در بازار منفی چه باید کرد؟

آیا در بازار منفی همچنان عرضه اولیه ها ادامه می یابد؟

در سناریوی نخست فعالان بازار سهام معتقدند در شرایط فعلی هر عاملی که موجب ورود پول تازه به بازار سرمایه شود شاخص‌های سهامی را دستخوش تغییر می‌کند.

به گزارش بورس تابناک، همزمان با موج ریزشی که در بازار سرمایه کشور به راه افتاده است، برخی صاحب‌نظران اقتصادی از ضرورت‌ افزایش عرضه اولیه سخن می‌گویند و در نقطه مقابل دیگر کارشناسان، عرضه اولیه با حجم‌های ناچیزی را که طی چند وقت اخیر به جامعه سهامداری کشور اختصاص پیدا کرده است، مناسب ارزیابی نمی‌کنند.

در سناریوی نخست فعالان بازار سهام معتقدند در شرایط فعلی هر عاملی که موجب ورود پول تازه به بازار سرمایه شود شاخص‌های سهامی را دستخوش تغییر می‌کند. با توجه به اینکه مکانیزم‌های قیمت‌گذاری از طریق بورس تهران و فرابورس ایران به گونه‌ای طراحی شده است که سهام با قیمت ارزنده به سرمایه‌گذاران تخصیص پیدا کند، بنابراین جامعه سهامداری از چنین عرضه‌هایی حتی با تعداد محدود استقبال خواهد کرد.

در همین حال سناریوی دیگری وجود دارد که کارشناسان بازار سرمایه تداوم عرضه اولیه را فارغ از جو معاملاتی فعلی به‌طور کلی مناسب نمی‌دانند. این افراد بر این باورند تعداد محدود سهامی که سرمایه‌گذاران دریافت می‌کنند تاثیر چشمگیری در پرتفوی آنها ایجاد نخواهد کرد.

همواره عرضه سهام شرکت‌های بزرگ با شناوری بالا مورد تاکید فعالان بازار سرمایه قرار دارد؛ اما با توجه به رفتار توده‌وار نوسهامداران و حجم سفارش‌های فروش، عرضه اولیه سهامی که نیازمند به نقدینگی بالاست، می‌تواند موجب خروج بیشتر نقدینگی از سایر سهم‌ها شود. بر این اساس تا زمانی که بازار به شرایط متعادل نرسد، احتمالا این مهم در دستور کار متولیان بورس قرار نگیرد.

عرضه‌ اولیه‌هایی که مفید نیست
حمیدرضا مهرآور، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید:‌ در حال حاضر تداوم عرضه‌های اولیه امری مناسب ارزیابی نمی‌َشود و جذابیتی برای بازار سرمایه نخواهد داشت.

به گفته او اختصاص ۱۰ یا ۸۰ عدد سهم به سهامداران را نمی‌توان عرضه اولیه نام‌گذاری کرد و در شرایط فعلی برای کلیت بورس کشور مفید نیست.

این تحلیلگر بازار سرمایه درخصوص اینکه چه مکانیزم‌هایی در راستای بهبود عرضه‌های اولیه باید پیاده‌سازی شود نیز گفت: باید حجم عرضه‌های اولیه به شدت افزایش پیدا کند.

از طرفی اگر حجم عرضه اولیه در ارقام پایین قرار دارد، این وظیفه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک محول شود و مردم از طریق این صندوق‌ها اقدام به خرید سهام کنند.به اعتقاد مهرآور، زمانی که به هر سهامدار ۵ عدد سهام عرضه اولیه اختصاص پیدا می‌کند، در صورتی که سهم ۱۰۰ تومانی با ۱۰ برابر افزایش قیمت هم مواجه شود نهایت این سهم به رقم یک هزار تومانی خواهد رسید. بر این اساس سرمایه‌گذاران انتظاری که از بازار سرمایه در بازار منفی چه باید کرد؟ در بازار منفی چه باید کرد؟ در حوزه عرضه اولیه دارند، محقق نخواهد شد.

این کارشناس بازار سرمایه معتقد است عرضه‌های بزرگ را با روش بوک‌بیلدینگ از طریق بورس تهران و فرابوس باید انجام داد.

او درباره شرایط بازار با توجه به حمایت‌هایی که در حال انجام است،‌ ابراز کرد:‌ حمایت مناسبی از بازار سرمایه در حال انجام است؛ اما سازمان بورس و اوراق بهادار باید اندازه فروش را کنترل کند.

بسیاری از افراد حقیقی با حجم‌های بالا عرضه‌کننده سهام هستند؛ اما در مقابل نقدینگی را از شرکت‌های کارگزاری خارج نمی‌کنند. به محض کاهش قیمت سهم این افراد سریعا وارد چرخه معاملاتی می‌شوند. در این میان افرادی که از چنین استراتژی معامله‌گری خبر ندارند؛ زیان هنگفت خواهند کرد.

مهرآور تاکید کرد:‌ بورس باید نظارت بیشتری روی عرضه‌ انجام دهد. هفته گذشته جریان معاملاتی در بازار منطقی نبود، در شرایط غیر عادی باید تصمیمات غیر عادی گرفت و سلسله اهرم‌های نظارتی را بیشتر کرد.

لزوم ورود شرکت‌های بزرگ
محمد نوربخش، کارشناس بازار سرمایه تداوم عرضه‌های اولیه را مناسب ارزیابی کرد و گفت:‌ عرضه‌های اولیه بیشتر ورود پول به همراه دارد تا خروج پول. خیلی از افرادی که اکنون وارد بورس شدند و اخیرا سرمایه خود را در این بازار افزایش داده‌اند غالبا از طریق عرضه اولیه با بورس آشنا شدند.

