌ها نیز وام جدید از این بابت ایجاد نکردند، این گذاره از اساس غلط است؛ پس باید به تهیه کنندگان گزارش بانک مرکزی اعلام کرد که فعالیت سفته‌بازی در یک بازار دارایی یا همه آنها، ناشی از تحولات کلان اقتصاد بوده و اگر بستر کلان محیای آن نباشد، بازارها متلاطم نمی‌شوند.

وی ادامه داد: احتمالاً منظور از انحراف منابع هم باید تبدیل شبه پول به پول باشد؛ در غیر این صورت انحراف منابع بانکی معنا پیدا نخواهد کرد؛ ضمن اینکه گردش منابع در بورس به دلیل ماهیت پایاپای تهاتری باعث می‌شود تقاضای سفته‌بازی مثلاً ۱۰۰۰ میلیاردی با پول یا به همان معنای آن در شبه پول، ۱۰۰ میلیارد و بلکه کمتر، پایاپای شود؛ در حالی که در سایر بازارها، معمولاً تمام تقاضای سفته‌بازی بایستی با پول برابر، پایاپای شود.

کاظم زاده گفت: با توجه به اینکه تقاضای سفته بازی همواره با عرضه سرمایه گذاران بلندمدت مواجه است، گردش منابع با سرعت بسیار بالا، عموماً به شبه پول تبدیل می‌شود؛ ضمن اینکه زمانی که دو طرف عرضه و تقاضا، سفته‌بازانه عمل کنند، آن آتش به سرعت فروکش می‌کند؛ پس به نظر می‌رسد بانک مرکزی ایران فعل و انفعال جزئی را در استدلال تغییرات متغیرهای کلان و پایدار استفاده کرده است که احتمالاً به دلیل توجیه بوده؛ در غیر این صورت سیاستگذار به خوبی می‌داند رشد پایدار پایه پولی و نقدینگی، ریشه در کسری بودجه دولت و ناترازی بانک‌ها دارد.

وی افزود: حمایت بانک‌ها از بازار دارایی، در دو حالت منجر به رشد نقدینگی مازاد می‌شود؛ به نحوی که حالت اول آن است که بانک مرکزی اعتبار در اختیار آنها قرار داده و به نوعی اجازه ایجاد اعتبار بیشتر از ظرفیت به بانک‌ها بدهد.

کاظم زاده در توضیح این مطلب ادامه داد: به معنای دیگر، اعتبار لازم برای حمایت از بازار دارایی، سر از پایه پولی در بیاورد؛ اما سوال اینجا است که آیا واقعاً این اتفاق افتاده است؛ این در حالی است که بررسی ارقام پولی نشان می‌دهد این اتفاق نیفتاده است.

این کارشناس ارشد بازار سرمایه خاطرنشان کرد: حالت دوم که می‌تواند منجر به رشد نقدینگی مازاد شود، آن است که اعتبار اعطا شده برای حمایت، تبدیل به پول شود و گردش پیدا کند؛ آن هم با نسبتی متفاوت از اعتبار در حالتی که به فعالیت دیگری اعطا می‌شده است؛ به این معنا که اگر فرض کنیم ۱۰۰۰ میلیارد اعتبار به جای تخصیص به فعالیت بازرگانی، به حمایت از بورس تخصیص پیدا کرده است، فروشندگان سهام در این فرآیند حمایتی، باید منابع ناشی از فروش را با نسبت متفاوتی از پول و شبه پول موجود در آن تاریخ، صرف کنند؛ در حالیکه در مقطع حمایتی پاییز، به طور کلی نسبت پول به شبه پول کاهش پیدا کرده است.

وی اظهار داشت: البته این موضوع به دلیل حمایت از بورس نبوده است؛ بلکه کاهش انتظارات تورمی به دلایل کلان، باعث شده است که تبدیل پول به شبه پول افزایش یابد.

