رشد بازار سهام در اثر نوسان ارز

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در ابتدای معاملات امروز روند رو به رشد به خود گرفت، امادر میانه معاملات روند کاهشی روی آورد بگونه‌ای که در پایان معاملات با کاهش ۱۸۹۵ واحد به رقم یک میلیون و ۳۱۷ هزار و ۸۹۴ واحد رسید.

با کاهش و افزایش دلار چه سهامی بخریم؟

رابطه نرخ دلار و سهام و بررسی رابطه بین نرخ ارز و شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران و رابطه نرخ دلار با بورس و تورم و لیست سهام دلاری و غیردلاری و با کاهش دلار چه سهامی بخریم و با افزایش قیمت دلار چه سهامی بخریم و لیست سهم های ریالی بورس و شستا سهم ریالی است یا دلاری در نم نمک.

رابطه نرخ دلار و سهام

با توجه به اهمیت نوسان ارز برای به معامله گران سهام نیز مطالعه دو سناریو که برای نوسان دلار در کوتاه مدت مطرح است توصیه می شود. از ترکیب واژه «نگاه بازاری» بدین جهت استفاده شده تا نشان دهد تنها منظور از این گزارش روایت های مورد توجه فعالان بازار است و تحلیل «دنیای بورس» در این جا دخیل نیست.

در ادامه دو سناریو مطرح شده برای دلار اثر آن بر بازارها به خصوص سهام نیز دارای اهمیت است. مباحث بنیادی در خصوص اثر روانی و واقعی نوسان نرخ دلار در بازار آزاد پیش از این در «دنیای بورس» بارها مورد اشاره قرار گرفته است و قصد تکرار آن وجود ندارد. اما در این گزارش صرفا به بررسی روایت ها بدون توجه به عوامل بنیادی به اثر سناریوهای احتمالی بازار ارز بر سهام پرداخته شده است. به صورت مشخص نمی توان اثر روایت ها را در نوسان سهام به خصوص در کوتاه مدت نادیده گرفت.

با صعود ارز کدام سهام در نگاه بازار جذاب می شود؟

در نگاه بازاری یا همان روایت ها که معامله گران نیز توجه ویژه ای به آن دارند صعود دلار در مرحله نخست بر سهام کالایی مانند گروه فلزات ، معدنی ها ، پتروشیمی ها ، سهام پالایشی و دیگر نمادهای کالایی اثرگذار است. به صورت کلی شرکتی که نرخ فروش آن به نرخ دلار به صورت مستقیم وابسته است در این دست قرار می گیرد. این نگاه بازاری البته با نگاه بنیادی نیز هم خوانی دارد. البته به صورت مشخص باید به نوسان قیمت جهانی کالاها نیز توجه داشت که این موضوع نیز در نگاه بازاری به سهام اثرگذار است.

در فاز دوم نیز به تدریج با انتظار برای موج تورمی و افزایش قیمت محصولات داخلی به دنبال رشد نهاده های تولید (به خصوص مواد اولیه وارداتی) مورد توجه هستند. سایر گروه ها که بازار هدف محصولات آن ها به بازار داخل ختم می شود نیز در مراحل بعدی مورد توجه قرار می گیرند. به صورت کلی نیز موج تورمی معمولا به نحوه ها و بهانه های مختلف در گروه های سهامی خود را نشان می دهد.

روایت های سهام با سناریو نزول ارز

اما سناریو دیگر نیز ممکن است در بازار ارز رخ دهد و به دنبال آن ارز روزهای آتی را نیز پرالتهاب باشد و با فروکش فضای روانی پایان سال میلادی مشابه با الگوی سنتی مسیر نزولی را تا پایان سال در پیش بگیرد. البته این موضوع با اما و اگرهای بسیاری همراه است که توصیه می شود به مطلب پیشین «دنیای بورس» از بازار ارز مراجعه کنید.

بر اساس روایت هایی که معامله گران بر آن تکیه می کنند فروکش التهاب ارزی می تواند به نفع گروه های خودرویی و بانکی در کوتاه مدت تمام شود. این روایت ها عنوان می کنند که با سناریو نزول دلار نقدینگی از گروه های بزرگ بازار مانند کالایی ها به سمت گروه هایی که ظرفیت این حجم از نقدینگی را دارند و در عین حال بهانه کافی برای داغ شدن دارند حرکت خواهند کرد. به این ترتیب سهام خودرویی و بانکی که با بهانه تجدید ارزیابی دست و پنجه نرم می کنند و در عین حال کشش این حجم از نقدینگی را دارند می توانند مورد توجه باشند.

