ترازنامه چیست و چند نوع می باشد؟
ترازنامه یا بیلان یکی از مهم ترین گزارشات مالی است که وضعیت داریی، بدهی و سرمایه یه واحد تجاری را در تاریخ مشخصی نمایش می دهد. به توصیف دیگر با توجه به اینکه ترازنامه وضعیت مالی شرکت را در یک زمان معین نمایش می دهد می توان آن را مانند یک تصویر از وضعیت واحد تجاری نیز معرفی نمود.
ترازنامه را می توان به دو شکل زیر ارائه نمود:
همانگونه که اطلاع دارید شکل حساب، مطابق حرف T در زبان انگلیسی می باشد. در این روش، سرفصل های مربوط به دارایی ها در سمت راست ترازنامه و بدهی ها و حقوق صاحبان سهام در سمت چپ ترازنامه نمایش داده می شود.در این روش بیشتر بر روی معادله حسابداری تاکید می شود و باید جمع ارقام سمت راست ترازنامه با جمع اقلام سمت چپ ترازنامه برابر باشد. این نوع شکل ارائه ترازنامه، بر روی معادله حسابداری تأکید دارد. در صورت های مالی تهیه شده در ایران بیشتر از شکل حسابی برای ارائه ترازنامه استفاده می شود.
در این روش قسمت چپ ترازنامه یعنی حساب بدهی ها و حقوق صاحیان سهام در زیر سرفصل های دارایی آورده می شود.
? اقلام تشکیل دهنده ترازنامه:
هر ترازنامه ای فارغ از شکل گزارشی یا حسابی آن، باید شامل اطلاعات زیر باشد:
عنوان ترازنامه شامل سه سطر جداگانه به شکل زیر است:
• نام کامل واحد اقتصادی: که در ردیف اول عنوان نوشته می شود.
• نام گزارش یا صورت حساب مالی : نام این گزارش “ترازنامه” می باشد و در دومین سطر عنوان، ذکر می شود.
•تاریخ گزارش : در سطر سوم عنوان، تاریخ آخرین روزی که این گزارش نمایش می دهد، ذکر می شود. این مورد باید به تاریخ خاصی اشاره داشته باشد و نه به دوره زمانی خاصی. به عنوان مثال باید این قسمت به شکل یکی از تاریخ های زیر نوشته شود:
به تاریخ 29/12/1393 یا در تاریخ 29/12/1393
2- واحد اندازه گیری :
واحد اندازه گیری استفاده شده جهت ثبت رویدادهای مالی، باید در ترازنامه تهیه شده نمایش داده شود. این واحد در حال حاضر در ایران ریال می باشد و در کشورهای دیگر با توجه به واحد پولی آن کشور، واحد اندازه گیری متفاوت می باشد.
در این قسمت از ترازنامه مانده هر یک از حساب های مربوط به گروه دارایی، بدهی و حقوق صاحبان سهام نمایش داده می شود.
در صورتی که ترازنامه به شکل حساب تهیه شده باشد، در سمت راست آن ابتدا دارایی ها و در سمت چپ آن، در قسمت بالا، ابتدا بدهی ها و در زیر آن ها حقوق صاحبان سهام نمایش داده می شود.در صورتی که ترازنامه به شکل گزارش تهیه شده باشد ابتدا دارایی ها نمایش داده می شوند، بعد از آن حساب بدهی ها در زیر دارایی ها نمایش داده می شود و در نهایت حقوق صاحبان سهام در انواع ترازنامه حقوق صاحبان سهام آورده می شود.
نکته: در بخش دارایی ها ابتدا دارایی های جاری و سپس دارایی های بلند مدت ذکر می شود و در بخش بدهی ها نیز ابتدا بدهی های جاری و سپس بدهی های بلند مدت ذکر می گردد.
(جهت اطلاع درباره مفاهیم جاری و بلند مدت به مقاله “طبقه بندی دارایی ها و بدهی ها و تعریف آن ها” مراجعه نمایید).
