سرمایهگذاران با افق زمانی طولانیتر معمولاً میتوانند در برابر نوسانات بازار مقاومت کنند. اما اگر باید زودتر از سرمایهگذاری استفاده کرده و سپس خارج شوید، ممکن است لازم باشد تخصیص دارایی محافظهکارانهتری را در نظر بگیرید.
7 مزیت افزایش دامنه نوسان بر معاملات بورس/ رشد عمق بازار سرمایه راهکار حذف محدودیت ها در بازار
افزایش محدوده دامنه نوسان در کنار مزایای متعدد خود نیازمند تقویت بازارگردانی است، تقویت بازارگردانی می تواند در شرایط هیجانی بازار وارد مدار شده و از انحراف شدید روند با ثبات سهم ها جلوگیری کند.
- به گزارش سایت قطره و به نقل ازخبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، دامنه پلکانی برای برخی نمادها در حال افزایش است.
در هفته های گذشته دامنه نوسان بازار اول بورس و فرابورس برای برخی نمادها از 6 درصد به 7 درصد افزایش یافته و طبق مصوبه قرار است تا پایان سال این محدودیت به 10 درصد برسد.
بسیاری از کارشناسان معتقدند افزایش این عامل مؤثر می تواند فرایند مثبتی را در معاملات سهام ایجاد کند و امید می رود که این تصمیم در نهایت به ورود نقدینگی و افزایش عمق بازار منجر شود.
بورس این روزها به شدت نیازمند تعمیق یافتن است و کمبود عمق بازار مشکل اصلی حال حاضر بازار سهام است.
* تأثیر افزایش دامنه نوسان بر معاملات بورس و کلیت بازار سرمایه افزایش پلکانی دامنه نوسان می تواند تاثیر مثبتی بر روی روند معاملات بازار سرمایه بگذارد.
اما شرط اصلی برای افزایش این تاثیرگذاری، ورود تغییر دامنه نوسان به بقیه بازارهای بورس است.
در حال حاضر فقط در تابلوی اول بورس و فرابورس این افزایش رخ داده و اگر افزایش دامنه نوسان به تابلوی دوم بورس و فرابورس برسد، احتمالا بازار واکنش منطقی نشان ده
7 مزیت افزایش دامنه نوسان بر معاملات بورس/ رشد عمق بازار سرمایه راهکار حذف محدودیت ها در بازار
همه حقوق این سایت برای قطره محفوظ است. قطره مسئولیتی در قبال محتوای مطالب ندارد.
تمامی خدمات این سایت، حسب مورد دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوطه می باشند و فعالیت های این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است.
بازارگردان (Market Maker) کیست و بازارگردانی چیست؟
هر فردی که با معاملات و نحوه خرید و فروش در بورس آشنا باشد، اصطلاحاتی مانند خریداران، فروشندگان و معاملهکنندگان را شنیده و در مورد آنها آشنایی کامل دارد. اما مفهوم دیگری به نام بازارگردان وجود دارد که با وجود اهمیت در بازار، کمتر به آنها توجه شده است. اگر به دنبال فعالیت موفق در بازار بورس و سهام هستید، لازم است بدانید چه کسانی بازارهای مالی را اداره میکنند و چه وظایفی دارند. بنابراین ما در این مطلب اطلاعاتی را در مورد بازارگردان و بازارگردانی با شما به اشتراک خواهیم گذاشت.
بازارگردان (Market Maker) کیست؟
بازارگردان و یا بازارساز به طور کلی شامل بانکها یا موسسات مالی بزرگ است. این موسسات با تزریق نقدینگی به بازار موجب ادامه فعالیت آن میشوند. به عبارت سادهتر، آنها این اطمینان را ایجاد میکنند که داراییهای مالی قابلیت تبدیل به پول قابل استفاده را دارند. اگر سرمایهگذاران قصد فروش سهم خود را داشته باشند، این افراد آن را خواهند خرید و به افرادی که قصد خرید داشته باشند، سهام میفروشند. البته بازارگردانی نه تنها در بازار سهام، بلکه در مبادله ارز نیز متداول است.
از نظر تئوری، همه افراد میتوانند بازار ایجاد کنند. اما در واقع اندازه سرمایهگذاریهای مورد نیاز، یک محدودیت بزرگ است. یعنی شما برای داشتن امکان خرید یا فروش، به سرمایه کلانی نیاز خواهید داشت. بنابراین هر فردی به عنوان یک سرمایهگذار فعال در بازار سرمایه، باید از نکاتی که در مورد عملکرد بازارگردانان وجود دارد اطلاع داشته باشد.
بازارگردانی چیست؟
همانگونه که گفتیم، بازارگردان یک معاملهگر است و وظیفه اصلی او ایجاد نقدینگی در بازار، از طریق خرید و فروش اوراق بهادار میباشد. آنها همیشه آماده هستند که در بازار و با قیمت عمومی، به خرید و فروش اقدام کنند. معمولا بازارگردان یک کارگزاری، بانک یا موسسه بزرگ است. ولی گاهی افراد هم قادر به انجام این کار هستند.
در واقع بازارگردانان هستند که بازار را ایجاد میکنند. چون آنها اوراق بهادار را در دسترس سایر معاملهگران قرار میدهند تا فرایند خرید و فروش انجام گیرد. در نهایت هم، میزان نقدینگی در بازار افزایش مییابد. مهمتر اینکه، این اقدام باعث میشود معاملات بدون مشکل انجام شوند. بدون وجود بازارگردانان، بازار در بیشتر موارد نقدینگی نخواهد داشت و بنابراین انجام معاملات دشوار خواهد شد.
مثلا زمانی که بخواهید یک سهم خاص را به فروش برسانید، بازارگردان آن را با قیمت پیشنهادی از شما خریداری کرده، سپس با قیمت دلخواه به خریداران میفروشد. بازارگردانان قادر هستند اوراق بهادار خریداری شده را در بورس خود به شرکتهای دلال و فروشنده هم بفروشند. نکته قابل توجه این است که وقتی سازندگان بازار، اوراق بهادار بخرند، همیشه خریدار را بلافاصله در صف قرار نخواهند داد.
بازارگردانی چه اهمیتی دارد؟
بازارگردانان این اطمینان را برای سرمایهگذاران ایجاد میکنند که بازار همیشه نقدینگی خود را حفظ کند و معاملات به آسانی انجام گردد. به علاوه، آنها ایجاد کنندهی بازار هستند. یعنی مطابق با قیمت عمومی به خرید و فروش اقدام میکنند.