به گفته او، عرضه اولیه‌های جذاب می‌تواند در این روزهای بورس نقش قابل توجهی داشته باشد.

این تحلیلگر بازار سرمایه بر این باور است، در صورتی که شرکت‌های بزرگ با قیمتی جذاب مورد عرضه اولیه قرار بگیرند یقینا این عرضه عامل مهمی در راستای جذب نقدینگی به بازار سهام در نظر گرفته می‌شود.

ضرورت تغییر سیاست در عرضه اولیه
مهدی ساسانی تحلیلگر ضرورت تغییر سیاست در عرضه اولیه را امری مهم دانست و گفت:‌ عرضه‌های اولیه با تعداد محدود در بازار سهام مناسب ارزیابی نمی‌َشود. با توجه به اینکه استقبال سهامداران از عرضه اولیه طی چند وقت اخیر بی سابقه بوده است، باید بین چنین عرضه‌هایی فاصله زمانی ایجاد شود.

او خاطرنشان کرد: طبیعتا تعداد سهامی در بازار منفی چه باید کرد؟ که به سهامداران تخصیص داده می‌شود، در عرضه اولیه‌های جدید با کاهش چشمگیری همراه شده است. اکنون این عرضه‌ها فقط تعداد تراکنش‌ را افزایش داده است و بازدهی خاصی برای قشر سرمایه‌گذار ایجاد نمی‌کند. این کارشناس بازار سرمایه معتقد است عرضه اولیه به افزایش عمق بازار کمک قابل‌توجهی می‌کند؛ اما باید در زمان و نوع عرضه مدیریت بیشتری اعمال شود تا برای بازار سرمایه و سهامداران سودمند باشد. ساسانی می‌گوید: شرکت‌ها با سهم بیشتری حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد باید از ابتدا مورد عرضه قرار بگیرند در این حالت بازار می‌تواند رقم مناسبی را خریداری کند و طبیعتا موانع این‌چنینی نیز از سر راه عرضه اولیه رفع خواهد شد.

انگیزه سهامداران خرد
علی پروین، کارشناس بازار سرمایه نیز عنوان کرد: بازار سهام با فشار فروش سنگین مواجه است و عرضه‌های اولیه نیاز به ورود نقدینگی جدید دارد. از نگاه برخی از سرمایه‌گذاران عرضه‌های اولیه باعث فشار فروش مضاعف خواهد شد. در صورتی که سازمان بورس عرضه اولیه‌ شرکت‌های کوچک‌تر را در دستور کار خود قرار دهد یقینا پول‌های پارک‌شده وارد صفوف خرید می‌شود و در جریان این تکاپوی خرید، رنگ سبز روی تابلو نقش خواهد بست. به گفته او در صورت عرضه شرکت‌های بزرگ، فشار فروش بیشتری خواهیم داشت. با این حال عرضه اولیه‌های کوچک می‌تواند انگیزه در سهامداران خرد ایجاد کند. به اعتقاد این تحلیلگر بازار سرمایه، به‌دلیل اینکه بازار ریزشی است نمی‌توان با عرضه اولیه مخالفت کرد؛ چراکه این نوع از عرضه فشار روانی بخشی از سهامداران را کاهش می‌دهد.

ضریب بتا چیست؟ بررسی کاربرد ضریب بتا در بازار ارز دیجیتال

ضریب بتا (Beta Coefficient) یکی از ابزاری است که با استفاده از آن می‌توان میزان نوسانات یک ارز دیجیتال را محاسبه کرد و تصمیم درست‌تری در مورد سرمایه‌گذاری‌ها و نحوه مدیریت ریسک مالی گرفت. ضریب بتا اگر برای یک ارز دیجیتال بالاتر از عدد ۱ تعریف شود، یعنی ریسک سرمایه‌گذاری روی آن نسبت به کل بازار بیشتر است و بالعکس.

محاسبه این ضریب و استفاده از آن می‌تواند سرمایه‌گذاران را از افتادن در دام ریسک‌‎های شدید دور کند.

مفهوم ضریب بتا

بتا (β) ضریبی از نوسانات یا ریسک سیستماتیک اوراق بهادار یا ارزهای دیجیتال است. این ضریب معمولاً به‌عنوان یک ابزار مکمل برای مدیریت سرمایه در ارز دیجیتال و سایر بازارهای مالی در نظر گرفته می‌شود. این معیار مشخصاً در حوزه ارزهای دیجیتال، ریسک رمزارز مورد نظر را با کل بازار مقایسه می‌کند و معمولاً در بازار رمزارزها، نسبت به بیت کوین سنجیده می‌شود. برای مثال، اگر بتای یک ارز دیجیتال بالاتر از ۱.۰ باشد، باید آن را به‌عنوان یک دارایی دیجیتال با نوسان بالاتر از بیت کوین در نظر گرفت.

بتا همچنین در مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای یا CAPM هم مورد استفاده قرار می‌گیرد و رابطه بین ریسک سیستماتیک و بازده مورد انتظار را برای انواع دارایی‌ها ارائه می‌دهد. مدل قیمت‌گذاری CAPM معمولاً به‌عنوان روشی برای قیمت‌گذاری اوراق بهادار پرخطر و برای محاسبه ریسک و هزینه سرمایه آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. بتا در رابطه با مفاهیم ارزهای دیجیتال هم دارای همان کاربردهایی است که در بازار سهام دارد و می‌توان با رعایت همان شیوه‌ها ریسک دارایی‌های دیجیتال را محاسبه کرد.