پس از وارد کردن اطلاعات در ترازنامه باید جمع نهایی هر ستون نوشته شود. در نوشتن جمع نهایی باید موارد زیر رعایت شود:
1.در ترازنامه به شکل حساب، جمع دوطرف ترازنامه همیشه باید با هم مساوی می باشند
1.در ترارنامه به شکل گزارش باید جمع بدهی ها و حقوق صاحبان سهام با جمع دارایی ها برابر باشد.
5 مورد از مهم ترین فاکتور ها در ترازنامه شرکتها
سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار نیاز است که دانش اولیه برای خواندن صورتهای مالی شرکتها را داشته باشند تا به این ترتیب مطمئن شوند سرمایه‌شان را در یک سهام با ارزش سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
حتی داشتن دانش حسابداری نیز به ارزیابی و تحلیل سهام کمک می‌کند.
حسابداری، زبان کسب و کار است و بدون دانستن مبانی حسابداری، به سختی میتوان در سرمایه‌گذاری به سبک بنیادی به موفقیت چشم‌گیری رسید.
شاید بتوان گفت سرمایه‌گذاری بدون داشتن دانش حسابداری مانند مسافرت به منطقه‌ای نشناخته، بدون نقشه و مسیریاب است.
یکی از اساسی‌ترین صورتهای مالی نیز ترازنامه است و در این مقاله قصد داریم نکاتی را برای فهم بهتر ترازنامه شرکتها خدمت شما ارائه کنیم.
اگر شما همین الان در حساب و مدیریت مسائل مالی تبحر دارید و هزینه‌های خانواده‌تان را به خوبی مدیریت می‌کنید، به سادگی قادر خواهید بود با کمک حسابداری، ارزش واقعی سهام را نیز تخمین بزند.
اولین قدم: شکافتن ترازنامه
با نگاهی به ترازنامه، یک دید کلی در مورد وضعیت مالی شرکت بدست می‌آورید ولی برای روشن‌تر شدن وضعیت شرکت باید آنرا به اجزای کوچکتر تقسیم کنید. برای اینکار از فرمول زیر کمک بگیرید:
داراییها – بدهیها = ثروت خالص (حقوق صاحبان سهام)
در ادامه به شما توضیح می‌دهیم که از ترازنامه شرکتها چه اطلاعاتی می‌توانید دریافت کنید و چگونه با آن به وضعیت مالی یک شرکت پی ببرید.
برای شروع، به موارد زیر که در ترازنامه شرکت وجود دارد توجه کنید:
1 – مجموع داراییها
توجه کنید که آیا دارایی‌های امسال نسبت به سال قبل بیشتر شده است؟ اگر داراییها بیشتر نشده به دنبال دلیل آن باشید. آیا شرکت دست به فروش بخشی از دارایی‌هایش زده؟
آیا به دلیل اینکه توان وصول کردن حساب‌های دریافتنی را نداشته، آنها را در دسته مطالبات سوخت شده قرار داده و از ترازنامه حذف کرده است؟ این سوالاتی هستند که باید پاسخ‌شان را بیابید.
2 – دارایی‌های مالی
برخی از شرکتها در دارایی‌هایی مانند سهام، اوراق مشارکت و موارد مشابه سرمایه‌گذاری می‌کنند. با بررسی این داراییها، ببینید تصمیم‌شان تا چه درست بوده و ریسک و بازده این داراییها چقدر است.
3 – موجودی کالا
آیا انبار شرکت از موجودی کالا انباشته شده و نسبت به سال قبل افزایش داشته است؟
اگر میزان فروش نسبت به سال قبل رشد یا افت نداشته، اما موجودی کالا در انبارها افزایش یافته، شاید این نشانه خوبی نباشد و مشکلی در پیدا کردن بازار برای فروش وجود دارد.
4 – بدهی‌های شرکت
بدهی‌های شرکتها یکی از بزرگترین نقاط ضعف آنهاست که در ترازنامه خود را نشان می‌دهد. بررسی کنید که بدهی شرکت نسبت دوره‌های مالی قبل رشد داشته یا اینکه کاهش یافته است.
5 – حقوق صاحبان سهام
حقوق صاحبان سهام به عبارتی ثروت خالص شده است، هر آن‌چیزی است که پس از پرداخت بدهیها برای سهامداران شرکت باقی می‌ماند.