به علاوه، بازارگردانان در تنظیم قیمت اوراق بهادار دارای ارزش بیش از حد، نیز موثر هستند. به دلیل اینکه آنها میزان اوراق بهادار را در بازار کنترل میکنند، قادر هستند با بالا بردن قیمت یک سهم کم ارزش یا پایین بردن قیمت اوراق بهادار، به بازار کمک کنند. در واقع، چون آنها کنترل کنندهی میزان سهام در بازار هستند، قادر به تنظیم قیمتها بر اساس موجودی نیز هستند و این کار در تنظیم بازار تاثیر زیادی دارد.
بازارگردانان چگونه سود کسب میکنند؟
زمانیکه بازارگردان اقدام به خریداری یک سهام میکند، خرید را با قیمت پیشنهادی انجام میدهد. برای فروش اوراق بهادار هم، قیمت پیشنهادی خود را ارائه میدهند. به اختلاف میان این قیمتها، اسپرد گفته میشود و سود کارگزاران از همین اختلاف قیمت است. به علاوه آنها برای ایجاد نقدینگی برای مشتریانشان هم کمیسیون دریافت میکنند.
چه عواملی بر بازارگردانی موثر است؟
عوامل تأثیرگذار بر بازارگردانی به سه بخش تقسیم میشوند که موارد زیر را شامل میشود.
1. عمق بازار
مطابق با قانون علم اقتصاد، بازار در صورتی دارای عمق است که منحنی عرضه و تقاضا در بازار مالی، حول قیمت دارایی کششپذیر و پیوسته باشند. یعنی، اگر سفارشهای خرید و فروش در قیمتهای بالاتر و یا پایینتر از قیمت تعادلی از سوی سرمایهگذاران، به صورت دایمی و پیوسته ارسال شود، نشان دهندهی عمق بازار است. متاسفانه در بازار ایران، پس از هر صعود و یا هر نزول قیمتی، صف خرید و یا فروش ایجاد شده و از شکلگیری عمق بازار جلوگیری میشود.
2. عرض بازار
هنگامی که تعداد خریداران و فروشندگان در قیمت تعادلی یعنی قیمت ذاتی سهم زیاد باشد، میزان عرض بازار را نشان میدهد. در واقع، عرض بازار را وجود جریان مستمر در معاملات سهام تعیین میکند. بازاری دارای چنین ویژگی، نقدشوندگی بالایی دارد و به همین دلیل، بازارسازان تمایل دارند حتی با کسب سود کم، هم در این بازارها فعالیت کنند.
3. نسبت سرمایهگذاران اطلاعاتمحور به سرمایهگذاران نقدمحور
سرمایهگذاران نقدمحور، با ورود سرمایه اضافی به بازار، موجب افزایش نقدینگی میشوند. اما سرمایهگذاران اطلاعاتمحور، برمبنای اطلاعاتشان از یک سهم خاص، به ارزیابی اوراق بهادار و معامله اقدام میکنند. بنابراین ممکن است در برخی مواقع سرمایهگذاران برمبنای اطلاعات نادرست، سفارشات نامتعادل در بازار ایجاد کنند. وجود همین عدم تعادل در بازار، ضرورت فعالیت بازارسازان را افزایش داده و به کسب سود بیشتر برای آنان منجر میگردد.
بازارگردان موفق چه ویژگیهایی دارد؟
یکی از نکات قابل توجه در این مبحث این است که هر بازارگردانی موفق نیست. در واقع آنها برای رسیدن به هدفشان باید ویژگیهایی را در عملکردشان قرار دهند که شامل موارد زیر میباشد.
1. تداوم قیمت
یک بازارگردان باید قادر به ارائه توانایی و تمایل خود برای ایجاد قیمت در طیف گستردهای از اندازهها باشد، حتی با وجود نوسانات قابل توجهی که با آن روبه رو است. بنابراین یکی از وظایف مهم آنان تعهد سرمایه و تنوع در کانالهای توزیع خواهد بود. در صورت عدم رعایت قانون تداوم قیمت، بازارگردانان متحمل زیان میشوند.
2. تداوم تجارت
بازارگردانان باید در بازار حضور مستمر داشته باشند و معاملات را به انجام برسانند. هر زمان که یک دارایی برای خرید یا فروش ارائه میشود، باید طرف دیگر معامله موجود باشد. یعنی باید معاملات در زمان واقعی به مشتریان ارائه شود.
3. انعطافپذیری و پوشش
بازارسازان خدمات خود را با ارائه انعطافپذیری در زمینههای مختلف افزایش میدهند. برای مثال، آنها میتوانند شرایطی مانند تاریخ تسویه غیر استاندارد یا فرصت تسویه در چندین ارز را ارائه دهند. همچنین، بازارگردان باید قادر به پوشش طیف وسیعی از ابزارها برای مشتریانشان باشند. چنین خدماتی تعهد بازارگردان به جلب رضایت مشتری را نشان میدهد.
سخن نهایی
بازارگردان نقش بسیار مهمی در بازارهای مالی ایفا میکند. بدون آنها، بازار تقریبا فاقد نقدشوندگی خواهد بود و سایر معاملات نیز تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. به دلیل فعالیت بازارسازان، از تشکیل صفهای طولانی برای خرید و فروش جلوگیری شده و نقدشوندگی در بازار حفظ میگردد. بنابراین از ایجاد نوسانات شدید در قیمت سهام جلوگیری خواهد شد.
نمودار عمق بازار چیست؟ بررسی و معرفی کاربرد Market Depth
نمودار عمق بازار چیست؟ بررسی و معرفی کاربرد Market Depth
- shahverdi , دیوار خرید, دیوار فروش, کاربرد نمودار عمق بازار, نحوه خواندن اوردر بوک در عمق بازار, نحوه خواندن نمودار عمق بازار, نمودار عمق بازار در صرافیهای مختلف, وضعیت سفارشات استاپ لیمیت (Stop limit) در نمودار عمق بازار
در دنیای بازارهای مالی، متدها، شیوهها و ابزارهای گوناگونی برای تحلیل وجود دارد که بالا بردن دانش و آگاهی برای هریک از آنها میتواند هنگام انجام معاملات به سرمایهگذاران و تریدرها کمک زیادی کند. بنابراین داشتن دانش کلی در مورد اصطلاحات و ابزارهای کریپتوکارنسی احتمال ریسکهای کلان را کاهش داده و از طرفی هم به تریدرها کمک میکند تا معاملات خود را با اطمینان بیشتری انجام دهند. در این مقاله ما قصد داریم به بررسی تعاریف نمودار عمق بازار (Market Depth) ، کاربرد آن و جزئیات دقیقتری در مورد این ابزار بپردازیم.