ضریب β چگونه تعیین می‌شود؟

وقتی که از ضریب بتا برای یک ارز دیجیتال استفاده می‌شود، عملاً می‌توان نوسان قیمتی هر ارز را در مقام مقایسه با ریسک سیستماتیک کل بازار به‌دست آورد. از نظر آماری، شیب خط نوسانات را می‌‎توان از طریق رگرسیون نقاط و با استفاده از بتا به‌دست آورد. در نهایت، وقتی رگرسیون هر نقطه به‌دست می‌آید، می‌توان بازده یک ارز دیجیتال در برابر بازده کل بازار را به ازای هر نقطه تفسیر کرد. بتای هر ارز دیجیتال با توجه به محاسبه مقادیر زیر به‌دست خواهد آمد:

· Rm: بازده کل بازار

· Re: بازار یک ارز دیجیتال

· کوواریانس: نحوه تغییر در بازده یک ارز دیجیتال که به تغییر در بازده کل بازار بستگی دارد

· واریانس: تعریف اینکه داده‌های بازار تا چه اندازه از مقدار میانگین آن‌ها فاصله دارند

با در نظر گرفتن ضریب بتا می‌توان درک کرد که ارز دیجیتال در جهت درستی قرار گرفته است و آیا در موقعیت مناسبی برای سرمایه‌گذاری قرار دارد یا خیر. برای اینکه بتوان درک درستی از کارکرد بتا و جلوگیری از ضرر در معامله ارز دیجیتال داشت، باید مفهوم انواع ریسک‌های موجود در بازار را هم بررسی کنیم.

بررسی مفهوم ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک

متخصصین حوزه کنترل ریسک معاملات در بازار های مالی، ریسک غیر سیستماتیک را به‌عنوان «ریسک ویژه سهام» (stock specific risk) و ریسک سیستماتیک را به‌عنوان «ریسک عمومی بازار» (general market risk) توصیف می‌کنند. به‌عبارت ساده‌تر اگر فقط یک سهام یا یک ارز دیجیتال در سبد دارایی خود داشته باشیم، بازده آن سهام یا ارز دیجیتال ممکن است که در مقایسه با میانگین سود یا زیان کل بازار بسیار متفاوت باشد. میانگین سود یا زیان کل بازار که با شاخص‌هایی مثل S&P 500 اندازه‌گیری می‎شود، مبنای اصلی به‌دست آوردن ریسک‌های سیستماتیک و نهایتاً ضریب بتا است.

یکی از روش‌هایی که سرمایه‌گذاران با استفاده از آن قادر به کاهش دادن ریسک غیر سیستماتیک هستد، تنوع بخشیدن به سبد سهام یا دارایی‌های دیجیتالشان است. ریسک سیستماتیک هم ریسکی اساسی است که کل بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تغییرات بزرگ در متغیرهای کلان اقتصادی مثل نرخ بهره، تورم، تولید ناخالص داخلی یا تاثیر ارزهای خارجی از جمله مواردی هستند که بر بازار تاثیر می‌گذارند و نمی‌توان از آن‌ها اجتناب کرد. در نهایت این ضریب در بازار منفی چه باید کرد؟ در بازار منفی چه باید کرد؟ بتا است که ریسک سیستماتیک را با نوع غیر سیستماتیک آن و با در نظر گرفتن نرخ بازده هرکدام مرتبط می‌کند.

بحران مالی سال ۲۰۰۸ که سیستم بانکی ایالات متحده را مورد هدف قرار داد، نمونه‌ای برجسته و مثال‌زدنی از یک ریسک سیستماتیک است. در چنین شرایط سهمگینی، هیچ مقداری از تنوع دیگر نمی‌تواند مانع از دست رفتن ارزش سرمایه‌گذاران در پرتفوی سهامشان شود. ریسک سیستماتیک معمولاً به‌عنوان ریسک غیرقابل تنوع هم شناخته می‌شود.

نوع دیگری از ریسک‌های مرتبط با ضریب بتا، ریسک غیر سیستماتیک است که به‌عنوان ریسک متنوع هم شناخته می‌شود. برای مثال، اقدام خطرناک شرکت LL در سال ۲۰۱۵ از نمونه‌های بارز این نوع ریسک است. شرکت در بازار منفی چه باید کرد؟ LL محصولات چوبی خود را با مقادیر بسیار خطرناک فرمالدئید فروخته بود که در نهایت به یک رسوایی بسیار فضاحت‌بار منجر شد؛ چرا که این ریسک تنها مختص همین شرکت بود. ریسک غیر سیستماتیک را می‌توان تا حد قابل توجهی با ایجاد تنوع کاهش داد.

کاربرد ضریب بتا برای سرمایه‌گذاران

سرمایه‌گذاران معمولاً از بتا برای اندازه‌گیری میزان ریسکی که یک سهام به پرتفوی آن‌ها اضافه می‌کند، بهره می‌گیرند. بدیهی است که اگر ریسک بازار ناچیز باشد، ریسک خاصی هم وارد سبد پرتفوی نخواهد شد؛ البته این نکته را هم نباید از یاد برد که ریسک کم بازار باعث افزایش پتانسیل بازدهی سهام هم نمی‌شود. برای اطمینان از به‌کارگیری در بازار منفی چه باید کرد؟ معیار مناسب در جهت مقایسه سهام یا ارز دیجیتال، معمولاً شاخصی با عنوان R-squared را بررسی می‌کنند. شاخص R-squared یک ابزار برای اندازه‌گیری آماری است که درصد تحرکات تاریخی قیمت ارزهای دیجیتال یا سهام را نشان می‌هد.

برای درک بهتر این مسئله به سراغ مثالی می‌رویم که توسط رسانه Investopedia ارائه شده است. در این مثال، صندوق سرمایه‌گذاری در بورس یا همان ETF طلا مثل سهام طلای SPDR با نماد GLD با نحوه عملکرد شمش طلا ارتباط معناداری دارد. در چنین شرایطی، صندوق سرمایه‌گذاری طلا در رابطه با شاخص S&P 500 دارای ضریب بتا و مقدار R-squared کمتری است.