حقوق صاحبان سهام باید هر سال نسبت به سال قبل رشد کند، اگر چنین نبود، باید به دنبال دلیل آن باشید.
در جدول زیر یک ترازنامه فرضی و خلاصه‌شده را می‌توانید ببینید:
| داراییها | میلیون ریال | بدهیها | میلیون ریال |
| وجه نقد و موجودی کالا | 6000 | بدهی‌های کوتاه‌مدت | 2000 |
| تجهیزات و سایر داراییها | 8000 | سایر بدهیها | 3500 |
| مجموع بدهیها | 5500 | ||
| مجموع داراییها | 14000 | حقوق صاحبان سهام | 8500 |
با نگاهی به ترازنامه شرکت، میتوان پاسخ سوالات زیر را یافت.
شرکت چقدر دارایی دارد و مالک چه نوع دارایی‌هایی است؟ دارایی‌های شرکت میتواند دارایی مالی، مشهود یا نامشهود باشد.
در واقع هر چیزی که شرکت مالک آن است و ارزش مادی دارد و میتواند به پول نقد تبدیل شود دارایی است. وجه نقد، سهام، اوراق حقوق صاحبان سهام در انواع ترازنامه بهادار و حساب‌های دریافتنی از جمله دارایی‌های مالی هستند.
از طرف دیگر، دارایی‌های مشهود مواردی مانند زمین، ساختمان کارخانه و شرکت، تجهیزات و ماشین آلات و کالای موجود در انبار هستند.
دارایی‌های نامشهود نیز چیزهایی مانند مجوز فعالیت، برند و حق بهره‌برداری و چنین مواردی هستند.
شرکت چقدر بدهی دارد؟ هر نوع تعهدی که شرکت در قالب برگ خرید، بدهی کوتاه‌مدت یا بلندمدت ملزم است آن را پرداخت کند یک بدهی است.
ثروت خالص سهامداران یا حقوق صاحبان سهام چقدر است؟ با کم کردن بدهی‌های شرکت از دارایی‌های آن، حقوق صاحبان سهام بدست می‌آید.
محاسبهارزش دفتری سهم با حقوق صاحبان سهام انجام میشود.
بررسی وضعیت مالی شرکت در دوره‌های مختلف
ترازنامه آخرین دوره را با ترازنامه سال‌های قبل مقایسه کنید. این مقایسه باید شامل فاکتورهای مهمی که در همین مطلب ذکر شد باشد تا بتوانید پیشرفت یا عدم پیشرفت شرکت را تشخیص دهید.
به طور مثال می‌توانید حقوق صاحبان سهام شرکت را در چند سال اخیر بررسی کنید و ببینید کاهش داشته یا اینکه رشد کرده است؟ وضعیت بدهیها چگونه بوده؟ اندازه‌ها رشدها و افت‌ها را هم در نظر بگیرید.
سرمایه‌گذاری که قصد داشته باشد با بررسی صورتهای مالی یک سرمایه‌گذاری سودآور انجام دهد نباید این موارد را نادیده بگیرد.
با بررسی فاکتورهای فوق میتوان یک شرکت که دارای مشکلات احتمالی را تشخیص داد و تصمیم درست را گرفت.
