معامله کردن از طریق واگرایی ها

نمودار روزانه سولانا – TradingView

واچ لیست هفتگی 2 آبان | او ام پی فینکس

بازارهای سهام هفته گذشته را به‌طرز عجیبی با رشد به‌پایان رساندند و شاخص‌های متشکل از سهام کمپانی‌های تکنولوژی یعنی نزدک (Nasdaq) و اس‌اند‌پی 500 (S&P 500)، روز جمعه 2.3 درصد افزایش داشتند و همچنین شاخص صنعتی داو جونز (DJIA) در بحبوحه انتشار گزارش درآمد فصل سوم کمپانی‌های بزرگ دنیا، تا 2.4 درصد رشد را به‌ثبت رساند.

در حال حاضر دو هفته تا اعلام رقم بعدی نرخ بهره فدرال رزرو باقی مانده و اکثریت انتظارات مبنی بر یک افزایش 0.75 درصدی در نرخ‌ها است. اما قرار است روز سه‌شنبه شاخص اطمینان مصرف‌کننده (Consumer Confidence Index) مربوط به ماه اکتبر نیز اعلام شود که احتمالاً با کاهش همراه باشد. همچنین، شاخص تمایلات دانشگاه میشیگان (University of Michigan’s Sentiment Index) که دیدگاه‌ها پیرامون اقتصاد آمریکا را مورد ارزیابی قرار می‌دهد، روز جمعه منتشر خواهد شد.

در این بین، برترین رمزارز بازار هفته گذشته را به‌سمت کف محدوده معاملاتی فشرده خود سیر کرده که در 5 هفته گذشته در نمودار آن ظاهر شده است. اتریوم نیز تغییر چندانی نسبت به هفته‌های اخیر نداشته است و در حال حاضر، سرمایه‌گذاران نگران تورم و ابهامت پیرامون مسائل اقتصادی در سطح کلان هستند که دنیا را تهدید به رکود کرده‌اند.

چنانچه اقتصاد ایالات متحده در آستانه رکود قرار گرفته باشد، اولین نشانه‌های آن در گزارش درآمد کمپانی‌ها دیده می‌شود و مشخصاً عاملی منفی برای تمامی بازارهای مالی محسوب می‌شود.

با توجه به عوامل بالا و تحقیقات تیم او ام پی فینکس، واچ لیست هفتگی 2 آبان این پلتفرم متشکل از رمزارزهای بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH)، ریپل (XRP) و سولانا (SOL) است که در ادامه به تحلیل تکنیکال آن‌ها می‌پردازیم.

واچ لیست هفتگی 2 آبان | بیت کوین (BTC)

بیت کوین در حال حاضر بالاتر از سطح 19,250 دلاری در بازارها معامله می‌شود و می‌تواند یک شکست صعودی بسیار مهم در سطوح مقاومتی 19,500 و 19,650 دلار داشته باشد.

هم‌اکنون این رمزارز حمایت خوبی را بالاتر از 18,800 دلار به‌دست آورده و توانسته جایگاه خود را در 19,000 دلار مستحکم کند و یک حرکت صعودی تشکیل داده که موفق به عبور از سطوح مقاومتی 19,200 و 19,250 دلار شده است. از این رو، بیت کوین نخستین رمزارز حاضر در واچ لیست هفتگی 2 آبان قرار گرفته است.

همچنین، بیت کوین در نمودار یک ساعته خود توانست خط روند نزولی و مقاومت 19,200 دلاری را بشکند و با عبور از 19,400 دلار و میانگین متحرک ساده 100 ساعته، قدرت پیدا کند. همچنین در پی این حرکت، بیت کوین موفق به عبور از مقاومت 19,500 دلاری شد.

اما رمزارز شماره یک بازار قدرت چندانی بالاتر از محدوده 19,600 دلار نداشت و پس از تشکیل سقف در سطح 19,679 دلار با یک اصلاح نزولی مواجه شد.

هم‌اکنون بیت کوین پایین‌تر از سطح بازگشتی فیبوناچی در 23.6 درصد خرید و فروش می‌شود و در یک محدوده معاملاتی با کف 18,865 دلار و سقف 19,679 دلار قرار گرفته است. در صورت صعود، اولین مقاومت پیش روی بیت کوین سطح 19,600 دلار بوده و نخستین مقاومت اصلی برای این رمزارز 19,650 دلار و سقف محدوده معاملاتی مذکور است.

نمودار یک ساعته بیت کوین – TradingView

حمایت مهم بعدی برای قیمت بیت کوین احتمالاً سطح 20,000 دلار است که در صورت عبور از آن، سطح بعدی مقاومت 20,500 دلاری خواهد بود. چنانچه قیمت به رشد خود ادامه دهد، ممکن است حرکت صعودی خود را تا محدوده مقاومتی 21,200 دلار حفظ کند.

اما در صورتی که بیت کوین در عبور از محدوده مقاومتی 19,600 دلار موفق ظاهر نشود، ممکن است یک حرکت نزولی را آغاز کند و در مرحله اول با حمایت در 19,300 دلار مواجه شود. حمایت مهم بعدی معامله کردن از طریق واگرایی ها معامله کردن از طریق واگرایی ها این رمزارز نزدیک به سطح بازگشتی فیبوناچی 50 درصدی و در محدوده 19,250 دلار قرار دارد که در صورت شکست این سطح و بسته‌شدن کندل پایین‌تر از آن، فشار فروش ممکن است بالا رود و قیمت بیت کوین مجدداً سطح 18,800 دلار را ببیند.

در رابطه با شاخص‌های تکنیکال بیت کوین باید گفت شاخص مکدی (MACD) یک‌ساعته در حال کاهش سرعت در محدوده صعودی است و شاخص قدرت نسبی (RSI) در تایم‌فریم مشابه، بالاتر از عدد 50 قرار گرفته است.

واچ لیست هفتگی 2 آبان | اتریوم (ETH)

اتریوم طی 24 ساعت اخیر موفق شد مقاومت 1,320 دلار را با موفقیت بشکند و اکنون می‌تواند از مقاومت بعدی خود در 1,400 دلار نیز عبور کند.

اتریوم بالاتر از سطح 1,265 دلار با حمایت خوبی همراه بوده است و یک روند صعودی تدریجی را آغاز کرده است. قیمت این رمزارز با عبور از سطوح 1,290 و 1,300 دلار توانست وارد یک محدوده مثبت شود و با رشد 5 درصدی، موفق به شکست مقاومت 1,320 دلار شد. این رمزارز حتی توانست از سطح 1,350 دلار نیز عبور کند و بالاتر از میانگین متحرک ساده 100 ساعته قرار بگیرد. قیمت اتریوم پس از رسیدن به سقف 1,370 دلاری وارد اصلاح شد.

در حال حاضر، اتریوم در یک حرکت نزولی به محدوده 1,340 دلار نزدیک می‌شود. این قیمت نزدیک به سطح بازگشتی فیبوناچی در 23.6 درصد است و محدوده معاملاتی فعلی اتریوم، با کف 1,252 دلار و سقف 1,370 دلار تشکیل شده است. همچنین اتریوم نزدیک به حمایت 1,320 دلار در نمودار یک‌ساعته، در حال تشکیل یک خط روند صعودی مهم است.

نمودار یک ساعته اتریوم – TradingView

نزدیک‌ترین سطح مقاومت برای اتریوم نزدیک به 1,370 دلار است و اولین مقاومت مهم این رمزارز سطوح 1,390 و 1,400 دلاری هستند. چنانچه اتریوم در 1,400 دلار یک شکست موفق داشته باشد، می‌تواند شرایط خوبی برای یک صعود قوی به‌دست آورد که ممکن است تا 1,500 دلار ادامه داشته باشد.

اما اگر اتریوم نتواند از 1,400 دلار عبور کند، ممکن است یک اصلاح به‌سمت پایین آغاز کند و اولین سطح حمایتی در این روند 1,340 دلار خواهد بود.

حمایت مهم بعدی سطح 1,320 دلار و خط روند این رمزارز است و حمایت اصلی اتریوم، 1,300 دلار است که نزدیک به سطح بازگشتی فیبوناچی 50 درصد قرار دارد. در صورتی که این سطح حمایتی شکسته شود، قیمت اتریوم یک حرکت نزولی جدید را آغاز کرده و می‌تواند در کوتاه‌مدت تا 1,265 دلار کاهش داشته باشد.