عمق بازار چیست؟
عمق بازار گستردگی سفارشات باز و پیشنهادات را در نظر میگیرد. به طور معمول، هر چه تعداد سفارشهای خرید و فروش بیشتر باشد، عمق بازار بیشتر میشود. به شرطی که این سفارشها به طور نسبتاً مساوی حول قیمت بازار فعلی سهام قرار گرفته باشند.
این اصطلاح همچنین به تعداد سهامی اشاره دارد که میتوان از یک شرکت معین بدون افزایش قیمت خریداری کرد. اگر سهم نقد باشد و تعداد خریداران و فروشندگان زیادی داشته باشد، خرید عمده سهام منجر به تغییرات محسوس در قیمت سهام نخواهد شد. بنابراین با همه این تعاریف نمودار عمق بازار میزان عرضه و تقاضای ثبت شده را برای شما نشان میدهد. در واقع نمودار عمق بازار، میزان تقاضا و یا میزان موجودی یک سهام خاص، یک کالای سودمند و یا گاهی یک ارز دیجیتال را در اختیار شما قرار میدهد.
کاربرد نمودار عمق بازار یا Market Depth
با بررسی این نمودار، معاملهگران میتوانند میزان عرضه و تقاضا برای یک ارز را بررسی و همچنین حجم سفارشهای خرید و فروش آن را مشاهده کنند. کاربرد دیگر آن، بررسی میزان نقدینگی و تشخیص بازار عمیق میباشد. هر چقدر نقدینگی در بازار بالاتر رود، عمق بازار بیشتر و امکان خرید و فروش سریعتری برای معاملهگران فراهم میشود. در بازارهایی با نقدشوندگی بالا، احتمال کمتری وجود دارد تا سفارشات بزرگ بر قیمت، تاثیر محسوسی داشته باشد. بر عکس در بازارهای با نقدینگی پایین، سفارشات بزرگ میتواند بر قیمت دارایی تاثیر گذاشته و آن را تغییر دهد. به علاوه، دادههای مربوط به عمق بازار بلادرنگ به معاملهگران اجازه میدهد تا از نوسانات کوتاه مدت قیمت سود ببرند.
دیوار خرید و دیوار فروش در عمق بازار یعنی چه؟
قبل از اینکه به توضیح دقیقی در مورد دیوار خرید و فروش بپردازیم، بیایید تعریف کنیم که اوردر بوک (Order Book) یا دفتر سفارش چیست و چرا دانستن این موضوع در رابطه با خرید و فروش دیوار مهم است. دفتر سفارش لیستی از کلیه سفارشهای خرید و فروش یک دارایی است که بر اساس قیمت طبقهبندی میشوند. این دفتر نشان دهنده تعداد سهام پیشنهادی یا درخواستی در هر نقطه قیمت یا عمق بازار است و به صورت لحظهای آپدیت میشود. اگر تعداد سفارش ها در سمت خرید (سبز) بیشتر از سمت فروش (قرمز) باشد، نشان دهنده احتمال افزایش قیمت است. از طرف دیگر، اگر تعداد سفارشها در سمت فروش بیشتر از سمت خرید باشد، نشانهای از احتمال کاهش قیمت میباشد.
شاید پیش از این هنگام خرید و فروش سهام یا کریپتو با اصطلاح خرید دیوار یا فروش دیوار برخورد کرده باشید، اما ممکن است معنای این اصطلاحات را کاملا درک نکرده باشید. دیوارهای خرید یا فروش، که گاهی اوقات به عنوان دیوارهای پیشنهادی یا درخواستی شناخته میشوند، در واقع یک مفهوم بسیار ساده است که میتواند به شما در تصمیمگیری بهتر هنگام سفارش کمک کند. پس بهتر است عمیقتر کاوش کنیم تا به درک بهتری از آنها پی ببریم. دیوار خرید و دیوار فروش را میتوان به عنوان شاخصی از سلامت یک ارز دیجیتال و روند کلی بازار در نظر گرفت. به این ترتیب، آنها میتوانند برای معاملهگران و سرمایه گذاران بالقوه مفید باشند.
دیوار خرید چیست؟
دیوار خرید (Buy Wall) نشان دهنده صف خرید و ترند بودن ارز است. وقتی خریداران برای خرید یک ارز صف میکشند و تعریف عمق بازار در بازار سرمایه سفارشهای جدیدی بالای سفارشهای قبلی با قیمت بالاتر گذاشته میشود، ما یک دیوار خرید داریم. تصویر زیر نمونهای از دیوار خرید است. این تصویر حاکی از آن است که افراد تمایل بیشتری به خرید دارند. هرچه دیوار خرید بزرگتر باشد، خریداران بیشتری وجود دارند. همچنین نشان دهنده احتمال افزایش قیمتها در آینده است.
دیوار فروش چیست؟
از سوی دیگر، دیوار فروش (Sell Wall) زمانی اتفاق میافتد که تعداد سفارشهای فروش بیشتر از سفارشهای خرید باشند. این نمودار نشان میدهد که افراد تمایل بیشتری به فروش دارند. هر چه دیوار بزرگتر باشد، فروشندگان بیشتری نیز وجود دارند. همچنین نشان دهنده کاهش احتمالی قیمت دارایی است.
دیوار خرید و فروش چه سیگنالی میدهد؟
اگر فکر میکنید دیوار خرید یا فروش مساوی سیگنال خرید یا فروش است، دست نگه دارید! گاهی ممکن است یک نهنگ برای پایین آوردن قیمت، ابتدا دیوار فروش بسازد و سپس وقتی در بازار حسابی فومو ایجاد کرد و قیمت ارز را به کف مورد نظرش رساند، همان ارز را در حجمهای بزرگ خریداری کند. به اینکار دستکاری مصنوعی قیمت توسط نهنگها گفته میشود.