علاوه بر فاکتورهایی که ذکر شد، برای قضاوت بهتر در مورد شرکتها، پاسخ این موارد را نیز بیابید:
- آیا دارایی‌های شرکت نسبت به سه ماه قبل، شش ماه قبل، یک سال و دو سال گذشته رشد داشته است؟
- همچنین موارد کلیدی ترازنامه نسبت به دوره‌های سه و شش ماهه و چند سال چه تغییری نشان می‌دهد؟
- بدهی‌های شرکت کاهش داشته یا افزایش؟ نرخ رشد بدهیها تندتر از دارایی‌هاست یا کندتر از داراییها؟
- حقوق صاحبان سهام در چه وضعیتی است؟ ثروت شرکت نسبت گذشته رشد داشته یا خیر؟
دیگر مقالات مفید سایت نوین ارقام:
برای مشاهده سایر مقالات موسسه نوین ارقام ماندگار اینجا کلیک کنید
اطلاعات تماس :
ایمیل : [email protected]
تلفن ثابت : ۵۵۴۳۴۱۸۰ – ۵۵۴۳۴۱۶۳
تلفن همراه : ۰۹۱۲۸۴۳۲۷۷۳
آدرس : تهران، نبش اتوبان نواب، خیابان محبوب مجاز شرقی، پلاک 261، طبقه اول، واحد 5
منظور از ترازنامه مالی شرکت چیست؟
منظور از ترازنامه مالی شرکت چیست؟
مقدمه
تعریف ترازنامه
در کتاب ها و اصطلاحات بانکداری و حاسبداری بسیار به واژهای دارایی، بدهی و سرمایه برخورد کرده اید و به منظور محاسبه صورت های مالی احتیاج به این واژگان داریم که در نتیجه ترازنامه مالی یک شرکت یا موسسه را محاسبه کنیم. ترازنامه معمولاً در پایان یک دوره مالی تهیه می‌گردد و منظور از محاسبه ترازنامه مالی یک شرکت این است که میزان دارایی های شرکت مد نظر را بدست بیاوریم. دارایی ها عبارت اند از: زمین، ساختمان، اثاثه، وجه نقد در صندوق و… که البته بدهی بدهکاران هم جز دارایی محسوب میشوند زیرا در آینده قرار است که به شرکت پرداخت شوند و پس جز دارایی های شرکت محسوب می شوند. میتوان گفت، ترازنامه یک صورت مالی است که تصویری لحظه‌ای و زنده از داراییها و دیون یک شرکت و میزان سرمایه‌گذاری سهامداران را به نمایش می‌گذارد و تحلیل اقلام ترازنامه کمک شایانی به مدیران، سرمایگذاران و سهامداران می کند. سهامداران می توانند با تحلیل ترازنامه شرکت های بورسی سهام ارزنده را تشخیص دهند.
تعریفی که ویکی پدیا از ترازنامه مالی ارائه داده است به شرح زیر است:
ترازنامه یا بیلان یک گزارش یا صورت مالی است که در آن ارتباط داراییها و بدهیها و سرمایه به ترتیبی گزارش میشود که برای صاحبان مؤسسه، بستانکاران و سایر اشخاص علاقه‌مند به امور مالی مؤسسه مفید حقوق صاحبان سهام در انواع ترازنامه باشد. ترازنامه به معادلهٔ حسابداری (یعنی: دارایی = بدهی + سرمایه) شباهت کامل دارد.
منظور از ترازنامه مالی شرکت ها چیست؟
نکته اولی که باید آن را بدانید این است که، ترازنامه در همه شرکت های ایرانی به یک شکل است بدین معنی که (دارایی سمت راست و بدهی و حقوق صاحبان سهام در سمت چپ) و به شکل T بزرگ می باشد. اصول و پایه ترازنامه بر پایه فرمول ” داراییها = بدهیها + حقوق صاحبان سهام” تشکیل شده است که همانطور در فوق ذکر شد هدف از ترازنامه بررسی و محاسبه دارایی یک شرکت است که تنوع بسیار زیادی از حیث نوع کسب و کار با یکدیگر دارند و همین امر سبب میشود که برخی از شرکت ها امور مالی و ترازنامه خود را برون سپاری کنند تا در اهداف دیگر و هسته های مهم تر کسب و کار خود تمرکز کنند اما این بدین معنا نیست که برای مدیران و سهامداران شرکت ترازنامه از اهمیت جدی برخوردار نباشد که باید گفت، بسیاری از شرکت ها برای امور مالی و ترازنامه خود از مشاوران مالی استفاده می کنند. یکی از مشکلات و ایراداتی که ترازنامه دارد این است که متاسفانه تورم در اعداد آن تأثیرگذار نیست و مبلغ دارایی ها به روز نیستند. در قسمت فوق اشاره ایی به ” دارایی ها”، “بدهی ها” و ” سرمایه” کردیم، حائز اهمیت است که بگوییم دارایی، بدهی و سرمایه از اقلام مهم ترازنامه هستند و باید هر یک را به صورت جداگانه توضیح دهیم تا راحت تر به سوال” منظور از ترازنامه مالی شرکت چیست؟” پاسخ دهیم.