از سوی دیگر در سناریو دیگر این دسته از فعالان بازار سهام عنوان می کنند که در وضعیت ضعیف کنونی متغیرهای اقتصادی ، سیگنال های سیاسی می تواند افت دلار را رقم بزند که سیگنال های سیاسی نیز در حافظه بازار (به خصوص زمستان 94) با رشد سهام خودرویی و بانکی نقش بسته است. تاکید می شود موارد بنیادی کاملا کنار گذاشته شده و تنها بر اساس روایت هایی که در بازار دست به دست می شوند این مطلب مطرح شده است. علت این موضوع نیز احتمالا به اثر مستقیم رفع دوباره تحریم ها بر ایجاد پل ارتباطی میان خودروسازان داخلی با برندهای معروف جهانی و همچنین امکان اتصال بانک های داخلی به سیستم بانک جهانی مربوط می شود.

کاهش 1895 واحدی شاخص بورس تهران امروز شنبه

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران گرچه در ابتدای معاملات امروز روند رو به رشد به خود گرفت، اما سپس به روند کاهشی روی آورد بگونه‌ای که در پایان معاملات با کاهش 1895 واحد نسبت به روز قبل خود به رقم یک میلیون و 317 هزار و 894 واحد رسید.

همچنین شاخص کل با معیار هموزن با عقب‌نشینی 698 واحد به رقم 379 هزار و 572 واحد رسید.

ارزش بازار در بورس تهران به بیش از 4 میلیون و 939 هزار میلیارد تومان شد. معامله‌گران امروز بیش از 6.2 میلیارد سهام حق‌تقدم و اوراق مالی در قالب 209 هزار فقره معامله و به ارزش 3 هزار و 110 میلیارد تومان داد و ستد کردند.

امروز شاخص کل و شاخص قیمت با معیار وزنی ـ ارزشی 0.14 درصد کاهش یافتند، این دو شاخص با معیار هموزن 0.18 درصد افت کرد، شاخص آزاد شناور 0.25 درصد کاهش یافت ، شاخص بازار اول بورس 0.18 درصد افت کرد و شاخص بازار دوم بورس 0.1 درصد کاهش یافت.

امروز نمادهای پتروشیمی پردیس، پتروشیمی فناوران و شستا بیشترین اثر کاهشی در شاخص بورس را داشتند و نمادهای ملی‌‌مس، فولاد مبارکه، ایران‌خودرو و پالایش نفت اصفهان بیشترین اثر کاهشی در شاخص بورس را از خود به جای گذاشتند.

در فرابورس ایران شاخص کل امروز با 13 واحد کاهش به رقم 17 هزار و 957 واحد رسید. ارزش بازار اول و دوم فرابورس ایران 976 هزار میلیارد تومان شد. ارزش بازار پایه فرابورس هم 334 هزار میلیارد تومان شد.

معامله‌گران امروز در فرابورس ایران بیش از 2.2 میلیارد سهام حق‌تقدم و اوراق مالی در قالب 160 هزار فقره معامله و به ارزش 6 هزار و 945 میلیارد تومان داد و ستد کردند.

ارزش معاملات بورس و فرابورس امروز به حدود 10 هزار میلیارد تومان رسید که نشان از معاملات عادی و معمولی در بازار سرمایه ایران دارد.

امرورز نمادهای پالایش نفت لاوان، هلدینگ سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی، پتروشیمی زاگرس و اعتباری ملل به ترتیب بیشترین اثر افزایشی در شاخص فرابورس را داشته‌اند و نمادهای سنگ‌آهن گهرزمین، داروسازی دانا و بهمن دیزل به ترتیب بیشترین اثر کاهشی در شاخص فرابورس را داشته‌اند.

به گزارش فارس، اکثر سهام موجود در بازار به خاطر ریزش‌های پیاپی ارزنده شده است، اما ارزندگی سهام برای کسانی است که سرمایه‌گذاری بلندمدت همراه با مطالعه، مشاوره و تحقیق انجام می‌دهند، چون سرمایه‌گذاری در بورس الزاما همراه با ریسک و نوسان است.