معرفی همه حالات ضریب بتا

بتا تنها به مقادیر بالای یک در بازار منفی چه باید کرد؟ و پایین یک محدود نمی‌شود و در حالت کلی، ۴ شکل متفاوت دارد. هرکدام از ۴ حالت بتا که پس از محاسبه به‌دست می‌آیند، دارای معنای خاصی هستند و با توجه به تفسیر آن‌ها باید برای خرید یا سرمایه‌گذاری ارزهای دیجیتال، سهام یا اوراق بهادار اقدام کرد. در ادامه به هر ۴ حالت اشاره خواهیم کرد.

بتا منفی و همبستگی معکوس

بعضی از سهام یا ارزهای دیجیتال دارای بتای منفی هستند. بتای -۱.۰ به این معناست که سهم یا ارز دیجیتال مورد نظر با معیار بازار، طبق قاعده ۱:۱ همبستگی معکوس دارند. به‌عبارت ساده‌تر، سهم یا ارز دیجیتالی که دارای بتای منفی است، می‌تواند به‌عنوان حالتی برعکس یا اصطلاحاً آیینه‌ای از روندهای معیار تعریف شود.

بتا کمتر از یک

زمانی که ضریب بتا کمتر از یک به‌دست بیاید، یعنی ریسک یا نوسان قیمتی یک ارز دیجیتال یا یک سهام از ریسک یا نوسان کل بازار کمتر است. اگر سهام یا ارز دیجیتالی که دارای بتای کمتر از یک است، در سبد سرمایه‌گذاری قرار بگیرد، ریسک کل دارایی‌ها کاهش خواهد یافت. معمولاً سهام اکثر شرکت‌های سودمند دارای بتای کمتر از یک هستند؛ چرا که آن‌ها همیشه تمایل دارند تا نسبت به نوسانات کل بازار، تحرکات کمتری داشته باشند.

بتا برابر با ۱ و همبستگی شدید

اگر سهام یا ارز دیجیتال دارای بتای ۱.۰ باشد، نشان‌دهنده آن است که نوسان قیمت آن به‌شدت با نوسانات بازار دارای همبستگی است. به‌عبارت دیگر، سهام یا ارز دیجیتال دارای ضریب بتا یک، دارای ریسک سیستماتیک است. با تمامی این اوصاف، محاسبه مولفه بتا نمی‌تواند باعث تشخیص ریسک‌های غیر سیستماتیک شود. ضمناً اضافه کردن سهام یا ارز دیجیتال دارای بتای یک به سبد دارایی‌ها هیچ تاثیری در افزایش ریسک ندارد؛ همچنین نباید انتظار بازدهی مازاد از پرتفوی را داشت.

ضریب بتا بیشتر از یک

اگر در حین محاسبات، اندازه بتا بیشتر از مقدار یک باشد، به این معناست که نوسان قیمتی اوراق بهادار یا ارز دیجیتال از نوسان کل بازار به‌صورت تئوریک دارای ثبات کمتری است. برای مثال، اگر بتای یک سهام یا ارز دیجیتال برابر با ۱.۷ باشد، از لحاظ تئوریک، اینطور تصور می‌شود که نوسان قیمتی آن حدوداً ۲۸.۳ درصد از نوسان بازار بیشتر است. سهام مربوط به شرکت‌های فناوری و سایر سازمان‌های اینچنینی تمایل دارند تا سهام داشته باشند که ضریب بتا آنها بیشتر از یک باشد. درست است که بتای بالای یک باعث افزایش ریسک در کل سبد دارایی‌ها می‌شود، اما احتمال این مسئله هم وجود دارد که بازده مورد انتظار افزایش یابد و سود قابل توجهی حاصل شود.

ضریب بتا، از تئوری تا واقعیت

تئوری مربوط به مولفه بتا همواره از دیدگاه آماری و توزیع نرمال به دنیای بازده سهام و ارز دیجیتال نگاه می‌کند. این در حالی است که بازارهای مالی در نقطه‌ای فراتر از مفاهیم آماری دچار تغییروتحول می‌شوند و تئوری بتا از این منظر کمی عقب مانده است. در دنیای واقعی معاملات، عامل بازده همیشه به‌صورت معمولی و نرمال توزیع نمی‌شود. در نتیجه، آنچه که بر اساس ضریب بتای محاسبه‌شده تفسیر می‌شود، در دنیای واقعی همیشه درست از آب در نمی‌آید.

در دنیای واقعی معاملات و بازارهای مالی، یک سهام یا ارز دیجیتال با بتای بسیار پایین می‌تواند نوسانات قیمتی کمتری داشته باشد و در عین حال در یک روند نزولی و بلندمدت هم قرار بگیرد. از جنبه علمی و آماری، سهام یا ارز دیجیتال با بتای پایین که روند نزولی قیمت را هم در پیش گرفته است، تاثیری در بهبود عملکرد سبد دارایی‌ها ندارد. با تمامی این اوصاف، اضافه کردن سهام یا ارز دیجیتال با روند نزولی و بتای پایین، فقط در یک حالت ریسک پرتفوی را کم می‌کند که سرمایه‌گذار، ریسک را با پارامترهای نوسان تعریف کند.

همچنین، یک سهام با مقدار ضریب بتا بالا که در جهت صعودی قیمت حرکت می‌کند، هم باعث افزایش ریسک پرتوی می‌شود و هم می‌تواند سودهایی را هم برای سبد سهام به ارمغان بیاورد. برجسته‌ترین نکته در مورد سرمایه‌گذاری این است که سرمایه‌گذار علاوه بر استفاده از ضریب بتا از عوامل فنی هم برای ارزیابی ارزش سهام یا ارز دیجیتال بهره بگیرد.