شاخص‌های تکنیکال این رمزارز شامل شاخص مکدی در نمودار یک‌ساعته است که شاهد کاهش قدرت خود در منطقه صعودی است؛ همچنین شاخص RSI اتریوم در بازه یک‌ساعته بالاتر از 50 رسیده است.

واچ لیست هفتگی 2 آبان | ریپل (XRP)

ارز دیجیتال ریپل علی‌رغم دیگر رمزارزها که شاهد رشد در قیمت خود بوده‌اند، وارد محدوده قرمز شده است. کاهش قیمت این رمزارز در بازه روزانه نشان‌دهنده عدم تسلیم فروشندگان است و به‌نظر می‌رسد جدال خریداران و فروشندگان ریپل تا پایان ماه میلادی جاری ادامه داشته باشد.

ریپل طی روز گذشته مقاومت‌های خود را مجدداً مورد آزمایش قرار داد، اما دوباره به حمایت 0.45 دلاری بازگشت. این رمزارز موفق شد 0.47 دلار را پس از یک هفته دوباره تست کند که در شکست این سطح ناکام ماند.

نمودار 4 ساعته ریپل – TradingView

ریپل طی ساعات گذشته موفق شد مقاومت خط روند خود در 10 روز اخیر را بشکند، اما 0.45 دلار محدوده‌ای بسیار چالش برانگیز متشکل از حمایت و مقاومت‌ها در کوتاه‌مدت است. همچنین، بررسی ساختار بازار این رمزارز در کوتاه‌مدت نشان از اصلاح قیمت دارد.

با این حال، شاخص قدرت نسبی (RSI) ریپل از مرز 50 عبور کرده، به این معنی که قدرت قیمت این دارایی در حال افزایش است. در عین حال، اندیکاتور جریان پول چایکین (Chaikin Money Flow / CMF) طی هفته اخیر مثبت بوده است که نشان می‌دهد ارز دیجیتال ریپل در تایم‌فریم‌های پایین‌تر، شاهد ورود سرمایه‌های قابل توجه به خود بوده است.

وضعیت قیمت ریپل در نمودار روزانه صعودی باقی مانده است، اما چنانچه روز را پایین‌تر از سطح 0.44 دلار به‌پایان برساند شرایط ممکن است برای این رمزارز تغییر کند. سقف‌های قیمتی ریپل بین ماه‌های می و سپتامبر (اردیبهشت و شهریور) 0.422 دلار بوده‌اند که در صورت بازگشت به این سطح، یک واکنش صعودی قوی برای ریپل محتمل است.

ناگفته نماند، در صورتی که بیت کوین یک ریزش ناگهانی تا زیر سطح 18,600 دلار داشته باشد، ریپل نیز به احتمال فراوان پایین‌تر از 0.42 دلار خواهد رسید. در این صورت، قیمت ریپل ممکن است یک روند نزولی تدریجی را آغاز کند و در هفته‌های پیش رو تا 0.34 دلار کاهش داشته باشد.

واچ لیست هفتگی 2 آبان | سولانا (SOL)

رمزارز سولانا در تاریخ 6 اکتبر (14 مهر) یک روند نزولی را آغاز کرد و برای مدتی این روند را ادامه داد. خریداران این ارز دیجیتال در روزهای 16 و 17 اکتبر (24 و 25 مهر) پرقدرت ظاهر شدند، اما به‌سرعت کنترل شرایط را از دست دادند و فروشندگان روند نزولی را با قدرت زیادی از سر گرفته و توانستند این شرایط را به‌مدت سه روز ادامه دهند.

در 21 اکتبر (29 مهر)، خریداران موفق شدند زمام امور را مجدداً به‌دست گیرند. محدوده معاملاتی سولانا در نمودار روزانه شامل حمایت بین 27.5 تا 26.5 دلار و مقاومت بین 28.5 تا 29.5 دلار می‌شود.

نمودار روزانه سولانا – TradingView

اما با این‌که خریداران سولانا در تاریخ مذکور شرایط را تحت کنترل خود درآوردند، در شکست از روند خنثی قیمت که سه روز به‌طول انجامید موفق ظاهر نشدند.

چنانچه قیمت سولانا در این محدوده تثبیت (Consolidation) داشته باشد، می‌توان گفت سطح فعلی قیمت تبدیل به یک حمایت جدید برای تشکیل یک حرکت صعودی جدید شده است. در حال حاضر جهت مسیر قیمت سولانا قابل تشخیص نیست، چرا که شاخص RSI طی 4 روز متوالی عدد 35 را نشان می‌دهد.

نمودار 4 ساعته سولانا – TradingView

بررسی باندهای بولینگر (Bollinger Bands) در نمودار 4 ساعته سولانا نشان می‌دهد که قیمت این رمزارز به‌زودی مسیر خود را مشخص خواهد کرد، زیرا باندهای بالا و پایین در حال نزدیک‌شدن به یکدیگر (هم‌گرایی) هستند. شاخص مکدی سولانا نیز نشان از سناریویی مشابه دارد.

اما از جایی که ستون‌های قرمز کمرنگ در نمودار در حال کاهش هستند، احتمال تشکیل یک حرکت صعودی بیشتر است و پیش‌بینی می‌شود قیمت سولانا به‌زودی یک شکست صعودی داشته باشد. در همین راستا، شیب شاخص RSI نیز صعودی شده است.

واچ لیست ارز دیجیتال چیست؟

واچ لیست به یک لیست از دارایی‌هایی گفته می‌شود که یک سرمایه‌گذار به‌طور دقیق آن‌ها را زیر نظر گرفته تا در صورت کاهش قیمت، یک موقعیت سرمایه‌گذاری سودآور برای خود ایجاد کند.

اندیکاتور مکدی چیست؟

با استفاده از اندیکاتور مکدی، معامله‌گران می‌توانند قدرت روند (مومنتوم) فعلی را از طریق پیدا کردن واگرایی‌ها (Divergence) بین مکدی و رفتار قیمتی تشخیص دهند.

منابع: CoinDesk, NewsBTC, InsideBitcoins

واگرایی در تحلیل تکنیکال | انواع واگرایی‌ها و ویژگی‌های آنها در بورس و بازارهای مالی

واگرایی‌ها یکی از مفاهیم معاملاتی مورد علاقه تریدرها (معامله‌گران) هستند زیرا در صورت ترکیب با سایر ابزارها و مفاهیم مالی، سیگنال‌های تجاری کیفیت بالایی را ارائه می‌دهند. واگرایی و همگرایی دو مفهوم بسیار مهم و کاربردی در انواع تحلیل‌ها به شمار می‌روند و در این مطلب قصد داریم به طور خاص در مورد واگرایی در تحلیل تکنیکال صحبت کنیم.

تعریف واگرایی به زبان ساده

بیایید با واضح‌ترین پرسش شروع کنیم و واگرایی را به زبان ساده توضیح دهیم و از دلایل اهمیت واگرایی در تحلیل تکنیکال پرده برداریم. به واقع واگرایی تغییرات بازار سرمایه را در بورس نشان می‌دهد و بیشتر زمانی اتفاق می‌افتد که تریدرهای بازار بورس در گام نهایی دچار تردید شده و سهم روند قبلی خود را تغییر دهد و برخلاف آن حرکت کند.

هنگامی که واگرایی در بازار بورس اتفاق می‌افتد با درصد بسیار بالایی می‌توان به آن تکیه کرد. این در حالی است که واگرایی در تحلیل تکنیکال معتبرترین نوع واگرایی در همه تحلیل‌ها به شمار می‌رود. واگرایی زمانی رخ می‌دهد که قیمت دارایی در جهت مخالف یک شاخص فنی مانند نوسان‌ساز یا برخلاف سایر داده‌ها در حال معامله کردن از طریق واگرایی ها حرکت است. واگرایی به تریدرها هشدار می‌دهد که ممکن است روند فعلی قیمت تضعیف، و در برخی موارد منجر به تغییر جهت قیمت شود.