پیش بینی بورس فردا شنبه ۲۳ مهر/ بورس رشد می‌کند؟

به گزارش خبرگزاری رضوی، شاخص کل بورس در هفته‌ای که گذشت، رشد بیش از شش هزار واحدی را ثبت کرد. این در حالی است که در این هفته همچنان شاهد خروج پول از بورس بودیم. در این میان شاخص کل با رشد شش هزار و ۲۰۵ واحدی در کانال یک میلیون و ۳۱۹ هزار واحدی به سر می‌برد. ارزش معاملات بازار سرمایه روز چهارشنبه به هزار و ۹۵۷ میلیارد تومان رسید که نشانگر کم عمقی بورس است. اما سوال اصلی این است که چه سرنوشتی در انتظار بازار سرمایه است؟
منتظر رشد بورس نباشید زیرا.
مهدی روزبهانی، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: با توجه به عرضه‌های اواخر هفته بازار سرمایه، روز‌های شنبه و یکشنبه قطعا پرعرضه خواهد بود؛ بنابراین در روز‌های ابتدایی هفته، بازار تقریبا قرمزی خواهیم داشت.
او با طرح این پرسش که اوضاع بازار بورس چرا این گونه شده، ادامه داد: بازارگردان‌ها و معاملات الگوریتمی بازار سرمایه را بهم ریخته اند. این دو عامل دست به دست هم داده اند تا با یک سری موارد دیگر بورس را به کما ببرند.
فروش‌های آبشاری در بورس زیر سر بازارگردان هاست
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه فعالیت بازارگردان‌ها در شرایط کنونی، سمی برای بورس است، گفت: به عنوان مثال، روز شنبه هفته گذشته فروش بازارگردان‌ها در بورس ممنوع شد و دقیقا در همین روز بازار مثبت شد و خبری از فروش‌های آبشاری و نامتعارف نبود.
روزبهانی ادامه داد: بازارگردان‌ها برخلاف نامشان، نوسان گیرند و با فروش‌های نامتعارف بازار را به هم می‌ریزند.
معاملات الگوریتمی در روز‌های بحرانی بورس/ پای رانت در میان است
این کارشناس بازار سرمایه، سم دوم بورس را معاملات الگوریتمی خواند و گفت: این ربات‌ها دست چند کارگزاری محدود است و سوال اصلی این است که چرا سازمان بورس اوراق بهادار در این شرایط نمی‌خواهد مجوز این نوع معاملات را باطل کند؟
روزبهانی ادامه داد: ارزش بازار سرمایه در حال حاضر ۲۵۰۰ میلیارد تومان است. چرا برای بازاری با این عمق کم، معاملات الگورتیمی فعال است؟ اگر سازمان بورس فعالیت بازارگردان‌ها و معاملات الگوریتمی را ۳ تا ۶ ماه در بازار متوقف کند، مطمئنا ما تا پایان سال، شاخص ۲ هزار واحدی را به چشم خواهیم دید. ولی با شرایط حال حاضر، بازار تنها دست و پا می‌زند و میان مثبت و منفی بودن در نوسان است.
قوانین خلق الساعه مدیران بورسی کار دست رشد بازار سهام در اثر نوسان ارز بازار داد
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، بورس از دو ماه گذشته معطل مشخص شدن نتیجه مذاکرات برجام بود؛ ولی به نتیجه نرسیدن مذاکرات باعث شد سیگنال منفی به بازار داده شود.
روزبهانی با اشاره به مورد چهارمی که سم بازار محسوب می‌شود، گفت: اثر نامطلوب قیمت گذاری دستوری در حوزه‌های مختلف مثل خودرو، کامودیتی ها، سیمان و. موجب شده بازار سرمایه در شرایط نامناسبی قرار گیرد. از طرفی قوانین خلق الساعه مدیران بورسی، سم پنجم بازار سرمایه است. به عنوان مثال، زمان پایان معاملات در فرابورس ساعت یک و ساعت پایان کار بورس ۱۲ و نیم است. هنوز که هنوز است دو ارگان مربوط به یک سازمان، نتوانسته اند به هماهنگی برسند که زمان بازار را با هم تمام کنند.
دولتمردان به تماشای افول بورس نشسته اند
این فعال بازار سرمایه معتقد است عدم حمایت دولت از بورس موردی است که این روز‌ها بیش از همیشه بازار سرمایه را در تنگنا قرار داده است. برخلاف اظهارات ابراهیم رئیسی در برنامه‌های انتخاباتی سال گذشته که بورس را اولویت اول دولت اعلام کرد؛ اما خبری از حمایت ولو اندک نیست. گویی دولت ۵۰ میلیون سهامدار مستقیم و غیرمستقیم بورس (که سهامداران عدالت هم جزو آن‌ها هستند) را به فراموشی سپرده است.
روزبهانی می‌گوید: سازمان بورس، وزیر اقتصاد و سایر دولتمردان وضع بورس را می‌بینند، ولی هیچ برنامه مدون و مشخصی برای اعتمادسازی ارائه نمی‌کنند تا کسانی که از بازار خارج شدند یا کسانی که ماندند و ضرر کردند، ترغیب به سرمایه گذاری مجدد شوند. در حال حاضر با توجه به این وضعیت سهام نه تنها حباب مثبت سال ۱۳۹۹ کاملا تخلیه شده، بلکه در بیشتر از ۸۰ درصد سهام بازار، حباب منفی داریم؛ به این معنا که بین ۴۰ تا ۶۰ درصد سهم‌ها زیر ارزش ذاتی معامله می‌شوند؛ ولی باز هم شاهد رشد بورس نیستیم.