برخی از معاملهگران ممکن است تحت تأثیر آنچه میبینند، داراییها را خرید و فروش کنند. این ترس از دست دادن “FOMO” نامیده میشود.
نحوه تشخیص دیوار خرید و فروش واقعی از ساختگی
- یک دیوار مصنوعی روند سریعی را دنبال میکند.
گاهی اوقات دیوارها میتوانند به سرعت ظاهر شده و سپس ناپدید شوند. بدین معنی که نهنگ ها در جهت رسیدن به هدف خود یعنی دستکاری قیمت در بازار به طور مرتب دیوار خرید و فروش ایجاد میکنند. این نمونهای از دیوار مصنوعی است.
- مدتی است که یک سفارش در دفتر سفارش (Order Book) وجود دارد.
راه خوب دیگر برای تشخیص واقعی بودن دیوار این است که ببینید آیا سفارشی برای مدتی در دفترچه سفارش بوده است یا خیر. اگر اینطور باشد، پس احتمال زیادی وجود دارد که خریدار یا فروشنده منتظر اجرای سفارش خود با آن قیمت باشد و آنها سعی در دستکاری بازار ندارند.
چگونه نمودار عمق بازار را تحلیل کنیم؟
هر صفحه، دارای نمودار قیمت برای بازار (Price Chart)، نمودار عمق زنده (Depth Chart)، دفتر سفارش (Order Book) و خوراک معاملات (Trade Feed) است. برخی از بازارها همچنین دارای یک پنل معاملاتی هستند که برای اجرا و مدیریت معاملات آن بازار استفاده می شود. برای اطلاعات بیشتر در مورد هر بخش با ما همراه باشید.
نحوه خواندن نمودار عمق بازار
نمودار عمق به صورت گرافیکی دفتر سفارشات بازار فعلی را در زمان واقعی نشان میدهد. آخرین قیمت معامله شده نقطه میانی را میگیرد، سفارشات پیشنهادی (خرید) در زیر و سفارشات درخواستی (فروش) در بالا هستند. مقادیر قیمت نشان داده شده با علامت های تیک در محور چپ نمودار عمق نشان دهنده حجم خرید یا فروش بزرگتر است.
مقادیر قیمت نشان داده شده با فلشهای هشدار (زرد، به طور پیش فرض) در محور چپ نشان دهنده هشدارهای قیمتی است که شما برای آن بازار تنظیم کردهاید. تنظیم Span به شما امکان میدهد به طور خاص میزان نمایش دفتر سفارش در نمودار عمق بازار را تنظیم کنید. بهعنوان مثال، تنظیم ۵% دامنه، دفتر سفارش را ۵% بالاتر و پایینتر از قیمت فعلی بازار نشان میدهد.
نحوه خواندن اوردر بوک در عمق بازار
دفتر سفارش لیستی سازمان یافته از سفارشات است که برای ثبت علاقه خریداران و فروشندگان برای یک بازار خاص استفاده میشود. بخش دفتر سفارش نمودار تمام سفارشات حد انتظار در بازار فعلی را بر اساس قیمت سازماندهی میکند.
نکته: عدد بزرگ در مرکز نشان دهنده آخرین قیمت معامله است. قیمتی که دارایی آخرین بار در آن نقطه خرید و فروش شده است. سیستم بهطور خودکار ردیفهایی را که سفارشهای بزرگتری دارند، برجسته میکند.
نمودار عمق بازار در صرافیهای مختلف
همان طور که در شکل زیر مشاهده میکنید نمودار Market depth، دارای دو محور افقی و عمودی میباشد. محور عمودی تعداد ارز ثبت شده برای خرید و فروش و محور افقی سفارشات ثبت شده برای خرید و فروش را نشان میدهد.
طبق تصویر، این نمودار یک نمودار تجمعی است به این معنی که مقدار سفارشات در هر قیمت با مقدار سفارشات قبلی جمع زده شده و در نتیجه نقطه بعدی نمودار حاصل میشود.
در اکثر صرافیها دسترسی به این نمودار امکان پذیر است و سرمایهگذاران از آن به عنوان یک ابزار کمکی برای تایید روند پیشبینی شده توسط خود استفاده میکنند. نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشید این است که اینگونه نمودارها، برای هر صرافی طبق خرید و فروش همان صرافی ترسیم میشوند و نباید به اطلاعات و دادههای یک صرافی مشخص برای تعیین جهت حرکت یک ارز اکتفا کنید.
وضعیت سفارشات استاپ لیمیت (Stop limit) در نمودار عمق بازار
سفارشات استاپ لیمیت (Stop limit)، عبارت است از ترکیب استاپ اوردر (Stop Order) و لیمیت اوردر (Limit Order). همان طور که میدانیم بازار کریپتوکارنسی دائما در حال تغییر است. بنابراین سرمایه گذاران برای جلوگیری از ضررهای کلان خود باید به فکر کاهش ریسک و ضرر خود باشند. اینگونه سفارشات امکان ثبت خرید در قیمتهای بالاتر از قیمت فعلی بازار را امکان پذیر میسازد. به طور مثال هنگامی که قیمت بیت کوین ۱۰ هزار دلار است میتوان تنظیم سفارش را طوری انجام داد که با رسیدن به قیمت ۱۱ هزار دلار و بالاتر سفارش خرید انجام گیرد. همچنین وقتی شما ارزی را با قیمت به فرض ۳۰ دلار خریداری میکنید و بعد از خرید روند قیمت نزولی شده و به ۲۵ دلار میرسد، در این صورت شما با استفاده از سفارشات استاپ لیمیت حد ضرر ۲۹ یا ۲۹/۵ مشخص میکنید تا اگر ارز دیجیتال مورد نظر روند نزولی را در بر داشته باشد ضرری اندک متحمل شوید.
سخن نهایی
نمودارهای عمقی بینش خوبی در مورد عرضه و تقاضای فعلی ارائه میدهند. هنگام خواندن نمودار عمق، مهم است که تأثیر نقدینگی پنهان را در نظر بگیرید. اصطلاح نقدینگی پنهان به پیشنهادهای خرید یا فروش معلقی اشاره دارد که در نمودار عمق لحاظ نشده است. این موضوع میتواند بر دقت نمودار عمق تأثیر بگذارد. این نمودارها معاملهگران را قادر میسازد تا یک نمای کلی از تمام سفارشات مرتبط با یک نماد را مشاهده کنند. در نتیجه میتوان جهت احتمالی حرکت قیمت یک اوراق بهادار خاص را تعیین کرد. به طور مثال، اگر فردی در یک نماد بخواهد سهام زیادی را خریداری کند، دادههای بدست آمده از عمق بازار، در تخمین قیمت خرید به او کمک میکند.