محدودیت‌های بتا

ضریب β اطلاعات کاربردی و مفیدی را برای ارزیابی یک سهام یا ارز دیجیتال در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌دهد، اما با این اوصاف، دارای محدودیت‌هایی هم است. بتا در تعیین ریسک‌های کوتاه‌مدت اوراق بهادار، سهام و مخصوصاً ارزهای دیجیتال، کاربرد بسیار زیادی دارد. سرمایه‌گذار می‌تواند برای محاسبه ریسک و تحلیل نوسانات قیمتی یک ارز دیجیتال یا سهام از بتا و تفاسیر آن بهره‌مند شود. اما وقتی که صحبت از ریسک‌های بلندمدت و داده‌های تاریخی می‌شود، دیگر نمی‌توان روی قابلیت‌های بتا حساب خاصی باز کرد و باید پیش‌بینی تحرکات قیمتی دارایی‌ها را با ابزار دیگری سنجید.

ضریب β یک ابزار همه‌کاره نیست!

بسیاری از کارشناسان حوزه‌های مالی و دنیای کریپتوکارنسی بر این باور هستند که بتا اطلاعات مفیدی را در مورد ریسک ارائه می‌دهد، اما به‌تنهایی قادر به پوشش این مسئله نیست. به‌عبارت ساده‌تر یک سرمایه‌گذار باید با استفاده از ابزارهای تحلیلی مختلف (مثل نسبت ریسک به ریوارد) بتواند ضریب بتا را به‌کار بگیرد. بتا تنها عملکرد گذشته یک سهام یا ارز دیجیتال، آن هم نسبت به شاخص‌های کلی بازار را در نظر می‌گیرد. همچنین با بتا نمی‌توان اصول فعالیت یک شرکت، پتانسیل درآمدی و رشد آن را در نظر گرفت.

آنچه که شما باید به‌عنوان یک سرمایه‌گذار در حوزه ارزهای دیجیتال در نظر داشته باشید، تسلط بر چندین شاخص و ابزار تحلیلی برای ارزیابی ریسک بالقوه و نوسانات قیمتی دارایی مورد نظر با اتکا به جنبه‌های فاندامنتال آن است. شما تا به حال در کدام بازارهای مالی از ضریب بتا استفاده کرده‌اید؟

روزهای منفی بازار بورس، فرصتی برای خرید سهام

تهران- ایرنا- یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه از روزهای منفی معاملات بورس می‌توان برای خرید سهام با نگاه بازدهی حدود ۴٠ درصدی تا پایان سال استفاده کرد، گفت: نگاه سهامداران برای سرمایه‌گذاری در بورس نباید کوتاه‌مدت باشد، بلکه بهتر است بازه زمانی چهار تا ۶ ماه را در نظر داشته باشند.

«پیمان حدادی» امروز (جمعه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا با اشاره به بازگشت نوسان منفی به معاملات بورس در چند وقت اخیر افزود: در اواخر فصل بهار و فصل تابستان زمینه ایجاد برخی از امیدواری‌ها در معاملات بورس فراهم شد که وجود چنین انتظارات مثبتی در بازار باعث رشد حدود ۴۰ درصدی شاخص بورس شد.

وی با بیان اینکه از ابتدا پیش‌بینی شده بود که از نیمه مردادماه، معاملات بورس تغییر مسیر دهد و وارد فاز استراحت شود، گفت: سهامداران پیگیر این موضوع بودند که انتظارات مثبت ایجاد شده تا چه میزان تبدیل به واقعیت می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه نمی‌توان چنین انتظاری را داشت که دولت طی یک ماه اقدامات اساسی و تاثیرگذاری را بر روی معاملات بازار سهام انجام دهد، اظهار داشت: با وجود اینکه برخی از مقامات دولتی در صحبت‌های خود مواردی به نفع بازار سرمایه مانند عدم افزایش نرخ بهره بانکی و حذف قیمت‌گذاری دستوری را مطرح کرده بودند، اما این موارد نمی‌تواند در کوتاه‌مدت بر روند معاملات این بازار تاثیرگذار باشد.

تاثیر منفی فروش اوراق بر معاملات بازار سهام

وی به فروش اوراق و تاثیر منفی آن بر معاملات بازار سهام تاکید کرد و افزود: روی آوردن به سمت فروش اوراق به لحاظ روانی با تاثیر منفی بر روند بازار همراه است؛ بنابراین یکی از عوامل تاثیرگذار بر نوسانات منفی اخیر بازار و جلوگیری از رشد شاخص بورس، فروش اوراق بود که منجر به کاهش شاخص بورس از محدوده یک میلیون و ۶٠٠ هزار واحد تا محدوده یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد شد.

حدادی خاطرنشان کرد: سهامداران نباید این موضوع را فراموش کنند که اصلاح ایجاد شده در بازار طبیعی بود اما بخشی از آن ناشی از فروش اوراق بود که این اقدام به نفع بازار سرمایه نیست.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: به غیر از فروش اوراق که می‌تواند منجر به تاثیر منفی بر روند بازار ایجاد شود، ریسک دیگری تهدیدکننده معاملات بازار نیست.

به گفته وی، برخی کاهش نرخ دلار را دیگر ریسک تهدیدکننده بازار عنوان می‌کنند، در حالی که بعید به نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت شاهد کاهش احتمالی قیمت ارز باشیم.

حدادی ادامه داد: مؤلفه‌های کلان اقتصادی نشان‌دهنده کاهش شدید قیمت ارز نیست زیرا با توجه به مذاکرات احتمالی برجام نمی‌توان در کوتاه‌مدت چندان شاهد کاهش قیمت ارز در بازار بود.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: قیمت‌ها در بازارهای جهانی پس از اصلاحی که تجربه کرده بودند به مرور شروع به رشد کردند و قیمت‌ها در فلزات اساسی مانند سرب، روی، آلومینیوم و نیز نفت و مشتقات نفتی در مرحله افزایش قرار گرفتند.