وضعیت تالار شیشه ای امروز چگونه است؟/ افت شاخص کل بورس

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در ابتدای معاملات امروز روند رو به رشد به خود گرفت، امادر میانه معاملات روند کاهشی روی آورد بگونه‌ای که در پایان معاملات با کاهش ۱۸۹۵ واحد به رقم یک میلیون و ۳۱۷ هزار و ۸۹۴ واحد رسید.

به گزارش روند بازار به نقل از نبض بازار، بورس تهران در روز چهارشنبه توانست به روند صعودی روز‌های اخیر خود ادامه دهد، اما قدرت این روند در طول معاملات به مرور کاهش یافت و برخی از نماد‌ها از سقف روزانه خود عقب‌نشینی کردند. شاخص کل بورس در نهایت با یک افزایش ۰.۴۷ درصد به کار خود پایان دهد و شاخص هم‌وزن نیز با ثبت عملکردی ضعیف‌تر، ۰.۳۷ درصد بر ارتفاع خود افزود. ارزش معاملات همچنان در محدوده رکودی باقی ماند و عدد ۲۱۱۱ میلیارد تومانی را به ثبت رساند و شاخص خروج ۲۱۱ میلیارد تومانی سرمایه کد‌های حقیقی از چرخه معاملات بودیم.

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران گرچه در ابتدای معاملات امروز روند رو به رشد به خود گرفت، اما سپس به روند کاهشی روی آورد بگونه‌ای که در پایان معاملات با کاهش ۱۸۹۵ واحد نسبت به روز قبل خود به رقم یک میلیون و ۳۱۷ هزار و ۸۹۴ واحد رسید.

همچنین شاخص کل با معیار هموزن با عقب‌نشینی ۶۹۸ واحد به رقم ۳۷۹ هزار و ۵۷۲ واحد رسید.

ارزش بازار در بورس تهران به بیش از ۴ میلیون و ۹۳۹ هزار میلیارد تومان شد. معامله‌گران امروز بیش از ۶.۲ میلیارد سهام حق‌تقدم و اوراق مالی در قالب ۲۰۹ هزار فقره معامله و به ارزش ۳ هزار و ۱۱۰ میلیارد تومان داد و ستد کردند.

امروز شاخص کل و شاخص قیمت با معیار وزنی ـ ارزشی ۰.۱۴ درصد کاهش یافتند، این دو شاخص با معیار هموزن ۰.۱۸ درصد افت کرد، شاخص آزاد شناور ۰.۲۵ درصد کاهش یافت، شاخص بازار اول بورس ۰.۱۸ درصد افت کرد و شاخص بازار دوم بورس ۰.۱ درصد کاهش یافت.

امروز نماد‌های پتروشیمی پردیس، پتروشیمی فناوران و شستا بیشترین اثر کاهشی در شاخص بورس را داشتند و نماد‌های ملی مس، فولاد مبارکه، ایران‌خودرو و پالایش نفت اصفهان بیشترین اثر کاهشی در شاخص بورس را از خود به جای گذاشتند.

در فرابورس ایران رشد بازار سهام در اثر نوسان ارز شاخص کل امروز با ۱۳ واحد کاهش به رقم ۱۷ هزار و ۹۵۷ واحد رسید. ارزش بازار اول و دوم فرابورس ایران ۹۷۶ هزار میلیارد تومان شد. ارزش بازار پایه فرابورس هم ۳۳۴ هزار میلیارد تومان شد.

معامله‌گران امروز در فرابورس ایران بیش از ۲.۲ میلیارد سهام حق‌تقدم و اوراق مالی در قالب ۱۶۰ هزار فقره معامله و به ارزش ۶ هزار و ۹۴۵ میلیارد تومان داد و ستد کردند.

ارزش معاملات بورس و فرابورس امروز به حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان رسید که نشان از معاملات عادی و معمولی در بازار سرمایه ایران دارد.

امرورز نماد‌های پالایش نفت لاوان، هلدینگ سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی، پتروشیمی زاگرس و اعتباری ملل به ترتیب بیشترین اثر افزایشی در شاخص فرابورس را داشته‌اند و نماد‌های سنگ‌آهن گهرزمین، داروسازی دانا و بهمن دیزل به ترتیب بیشترین اثر کاهشی در شاخص فرابورس را داشته‌اند.

اکثر سهام موجود در بازار به خاطر ریزش‌های پیاپی ارزنده شده است، اما ارزندگی سهام برای کسانی است که سرمایه‌گذاری بلندمدت همراه با مطالعه، مشاوره و تحقیق انجام می‌دهند، چون سرمایه‌گذاری در بورس الزاما همراه با ریسک و نوسان است.