آشنایی با مفاهیم تابلوخوانی در بورس
آشنایی با مفاهیم تابلوخوانی در بورس میتواند سهامداران را در اخذ تصمیمات بهتر در معاملاتشان یاری کند.
به گزارش شهر بورس، تابلوخوانی همواره نقش و جایگاه ویژهای در میان سهامداران داشته و حتی برخی از افراد با نام «تابلوخوان» هم شناخته میشوند. هدف این مقاله آموزشی، آشنایی با مفاهیم تابلوخوانی در بورس است.
آشنایی با مفاهیم تابلوخوانی در بورس میتواند سهامداران را در اخذ تصمیمات بهتر در معاملاتشان یاری کند.
چرا آموزش تابلوخوانی اهمیت دارد؟
برای درک بهتر کاربرد تابلوخوانی در بورس، تصور کنید در یک روز معاملاتی که در بخش عمدهای از بازار، صف فروش سنگین شکل گرفته، ناگهان متوجه میشوید که صفها به سرعت در حال جمع شدن هستند. در این حالت چه تصمیمی میگیرید؟ آیا بلافاصله اقدام به خرید میکنید؟ یا با استفاده از تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال، نماد مورد نظر خود را مورد بررسی میکنید؟ بدیهی است که خرید بدون تحلیل، شانس موفقیت بسیار کمی دارد و از سوی دیگر، استفاده از روشهایی مثل تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی زمانبر بوده و احتمالا باعث از دست رفتن فرصت کوتاه ایجاد شده میگردد.
تابلو خوانی تکنیکی است که به شما این امکان را میدهد تا در مدت زمان نسبتاً کم، اطلاعات موجود در تابلوی نمادها را بررسی کرده و تصمیمات بهتری برای سرمایه گذاری اتخاذ کنید.
منظور از تابلوخوانی چیست؟
در یک تعریف ساده، به دانش تجزیه و تحلیل سایت tsetmc.com، تابلو خوانی میگویند. تابلو خوانی یکی از انواع روش های تحلیل بورس است که در در آن به بررسی اطلاعاتی مانند «میزان خرید و فروش سهامداران حقیقی و حقوقی»، «حجم معاملات»، «نسبتهای EPS و P/E» و «قدرت خریدار و فروشنده» پرداخته و روند آتی قیمت سهم پیشبینی میشود.
برای آشنایی بیشتر با ساختار بازار سرمایه مطلب «آموزش بورس» را مطالعه کنید.
TSETMC چیست و چه اطلاعاتی در آن وجود دارد؟
سایت tsetmc.com که در میان فعالان بازار سرمایه با عناوینی مثل تابلوی بورس یا تابلوی معاملات نیز شناخته میشود، مرجع رسمی آمار معاملات در بازار سرمایه ایران است. در این وبسایت، علاوه بر اطلاعات مربوط به شاخص های بازار سرمایه، اطلاعات متنوع و مهمی درباره نمادها وجود دارد. با تجزیه و تحلیل این اطلاعات میتوانید نسبت به خرید یا فروش یک نماد تصمیم بگیرید.
در اولین صفحه سایت TSETMC، اطلاعات مربوط به شاخص های منتخب بازار و نمادهای پر تراکنش نمایش داده میشود. از این اطلاعات میتوان برای تحلیل شرایط کلی حاکم بر بازار استفاده کرد. مثلا با بررسی شاخص کل و شاخص کل هموزن، میتوانید وضعیت کلی شرکتهای کوچک و بزرگ بازار را تحلیل کنید. در مقاله بررسی شاخصها و مقایسه آنها جزئیات بیشتری در این خصوص ارائه شده است.
علاوه بر اطلاعات شاخص های بازار، در سایت TSETMC برای هر یک از نمادها یک صفحه جداگانه وجود دارد. بررسی اطلاعات موجود در این صفحات که اصطلاحا به آنها «تابلوی نماد» میگویند، یکی از مهمترین مباحث دانش تابلوخوانی است. برای مشاهده تابلوی یک نماد، پس از ورود به TSETMC، از نوار بالا روی آیکون ذرهبین کلیک کنید. سپس نماد مورد نظر خود را جستجو کنید. با انجام این کار صفحه زیر را مشاهده خواهید کرد.
در صفحه تابلوی هر نماد اطلاعات متنوعی وجود دارد که عبارتند از:
۱. بالاترین قیمت پیشنهادی خریداران، پایینترین قیمت پیشنهادی فروشندگان، قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی در این بخش قابل رویت است.
۲. در این بخش میتوان اطلاعات مربوط به معاملات روز آن نماد، نظیر «تعداد معاملات»، «حجم معاملات» و «ارزش معاملات» را مشاهده کرد.
۳. در این قسمت میتوان بیشترین و کمترین قیمتی را که سهم در بازه زمانی روز، هفته و سال معامله شده، مشاهده کرد. همچنین دامنه نوسان روز نیز در این بخش نمایش داده میشود. منظور از دامنه نوسان، کمترین و بیشترین قیمتی است که نماد مورد نظر میتواند در آن روز معاملاتی داشته باشد.
۴. اطلاعات مهمی نظیر حجم مبنا، سهام شناور و میانگین حجم معاملات ماهانه در این بخش قابل رویت است.
۵. در این بخش میتوان میزان خرید و فروش سهامداران حقیقی و حقوقی را مشاهده کرد.
۶. سود هر سهم (EPS) و نسبت قیمت به درآمد (P/E) در این بخش نمایش داده میشود.
بخش متغیر:
موارد ۷، ۸ و ۹ را میتوان با استفاده از گزینههایی که در زیر قسمت ۵ تصویر وجود دارند، حذف یا اضافه کرد.
۷. به این قسمت اصطلاحا عمق بازار سهم میگویند. در عمق بازار میتوان سفارشهای خرید و فروش ثبت شده را مشاهده کرد.
۸. نمودار قیمت و حجم معاملات انجام شده در طی روز معاملاتی، در این قسمت نمایش داده میشود. آشنایی با این نمودار و اطلاعاتی که ارائه میدهد، تاثیر مثبتی در مهارت تابلوخوانی شما خواهد داشت. با مطالعه مقاله انواع نمودار در تحلیل تکنیکال اطلاعات بیشتری درباره نمودارها کسب کنید.