یکی از اندیکاتورهای کلیدی برای پیدا کردن واگرایی اندیکاتور MACD است. اگر با مکدی آشنایی ندارید میتوانید به پستِ آموزش اندیکاتور مکدی به زبان ساده مراجعه کنید.

انواع واگرایی را بهتر بشناسید

در دنیای بورس، دو نوع واگرایی وجود دارد؛ واگرایی مثبت و واگرایی منفی. واگرایی مثبت نشان می‌دهد که حرکت افزایشی قیمت دارایی امکان پذیر است. واگرایی منفی اما نشان می‌دهد که حرکت نزولی قیمت دارایی امکان پذیر است.

اما اگر بخواهیم دقیق‌تر به واگرایی در تحلیل تکنیکال بپردازیم، به سه نوع واگرایی معمولی، واگرایی مخفی و واگرایی زمانی خواهیم رسید که هر کدام از آنها دو نوع مثبت و منفی تقسیم می‌شوند (به غیر از واگرایی زمانی که به دو نوع معمولی و هوشمند تقسیم می‌شود).

واگرایی معمولی در تحلیل تکنیکال (Regular Divergence)

واگرایی معمولی عمدتا در انتهای یک روند (Trend) به وجود می‌آید و زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت یک سهم با اندیکاتور دو جهت مختلف از یکدیگر را نشان دهند. پس از مشاهده واگرایی معمولی که نشان از بازگشت قیمت سهم را دارد، روند قیمت سهم متوقف شده و تمایل به حرکت خلاف آن را پیدا می‌کند. این نوع واگرایی در بازار بورس که با عبارت RD نشان داده می‌شود به دو نوع مثبت و منفی طبقه‌بندی می‌شود.

واگرایی معمولی مثبت یا +RD

واگرایی معمولی مثبت نشان از نزدیک شدن قیمت سهم به خط حمایت است و از طرف دیگر قدرت زیاد خریداران و تضعیف قدرت فروشندگان را به تصویر می‌کشد. در این واگرایی قیمت سهم و اندیکاتور از دو کف تشکیل می‌شوند؛ که در نمودار قیمتْ کف اول بالاتر از کف دوم و در نمودار اندیکاتورْ کف اول پایین‌تر از کف دوم قرار گرفته‌اند. با این اوصاف اندیکاتور توانایی ایجاد کف جدید را نخواهد داشت.

واگرایی معمولی منفی یا -RD

واگرایی معمولی منفی در تحلیل تکنیکال – برخلاف نوع مثبت آن – در میان دو سقف قیمتی تشکیل می‌شود و نشان از به پایان رسیدن قیمت به خط مقاومت است. این نوع واگرایی نشان از قدرت فزاینده فروشندگان و تضعیف قدرت خریدران دارد.

در نمودار قیمت چنین واگرایی، سقف اول پایین‌تر از سقف دوم است و در نمودار اندیکاتور ْ سقف اول بالاتر از سقف دوم است؛ یعنی اندیکاتور دیگر توانان به وجود آوردن سقف جدید را ندارد.

واگرایی مخفی در تحلیل تکنیکال (Hidden Divergence)

در این نوع واگرایی، در حالی که نمودار قیمت توانایی تشکیل سقف یا کف جدید را نشان نمی‌دهد، نمودار اندیکاتور توانسته سقف یا کف جدیدی را تشکیل دهد. این نوع واگرایی در تحلیل تکنیکال (HD) هم به دو نوع مثبت و منفی طبقه‌بندی می‌شود.

واگرایی مخفی مثبت یا +HD

این نوع واگرایی در بین دو کف قیمتی در تحلیل تکنیکال ایجاد می‌‎شود و زمانی رخ می‌دهد که نمودار اندیکاتورْ کف اول بالاتر از کف دوم قرار بگیرد و در نمودار قیمتْ کف اول پایین‌تر از کف دوم باشد. واگرایی مخفی مثبت به افزایش قدرت خریداران و کاهش قدرت فروشندگان دلالت دارد.

واگرایی مخفی منفی یا -HD

این نوع واگرایی در بین دو سقف قیمتی در تحلیل تکنیکال ایجاد می‌شود و زمانی رخ می‌دهد که نمودار اندیکاتورْ سقف اول پایین‌تر از سقف دوم قرار بگیرد و در نمودار قیمتْ سقف اول بالاتر از سقف دوم باشد. واگرایی مثبت به افزایش قدرت فروشندگان و کاهش قدرت خریداران دلالت دارد.

واگرایی زمانی در تحلیل تکنیکال (Temporal Divergence)

هرگاه بین قیمت و زمان تضاد وجود داشته باشد، واگرایی زمانی رخ می‌دهد. این نوع واگرایی در بورس، در یک تِرَند اصلاحی به دست می‌آید و زمانی به وقوع می‌پیوندد که روند اصلاحی نمودار قیمت نسبت به روند قبلی ضعف داشته باشد. برای استفاده بهتر از استراتژی واگرایی زمانی می‌بایست خرید خود را زمانی که قدرت خریداران به بیشترین میزان خود رسیده انجاد داد و برای فروش زمانی که قدرت فروشندگان به بیشترین حد خود رسیده اقدام کرد.

واگرایی زمانی بر خلاف دو واگرایی قبلی به دو واگرایی زمانی معمولی و واگرایی زمانی هوشمند طبقه‌بندی می‌شود که بر شرح ذیل می‌باشند.

واگرایی زمانی معمولی (Regular Temporal Divergence)

این نوع واگرایی زمانی رخ می‌دهد که تعداد کندل‌‎های روند اصلاحیِ جدید بیشتر از تعداد کندل‌های روند اصلاحی پیشین باشد. هنگامی که واگرایی زمانی معمولی رخ دهد، در واقع قدرت خریداران افزایش یافته و از طرفی قدرت فروشندگان در روند اصلاحی به پایین‌ترین حد خود رسیده است.

واگرایی زمانی هوشمند (Smart Temporal Divergence)

این نوع واگرایی زمانی رخ می‌دهد که تعداد کندل‌های روند اصلاحی جدید کمتر از تعداد کندل‌های روند اصلاحی پیشین باشد. به بیان ساده‌تر، روند اصلاحی در بورس – با واگرایی زمانی هوشمند – در مدت زمان کمتری رخ داده است.

واگرایی در مقابل همگرایی

همگرایی درست نقطه مقابل واگرایی در تحلیل تکنیکال است و زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت دارایی با یک شاخص در جهت همدیگر قرار بگیرند. معامله‌گران فنی بیشتر به واگرایی به عنوان سیگنالی برای معامله علاقه دارند، در حالی که عدم همگرایی فرصتی برای آربیتراژ است.

جمع‌بندی

دانستن تک تک مفاهیمی که در این مطلب به آنها اشاره کردیم، برای هر تریدر از نان شب هم واجب‌تر است؛ اگر قصد دارید به دنیای سرمایه‌گذاری وارد شوید از همین حالا به دنبال آموزش واگرایی باشید. اندیکاتورهای مشهور زیر از بهترین اندیکاتورها برای واگرایی هستند:

• Relative Strength Index (RSI)
• Commodity Channel Index (CCI)
• Moving Average Convergence Divergence (MACD)
• Money Flow Index (MFI)

مفهوم واگرایی ممکن است روی کاغذ آسان باشد، اما هنگامی که صحبت از حجم معاملات سنگین شود، خواهید دید که تصمیم‌گیری برای نقطع ورود یا خروج از معامله آن چنان هم آسان نیست.

واگرایی چیست؟ کاربرد واگرایی در تحلیل تکنیکال

آشنایی و تسلط به مفاهیم و ابزارهای تحلیلی در بازار بورس، یکی از ارکان مهم در روند معاملات است. معامله‌گران موفق معمولا با بهره‌مندی از این اطلاعات و تکنیک‌های معاملاتی، سودهای خوبی را به دست می‌آورند. افزایش آگاهی و سطح دانش بورسی در فرایند سرمایه‌گذاری از اهمیت بالایی برخوردار است. برای همین در این مقاله قصد داریم به یکی از مفاهیم یا ابزارهای مهم در فرایند تحلیل تکنیکال بپردازیم. «واگرایی» یکی از مفاهیم مهم در این حوزه است. بسیاری از تحلیل‌گران با استفاده از واگرایی به وجود آمده در سهم‌های مختلف، بهترین زمان را برای ورود به سهم تشخیص می‌دهند. برای آشنایی با این تکنیک در بازار بورس، با ما همراه باشید.