دیده‌بانی بورس در نیمه دوم

مطالعه رفتار بورس تهران در طول زمان حکایت از تمایل به حرکت در سیکل‌های رونق و رکود متوالی دارد. ویژگی دوران رونق، رشد سریع قیمت‌ها در یک دوره کوتاه و خصیصه دوران رکود، افت فرسایشی و کند ارزش سهام به دلیل پاره‌ای محدودیت‌های معاملاتی نظیر سقف نوسان روزانه، حجم مبنا و مداخلات نهاد ناظر به‌منظور کند کردن شتاب نزول بازار است. به‌این‌ترتیب، دوران رونق عموما با افزایش برق‌آسای قیمت‌ها طی چند‌ماه مقارن می‌شود و دوره‌های رکود نیز، آفت ‌کشدار نرخ سهام در مقیاس سالانه را در پی دارد. آخرین نمونه این چرخه رونق و رکود با رشد بیش از 300‌درصدی شاخص در 5/ 4ماه اول سال‌99 و سپس ورود به یک فضای فرسایشی در دوسال اخیر رقم خورده که منجر به نوسان مکرر شاخص زیر سقف 6/ 1میلیون واحدی شده است. نمودار شماره‌یک رفتار شاخص‌کل در بازه زمانی مورد‌اشاره را نشان می‌دهد. با نگاهی به تاریخچه بلندمدت‌تر عملکرد بورس تهران، می‌توان دلایل ایجاد چرخه‌های رونق و رکود را بررسی کرد. سیکل‌های رونق معمولا به یکی از سه دلیل خوش‌بینی نسبت به گشایش در سیاست خارجی و رفع تحریم‌ها، رشد قیمت‌های جهانی کالاها یا تضعیف ریال همگام با سیاست پولی انبساطی اتفاق افتاده‌اند. دوره‌های رکود هم در نقطه مقابل، عمدتا تحت‌تاثیر تشدید تحریم‌ها، سیاست‌های پولی انقباضی و نرخ‌های سود بانکی بالا یا ارزش‌گذاری‌های فزاینده سهام پس از یک دوره رونق پدیدار شده‌اند. شدت تاثیر این عوامل البته یکسان نیست و به‌عنوان مثال، رشد نرخ ارز در بین قوی‌ترین محرک‌های تاثیرگذار و شرایط سیاست خارجی در زمره عوامل با اثر‌گذاری ملایم‌تر طبقه‌بندی می‌شوند. حال مناسب است تا با بررسی عوامل فوق‌الذکر، رشد بازار سهام در اثر نوسان ارز وضعیت کنونی بورس تهران از لحاظ احتمال درپیش‌بودن یک چرخه رکود یا رونق دیگر ارزیابی شود. سیاست خارجی: اهمیت این سرفصل برای سهامداران از دوجهت پررنگ است: نخست امکان توسعه صادرات کالا و کاهش هزینه مبادلاتی شرکت‌ها و دوم امکان جذب سرمایه خارجی و توسعه اقتصادی ناشی از آن. در دوره‌هایی که ریسک تشدید تحریم‌ها وجود دارد؛ واکنش بازار عموما منفی و از نوع افزایش احتیاط و فرسایش قیمت‌هاست و در دوره‌هایی مانند زمستان 94 که خوش‌بینی نسبت به ورود سرمایه خارجی و رشد اقتصادی ناشی از آن شدت می‌گیرد، یک نوع سرخوشی عمومی و رونق در بورس تهران مشاهده شده است. در شرایط کنونی، به لحاظ این متغیر، چشم‌انداز دو‌گانه‌ای پیش‌رو است؛ بدین معنا که با ایجاد وفاق نسبی بین ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا بر سر احیای قرارداد هسته‌ای 2015 و نیز اعلام سیاست مشابه از سوی ایران، احتمال حصول توافق بیشتر از تداوم وضعیت قبلی است؛ با این حال، به دلیل تجربه برجام قبل، سناریوی گسترش منافع اقتصادی حاصل از این رویداد و تسهیل ورود سرمایه خارجی در کوتاه‌مدت باید به نحو محتاطانه ارزیابی شود. بر این اساس، اگرچه فروش و وصول درآمدهای صادراتی نفت و سایر محصولات بنگاه‌های بورسی تسهیل می‌شود و برخی قراردادهای صنعتی با خارجی‌ها در زمینه سرمایه‌گذاری مشترک قابل انعقاد است، اما نمی‌توان نسبت به ورود گسترده سرمایه خارجی در کوتاه‌مدت به‌ویژه با چشم‌انداز بر‌گزاری انتخابات سال‌2024 و مخالفت جمهوری‌خواهان آمریکا با احیای این قرارداد چندان خوش‌بین بود. برآیند