۹. این قسمت اطلاعات نمادهای گروه یا صنعتی را نمایش میدهد که این سهم در آن قرار دارد.
برای آشنایی بیشتر با تابلوی بورس مقاله «اطلاعات موجود در تابلوی هر سهم» را مطالعه کنید.
آشنایی با برخی از مفاهیم مهم تابلو خوانی
منظور از قدرت خریدار و فروشنده چیست؟
قدرت خریدار و فروشنده یکی از مباحث مهم تابلوخوانی بورس است که بررسی کردن آن در کنار سایر تحلیلها، میتواند به تصمیمگیری درست درباره خرید یا فروش سهم کمک کند. قدرت خریدار و قدرت فروشنده نشاندهنده میانگین تعداد سهمی است که هر کد حقیقی یا حقوقی در طول یک روز به ترتیب خریده یا فروخته است.
مثلا فرض کنید در یک روز، ۱۰۰٬۰۰۰ سهم توسط ۲۰۰ کد حقیقی فروخته و توسط ۱۰۰ کد حقیقی خریداری شود. در این صورت قدرت فروشنده برابر ۵۰۰ و قدرت خریدار برابر ۱۰۰۰ خواهد بود.
چگونه میتوان پول هوشمند را ردگیری کرد؟
یکی از مباحث مهم دانش تابلوخوانی، ردگیری پول هوشمند است. منظور از پول هوشمند، پولی است که در اختیار سهامداران عمده بازار قرار دارد. این اشخاص معمولا بهتر از دیگران میتوانند روند نمادها را پیشبینی و یا حتی ایجاد کنند. از این رو با ردگیری اقدامات این افراد میتوان نسبت به خرید یا فروش یک دارایی تصمیم بهتری گرفت. اولین نشانه ورود پول هوشمند به نماد، افزایش قابل توجه حجم معاملات روزانه نسبت به میانگین حجم معاملات ماهانه است. هرچه این عدد بزرگتر باشد، نشان میدهد که اتفاقات بزرگتری در حال رخ دادن است.
پس از بررسی و تایید افزایش چشمگیر حجم معاملات، بایستی نسبت قدرت خریدار به قدرت فروشنده را تحلیل کرد. هر چه این نسبت بزرگتر از عدد ۲ باشد میتواند نشاندهنده ورود پول هوشمند باشد. عکس این قضیه نیز برقرار است. یعنی اگر نسبت قدرت خریدار به قدرت فروشنده کوچکتر از عدد ۰.۵ باشد، نشاندهنده خروج پول هوشمند است.
برای آشنایی بیشتر با استراتژی معاملاتی مبتنی بر پول هوشمند، مقاله پول هوشمند و نحوه تشخیص آن را مطالعه کنید.
رنج کشیدن به چه معناست؟
به حرکت دادن عمدی قیمت یک نماد در جهت قیمتهای بالاتر یا پایینتر که معمولا توسط سهامداران نسبتا بزرگ یا افراد با نقدینگی بالا انجام میشود، اصطلاحا رنج کشیدن میگویند. رنج مثبت به معنای بالا بردن قیمت و رنج منفی به معنای پایین آوردن قیمت یک نماد است. شناسایی اوقاتی که در یک نماد رنج مثبت یا منفی کشیده میشود، میتواند به سرمایهگذار کمک کند تا تصمیمات بهتری در خصوص خرید یا فروش اخذ کند، به همین دلیل یکی از موضوعات مهم تابلو خوانی است. البته باید توجه داشت که طبق قوانین، سفارشاتی که با هدف قیمتسازی ارسال میشوند، تخلف بوده و ممکن است منجر به مسدودی حساب آن شخص شود.
منظور از «کد به کد کردن» در تابلوخوانی چیست؟
گاهاً در تابلوی بورس شاهد هستیم که حجم زیاد و نامتعارفی از یک نماد میان چند کد معاملاتی جابهجا میشود. به این اتفاق اصطلاحاً کد به کد میگویند. این امر ممکن است حاکی از شروع یک روند صعودی یا نزولی در آن نماد باشد. با توجه به این که هم اشخاص حقیقی و هم اشخاص حقوقی در بازار سرمایه فعالیت دارند، عمل کد تعریف عمق بازار در بازار سرمایه تعریف عمق بازار در بازار سرمایه به کد به چهار حالت زیر میتواند رخ دهد.
– کد به کد از حقیقی به حقیقی
– کد به کد از حقیقی به حقوقی
– کد به کد از حقوقی به حقیقی
– کد به کد از حقوقی به حقوقی
با مطالعه مقاله «آشنایی با مفهوم کد به کد کردن» میتوانید اطلاعات بیشتری درباره کد به کد کردن کسب کنید.
تابلوخوانی بهتر است یا تحلیل تکنیکال و بنیادی؟
ممکن است بپرسید تفاوت تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و تابلوخوانی در چیست؟ چرا باید علاوه بر این روشها، مهارت تابلوخوانی را نیز یاد بگیریم؟ برای پی بردن به اهمیت آموزش تابلوخوانی، به موارد زیر توجه کنید.
– تحلیل بنیادی با توجه به این که به بررسی اطلاعات بنیادی شرکت میپردازد، نیاز به صرف زمان زیادی دارد. حال تصور کنید که در یک روز، اتفاقی غیر منتظره در معاملات نماد مورد نظر شما رخ دهد. اگر بخواهید دلیل این اتفاق را با استفاده از تحلیل بنیادی بررسی کنید، چندین ساعت زمان شما گرفته شده و احتمالا فرصت خرید یا فروش را از دست خواهید داد. همچنین باید توجه داشت که در بسیاری از مواقع، اتفاقاتی که در تابلوی یک سهم رخ میدهد، هیچ ارتباطی با عملکرد و سودآوری آن شرکت ندارد. از این رو اگر صرفا از روش تحلیل بنیادی استفاده کنید، ممکن است تصمیمات نادرستی بگیرید.