واگرایی چیست؟

واگرایی‌ نشان دهنده ایجاد تغییر روند سهم در بازار است که از انواع مختلفی ایجاد شده‌اند. این وضعیت از تضاد حرکتی میان نمودار سهم و اندیکاتور به وجود می‌آید. به‌ عبارت دیگر، واگرایی به معنی ضعف یک روند بوده و زمانی مشاهده می‌شود که قیمت و اندیکاتور در خلاف جهت یکدیگر حرکت می‌کنند، همچنین روند قیمت به پایان خود نزدیک شده و میل به چرخش دارد. در بیشتر مواقع تغییر جهت بزرگ یک نمودار زمانی اتفاق می‌افتد که یک واگرایی مناسب داشته باشیم. از واگرایی‌ها می‌توان برای شناسایی قیمت و سطوح حساس استفاده کرد و روندهای ضعیف را که میل به برگشت دارند، تشخیص داد. برای تشخیص واگرایی باید از اندیکاتورهای مختلف استفاده ‌کنیم. اندیکاتور مکدی (MACD) یکی از مهم‌ترین و پراستفاده‌ترین ابزارها برای تشخیص واگرایی است. از سایر اندیکاتورها مانند اندیکاتور RSI ، اندیکاتور cci و … هم می‌توان برای تشخیص واگرایی استفاده کرد.

انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال

همان‌طور که اشاره کردیم، واگرایی‌ها از انواع مختلفی تشکیل شده‌اند و تحلیل‌گران با استفاده از این ابزار، می‌توانند ادامه روند سهم را در آینده پیش‌بینی کنند. انواع واگرایی در بازار بورس عبارت‌اند از:

واگرایی‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند که در این مقاله به بررسی واگرایی معمولی می‌پردازیم.

۱/ واگرایی معمولی ( Regural Divergence)

واگرایی زمانی رخ می‌دهد که بین قیمت و اندیکاتور یک تناقض رفتاری وجود داشته باشد. دراین حالت اندیکاتور با حرکت قیمتی مخالفت می‌کند و نسبت به آن رفتار متضادی را از خود نشان می‌دهد. زمانی که این واگرایی به وجود می‌آید، قیمت از ادامه حرکت باز می‌ایستد و تغییر جهت می‌دهد. این نوع واگرایی را با نماد RD نمایش می‌دهند که مخفف عبارت Regular Divergence است. واگرایی معمولی خود به دو دسته واگرایی معمولی مثبت و واگرایی منفی تقسیم می‌شود.

واگرایی معمولی مثبت(RD+):

به ‌طورکلی واگرایی معمولی مثبت در کف‌ها تشکیل می‌شود. به این شکل که قیمت یک کف را پایین‌تر از کف قبلی ایجاد می‌کند؛ اما اندیکاتور با این حرکت مخالفت می‌کند و نسبت به کف قبلی خود، یک کف بالاتر را ثبت می‌کند. در این حالت قیمت میل به رشد دارد و نشان می‌دهد که فروشندگان ضعیف شده‌اند. برای درک بهتر، به تصویر زیر دقت کنید:

واگرایی معمولی منفی(RD-):

واگرایی معمولی منفی در انتهای یک حرکت صعودی و در سقف قیمتی رخ می‌دهد. به ‌این ‌صورت که قیمت یک سقف بالاتر از سقف قبلی خود ایجاد می‌کند اما اندیکاتور با این حالت معامله کردن از طریق واگرایی ها معامله کردن از طریق واگرایی ها قیمت مخالفت می‌کند و سقفی پایین‌تر از سقف قبلی به وجود می‌آورد. این نوع از آرایش واگرایی که در انتهای یک روند صعودی اتفاق می‌افتد، به‌ عنوان واگرایی معمولی منفی شناخته می‌شود و منجر به کاهش قیمت خواهد شد. واگرایی معمولی منفی، بیان‌گر ایجاد ضعف در خریداران است و قیمت می‌تواند یک آرایش نزولی به خود بگیرد که در این حالت، قدرت فروشندگان نسبت به خریداران بیشتر خواهد بود. برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید:

مثال: در تصاویر زیر، می‌توانید مثال‌هایی را از ایجاد واگرایی و تغییر جهت روند سهم در بازار را مشاهده کنید:

شکل فوق مربوط به نمودار ثاباد است. همان‌طور که مشاهده می‌کنید، نمودار بعد از یک رشد و بازدهی نسبتا خوب، با ایجاد یک واگرایی معمولی منفی در سقف قیمتی با ریزش مواجه شده و مقدار زیادی از مسیر صعود را اصلاح کرده است.

شکل فوق متعلق به سهام ثفارس است. این نمودار در کف قیمتی با ایجاد یک واگرایی معمولی مثبت و همچنین کاهش قدرت فروشندگان مواجه شده است که در ادامه رشد قیمتی نسبتاً خوبی را به وجود آورده است.

۲/ واگرایی مخفی

واگرایی مخفی زمانی به وجود می‌آید که قیمت سهم در حال اصلاح بوده و نشان‌دهنده ادامه‌دار بودن این روند باشد. ساز و کار واگرایی مخفی بر خلاف واگرایی معمولی است و مطابق با آن می‌توان در روند نزولی سهم با قله‌ها و در روند نزولی سهم با دره‌ها، تغییر روند سهم را در بازار تشخیص داد. این نوع واگرایی را با نماد HD نمایش می‌دهند که مخفف عبارت Hidden Divergence است. واگرایی مخفی به دو دسته واگرایی مثبت و واگرایی منفی تقسیم‌بندی می‌شود.

واگرایی مخفی مثبت(HD+)

واگرایی مخفی مثبت زمانی ایجاد می‌شود که در انتهای یک روند صعودی، اندیکاتور یک کف را پایین‌تر از کف قبلی خود ایجاد کند. همزمان با این فرایند، نمودار سهم هم یک کف بالاتر از کف قبلی خود تشکیل می‌دهد. در نهایت ما شاهد یک واگرایی مخفی مثبت در روند معاملات سهام مورد نظر هستم که با شناسایی آن، می‌توانیم به راحتی سیگنال خرید دریافت کنیم. برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید:

واگرایی مخفی منفی(HD-)

واگرایی مخفی منفی درست بر خلاف واگرایی مخفی مثبت است. این واگرایی در انتهای روند نزولی تشکیل می‌شود و بیانگر ادامه‌دار بودن روند کاهش قیمت سهم در بازار است. برای تشخیص این نوع واگرایی در نمودار سهم، باید به تشکیل سقف‌ها در روند نزولی سهم دقت داشته باشیم. هنگامی که در نمودار قیمتی یک سقف پایین‌تر از سقف قبلی تشکیل می‌شود به صورت هم‌زمان در اندیکاتور یک سقف بالاتر از سقف قبلی ایجاد می‌شود که در نهایت شاهد یک واگرایی مخفی منفی خواهیم بود. برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید:

۳/ واگرایی زمانی

در این نوع واگرایی، به راحتی می‌توان تضاد رفتاری میان قیمت و زمان را مشاهده کرد. در واگرایی زمانی نیازی به بررسی رفتار اندیکاتور نداریم، در عوض باید زمان اصلاح روند را به خوبی مشاهده و ارزیابی کنیم. واگرایی زمانی به دو دسته واگرایی زمانی معمولی و واگرایی زمانی هوشمند تقسیم‌بندی می‌شود. یکی از ابزارهای پرکاربرد برای تشخیص این نوع از واگرایی‌ها، ابزاری به نام «فیبوناچی زمانی» است. برای درک بهتر از تفاوت واگرایی زمانی معمولی و هوشمند، به جدول زیر دقت کنید:

انواع واگرایی زمانی	ویژگی واگرایی	نکات مهم	نوع پیش‌بینی
واگرایی زمانی معمولی	تعداد کندل‌های فاز اصلاح بیشتر از تعداد کندل‌های روند گام قبلی است	تمایلی به تغییر جهت روند در بازار وجود ندارد	ادامه روند قبلی
واگرایی زمانی هوشمند	تعداد کندل‌های فاز اصلاح کمتر از تعداد کندل‌های روند گام قبلی است	مقدار درصد اصلاح زمانی بیشتر از درصد اصلاح قیمتی است	ادامه روند قبلی

فیلتر واگرایی در بازار بورس

همان‌طور که می‌دانید، فیلترنویسی یکی از تکنیک های پرطرفدار و معروف در روند معاملات بازار بورس است. معامله‌گران با استفاده از این تکنیک می‌توانند به صورت لحظه‌ای به سهم‌های با ارزش در روز معاملاتی دسترسی داشته باشند. در حال حاضر فیلترهای بسیاری در بازار بورس وجود دارد. همچنین معامله‌گران برای شناسایی و بررسی سهم‌هایی که درگیر فیلتر واگرایی هستند، می‌توانند از فیلترهای واگرایی در این بازار استفاده کنند.