یکی از موارد مهم در ترازنامه شرکت ها ارزش دفتری است. اعدادی که در ترازنامه مالی ثبت می شود با ارزش دفتری ثبت می شوند. ثبت با ارزش دفتری یعنی اگر یک ساختمان در سال 80 با قیمت 10 میلیون تومان خریداری شده باشد، همین ساختمان در سال 90 نیز به همان ارزش نشان داده می شود.
در زیر یک نمونه ترازنامه یک شرکت را ببینید:
اقلام ترازنامه شرکت های بورسی
شرکتها، ۴ صورت مالی اساسی دارند و هر یک برای استفاده کنندگان از آنها نقش خاص خود را دارند. ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان جامع، صورتهای مالی اساسی را تشکیل می دهند. صورت های مالی شرکت ها را می توان در سایت کدال مشاهده کرد. بنابراین ترازنامه یکی از صورت های مالی مهم شرکت هاست. اقلام ترازنامه را در ادامه خواهیم گفت.
1- دارایی در ترازنامه مالی شامل چه مواردی میشود؟
منظور از دارایی ها در ترازنامه چیست؟
همانطور که از اسم ” دارایی ” مشخص است باید اموال و دارایی های شرکت مد نظر را به ترتیب نقدینگی لیست کرد. منظور از نقدینگی که در پست های گذشته به طور کامل توضیح دادیم این است که بر اساس میزان سهولت تبدیل دارایی به پول نقد دارایی ها را لیست و فهرست بندی می کنیم و دارایی ها همیشه در سمت راست T قرار دارد. نکته ایی که باید به آن توجه داشته باشید این است که دارایی ها عموما به دو دسته تقسیم می شوند که عبارت اند از:
- دارایی جاری: به دارایی هایی گفته می شود که در بازه زمانی یک سال یا کمتر آن دارایی مذکور به پول نقد تبدیل می شود.
- دارایی ثابت/غیر جاری: منظور از دارایی غیر جاری این است که دارایی هایی که مدت زمان بیشتری صرف تبدیل آن دارایی به پول نقد میشود. (بیشتر از یک سال زمان میبرد)
تنها وجه تمایز دارایی ثابت و دارایی جاری ” زمان ” است. به منظور واضح تر شدن چیستی دارایی های جاری و غیر جاری در ذیل اطلاعات بیشتری را در اختیارتان می گذاریم.
تفاوت دارایی ثابت با دارایی جاری چیست؟
دارایی های جاری خود به انواع مختلفی تقسیم میشوند به طور مثال:
- پول نقد: این حالت از نقد ترین حالات ممکن است که میتواند به اشکال، اوراق خزانه، گواهی سپرده‌ی کوتاه مدت، و ارز احتیاطی باشد.
- اوراق بهادار قابل‌فروش: برای اوراق بهادار سهام مشتری وجود دارد که آماده خرید و پرداخت پول نقد است.
- حساب‌های قابل‌نقد: به بدهی های مشتریان گفته میشود که امکان دارد مشتریانی وجود داشته باشند که بدهی و دیون خود را پرداخت نکنند.
- موجودی مواد و کالا: به کالا هایی که به منظور فروش در بازار هستند و هزینه کم یا قیمت پایینی دارند گفته میشود.
- پیش پرداختها: مبالغی که پیش از این برای آنها هزینه شده است مثلا بیمه، قراردادهای تبلیغ یا اجاره.
دارایی های غیرجاری و طبقه بندی های مرتبط با آن
انواع دارایی های غیرجاری/ ثابت عبارت اند از:
سرمایه گذاری های بلندمدت: زمانی این اتفاق می افتد که سهام عمده یک شرکت را خریداری کرده باشید.