– تحلیل تکنیکال روشی است که به بررسی دادههای گذشته قیمت و حجم معاملات میپردازد. اما به جز این دو، اطلاعات مهمی دیگری نیز در تابلوی هر نماد وجود دارد که بررسی آنها به شما در تصمیمگیری درست یاری میرساند. از جمله این اطلاعات میتوان به «معاملات حقیقی – حقوقی»، «نسبت EPS»، «نسبت P/E» و «تغییرات سهامداران عمده» اشاره کرد.
تابلوخوانی تکنیکی است که به کمک آن میتوانید اطلاعات مهم موجود در تابلوی یک نماد را در مدت زمان کم بررسی کنید.
حال سوال مهمی مطرح میشود؛ از کدام روش برای تحلیل یک نماد استفاده کنیم؟
هر یک از روشهای تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و تابلوخوانی دارای نقاط قوت و ضعف هستند. از این رو توصیه میکنیم برای کاهش ریسک سرمایه گذاری و افزایش احتمال موفقیت خود، صرفا به یک روش تحلیل بازار بسنده نکرده و سایر روشهای تحلیل را نیز فرا بگیرید. مسلماً انجام این کار نیاز به صرف زمان و انرژی زیادی دارد. اما اگر فرصت کافی برای یادگیری این مباحث را ندارید، میتوانید با سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری، مدیریت دارایی خود را به افراد متخصص بازار سرمایه بسپارید تا آنها به جای شما، نمادهای مختلف بازار را تحلیل کرده و سرمایه گذاری کنند.
پس از یادگیری تابلوخوانی، چه باید کرد؟
پس از آن که دانش تابلو خوانی را فرا گرفته و تمامی اطلاعات موجود در تابلوی نمادها را شناختید، میتوانید با یادگیری مباحث فیلترنویسی، سرعت تحلیل خود را به طور چشمگیری افزایش دهید. فیلترنویسی به شما این امکان را میدهد تا از میان ۷۰۰ نماد موجود در بازار، نمادهایی که شرایط مورد نظر شما را دارند، به راحتی و به سرعت غربال کنید.
سایت TSETMC یا همان تابلوی بورس، علاوه بر اطلاعات متنوعی که ارائه میدهد، امکان فیلترنویسی را نیز برای علاقهمندان فراهم کرده است. برای اینکه بتوانید فیلتر مد نظر خود را در این سایت بنویسید، باید تا حدودی با مفاهیم برنامهنویسی آشنا باشید. همچنین، باید عملگرها، متغیرها و سیمبلهایی که در بخش فیلترنویسی این سایت قابل استفاده هستند را نیز به خوبی بشناسید. اگر میخواهید در این خصوص اطلاعات بیشتری کسب کنید، مقاله فیلترنویسی را مطالعه کنید.
ایزی فیلتر به عنوان یکی از امکانات کاربردی و پرطرفدار سامانه ایزی تریدر، امکان فیلتر نویسی بدون نیاز به کد نویسی را فراهم کرده است. در ایزی فیلتر میتوانید تنها با چند کلیک و انتخاب پارامترها، به سادگی فیلتر مد نظر خود را ایجاد کنید.
۴ راه برای بقا در بازار خرسی
بازارهای خرسی یک واقعیت در زندگی سرمایه گذاری هستند. این راهکارها پیش بینی زمان بازار خرسی، پیش بینی مدت زمان ماندگاری یا تخمین عمق کاهش قیمتها را ساده نمیکند. اما برای برداشتن چند قدم محتاطانه برای به حداقل رساندن ضررهای بازار نزولی و در عین حال بهبود بازده سرمایه گذاری بلندمدت در معامله، میتواند کارا باشد.
بازار خرسی چیست؟
بازار نزولی معمولاً به عنوان کاهش ۲۰٪ یا بیشتر در بازار سهام تعریف میشود که در شاخص گستردهای مانند استاندارد اند پورز ۵۰۰ (Standard &Poor’s 500 ) یا نزدک کامپوزیت (Nasdaq Composite) منعکس میشود.
از آنجایی که بازارهای سهام ممکن است دچار افت مکرر ۵ درصدی یا بیشتر شوند، سرمایهگذاران اغلب متوجه نمیشوند که بازار نزولی ایجاد شده است تا زمانی که زیانهایشان به خوبی از آن نقطه امن گذشته باشد.
ترکیبی از زیانهایی که قبلا متحمل شدهاند، افزایش عدم اطمینان در مورد آینده و افزایش نوسانات بازار میتواند سرمایهگذاران را دچار بلاتکلیفی کند و اجازه ندهد آنها اقدامات اصلاحی درستی انجام دهند در حالی که پرتفوی آنها آسیب بلندمدتی را متحمل میشود.
اولین کار در سرمایهگذاری، حفظ سرمایه اولیه است و هیچ چیزی مانند بازار نزولی نمیتواند نقطه را به خطر بیندازد.
در همین حال، سود حاصل از ریسک بالا در طول یک بازار نزولی دو برابر نمیشود. اگر شما وارن بافت هستید، وقتی دیگران میترسند، حریص بودن خوب است. (در واقع، Oracle of Omaha گفت که این تنها زمانی است که می توان حریص بود.) در هر صورت، شما وارن بافت نیستید و پس انداز دوران بازنشستگی شما نیاز یا توان تکانشهای سنگین ندارد.
بنابراین، چه کاری میتوانیم انجام دهیم تا واقعاً ضررهای خود را کاهش دهیم، و حتی در بازار نزولی کمی پول به دست آوریم؟ در اینجا چهار استراتژی برای بررسی وجود دارد.
استراتژی DCA یا میانگین هزینه – دلار
DCA یک استراتژی بلندمدت است که در آن یک سرمایه گذار به طور منظم مقادیر کمتری از دارایی را در یک دوره زمانی، بدون توجه به قیمت، خریداری میکند. به عنوان مثال، اگر قصد دارید ۱۰۰۰ دلار در بیت کوین سرمایه کنید، طبق این استراتژی این ۱۰۰۰ دلار نباید بهیکباره وارد بازار شود بلکه میتوان این ۱۰۰۰ دلار را در ۱۰ ماه و به صورت و مقدار منظم به بازار تزریق کرد.
اگرچه استراتژی میانگین گیری هزینه دلاری یک راه محبوب برای خرید بیت کوین است، اما منحصر به دنیای ارزهای دیجیتال نیست زیرا سرمایه گذاران سنتی برای دهه ها از این استراتژی برای مقابله با نوسانات بازار سهام استفاده میکنند.