فیلتر واگرایی معمولی مثبت: فیلتر واگرایی معمولی مثبت، نمادهایی را فیلتر می‌کند که دره‌ها در نمودار قیمت کاهشی و در اندیکاتور افزایشی باشد.
فیلتر واگرایی معمولی منفی: فیلتر واگرایی معمولی منفی، نمادهایی را نمایش می‌دهد که قله ها در نمودار معامله کردن از طریق واگرایی ها قیمت روند افزایشی و اندیکاتورها روند کاهشی دارند.
فیلتر واگرایی مخفی مثبت: فیلتر واگرایی مخفی مثبت، نمادهایی را لیست می کند که دره‌ها در نمودار قیمت آن روند افزایشی و در اندیکاتور روند کاهشی داشته باشند.
فیلتر واگرایی مخفی منفی: فیلتر واگرایی مخفی منفی، نمادهایی را لیست می کند که سقف‌ها در نمودار قیمت آن روند کاهشی و در اندیکاتور روند افزایشی داشته باشند.

قیمت‌ها و سطوح مناسب برای تشکیل واگرایی

با استفاده از ابزارهای مختلف برای دریافت مفهوم واگرایی در تحلیل تکنیکال ، می‌توان سطوح حساس قیمتی را شناسایی کرد. زمانی‌که نمودار به این سطوح می‌رسد معمولا با واگرایی همراه بوده و نشانه ضعف در روند جاری است. هنگامی‌که نمودار با شتاب و بدون واگرایی به سمت سطوح حمایت و مقاومت درحرکت باشد، احتمال شکست سطوح بسیار بالا است. گاهی اوقات شکست در سطوح مقاومت و حمایت با واگرایی همراه است که در بسیاری مواقع می‌توان این شکست را فریب‌‌دهنده (fake) در نظر گرفت. به تصویر زیر دقت کنید:

سطوح حمایت و مقاومت داینامیک یا به عبارتی خطوط روند صعودی یا نزولی، کاملا مستعد تشکیل واگرایی هستند. با تشکیل واگرایی در این سطوح، می‌توان به سطح مورد نظر اعتماد کرد و برای ورود یا خروج از معامله تصمیم گرفت. این مورد را می‌توان به باندهای کانال هم تعمیم داد. نموداری که در یک ساختار کانالی در حال حرکت باشد، مستعد تشکیل واگرایی در کف یا سقف کانال است. در این حالت بهترین استراتژی، نوسان‌گیری بین سقف و کف کانال است که با تشکیل واگرایی می‌توان با اعتماد بیشتری به انجام معامله پرداخت.

نکته ۱: اگر در یک ساختار کانالی، یک سطحی شکسته شده با واگرایی همراه باشد، می‌تواند کاملا فریب‌دهنده (fake) باشد.
نکته ۲: یکی دیگر از کاربردهای واگرایی استفاده از آن‌ها در سطوح فیبوناچی است. اگر در یکی از سطوح فیبوناچی (معمولا ۶۱٫۸% و ۷۸٫۲%) واگرایی وجود داشته باشد، می‌توان به برگشت نمودار از آن سطح امیدوار بود و با استفاده از ابزار تکنیکال به دنبال سیگنال خرید بود.

نکته ۳: از واگرایی در دیگر الگوهای تکنیکال نیز می‌توان استفاده کرد. ازجمله این الگوها می‌توان به امواج الیوت، الگوهای هارمونیک، الگوهای برگشتی و … اشاره کرد. ایجاد واگرایی در هر یک از این الگوها، اعتبار آن‌ها را افزایش داده و می‌توان با استفاده از ابزار تکنیکال به دنبال فرصت‌های معاملاتی برای خرید و فروش بود.

سخن آخر

در بازار بورس مفاهیم و اصطلاحات بسیار زیادی وجود دارد. معامله‌گران با یادگیری و تسلط به این مفاهیم و تکنیک‌های تحلیلی، می‌توانند به راحتی سیگنال خرید و فروش سهام دریافت کنند. یکی از مفاهیم یا ابزارهای تحلیلی بسیار مهم در فرایند تحلیل تکنیکال، «واگرایی‌ها» هستند. واگرایی در اصل از اختلاف جهت حرکت روند سهم و اندیکاتور به صورت هم‌زمان به وجود می‌آید. واگرایی‌ها یکی از بهترین موقعیت‌ها برای پیش‌ بینی روند آینده سهم در بازار هستند. معامله‌گرانی که قادر به تشخیص واگرایی در روند معاملات سهم هستند، می‌توانند سودهای قابل توجهی به دست آورند.

چگونگی ترید در واگرایی ها: (Trading Divergences)

واگرایی در چارتها با مقایسه رفتار قیمت و عکس العمل یک اندیکاتور بدست می آید. مهم نیست کدام اندیکاتور را برای تشخیص واگرایی مورد استفاده قرار می دهید. شما می توانید از اندیکاتورهای RSI، MACD، Stochastic، CCI یا هر اندیکاتور دیگری استفاده کنید.

نکته حائز اهمیت در خصوص واگراییها این است که از آنها می توان به عنوان یک اندیکاتور پیشرو (leading indicator) استفاده کرد، بدین معنی که به کمک آنها می توان در حوالی کف قیمت وارد معاملات خرید و در حوالی سقف قیمت وارد معامله فروش شد. بنابراین ریسک ورود به معاملات را کمتر خواهند کرد.

زمانیکه نمودار قیمت در حال تشکیل Higher high می باشد، اسیلاتور مورد استفاده نیز باید higher high‌ تشکیل دهد وبرعکس اگر نمودار قیمت در حال تشکیل lower low باشد، اسیلاتور مورد استفاده نیز باید lower low تشکیل دهد. در غیر این صورت، نمودار قیمت و اسیلاتور نسبت به هم واگرا خواهد بود. به همین دلیل است که به آن واگرایی می گویند.

معامله بر اساس واگرایی، ابزاری قدرتمند در اختیار معامله گر قرار می دهد که به کمک آن می توان ضعیف شدن یک روند، عکس شدن ممنتوم و حتی ادامه یک روند را تشخیص داد.

دو نوع واگرایی وجود دارد:

واگرایی معمولی (regular)

واگرایی پنهان (hidden)

واگرایی معمولی (Regular Divergences)

یک واگرایی معمولی به عنوان نشانه ای برای احتمال تغییر روند فعلی مورد استفاده قرار می گیرد. دو نوع واگرایی معمولی وجود دارد: صعودی و نزولی

واگرایی صعودی معمولی:

اگر نمودار قیمت در حال تشکیل lower low باشد ولی اسیلاتور مورد استفاده در حال تشکیل higher low باشد، آنگاه یک واگرایی معمولی صعودی تشکیل شده است. این نوع واگرایی معمولا در انتهای یک روند نزولی تشکیل می شود.

بعد از تشکیل دومین کف قیمت، اگر اسیلاتور موفق به تشکیل یک کف جدید نشود، در اینصورت احتمال صعودی شدن روند وجود دارد، زیرا که بطور معمول، قیمت و ممنتوم در یک جهت حرکت خواهند کرد.