این وضعیت برای بورس تهران عبارت است از یک شرایط خنثی (ادامه فضای جاری) تا نسبتا مثبت (احیای توافق) که تمرکز سرمایه‌گذاران را به سایر عوامل موثر برای تعیین جهت بازار متوجه می‌کند. در این میان، سناریوهای نامتعارف نظیر تشدید تحریم‌ها ناشی از فروپاشی کامل برجام از جمله سناریوهای بعید در کوتاه‌مدت هستند که در صورت وقوع می‌توانند تاثیر‌گذاری عامل سیاسی بر بورس تهران در جهت صعودی یا نزولی را پررنگ کنند. نرخ ارز: ارزش مبادله کالا در هر اقتصادی تابع مستقیمی از نرخ برابری ارز آن کشور در برابر سایر کشورها با فرض برقرار بودن امکان مبادلات خارجی است. مطالعه تاریخی عملکرد بورس تهران نشان می‌دهد که مستقیم‌ترین و فوری‌ترین عامل موثر بر رشد درآمدهای فروش و سودآوری بخش مهمی از شرکت‌ها عبارت از تضعیف ارزش ریال است. به‌عنوان یک نمونه متاخر، در سال98 با یک فاصله کوتاه از افت 70‌درصدی ارزش پول ملی، سود بنگاه‌های بورسی بیش از دوبرابر شد و شاخص‌کل نیز به میزان بیشتری افزایش یافت و انطباق سریعی را با شرایط جدید از خود نشان داد. اما سوال اساسی این است که آیا اکنون احتمال تضعیف معنادار ارزش ریال در کوتاه‌مدت وجود دارد؟ بر مبنای برخی شواهد تحلیلی پاسخ به این سوال منفی است. از یک‌سو باید توجه داشت که در چهار سال‌اخیر همگام با جهش 8 برابری نرخ دلار، حجم نقدینگی ریالی 4 برابر شده و درآمد ارزی کشور و نیز حجم دسترسی به ذخایر با فرض تحقق رفع تحریم‌ها افزایش خواهد یافت. علاوه براین، بر اساس مدل‌های تورمی که ارزش ذاتی ارز را بر اساس مابه‌التفاوت تورم داخلی و خارجی محاسبه می‌کنند، ریال در شرایط کنونی در محدوده طبیعی قیمت‌گذاری شده است. این مدل‌ها که بر اساس سال‌های مختلف پایه، نتایج متفاوتی پیشنهاد می‌دهند، در صورت مبنا قراردادن میانگین بلندمدت، ارزش منصفانه دلار در پایان سال‌را در محدوده 28.700تومان تخمین می‌زنند. در همین حال، برخی نیز چنین استدلال می‌کنند که حتی در صورت عدم‌احیای توافق هسته‌ای، به دلیل افزایش قابل‌ملاحظه قیمت جهانی نفت و تداوم بحران اوکراین، نرخ‌های فعلی ارز متعادل و قابل‌امتداد تا پایان سال ‌است. پیامد این مساله، همان‌طور که پیشتر ذکر شد، بر شرکت‌های بورسی تهران عبارت از عدم‌ایجاد امکان جدید در رشد سریع درآمدهای فروش خواهد بود. در این میان، تحولات صنایع صادر‌کننده شامل پتروشیمی، فلزات و معدنی عملا به بازار جهانی گره می‌خورد که تفصیل آن در بند ‌بعدی آمده است. اقتصاد جهانی: وضعیت بازارهای بین‌المللی معمولا از مجرای قیمت‌های جهانی کالا بر بورس تهران اثر می‌گذارد. علت این مساله هم آن است که تقریبا دو سوم از شرکت‌های بورسی به لحاظ وزن (ارزش بازار)، بنگاه‌هایی هستند که فروش محصولاتشان چه در داخل و چه به‌صورت صادراتی تابع نرخ‌های جهانی است. برای مشاهده ابعاد تاثیرگذاری این عامل بر بورس تهران، مرور اتفاقات سال‌87 به‌عنوان یکی از نمونه‌های خاص جالب‌توجه است. در آن سال، در پنج‌ماه نخست، با افزایش چشمگیر قیمت کالاها، بازدهی 35‌درصدی شاخص به ثبت رسید ‌و سپس در هفت‌ماه بعدی، با آغاز بحران جهانی اقتصادی و سقوط آزاد مواد خام، این متغیر بیش از 33‌درصد افت کرد! برای تحلیل وضعیت بازار کالا در شرایط کنونی، باید در یک نگاه کلی چشم‌انداز اقتصاد جهانی را مورد بررسی مختصر قرار داد. واقعیت این است که در حدود 14 سال‌گذشته