فرصت های سرمایه گذاری

سرمایه گذاری یعنی خرید یک دارایی و نگهداری آن برای مدتی (کوتاه مدت یا بلند مدت)، که این امر نیازمند مدیریت دارایی و سرمایه گذران می باشد. هدف اصلی از امر سرمایه گذاری به طور معمول رشد و توسعه سرمایه و بهره برداری بیشتر از سرمایه در زمان آینده می باشد.

سرمایه گذاری بر حسب موضوع بر انواعی تقسیم می شود که در این مقاله هدف ما نیست. تا اینجا توضیح مختصری از مفهوم سرمایه داشتیم که در صورت تمایل برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله سرمایه گذاری چیست مراجعه بفرمایید.

فرصت های سرمایه گذاری:

در مقاله حاضر قصد داریم بر فرصت های سرمایه گذاری تمرکز داشته باشیم.

در هر کشوری شرایط و فرصت های متفاوتی برای سرمایه گذاری وجود دارد، ولی موردی که در همه بازار های مالی جهان یکسان است؛ این است که سرمایه گذاری موجب رشد و توسعه اقتصادی می شود.

چرا باید سرمایه گذاری کرد؟

از دلایل مهم برای پاسخ به این سوال باید گفت ما سرمایه گذاری می کنیم تا ارزش پول خود را حفظ کنیم. به عبارتی با سرمایه گذاری ارزش پول و سرمایه مان را به روز نگه می داریم، این شرایط در همه بازار های جهان است که برای مقابله با تورم و رشد شاخص قیمت ها که هر ساله با آن روبرو هستند مخصوصا در کشورمان این نوسان و رشد از رقم بالایی برخوردار است، از طریق سرمایه گذاری از سرمایه خود محافظت می کنیم.

برای این عنوان مثالی ذکر می کنیم. مثلا با یک حساب سر انگشتی حساب کنید ماشین قیمت پراید در سال 98 چه مقدار بود؟ در حال حاضر در سال 99 پراید را به چه قیمتی می توانیم خریداری کنیم؟ با همین مثال کوچک شما می تواند رشد قیمت در یک سال را توجه شوید، این یعنی قدرت خرید ما روز به روز پایین تر می آید. چند مورد دیگر از دلایل ضروری بودن سرمایه گذاری را عنوان می کنیم.

1. پول خود را افزایش می دهید.
2. بهره بیشتری به دست می آورید.
3. حمایت از دیگران (با سرمایه گذاری در صنایع و تولیدات مختلف)
4. شروع و گسترش یک کسب و کار
5. داشتن سهم در مشارکت های اقتصادی
6. اثرپذیری کمتر از گرانی و تورم

نکاتی که باید در سرمایه گذاری رعایت کرد:

• بهترین استفاده از سرمایه
• نقد شوندگی در سرمایه
• میزان تحمل ریسک
• بازدهی مورد انتظارتان

کجا سرمایه گذاری کنیم؟

تا اینجا دلایل و ضرورت سرمایه گذاری را بیان کردیم اما سرمایه گذاری را باید کجا ها انجام دهیم؟ گفتیم سرمایه گذاری به حالتی گفته می شود که با استفاده از دارایی و سرمایه خود برای سود و نفع بیشتر سرمایه گذاری می کنیم؛ این کار را سرمایه گذار با به کار انداختن سرمایه در پروژه های مختلف می توانند عملیاتی کنند.

به عبارتی مدیریت کردن سرمایه و پول رمز موفقیت مالی هم برای افراد و در سطح مالی بزرگ و کوچک می باشد (منظور سرمایه های خرد و کلان است). شاید بتوان گفت یکی از استراتژی های آینده نگری برنامه ریزی و حرکت هدفمند برای سرمایه گذاری است که موفقیت مالی را به دنبال دارد.

پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله آموزش محاسبه ارزش فعلی (NPW) را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

انواع بازار برای سرمایه گذاری

انواع بازار برای سرمایه گذاری:

بازار اولیه:

زمانی که برای مرتبه اول با شخصی شراکت کنید و شرکتی را تاسیس کنید، این نوع بازار ریسک بالایی دارد. ولی اگر بتوانید در سه سال سودآور باشید، بعد از آن می توانید وارد بورس بشوید و سهام شرکت را خرید و فروش کنید که سود و سرمایه زیادی را با این روش می توانید جذب کنید این خود عاملی برای موفقیت برای روند تولیدات بیشتر و سودآوری بیشتر شرکت محسوب می شود.

سرمایه گذاری در سهام (بورس):

شرکت هایی که توانستند به سودآوری برسند، می توانند وارد بازار بورس شوند و سهام خود را خرید و فروش (معامله سهام شرکت) کنند. در این بازار سرمایه های خرد و کلان می توانند سهام شرکت های مختلف را معامله کنند.

شاید بتوان گفت یکی از رایج ترین روش های سرمایه گذاری، سرمایه گذاری در بورس است. در این نوع سرمایه گذاری می توانید با سرمایه گذاری های هوشمندانه در شرکت های قدرتمند و پر سود، سود قابل توجهی به دست آورید. این روش از سرمایه گذاری به دو روش مستقیم و غیر مستقیم استفاده می شود.

روش مستقیم:

در این روش خود شخص سرمایه گذار معاملات را انجام می دهد که نیاز به تخصص و دانش بالایی از شرکت ها و صنایع و اقتصاد کشور دارد.

روش غیر مستقیم:

در این روش می توانید با سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری (اوراق، سهام، بورس، طلا، فلزات و…) و سبدگردانی به صورت غیر مستقیم سرمایه گذاری داشت. (برای اطلاعات بیشتر به مقاله سهام و انواع سهام مراجعه کنید.)

املاک و مستغلات:

از محبوب ترین روش های سرمایه گذاری در تمام جهان سرمایه گذاری در مستغلات را می شود نام برد. یکی از روش های سرمایه گذاری با ریسک خیلی کم می باشد. سرمایه گذاری در هر بازار ویژگی های دارد که این قسمت به بیان چند مورد می پردازیم:

• این نوع سرمایه گذاری از بلند مدت است
• در رشد مازاد تقاضا در بازار سرمایه چند دهه اخیر بازار مسکن ایران رکود های شدیدی را تجربه کرده است
• قدرت نقد شوندگی سرمایه در این روش پایین است
• از همه مهم تر نیاز به سرمایه زیاد برای ورود به این بازار است

مزایای سرمایه گذاری در املاک و مستغلات:

• ریسک پایین
• اطمینان از ثبات سرمایه

طلا:

طلا از جمله دارایی های است که به علت ماهیتی که دارد، از جمله بحران و نوسانات اقتصادی تاثیر منفی روی آن ندارد.

یکی از شیوه های سرمایه گذاری در طلا، سرمایه گذاری در بورس کالا می باشد. سرمایه گذاری در بورس کالا با بورس سهام متفاوت است از این جهت که بورس کالا به طلا اختصاص دارد.

می توانید در این روش از سرمایه گذاری بر روی کالا های مختلفی مانند طلا بهره مند شوید، که واحد معاملات نوع کالا موجود در بورس محسوب می شود. از لحاظ بررسی ریسک سرمایه گذاری خوب است بدانید این سرمایه گذاری ریسک کمتری نسبت به بورس سهام دارد.

سرمایه گذاری در رشد مازاد تقاضا در بازار سرمایه بانک در واقع اجاره پولتان است که بانک در قبال استفاده یک ساله از پولتان به شما می پردازد. بانک به سپرده های شما سود تضمینی می دهد. مثلا سرمایه گذاری 18% تا پایان سال همان میزان حساب می شود این روش برای کسانی که در بازار های بورس سرمایه گذاری جذابت خیلی کمتری دارد و بیشتر مورد توجه افراد ریسک گریز می باشد. (برای اطلاعات بیشتر به مقاله ریسک و انواع آن مراجعه بفرمایید). سرمایه گذاری در بانک به دو روش کوتاه مدت و بلند مدت صورت می گیرد.