تصویر زیر نشان دهنده یک واگرایی صعودی معمولی می باشد:

واگرایی نزولی معمولی:

اگر نمودار قیمت در حال تشکیل یک higher high باشد ولی اسیلاتور مورد استفاده در حال تشکیل lower high باشد، آنگاه یک واگرایی معمولی نزولی تشکیل شده است. این نوع واگرایی معمولا در انتهای یک روند صعودی تشکیل می شود.

بعد از تشکیل دومین سقف قیمت، اگر اسیلاتور موفق به تشکیل معامله کردن از طریق واگرایی ها یک سقف جدید نشود، در اینصورت احتمال نزولی شدن روند وجود دارد.

تصویر زیر نشان دهنده یک واگرایی نزولی معمولی می باشد:

در تصاویر بالا مشاهده می کنید که واگرایی معمولی یکی از بهترین ابزارهای تشخیص سقفها و کفهای قیمت می باشد.

واگرایی پنهان (Hidden Divergence)

واگراییها نه تنها سیگنال احتمال تغییر روند را می دهند،‌ بلکه آنها می توانند نشانی از ادامه یک روند باشند که این مورد توسط واگرایی پنهان مشخص می شود.

واگرایی پنهان صعودی:

واگرایی صعودی پنهان زمانی اتفاق می افتد که قیمت یک higher low تشکیل دهد، اما اسیلاتور یک lower low تشکیل دهد. این نوع واگرایی در روندهای صعودی تشکیل می شود.

بطور معمول زمانیکه قیمت یک higher low‌ تشکیل داد، می بایست به دنبال حرکت مشابه در اسیلاتور باشید. ولی اگر اسیلاتور یک lower low تشکیل داد، پس با یک واگرایی پنهان صعودی روبرو هستیم.

واگرایی پنهان نزولی:

واگرایی نزولی پنهان زمانی اتفاق می افتد که قیمت یک lower high‌ تشکیل دهد، اما اسیلاتور یک higher high تشکیل دهد. این نوع واگرایی در روندهای نزولی تشکیل می شود.

بطور معمول زمانیکه قیمت یک lower high تشکیل داد، می بایست به دنبال حرکت مشابه در اسیلاتور باشید. ولی اگر اسیلاتور یک higher high تشکیل داد، پس با یک واگرایی پنهان نزولی روبرو هستیم.

اگر شما یک معامله گر بر اساس روند هستید، باید به دنبال واگراییهای پنهان نیز باشید و در صورت مشاهده آن، می توانید شانس بیشتری در ورود سریع به یک روند را داشته باشید.

پس به خاطر داشته باشید که واگراییهای معمولی، سیگنال احتمال تغییر روند و واگراییهای پنهان سیگنال ادامه روند کنونی را می دهند.

چگونگی ترید بر اساس واگراییها

در زیر چند مثال در خصوص واگرایی بین نمودار قیمت و حرکت اسیلاتور را بررسی می کنیم.

چگونگی ترید در واگرایی معمولی:

در زیر نمودار روزانه USDCHF را مشاهده می کنید:

در تصویر بالا مشاهده می کنید که USDCHF در یک روند نزولی قرار دارد. اما نشانه هایی از پایان یافتن این روند قابل مشاهده است.

درحالیکه قیمت یک lower low تشکیل داده، ولی اسیلاتور استوکاستیک یک higher low تشکیل داده است.

ادامه این نمودار قیمت در زیر قابل مشاهده است:

ملاحظه می کنید که واگرایی بین استوکاستیک و حرکات قیمت وجود دارد و سیگنالی مبنی بر خرید صادر شده است. در ادامه کندلهای قیمت خط روند نزولی را به سمت بالا شکسته و یک روند صعودی جدید تشکیل داده اند.

به عنوان یک سیگنال تایید کننده، به الگوی شمعی انبرک کف (tweezer bottom)‌ در نمودار بالا دقت کنید. می توان نتیجه گرفت که بعد از مشاهده یک واگرایی، برای تایید سیگنال بازگشت قیمت می توان از الگوهای شمعی به عنوان سیگنال تایید کننده استفاده کرد.

چگونگی ترید در واگرایی پنهان:

به نمودار روزانه USDCHF‌در زیر دقت کنید:

ملاحظه می کنید که جفت ارز USDCHF‌ در یک روند نزولی قرار دارد.

دقت کنید که نمودار قیمت یک lower high تشکیل داده در حالیکه استوکاستیک یک higher high تشکیل داده است. پس میتوان نتیجه گرفت که این یک واگرایی مخفیست.

حال ملاحظه می کنید که کندلهای قیمت به خط روند نزدیک شده و در ادامه نمودار قیمت حدود ۲۰۰۰ پیپ دیگر نزول کرد.

جلوگیری از ورود زودهنگام به معامله در واگراییها

علیرغم اینکه واگراییها ابزار بسیار قدرتمندی برای معامله گران هستند، ولی باید دانست که ورود زودهنگام و عدم دریافت سیگنال تایید باعث احتمال ایجاد ضرر در معامله خواهد شد.

در زیر به چند تکنیک برای دریافت سیگنال تایید اشاره می کنیم:

• منتظر ایجاد تقاطع در یک اندیکاتور باشید:

همانطور که میدانید تقاطع در اندیکاتورها، نشان از تغییر ممنتوم از خرید به فروش یا برعکس می باشد.

در تصویر بالا، جفت ارز در حال تشکیل lower high بوده ولی استوکاستیک یک higher high تشکیل داد. پس یک واگرایی نزولی تشکیل شده و سیگنالی برای ورود به معامله فروش می باشد.

البته بهتر است که منتظر تقاطع نزولی در استوکاستیک به عنوان تاییدی بر سیگنال فروش باشیم.

در تصویر بالا مشاهده می کنید که دو کندل بعد، استوکاستیک تقاطع نزولی را ایجاد کرد که تاییدی بر سیگنال فروش بود.

تکنیک دیگر این است که منتظر بمانید تا ممنتوم به اشباع خرید و یا اشباع فروش برسد و زمانیکه اندیکاتور از این محدوده خارج شد سیگنال تایید صادر شده است.

دلیل این کار همانند انتظار برای تقاطع در اندیکاتورهاست.

در تصویر زیر مشاهده می کنید که استوکاستیک یک کف جدید تشکیل داده ولی در نمودار قیمت کف جدیدی تشکیل نشده است.

احتمالا با مشاهده اشباع فروش بودن اندیکاتور و واگرایی بین نمودار قیمت و اندیکاتور تصور خواهید کرد که زمان خرید فرا رسیده است.

اما ملاحظه می کنید که فشار فروش قوی تر بوده و کندلهای قیمت به روند نزولی ادامه داده اند. و فقط با انتظار در تایید واگرایی ایجاد شده، متوجه ایجاد یک روند جدید نزولی خواهید شد.

• از ترسیم خطوط روند روی اندیکاتورهای ممنتوم استفاده کنید:

این تکنیک بطور خاص برای پیدا کردن شکست یک روند و عکس شدن روند فعلی کاربرد دارد. زمانیکه مشاهده می کنید کندلهای قیمت از یک خط روند پیروی می کنند،‌ یک خط روند مشابه روی اندیکاتور مورد استفاده رسم کنید.

مشاهده خواهید کرد که اندیکاتور نیز از خط روند ترسیم شده پیروی خواهد کرد.

اگر مشاهده کردید که هم کندلهای قیمت و هم اندیکاتور، خط روندها را شکستند، آنگاه احتمال تغییر ممنتوم از خرید به فروش و یا برعکس می باشد که یعنی تغییر روند در حال انجام است.

اندیکاتور RSI چیست و چگونه کار می‌کند؟

اندیکاتور RSI که با نام اندیکاتور قدرت نسبی نیز معروف است یک اندیکاتور اصلی در تحلیل تکنیکال است. در ابتدا در سال 1978 توسط جی ولز وایلدر جونیور به دنیای معامله گری معرفی شد. این شخص در آن سال، کتابی منتشر کرد با عنوان مفاهیم جدید در سیستم‌های معاملاتی تکنیکال « New Concepts in Technical Trading Systems» و در آن کتاب، برای اولین بار به معرفی اندیکاتور قدرت نسبی پرداخت. در ابتدا از آر اس آی، تنها در بازار اوراق بهادار استفاده می‌شد اما این اندیکاتور به سرعت در دیگر بازارهای مالی نیز مشهور شد و معامله گران به استفاده از آن علاقه مند شدند. آر اس آی، جزو اسیلاتور‌ها محسوب می‌شود و از مشتقات میانگین متحرک قیمت است. قبل از پرداختن به ‌RSI، بهتر است کمی‌در مورد اندیکاتورها و اسیلاتور RSI بدانید. آر اس آی، یکی از محبوب ترین اندیکاتورها در دنیای معامله گری است.