ریسکی معاملات بازار را تهدید نمی‌کند

وی با تاکید بر اینکه از دید بنیادی ریسکی تهدیدکننده معاملات بازار نیست، گفت: بررسی تولید و فروش شرکت ها در شهریور ماه معقول بود و انتظار بازار این است که صورت‌های مالی ۶ ماهه شرکت‌ها نیز به لحاظ سودآوری مثبت باشند.

حدادی خاطرنشان کرد: اکنون بازارهای موازی با بورس جزو ریسک‌های تهدیدکننده بازار هستند، تاکنون رشد قیمت‌هایی به صورت ماهانه در بازار مسکن، ارز و سکه رخ داده است که بازار سهام از چنین رشدی عقب مانده است و همچنین تاکنون شاهد اثر مثبت رشد قیمت ارز در معاملات بورس نبوده‌ایم.

این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: از درون بازار ریسکی تهدیدکننده معاملات این بازار نیست اما به هر حال ابهاماتی در خصوص تغییر سطح کلان سازمان بورس وجود دارد که آیا تغییری در سطح مدیریت سازمان بورس رخ می دهد یا خیر، این موضوع از جمله مسایلی است که سهامداران را دچار شک و تردید کرده است.

ارزیابی روند معاملات بورس تا پایان سال

وی روند معاملات بورس تا پایان سال را مورد ارزیابی قرار داد و گفت: این بازار تا پایان سال می‌تواند بیشترین بازدهی را نسبت به سایر بازارها در اختیار سهامداران قرار دهد اما این موضوع هم باید مدنظر سهامداران باشد که سرمایه‌گذاری در بورس می‌تواند با ریسک زیادی نسبت به سایر بازارها همراه باشد و نوسان های ایجاد شده نباید منجر به نگرانی سهامداران و فتارهای هیجانی آنها برای فروش سهام شود.

حدادی به سهامداران پیشنهاد کرد و گفت: نگاه سهامداران برای سرمایه‌گذاری در بورس نباید خیلی کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشد، بلکه بهتر است بازه زمانی چهار تا ۶ ماه را در نظر داشته باشند و براساس آن سهام بنیادی یا صنایع پیشرو را مدنظر سرمایه‌گذاری‌های خود قرار دهند و براساس آن سبد سرمایه گذاری خود را از سهامی که در چند وقت اخیر اصلاح خوبی داشتند، تشکیل دهند و از این طریق وارد بازار شوند.

این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: از روزهای منفی معاملات بورس می‌توان برای خرید سهام مثبت با نگاه بازدهی حدود ۴٠ درصدی تا پایان سال استفاده کرد.

به گزارش ایرنا، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات هفته‌ای که گذشت (چهارشنبه، هفتم مهرماه) با ۵۱ هزار افزایش نسبت به هفته قبل به عدد یک‌میلیون و ۴۳۷ هزار واحد رسید؛ براین اساس رشد شاخص کل در هفته جاری حدود ۳.۶ درصد بود.

اثر منفی ۳ عامل بر بازار سهام

مدیر عامل کارگزاری امین سهم گفت: به دلیل ادامه سیاست های پولی و بی توجهی به بازار سرمایه شاهد عدم ورود نقدینگی جدید به بازار سهام هستیم.

به گزارش صدای در بازار منفی چه باید کرد؟ بورس، روند معاملات بازار سهام و بی توجهی سیاست‌گذاران به ادامه دار شدن رکود ۲.۵ ساله بازار، شرایط سختی را پیش روی سهامداران شرکت های بورسی به خصوص سهامداران وفاداری که طی ماه های گذشته به امید بازگشت روند صعودی در بازار ماندند اما برخلاف وعده ها، اگر در بازار دیگری سرمایه گذاری می کردند امروز قطعا شرایط بهتری داشتند.

امیر سیدی، مدیرعامل کارگزاری امین سهم در گفت و گو با پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا) سیاست گذاری کلان در بازار پول و نیز تصمیم های وزارت صمت در زمینه قیمت گذاری ها و سیاست های دولت در حامل های انرژی را از جمله عوامل در بازار منفی چه باید کرد؟ اثرگذار در رکورد بورس عنوان می کند و می گوید: در وضعیت فعلی مشکل اصلی بازار سرمایه، سیاست گذاری کلان در بازار پول است که برخلاف وعده ها شاهد رویدادهای دیگری هستیم. همچنین وزارت صمت در زمینه قیمت گذاری ها طی ماه های گذشته کماکان بر صنایع فشار می آورد و سیاست های دولت در حوزه حامل های انرژی نیز فاکتور دیگر در جهت کسادی بازار سهام است.

او افزود: مهمترین نکته، مربوط به بخش سیاست پولی است که باعث شده حجم معاملات به شدت کاهش یابد و دیگر شاهد وجود نقدینگی در بازار نباشیم.

به گفته سیدی، این مساله بیش از دیگر مسایل شرایط بازار سهام را سخت کرده است، بانک مرکزی هم چندین بار وعده کاهش نرخ سود بانکی به ۲۰ درصد را داد اما بیشتر از دو هفته بر روی وعده ای که داده بود ایستادگی نکرد و به صورت خاموش سیاست خود را به حالت اولیه بازگرداند.

مدیرعامل کارگزاری امین سهم اظهار داشت: با اینکه بانک مرکزی اعلام کرده بود که در حال برخورد با نرخ سود بالا است اما اگر سری به بانک ها حتی بانک های دولتی بزنید، آن ها پیشنهاد نرخ سود سپرده بالا را به مشتریان خود می دهد که این اقدام قطعا بدون هماهنگی بانک مرکزی امکان پذیر نیست.