و از زمان بروز بحران سال‌2008، بانک‌های مرکزی به‌ویژه در غرب و چین عمدتا سیاست‌های انبساط پولی را پیگیری کرده‌اند. معنای این سیاست‌ها، نگه‌داشتن نرخ بهره در سطح نزدیک به صفر و نیز پمپاژ پول به اقتصاد از طریق خرید اوراق قرضه دولتی و خصوصی و اجرای برنامه‌های محرک اقتصادی بوده است. در ابتدا این تصور وجود داشت که این رویه به تورم بزرگی در بخش کالایی منجر نخواهد شد اما از ابتدای سال‌2022 این فرضیه با چالش جدی مواجه شده و تورم در بخش عمده‌ای از اقتصادهای غربی خودنمایی کرده است. به عبارت دیگر، قیمت‌های کالا در نهایت به این «پول‌پاشی» بانک‌های مرکزی واکنش نشان داده که البته نقش جهش بیش از 100‌درصدی قیمت نفت در 18‌ماه گذشته نیز در این موضوع مهم است. نمودار شماره دو، روند شاخص قیمت کالایی بلومبرگ به‌عنوان یکی از شاخص‌های مطرح برای ردیابی ارزش کالاها و نوسانات آن در یک دهه اخیر را نشان می‌دهد. در شرایط کنونی چندعامل تهدیدکننده بر سر ثبات این بازارها در سطوح قیمتی فعلی سنگینی می‌کند. نخست؛ حرکت بانک مرکزی آمریکا به نحو آهسته اما ممتد به‌سوی انقباض پولی و افزایش بهره و استمرار این نهاد در فروش اوراق‌بدهی دولتی است. دومین تهدید به بالا بودن ارزش‌گذاری سهام به‌ویژه در غرب (در مقایسه با نرخ‌های بهره کنونی) مربوط می‌شود. در کنار اینها، نگرانی همیشگی از ناپایداری مدل رشد اقتصادی چین و افزایش شدید و فزاینده روند بدهی‌ها و افت قیمت‌های مسکن وجود دارد. برآیند این اتفاقات، تداوم موج اصلاحی در بازار سهام جهانی و نیز اصلاح بیشتر ارزش مواد خام و فلزات (به ویژه گروه‌هایی نظیر فولاد، سنگ‌آهن و فلزات اساسی که با چین مرتبط هستند) را در نیمه دوم سال‌شمسی جاری محتمل می‌سازد، از این‌رو می‌توان این گمانه را مطرح کرد که وزنه بازارهای جهانی در افق کوتاه‌مدت به سمت تاثیرگذاری منفی بر بورس تهران سنگینی کند؛ هر چند این تاثیر‌گذاری می‌تواند با تاثیر متفاوت سایر عوامل (که در بندهای دیگر بحث شد) خنثی شود. سیاست‌های پولی: اگر نرخ ارز اثر فوری و مستقیمی بر بورس دارد، تاثیر‌گذاری سیاست‌های پولی را باید ماندگار و عمیق دانست. سیاست‌های پولی نرخ سود بدون‌ریسک را تعیین می‌کنند و در نهایت، به نوبه خود، نرخ تنزیل درآمدهای آتی یک شرکت را مشخص کرده و تاثیر مهمی بر ارزش‌گذاری سهام می‌گذارند. در ایران، سود اسمی سپرده‌ها به‌طور تاریخی بالا بوده است اما مادامی که این نرخ در محدوده تورم یا کمتر از آن قرار دارد، مشکل رکودی برای بازار سهام ایجاد نمی‌کند، چون شتاب افزایش درآمد شرکت‌ها عملا همسو یا بیشتر از تورم است. مشکل در زمانی ایجاد می‌شود که تورم مهار شده اما نرخ‌های سود سپرده به‌عنوان فرصت سرمایه‌گذاری بدون ریسک بالاتر باقی می‌مانند. از سال‌97 تاکنون، شاهد سبقت بی‌سابقه نرخ تورم از سود بانکی و افزایش متناوب این متغیر که از آن به‌عنوان «نرخ سود واقعی» یاد می‌شود، بوده‌ایم. همان‌طور که از ارقام نمودار پیداست، بعد از یک دوره کوتاه سبقت نرخ‌های سود اسمی از تورم در دولت یازدهم، این روند معکوس شده است. نرخ‌های سود واقعی منفی تاثیر مخربی بر ثبات شرایط کلان اقتصادی دارند و این تاثیر منفی در چند سال‌اخیر در بستر اقتصاد ایران هم قابل‌رصد است، با این حال امکان افزایش بیشتر نرخ‌های سود در شرایط کنونی به دلیل مشکلات سیستم بانکی رشد بازار سهام در