مفهوم اندیکاتور و اندیکاتور RSI

اندیکاتورها به طور کلی یک سری توابع ریاضی هستند که هر کدام فرمول خاص خود را دارند. داده‌هایی مانند قیمت، زمان و حجم که در چارت قیمت وجود دارند، متغیر‌های مورد نیاز این توابع را تشکیل می‌دهند. یعنی اینکه اندیکاتورها از این داده‌های خام، اطلاعات جدیدی می‌سازد که مانند یک ابزار کمکی در تحلیل تکنیکال، قابل استفاده هستند. اغلب اندیکاتور‌ها دارای یک گراف یا نمودار و یک سری دادۀ عددی هستند که تحلیلگران و تریدرها از این دو استفاده می‌کنند.

انواع اندیکاتور RSI

اندیکاتورها اطلاعات خود را با سرعت یکسانی در اختیار ما قرار نمی‌دهند بلکه برخی از آنها سریع تر از بقیه هستند به عبارت دیگر از نظر سیگنال زمانی با هم فرق می‌کنند و بر دو نوع زیر هستند:

اندیکاتورهای پیرو یا تاخیری

این گروه از اندیکاتورها معمولا روی خود چارت قیمت قرار می‌گیرند و با کمی‌تاخیر تغییر روند‌ها را اعلام می‌کنند، با نام عمومی‌اندیکاتور شناخته شده اند مانند انواع میانگین‌های متحرک و.. در تقسیم بندی‌هایی که در پلتفرم‌های معاملاتی برای انواع اندیکاتورها لحاظ شده است اندیکاتورهای تاخیری در زیر مجموعه اندیکاتورهای روند Trend Indicators قرار می‌گیرند.

اندیکاتورهای پیشرو (اسیلاتورها)

این نوع از اندیکاتورها به عنوان اسیلاتور شناخته می‌شوند و به دلیل اینکه سریع تر، سیگنال می‌دهند می‌توانند تغییر روند‌ها را به موقع حدس بزنند. این نوع اندیکاتورها معمولا در زیر چارت قیمت و به صورت جداگانه قرار می‌گیرند. دامنه نوسان آنها در یک محدوده خاص است. اسیلاتورها معمولا قدرت روند را بررسی می‌کنند و هیجانات بازار و نقاط اشباع خرید و فروش را مشخص می‌کنند. نکته دیگر در مورد اسیلاتورها این است که کاربرد وسیعی در شناسایی واگرایی‌های قیمتی دارند. این نوع واگرایی‌ها را اگر بخواهیم با اندیکاتور پیدا کنیم تنها باید از اسیلاتورها استفاده کنیم و انواع دیگر اندیکاتور برای این کار مناسب نیستند. مکدی، استوکاستیک و RSI جزو معروف ترین انواع اسیلاتور‌ها هستند.

بررسی ویژگی‌های اندیکاتور RSI

اندیکاتور RSI یا بهتر است بگوییم اسیلاتور RSI، مانند دیگر انواع اسیلاتور‌ها یک بازه نوسان خاص دارد. این بازه برای آر اس آی، بین دو عدد صفر و 100 قرار دارد. هر چه ‌RSI به عدد 100 نزدیک شود به معنی بالا رفتن قیمت و قدرت بیشتر خریداران است و برعکس اگر این اندیکاتور به سمت اعداد کوچکتر برود به معنی قدرت گرفتن بیشتر فروشندگان است.

مناطق اشباع آر اس آی

اندیکاتور RSI دو منطقه اشباع معاملاتی دارد. منظور از اشباع معاملات همان معامله بیش از حد خرید یا فروش است. یکی از مناطقی که در بازه بین 70 تا 100 قرار دارد منطقه اشباع خرید و دیگری نیز که بین عدد 30 تا صفر بازه ‌RSI قرار دارد منطقه اشباع فروش است. وقتی نمودار ‌RSI، وارد هر کدام از این دو منطقه اشباع معاملاتی می‌شود اینطور تعبیر می‌شود که احتمال بازگشت قیمت بالا رفته است.

موارد استفاده از ‌RSI در معاملات

استفاده از نواحی اشباع اسیلاتور برای تایید گرفتن

همانطور که گفتیم هر گاه نمودار آر اس آی وارد مناطق اشباع خود شود احتمال بازگشت قریب الوقوع قیمت، افزایش می‌یابد. برخی از معامله گران وقتی تحلیلی انجام می‌دهند برای ورود به بازار بر پایه تحلیل خود، از اندیکاتور RSI تایید می‌گیرند. مثلا فرض کنید یک معامله گر بر اساس شکست یک خط روند صعودی، روند بازار را نزولی می‌بیند و تمایل به ورود به موقعیت SELL دارد اما برای اطمینان بیشتر از اندیکاتور RSI نیز کمک می‌گیرد. اگر اندیکاتور معامله کردن از طریق واگرایی ها در ناحیه اشباع خرید باشد معامله گر می‌تواند با درجه اطمینان بالایی اقدام به فروش کند. اسیلاتور RSI دارای دو محدوده اشباع خرید و فروش است.

نکته مهم : در مورد محدوده‌های اشباع ‌RSI، این است که نباید به تنهایی از آنها به عنوان سیگنال ورود استفاده کنید یعنی باید در کنار دیگر بخش‌های تحلیل و به عنوان تایید از آنها استفاده کنید مثلا در مثال بالا شخص، بدون اینکه خط روند صعودی بشکند مجاز به فروش نیست حتی اگر ‌RSI در منطقه اشباع خرید باشد اما وقتی خط روند شکسته شد اشباع خرید، این شکست را به نوعی تایید می‌کند و مجوز فروش صادر می‌شود.

شکست همزمان خطوط روند در اندیکاتور RSI

گاهی اوقات روند نمودار ‌RSI شباهت زیادی با روند خود نمودار قیمت دارد به گونه ای که وقتی در نمودار قیمت، خط رند می‌کشیم می‌توانیم خط روندی مشابه نیز بر روی نمودار ‌RSI بکشیم. وقتی این دو خط روند، همزمان با هم بشکنند در واقع یک سیگنال ورود به بازار در جهت شکست صادر می‌شود. در این شرایط دیگر نیاز به نواحی اشباع ‌RSI نداریم و از شکست نمودار آن برای گرفتن تایید، استفاده می‌کنیم. مثلا یک خط روند صعودی شکسته شده در نمودار قیمت داریم، همزمان با آن در نمودار ‌RSI نیز خط روندی صعودی شکسته شده است پس ما مجاز به ورود به موقعیت فروش هستیم حتی اگر نمودار ‌RSI در ناحیه اشباع خرید، قرار نداشته باشد.

شکست خطوط روند در تایم‌های اسکالپ در اندیکاتور RSI

نوع دیگر از استفاده از شکست خطوط روند ‌RSI، در تایم‌های اسکلپ است. تایم‌های اسکلپ به تایم‌های زیر 5 دقیقه گفته می‌شوند که دارای نوسانات سریع تر هستند و اسکلپر‌ها از این تایم فریم‌ها استفاده می‌کنند. در این تایم‌ها سرعت نمودار ‌RSI، حتی بیشتر از خود نمودار قیمت است یعنی مثلا ممکن است قبل از اینکه خط روندی در نمودار قیمت بشکند خط روند در نمودار ‌RSI، شکسته شود پس شخص اسکلپر به نوعی چند ثانیه زودتر می‌تواند حرکت بعدی قیمت را پیش بینی خواهد کرد. این چند ثانیه برای یک اسکلپر می‌تواند بسیار ارزشمند باشد.