او ادامه داد: از سوی دیگر اکنون در بازار کامودیتی ها تحت تاثیر برخی از سیاست گذاری های فدرال رزرو شاهد کاهش قیمت در محصولاتی مانند فلزات اساسی بوده ایم که این موضوع نیز در روند بازار تاثیر گذاشته است.

سیدی در پایان گفت: باید طبقه بندی کرد که وجود چه مشکلات اساسی باعث شده است بازار سهام به این حال در آید و به صورت جدی در جهت احیای بازار و رفع موانع فعلی قدم برداشت.

بیم و امید در بازار سرمایه

بورس پس از هفته‌ها ریزش دوباره به مدار صعود برگشته است. سازمان بورس چندی پیش برای آنکه سد خروج بی‌وقفه سرمایه از تالار سعادت‌آباد شود، بسته‌ای ۱۰ بندی برای حمایت از سهامداران تدارک دید که همین مسئله موجب صعودی‌شدن شاخص کل شد اما با وجود این، همچنان خروج سرمایه از بازار ادامه دارد و کارشناسان بورس می‌گویند که بازگرداندن اعتماد سهامداران بسیار دشوار شده است.

شرق: بورس پس از هفته‌ها ریزش دوباره به مدار صعود برگشته است. سازمان بورس چندی پیش برای آنکه سد خروج بی‌وقفه سرمایه از تالار سعادت‌آباد شود، بسته‌ای ۱۰ بندی برای حمایت از سهامداران تدارک دید که همین مسئله موجب صعودی‌شدن شاخص کل شد اما با وجود این، همچنان خروج سرمایه از بازار ادامه دارد و کارشناسان بورس می‌گویند که بازگرداندن اعتماد سهامداران بسیار دشوار شده است.

بورس ایران آبان ماه را مطابق روزهای پیش از آن نزولی شروع کرد و در پایان هفته اول این ماه با ریزش ۲۶ هزار واحدی سهام‌داران را شوکه کرد. در هفته اول آبان شاخص کل بورس از ارتفاع یک میلیون و ۳۱۰ هزار واحد به زیر کشیده شد و تا یک میلیون و ۲۴۱ هزار واحد سقوط کرد و افت ۵.۲ درصدی را به ثبت رساند.

سقوط بورس و تشدید خروج نقدینگی از بازار سرمایه دولت را وارد عمل کرد تا با حمایت‌های قابل توجه از بورس مانع از خروج بیشتر نقدینگی از تالار سعادت‌آباد شود. در هفتم آبان امسال و پس از ریزش مکرر شاخص‌های بازار سهام، سازمان بورس اعلام کرد که یک بسته ۱۰ بندی برای حمایت از سهام‌داران آماده کرده که مصوباتی از جمله بیمه‌شدن اصل و سود سهام‌داران در یک سال آینده در نظر گرفته است تا سد خروج نقدینگی از بازار شود.

بر مبنای این بسته حمایتی، سهام حاضر در پورتفوی اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای هر نفر و از طریق انتشار عمومی اوراق تبعی و خرید توسط سرمایه‌گذاران بیمه می‌شود.

سررسید اعمال این اوراق یک‌ساله بوده و مبلغ تعهد خرید ۲۰ درصد بالاتر از ارزش ترکیب سبد افراد در آخرین روز معاملاتی چهار‌شنبه‌ چهارم آبان ۱۴۰۱ است‌.همچنین اوراق اختیار تبعی فروش روی سهام موجود در صندوق‌های درآمد ثابت تا سقف ۴۰ هزار میلیارد تومان منتشر می‌شود که اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره را تضمین می‌کند. همچنین تزریق منابع جدید توسط صندوق‌های حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه، واریز نقدینگی به صندوق تثبیت به مبلغ حدود پنج هزار میلیارد تومان و نظارت بر فعالیت حقوقی‌ها و حمایت آنها از سهام‌داران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات بازار از در بازار منفی چه باید کرد؟ جمله بندهای دیگری است که در این بسته حمایتی در نظر گرفته شده است.

به جز این، به اقدامات حمایتی دیگری از جمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی، مدیریت نرخ سود بانکی، افزایش سپرده‌گذاری مستقیم سازمان بورس نزد صندوق تثبیت، محدودکردن بخش فروش بازارگردان‌ها و توقف پذیره‌نویسی اوراق بهادار و عرضه‌های اولیه تا زمان بازگشت ثبات به بازار سرمایه از دیگر مواردی است که در بسته حمایتی سازمان بورس به آن اشاره شده است.

این بسته حمایتی سرانجام توانست هفته گذشته بازار سرمایه را به مدار صعود برگرداند و با وجود آنکه توانست شاخص کل را تا کانال یک میلیون و ۲۸۳ هزار واحد بالا بکشد اما باز هم خروج سرمایه از تالار سعادت‌آباد ادامه داشت. به طوری که هفته پیش حدود هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه ایران خارج شد.

با شروع هفته سوم آبان‌ماه صعود شاخص بورس ادامه‌دار شد و دیروز شاخص کل بورس تهران با ۱۶ هزار و ۳۵۱ واحد افزایش، در ارتفاع یک میلیون و ۳۴۴ هزار واحدی قرار گرفت.