اثر نوسان ارز که عمدتا ناشی از وجود دارایی‌های کم‌بازده یا موهوم در سمت راست ترازنامه است، وجود ندارد. بنا به تجربه مشابه در دیگر کشورها، این مشکل بدون اجرای یک تجدید ساختار بنیادین در شبکه بانکی که شامل توقف فعالیت بانک‌های بد و افزایش سرمایه سنگین بقیه بانک‌ها و بازبینی در قوانین نظارتی و کنترلی است، قابل‌حل نیست. در شرایط کنونی، به‌رغم داغ‌بودن گفتمان مشکل بانک‌ها، یک نقشه‌راه مشخص و کامل برای مواجهه با این مساله نزد سکانداران اقتصادی دیده نمی‌شود. ادامه این رویه بدان معنا است که تا زمان اجرای رشد بازار سهام در اثر نوسان ارز برنامه تحول ساختاری، احتمالا نرخ سود سالانه 20 تا 23‌درصدی (در قالب سپرده‌های ویژه یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای سپرده‌گذاران قابل‌دسترسی است) با روش‌های ابتکاری پابرجا می‌ماند. پیامد این شرایط عبارت از پایداری نرخ‌های سود واقعی منفی است که کماکان سرمایه‌گذاری در ابزار درآمد ثابت رشد بازار سهام در اثر نوسان ارز را به‌عنوان یک جایگزین پایدار در مقابل دارایی‌های رقیب (از جمله سهام) مطرح نمی‌کند، بنابراین با فرض عدم‌افزایش بیشتر نرخ‌های سود از سطوح کنونی نمی‌توان انتظار تهدید جدی برای بورس تهران از این محل در کوتاه‌مدت را داشت. ارزش‌گذاری سهام: متوسط نسبت قیمت بر درآمد سهام به‌عنوان کلیدی‌ترین دماسنج ارزش‌گذاری مورد‌توجه سرمایه‌گذاران در بورس تهران شناخته می‌شود. این نسبت گویای آن است که به ازای هریک واحد سود شرکت‌ها چه قیمتی باید برای سهام پرداخته شود. با نادیده‌گرفتن ارقام حباب سال‌99، به‌طور تاریخی این نسبت بین 4 تا 9 واحد در بورس تهران نوسان کرده و متوسط بیست‌ساله آن نیز 7 واحد است. نسبت‌های کمتر از میانگین معمولا به‌معنای ارزندگی سهام بوده که یک رونق تدریجی در مقطع بعدی را به‌دنبال داشته‌اند و نسبت‌های بالا هم معمولا با دوره‌های رکود بعدی توام شده‌اند. در شرایط فعلی، نسبت موردبحث بر اساس سود دوازده‌ماه گذشته شرکت‌ها و نیز اجماع تحلیلگران برای 12‌ماه بعدی در محدوده 6واحد قرار دارد که از میانگین بلندمدت پایین‌تر است. با توجه به آنچه در بخش قبلی درخصوص سیاست‌های پولی و نرخ‌های سود واقعی کمتر از تورم مطرح شد، انتظار کاهش بیشتر این نسبت به دلیل نرخ‌های منفی سود واقعی بانکی در موقعیت حاضر منتفی است، از این‌رو می‌توان گفت این نسبت نه‌تنها نشانه‌ای از حباب یا مخاطره جدی در جهت ایجاد فشار رکودی در بورس تهران (مانند سال‌99) را در‌بر ندارد، بلکه جذابیت کافی برای خریداران بلندمدت سهام را فراهم کرده است. از برآیند مطالب فوق می‌توان نتیجه گرفت با توجه به احتمال تاثیر‌گذاری خنثای دو عامل (نرخ ارز و سیاست‌های پولی)، مسیر آتی بورس تهران در کوتاه‌مدت از رهگذر تقابل یک عامل رکودی (اقتصاد جهانی) و دو فاکتور رونق‌زا (امکان رفع تحریم‌ها و ارزش‌گذاری مناسب سهام) تعیین می‌شود. این بدان معنا نیست که برآیند روند آتی لزوما به سمت رونق متمایل می‌شود، بلکه قوت هریک از این عوامل می‌تواند مسیر آتی را تعیین کند، با این‌حال آنچه که می‌توان با اطمینان بیشتری اظهار کرد این واقعیت است که بورس تهران در حال‌حاضر به لحاظ ارزش‌گذاری در وضعیت متعادلی قرار دارد و از این‌رو می‌توان کسب بازده معقول برای سرمایه‌گذاران بلندمدت با فرض خرید و نگهداری سهام بنیادی را انتظار داشت.