پیدا کردن واگرایی‌های قیمتی

واگرایی Divergence، نشانه است برای احتمال خستگی قیمت و بازگشت آن است یعنی وقتی یک واگرایی رخ می‌دهد ممکن است نمودار قیمت تغییر روند دهد. البته واگرایی‌ها نیز مانند نواحی اشباع تنها یک نشانه یا اخطار برای تغییر احتمالی روند هستند و نه یک سیگنال 100 درصد. پس اگرچه بعد از وقوع واگرایی در بسیاری از موارد، روند عوض می‌شود در مواردی هم قیمت اعتنایی به واگرایی‌ها نمی‌کند.

نکته مهم :

دیگر این است که حتی در مواردی که قیمت به واگرایی‌ها واکنش نشان می‌دهد این واکنش الزاما به معنی شروع یک روند مخالف قدرتمند نیست. مثلا بارها مشاهده شده است که بعد از واگرایی، تنها قیمت برای مدتی وارد حالت درجا زدن می‌شود و هیچ روند مخالف و جدید صعودی یا نزولی ای شکل نمی‌گیرد. پس باید واگرایی‌ها نیز در کنار سایر بخش‌های تحلیل، مورد استفاده قرار گیرند.

نحوه پیدا کردن واگرایی‌ها به کمک اسیلاتور RSI

واگرایی به کمک اسیلاتور RSI بر اساس مفهوم کلاسیک روند استوار است. در مفهوم کلاسیک روند گفته می‌شود برای نزول باید به ترتیب دره و قله پایین تری از دره و قلۀ قبلی ساخته شوند در مورد روند صعودی نیز برعکس این حالت است یعنی باید قله و دره جدید بالاتر از قله و دره ماقبل باشند. در این صورت است که می‌گوییم روند داریم. وقتی واگرایی رخ می‌دهد. یعنی شرط صحت روند که همان تشکیل قله یا دره جدید است با ضعف انجام شده است.

در تشخیص این ضعف:

اندیکاتور به کمک ما می‌آید به این صورت که آنچه در نمودار قیمت رخ می‌دهد در نمودار ‌RSI رخ نمی‌دهد و از روی این عدم همراهیِ دو نمودار در حین تشکیل سوینگ‌های جدید، می‌فهمیم که روند فعلی دارای یک مشکل و ضعف است. برای درک بهتر موضوع باید انواع واگرایی‌ها را درک کنید. انواع واگرایی هایی که به کمک اندیکاتور RSI قابل تشخیص هستند

انواع واگرایی‌های قیمتی

واگرایی معمولی Regular divergence(RD)

در این نوع واگرایی، نمودار قیمت یک دره یا قله فراتر و قوی تر از می‌سازد اما نمودارِ اندیکاتور، این سوینگ قوی جدید را تایید نمی‌کند یعنی اینکه سوینگ جدید در نمودار اندیکاتور، کوچکتر از قبلی است. وقتی این اتفاق افتاد متوجه ضعف در سوینگ پایانی می‌شویم که اخطاری برای بازگشت قیمت است چون نشان از ضعف طرف غالب روند دارد و گویی که معامله گران طرف مقابل می‌خواهند روند جدیدی بسازند.

در واگرایی معمولی بر دو نوع است‌:

-واگرایی معمولی مثبت RD+

در کف‌های یک روند نزولی اتفاق می‌افتد و خبر از صعود احتمالی می‌دهد.

-واگرایی معمولی منفی RD-

در سقف‌های یک روند صعودی اتفاق می‌افتد و خبر از احتمال نزولی شدن قیمت می‌دهد.

واگرایی مخفی Hidden Divergence

در این نوع واگرایی، کف یا سقف جدید در نمودار قیمت ساخته نمی‌شود اما در اندیکاتور این اتفاق می‌افتد پس می‌توان گفت در واگرایی مخفی رفتار اندیکاتور بر رفتار قیمت تقدم پیدا می‌کند. این نوع واگرایی نیز بر دو نوع است:

واگرایی مخفی مثبت HD+

در کف‌های یک روند نزولیِ اصلاحی رخ می‌دهد. کف جدید (دره پایین تر) در اندیکاتور RSI ساخته می‌شود اما در خود نمودار قیمت این اتفاق نمی‌افتد. این نوع واگرایی به ما می‌گوید که اصلاح نزولی، رو به پایان است و روند صعودی دوباره در حال شروع شدن است.

واگرایی مخفی منفی (HD-)

در سقف‌های روند‌های صعودیِ اصلاحی رخ می‌دهد. در معامله کردن از طریق واگرایی ها نمودار قیمت، سقف جدیدِ قیمتی وجود ندارد ولی در اندیکاتور RSI یک سقف جدید ساخته می‌شود. این اتفاق به معنی بازگشت قریب الوقوع روند نزولی و پایان احتمالی اصلاح صعودی است.

استفاده از اسیلاتور RSI در کنار مکدی

برخی از معامله گران از اندیکاتور RSI در کنار مکدی MACD استفاده می‌کنند. مکدی نیز یکی دیگر از اسیلاتور‌های پر طرفدار در تحلیل و معامله گری تکنیکال است. در مکدی هم دارای یک نمودار مختص به خود است و یک ویژگی بارز هم دارد که تغییر فاز نامیده می‌شود. همان طور که گفتیم، اسیلاتورها دارای یک محدوده نوسان هستند. در اسیلاتور مکدی، محدوده نوسان به دو بخش منفی و مثبت تقسیم می‌شود وقتی نمودار مکدی از بخش مثبت محدوده خود، وارد بخش منفی می‌شود یا برعکس این اتفاق رخ می‌دهد، گفته م‌یشود که مکدی تغییر فاز داده است. اگر تغییر فاز مکدی با یک سیگنال آر اس آی مثلا وجود واگرایی در ‌RSI، همزمان شود یک سیگنال قوی برای ورود به بازار صادر شده است. این نوع سیگنال ها درجه موفقیت بالایی خواهند داشت.

استفاده از اندیکاتور RSI در کنار استوکاستیک

در انواعی از سبک‌های معاملاتی، از دو اسیلاتور RSI و استوکاستیک در کنار هم استفاده می‌شود. در این سبک‌ها، واگرایی‌ها به صورت همزمان در هر دو اسیلاتور بررسی می‌شوند. در صورتی که در هر دو اسیلاتور، واگرایی وجود داشت ورود به معاملات شروع می‌شود‌. البته استوکاستیک، سیگنال‌های کاذب بیشتری نسبت به ‌RSI دارد و شاید استفاده از این دو اسیلاتور در کنار هم چندان درست نباشد. استفاده از اندیکاتور RSI در کنار استوکستیک

نحوه تنظیم کردن اسیلاتور RSI

اندیکاتور RSI تنظیمات چندان پیچیده ای ندارد و غالبا تنها متغیرِ مهم آن، دوره زمانی اندیکاتور است. غالبا دورۀ ‌RSI در بسیاری از پلتفرم‌ها به صورت پیش فرض روی عدد 14 قرار دارد. اما برخی از معامله گران عقیده دارند که بازار به صورت دوره ای به تنظیمات متفاوتی از اندیکاتور RSI واکنش بهتری دارد. پس به هر دارایی خاصی که معامله می‌شود از دوره ای متفاوت برای ‌RSI استفاده می‌کنند. اما شاید در نهایت برای یک معامله گر مبتدی، همچنان استفاده از دوره 14 ‌RSI بهترین انتخاب باشد.

پایان مقاله

در پایان باید گفت که هرچند اندیکاتور RSI عمر طولانی ای دارد اما همچنان در بین معامله گران بازارهای مالیِ مختلف محبوب است. البته ‌RSI نیز مانند سایر اندیکاتور‌ها سیگنال‌های کاذب زیادی دارد. و نباید به صورت تمام و کمال از آن پیروی کنیم بلکه صرفا باید نقش یک ابزار کمکی را برای ما داشته باشد. نکته دیگر این است معامله گران حرفه ای در همه جای چارت از اندیکاتور RSI استفاده

نمی‌کنند و بسته به تناسب موقعیت با استراتژی‌های خود از این ابزار استفاده می‌کنند. معامله گرانِ تازه کار نیز باید با آزمون و خطا و مطالعه بیشتر در مورد این اندیکاتور، استفاده گزینشی و مطلوب از آن را فرا بگیرند. تنها در این صورت است که تاثیر مثبت استفاده از ‌RSI، در معاملات احساس خواهد شد.