این استراتژی همان خرید پلهای است که کمک میکند تا درصد ریسک شما تا حد قابل توجهی پایین بیاید و اگر در پله ورود دوم دچار خطا شدید؛ ضمن ایکه ضررتان مدیریت شده باشد؛ بتوانید در پله بعدی مقدار ضرر را جبران کنید.
به سرمایه گذاری مداوم ادامه دهید.
با سرمایه گذاری مقدار ثابتی پول در فواصل منظم بدون توجه به شرایط بازار، احتمال بیشتری وجود دارد که بتوانید رمزارز ها را با قیمتهای مقرون به صرفه تری خریداری کنید و به طور بالقوه شاهد افزایش ارزش آنها پس از بازگشت بازار باشید. انجام دادن کمکهای منظم هفتگی یا ماهانه به پرتفوی خود – استراتژی به نام میانگینگیری هزینه دلار – نوعی سرمایهگذاری سیستماتیک است که به طور بالقوه میتواند کارایی را در زمانی که بازار سقوط کرده باشد، ارائه دهد.
تنوع ایجاد کنید بدون اینکه درگیر شوید
ایجاد تنوع در سبد کریپتویی شما تاحد قابل توجهی ریسک شما را کم میکند زیرا شما “همه تخم مرغهای خود را در یک سبد نچیدهاید”
البته تشکیل سبد کریپتو و تشخیص اینکه برای هر رمز ارز چهمقدار هزینه و صبر لازم است نیاز به دانش تخصصی، تجربه و اندکی ریسک پذیری نیاز دارد؛ اما در کل داشتن یک سبد متنوع میتواند در بازار خرسی نگرانی ما را کمتر کند.
اما اگر با یک سبد همگن وارد شدیم و در این حالت بازار خرسی شد چه کنیم؟
پاسخ به این سوال بر اساس نوع دارایی، مقدار دارایی، مدت زمان معامله و شرایط بازار متفاوت است اما میتوانید این تنوع را بین دلار و کریپتو ایجاد کنید.
مقصود این است که میتوانید بخشی از سرمایه خود را باز به شکل پلهای بفروشید تا تلاشتان را برای حفظ سرمایه اولیه خود کرده باشید.
سبد خود را مجدداً متعادل کنید.
در طول یک بازار صعودی طولانی، سهام شما میتواند سریعتر از اوراق قرضه یا داراییهای نقدی شما افزایش یا کاهش یابد، و پرتفوی شما را با تخصیص دارایی ترجیحی شما خارج کند. این را فرصتی برای رسیدگی به هرگونه عدم تعادلی که ممکن است رخ داده باشد در نظر بگیرید. به عنوان مثال، اگر آلتکوینها بخش زیادی از سرمایه گذاریهای شما را تشکیل میدهد، ممکن است اکنون زمان آن رسیده است که بسته به شرایط بازار و موقعیت خاص خود، به فروش برخی از آنها و خرید بیت کئین _بهعلت مقاومت بیشتر در بازار_ فکر کنید.
چشم انداز را حفظ کنید
مهم نیست که رکود چقدر عمیق یا طولانی به پایان می رسد، در گذشته بازارها بازگشتهاند و باید بدانید این رکود دائمی نیست. در واقع باید ایمان بیاوریم به اصلاح بازار.
مک گرگور میگوید:
بازارهای نزولی قبلاً دیده شدهاند، و هر کسی که به نمودارهای قیمت تاریخی نگاه کند میتواند ببیند که این بازارها بهبود یافتهاند و نسبت به قبل رشد کردهاند.
سرمایه گذارانی که در یک بازار منفی منضبط و منضبط باقی میمانند، احتمالاً از دامهای رایج اجتناب میکنند و به طور بالقوه از زمانهای بهتری در پیش رو برخوردار خواهند بود. از نظر تاریخی، هر چه مدت بیشتری در سرمایهگذاری بمانید، امکان دستیابی به اهداف بلندمدتتان بیشتر میشود.
اهداف و تحمل ریسک خود را دوباره مرور کنید
در طول یک بازار صعودی، به راحتی میتوان فراموش کرد که وقتی ارزش داراییهای شما کاهش مییابد چقدر ناراحت کننده است؛ به خصوص داراییهایی که برای تحقق یک هدف نسبتاً کوتاه مدت روی آنها حساب میکنید. عاقلانه است که در مورد کاهش ریسک فکر کنید. بنابر زمان، هزینه و میزان سرمایه خود تصمیم بگیرید هنوز تاب ماندن در بازار را دارید یا خیر.
مک گرگور میگوید:
سرمایهگذاران با افق زمانی طولانیتر معمولاً میتوانند در برابر نوسانات بازار مقاومت کنند. اما اگر باید زودتر از سرمایهگذاری استفاده کرده و سپس خارج شوید، ممکن است لازم باشد تخصیص دارایی محافظهکارانهتری را در نظر بگیرید.
به طور معمول، هر چه نسبت سهام در پرتفوی شما بیشتر باشد، “خطرناک تر” است زیرا از طریق انواع دیگر داراییها که ممکن است نوسانات قیمتی کمتری را تجربه کنند، تنوع کمتری دارید.
متیو دیچوک، یک استراتژیست با درآمد ثابت میگوید:
یکی از راههای سرمایه گذاران برای کمک به محدود کردن اثر رکود بازار، سرمایه گذاری در اوراق قرضه بلندمدت و با کیفیت بالا، مانند اوراق قرضه خزانه داری و اوراق قرضه شرکتی و شهرداری بسیار با عیار بالا است.
از واکنشهای هیجانی پرهیز کنید؛ همه سقوطها، صعود ندارند
لازم است بدانید که همه سقوطها اصلاح بازار نیست و شاید بازار واقعا سقوط کرده و شما در حال از دست دادن دائمی سرمایه خود هستید.
هنگامی که بازار سقوط میکند، می واند وسوسه انگیز باشد که تا زمانی که ارزش داراییها دوباره شروع به بالا رفتن کند در بازار بمانید. اما این میتواند منجر به اشتباهات پرهزینه شود.
جمع بندی
برای سرمایه گذاری کردن در بازار رمزارززها لازم است که آستین بالا زده و سواد اقتصادی بازار را به دست آورید. در شرایط رکود و بازار خرسی به دور از هیجانات غیرمنطقی مطالعه کنید و بعد از مطمئن شدن از تحلیلتان تصمیم بگیرید.
دیدگاه شما