با این حال سهام‌داران مارگزیده! همچنان به آینده بورس با دیده تردید نگاه می‌کنند. در این زمینه کارشناسان بازار سرمایه می‌گویند که صعودی‌شدن دوباره بورس خودجوش نبوده و به واسطه حمایت‌های قابل توجه سازمان بورس بوده است. آنها می‌گویند که این حمایت‌ها تنها به عنوان یک جرقه و محرک کوتاه‌مدت عمل می‌کند و در صورتی که شاهد بازگشت نقدینگی و افزایش تقاضا به بورس نباشیم، احتمالا اثر این حمایت‌ها به زودی از بین خواهد رفت و دوباره بورس به روند نزولی برمی‌گردد.

سهام‌داران همچنان بی‌اعتماد هستند

مصطفی صفاری، تحلیلگر بازار سرمایه درباره چشم‌انداز بورس و تداوم روند صعودی آن به «شرق» می‌گوید که تداوم صعود بورس به چند عامل بستگی دارد؛ اول اینکه باید دید دولت در بودجه‌ای که آذر ماه به مجلس می‌برد، چقدر فشار بر منابع شرکت‌های دولتی و صندوق‌های بازنشستگی تحمیل کرده است؟ دوم اینکه وضعیت نرخ بهره بانکی چه می‌شود و دولت برای آن چه تصمیمی می‌گیرد؟ و سوم وضعیت بازار طلا و ارز و آینده آن چگونه خواهد بود؟ اینکه دولت می‌تواند این بازارها را مهار کند و جذابیت را به بورس برگرداند یا نه؟!

این کارشناس تأکید می‌کند که فعلا به نظر نمی‌رسد اعتماد سهام‌داران به بازار سرمایه برگشته باشد و حتی دیروز هم با وجود صعود ۱۶ هزار واحدی شاخص کل بورس، خروج سرمایه ادامه داشته است.

چشم‌انداز بازار مثبت است

حمید پهلوان، دیگر کارشناس بازار سرمایه هم به وب‌سایت فردای اقتصاد گفته است که بسیاری از نمادهای بازار در سطح ارزنده‌ای قرار دارند و با توجه به دو محرک بازگشت بازارهای جهانی به مدار صعود و افزایش قیمت دلار چشم‌انداز مثبتی در انتظار بورس تهران است.

این کارشناس می‌گوید: همچنان نگرانی‌هایی درباره بازار سرمایه وجود دارد و همین موضوع مانع و ابهام بزرگی در تداوم روند صعودی فعلی بورس تهران است. قیمت‌گذاری دستوری مهم‌ترین موضوعی است که چشم‌انداز بازار سهام را تحت تأثیر منفی قرار داده است؛ هرچند قول‌هایی از سوی سیاست‌گذار اقتصادی برای رفع این موانع مهم داده شده اما تاکنون، با مشاهده اقدامات عملی در بازار منفی چه باید کرد؟ از سوی سرمایه‌گذاران، جسارت کافی در سمت تقاضا ایجاد نخواهد شد.

او تأکید می‌کند: از موارد دیگری که بر بازار سرمایه سایه افکنده ابهامات در مباحث سیاسی و اجتماعی و برجام از یک سو و سیاست‌های مبهم بانک مرکزی در قبال نرخ بهره از سوی دیگر است؛ البته نباید از افزایش اختلاف دلار نیما و آزاد به عنوان عامل مهم در واکنش بورس به افزایش نرخ دلار چشم‌پوشی کرد و کاهش نرخ دلار فردوسی با توجه به شرایط حاکم بر جامعه دور از انتظار است. با افزایش شکاف قیمتی دلار نیما و دلار فردوسی، مسئله ارز ۴۲۰۰ تومانی در بازار سهام تکرار خواهد شد چراکه در این صورت هزینه‌ شرکت‌های بورسی با نرخ دلار آزاد افزایشی بوده اما درآمدها براساس دلار نیما خواهد بود که نتیجه‌ای جز تحت فشار قرارگرفتن سودآوری صنایع نخواهد داشت.

سهام‌داران احتیاط کنند

معین شفیعی، دیگر کارشناس بازار سرمایه هم به ایرنا گفته که با توجه به اینکه اکنون قیمت سهام در بازار به نقطه ارزندگی رسیده است، به نظر می‌رسد ترجیح عمده سرمایه‌گذارانی که بین سرمایه‌گذاری در سهام، بانک و اوراق درآمد ثابت مانده‌اند، خرید سهام باشد.

او بسته حمایتی ۱۰ بندی را اقدام مثبتی ارزیابی کرده و گفته است که مهم‌ترین بند این بسته حمایتی، بیمه سبد سهام پرتفوی ۱۰۰ میلیونی سرمایه‌گذاران با تضمین سود ۲۰ درصدی توسط دولت است.

او توضیح داده است: در حال حاضر برای سرمایه‌گذاران خرد با توجه به تضمین سود ۲۰ درصدی در بازار سهام، دو راه وجود دارد، در ابتدا باید یا سرمایه‌های خود را بدون ریسک در سپرده‌های بانک یا اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کنند یا اینکه سهام بخرند و آن را بیمه کنند که با توجه به ارزندگی سهام بسیاری از شرکت‌ها در پی کاهش‌های اخیر، به نظر می‌رسد ترجیح عمده سرمایه‌گذاران، خرید سهام و سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه باشد.

با تمام این اوصاف اغلب کارشناسان بازار سرمایه توصیه می‌کنند که سهام‌داران همچنان برای معاملات خود احتیاط به خرج دهند، چراکه بازگشت بازار سهام به روند صعودی تنها با حمایت ممکن نیست و مسئله اصلی این روزهای بورس کمبود نقدینگی است. به بیان دیگر،‌ تشدید ریسک‌های سیستماتیک بازار سهام به حدی رسیده است که فعلا پول وارد بورس نمی‌شود؛ بنابراین به نظر می‌رسد تا زمانی که اعتماد نسبی به بورس برنگردد، نباید انتظار داشت که بازار سهام این روند صعودی را در هفته‌های آینده ادامه دهد.