نکته ایی که وجود دارد این است که دارایی ها یک دسته بندی دیگری هم دارند که به مشهود و نامشهود تقسیم میشوند. بدین منظور که به دارایی هایی که قابل روست و مشاهده هستند مانند: زمین، ساختمان، پول نقد و… دارایی مشهود میگویند. اما به دارایی هایی که قابل رویت و مشاهده نیستند به عبارتی غیرفیزیکی هستند مانند: سرقفلی، حق امتیاز، مالکیت معنوی و… که نمیتوان آن ها را با چشم دید و لمس کرد دارایی نامشهود میگویند.
2- منظور از بدهی در ترازنامه چیست؟
منظور از بدهی در ترازنامه چیست؟
همانطور که دارایی انواع مختلفی دارد، بدهی هم به دسته بندی خاصی تقسیم می شود. دارایی ها در قسمت راست ترازنامه قرار داشتند و بدهی ها در سمت چپ ترازنامه و T قرار می گیرد. منظور از بدهی، طلب دیگران از شرکت است. انواع بدهی ها عبارت اند از: بدهی های جاری و بدهی های غیر جاری.
بدهی های جاری: به تعهداتی که شرکت انتظار دارد تا یکسال آتی تسویه شوند می گویند. بدهی های جاری به انواع مختلفی تقسیم میشوند که در ادامه مورد بررسی قرار می دهیم.
بدهی های غیر جاری: به آن نوع از تعهداتی می گویند که سررسید و انتظار شرکت مبنی بر این است که بیش از یکسال تا تسویه آنها باقی مانده است.
بدهی جاری:
پرداختنی های تجاری و غیرتجاری:
به بدهی های مواد اولیه و تجهیزات گفته می شود.
مالیات پرداختنی:
مالیات پرداختنی
پرداخت مالیات شرکت است که باید به سازمان مالیات بایت عملکرد و … پرداخت شود.
سود سهام پرداختنی:
در قسمت های گذشته در پست نسبت P/E اندکی درمورد DPS صحبت کردیم اما منظور از سود سهام پرداختنی سود سهامی (DPS) که در مجمع تقسیم و هنوز به حساب سهامداران واریز نگردیده است.
تسهیلات مالی دریافتی:
پیش دریافت ها:
به دریافت بیعانه از طرف مشتریان شرکت برای فروش کالا یا خدمات است.
منظور از ترازنامه مالی شرکت چیست؟
در قسمت فوق یک ترازنامه به شکل T کشیده شده است و اقلام یک ترازنامه که از دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام تشکیل شده است به نمایش گذاشته ایم تا برای فهم ساده تر موضوع کمکتان کند.
3. حقوق صاحبان سهام
حقوق صاحبان سهام مانند بدهی ها در قسمت سمت چپ ترازنامه که به شکل T است قرار می گیرد که بیانگر، حق و حقوق مالی سهامداران و صاحبان شرکت از دارایی های شرکت است. حقوق صاحبان سرمایه هم از انواع مختلفی تشکیل شده است که عبارت اند از:
سرمایه:
به منظور تاسیس یک شرکت احتیاج به سرمایه است که سرمایه لازم از طریق ماکین و سهامداران باید تامین شود که ارزش اسمی هر سهم(۱۰۰۰ریال) ضربدر تعداد سهام شرکت برابر با سرمایه شرکت ها می باشد.
اندوخته قانونی:
به منظور رسیدن مبلغ اندوخته قانونی حداقل به 10% مبلغ سرمایه، شرکت ها باید بر اساس قوانین و ظوابط 5% از سود خالص دوره خود را کنار بگذارند.
سود یا زیان انباشته:
به منظور محاسبه سود حقوق صاحبان سهام در انواع ترازنامه یا زیان انباشته باید سودهای خالص شرکت را با دوره های قبل جمع کرده و منهای سودهای تقسیم شده در مجامع عمومی عادی کرد.
امیدواریم با خواندن این متن به خوبی با مفهوم ترازنامه در شرکت های بورسی آشا شده باشید. همان طور که گفته شد ترازنامه یکی از صورت های مالی شرکت هاست که در سامانه کدال می توانید به ان دسترسی داشته باشید. با تحلیل ترازنامه می توان اطلاعات خوبی درباره سهام شرکت های بورسی به دست آورد و اقدام به خرید و یا فروش سهام این این شرکت ها نمود.
دیدگاه شما