ویژگی سرمایه گذاری در کوتاه مدت:

• سپرده به اختیار سپرده گذار در هر زمان قابل برداشت است.
• شامل سپرده های نا محدود است، هم برای برداشت و هم واریز.
• سود سرمایه گذاری ماهانه پرداخت می شود.

ویژگی سرمایه گذاری بلند مدت:

• سپرده گذار نمی تواند به اختیار خود در هر زمان سپرده را برداشت کند.
• سپرده قابل انتقال از بانکی به بانک دیگر نیست.
• برداشت نامحدود نیست.

کالا های مازاد تقاضا همچون خودرو:

سرمایه گذاری در بازار خودرو در حال حاضر از روش های خیلی جذاب می باشد البته باید چالش های موجود در این بازار را مورد توجه داشت.

مزایای سرمایه گذاری در بازار خودرو:

• رشد قیمت خودرو
• عدم نیاز به دانش خیلی تخصصی
• نقدشوندگی بالا

سرمایه گذاری در ارز:

بازار سرمایه گذاری ارز به شدت ریسک بالایی دارد و حجم بالای نوسانات ارز هم می تواند مطلوب و از مزایای این بازار محسوب شود و از طرفی دیگر ریسک بالای بازار را نمایان کند. میزان بالای معاملات در بازار ارز در ایران موجب شده این بازار جز سرمایه گذاری های پرسود باشد.

البته در این بین اتفاقات و تحولات داخل و خارج از کشور باید در نظر گرفته شود، چرا که این اتفاقات عومل مهمی بر بالا و پایین آوردن قیمت ارز هستند و همچنین زمان خرید ارز از اهمیت بالایی برخوردار است. در مجموع برای فعالیت و سود در بازار ارز باید علاوه بر دانش و تجربه کافی تحلیلی همه جانبه از بازار را هم داشته باشید.

پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله نرخ بهره را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

سرمایه گذاری در ارز

نتیجه گیری:

تصمیم گیری های درست و شجاعانه نسبت به میزان ارزش سرمایه برای بنای آینده بهتر و موفق تر موثر است. یکی از روش های متداول برای افزایش نقدینگی و حفظ ارزش سرمایه با گذشت زمان سرمایه گذاری می باشد، که با خود مشارکت مستقیم در کار ها و ایجاد ارزش افزوده رشد و توسعه اقتصاد به همراه دارد.

سوالات متداول:

ریسک چه تاثیری بر سرمایه گذاری دارد؟

ریسک پذیر بودن موجب می شود حاشیه امنی که برای خود ساخته ایم را ترک کنیم و بدون ترس از شکست بتوان جوانب را سنجید و فرصت جدید برای موفقیت بیشتر خلق کرد.

از چه طریق می توان ریسک سرمایه را پایین آورد؟

تنوع در سرمایه گذاری می تواند در پایین آوردن ریسک سرمایه گذاری بسیار موثر باشد. تمرکز دارایی در یک نوع یا بخش می تواند ریسک و احتمال شکست را بالا ببرد.

آیا در بورس کالا سود دهی طلا بیشتر از دیگر کالا ها می باشد؟

نه این گونه نیست. سود دهی در بازار بورس نیاز به تحلیل روانشناس و دقیق از بازار دارد. گاهی آهن یا مس یا دیگر محصولات سود بالایی دارند بستگی دارد اقتصاد روز تمرکز بر چه کالایی دارد گاهی با رواج ساختمان سازی بازار آهن خیلی پر سود تر از دیگر کالا ها می شود.

نگارش: ساناز یوسفی

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله بودجه ریزی را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.