عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران

رشد اقتصادی بلندمدت و عوامل موثر بر آن

در قسمت‌های قبلی برنامه سیاست‌گذاری، مساله رشد اقتصادی در ایران و عوامل رشد اقتصادی پایین در دهه‌های گذشته ریشه‌یابی شد. در این قسمت از برنامه با حضور دکتر مسعود نیلی مبحث رشد جمع‌بندی شده است.

نیلی در این برنامه می‌گوید: شرایط فعلی را نمی‌توان شرایط گذرا تلقی کرد و اگر این روند بخواهد ادامه پیدا کند روند رشد صفر در دهه آینده به همین شکل تداوم خواهد داشت.

او می‌گوید: مشکلات اقتصادی کشور، مشکلات جدید نیستند و همان مشکلات قدیمی اقتصادند اما مانند بیمار مزمنی هستند که توان بیمار را به تدریج می‌گیرند و روزی به جایی می‌رسد که این بیمار با حفظ بیماری نمی‌تواند حرکت کند و دچار توقف می‌شود.

نیلی معتقد است اقتصاد کشور از سال ۸۶ دچار این توقف شده و قبلا با همان بیماری حرکت می‌‌کرده اما با منابع نفت دوپینگ می‌کرده است. بنابراین ساختارهای موجود که رشد قبلی را تامین می‌کردند خیلی وقت است که کار نمی‌کنند و متوقف شده‌اند.

او بر این باور است اگر می‌خواهیم رشد اقتصادی حداقلی را در اقتصاد شاهد باشیم نیاز داریم همزمان در سازوکارهای مخرب رشد و تضعیف‌کننده رشد بازنگری داشته باشیم که این بازنگری مستلزم حجم عظیمی از اصلاحات ساختاری در اقتصاد و مکانیزم‌های به وجود آوردنده رشد در اقتصاد است.

دنیای اقتصاد بررسی کرد: عوامل موثر بر قیمت طلا در ایران/ مسیر آینده بازار سکه

دنیای اقتصاد/ پژوهشکده «دنیای اقتصاد» در گزارشی به بررسی و تحلیل وضع موجود بازار طلا و سکه پرداخته و قیمت سکه در بازار غیر‌رسمی ایران را برای نیمه پایانی سال‌جاری پیش‌بینی کرده است. در این گزارش ابتدا چارچوبی در مورد وضعیت بازار طلا ، عوامل موثر بر قیمت طلا در ایران بررسی شده است سپس به روند افزایشی نرخ ارز به‌عنوان یکی از سازوکارهای تعیین قیمت طلا در ایران پرداخته شده و دست آخر یک «پیش‌بینی» از روند آینده بازار طلا و سکه در ایران طی نیمه دوم امسال ارائه شده‌است.

سکه در مسیر سقوط یا صعود؟
گروه بازار پول- پژوهشکده «دنیای اقتصاد» در گزارشی به بررسی و تحلیل وضع موجود بازار طلا و سکه پرداخته و قیمت سکه در بازار غیر‌رسمی ایران را برای نیمه پایانی سال‌جاری پیش‌بینی کرده است. در این گزارش ابتدا چارچوبی در مورد وضعیت بازار طلا ، عوامل افزایش قیمت طلا در ایران بررسی شده است؛ سپس به روند افزایشی نرخ ارز به عنوان یکی از ساز و کارهای تعیین قیمت طلا در ایران پرداخته شده و دست آخر یک «پیش‌بینی» از روند آینده بازار طلا و سکه در ایران طی نیمه دوم امسال ارائه کرده است.

چرا طلا؟
در کشورهایی که بازارهای مالی خصوصا بازار سهام پیشرفته و فعال وجود ندارد، یا نهادینه نشده است و ارزش پول نیز به دلیل تورم مداوم کاهش می‌یابد، مردم برای جلوگیری از زیان‌های ناشی از تورم، دارایی‌های خود را به صورت واقعی (غیرمولد) پس‌انداز می‌کنند. یکی از این انواع دارایی‌ها که قابلیت نقدشوندگی بالایی نیز دارد، طلاست که در ایران همواره به عنوان پس‌اندازی مطلوب در جامعه با استقبال روبه‌رو بوده است. از نظر تاریخی نداشتن امنیت اجتماعی به خصوص برای زنان، نگرانی از آینده، و ارزش ذاتی و قدرت نقدشوندگی زیاد طلا باعث شده است این فلز گرانبها در ایران از دیرباز به عنوان قسمتی از پس‌انداز خانوارها برای روز مبادا مورد استفاده قرار گیرد. در دوره‌های مختلف این مساله صادق بوده است. حتی در جنگ ایران و عراق خانواده‌هایی که از مناطق جنگی به سایر نقاط کشور منتقل می‌شدند با داشتن مقداری طلا می‌توانستند حداقل برای مدتی تامین باشند. علاوه‌بر این، عواملی مانند علاقه به استفاده از طلا به عنوان زیورآلات در جامعه ایران و بالا بودن عیار آن لزوم خرید طلا برای مراسم ازدواج و بالا بودن میزان ازدواج در ایران موجب استفاده زیاد از این فلز در کشور شده است. تورم‌های شدید عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران ناشی از شرایط اوایل انقلاب و جنگ تحمیلی نیز موقعیت را برای روی آوردن صاحبان پول‌های سرگردان به طلا فراهم آورد.

عوامل افزایش قیمت طلا
این گزارش در بررسی دلایل افزایش قیمت طلا در ایران به چند عامل کلیدی شامل افزایش نرخ ارز، افزایش بی‌رویه حجم نقدینگی در جامعه و افزایش عدم اطمینان ناشی از تورم، کاهش سرمایه‌گذاری و رکود در بازارهای دیگر و در نهایت افزایش قیمت طلای جهانی اشاره کرده است.

افزایش نرخ ارز
بنا بر این گزارش افزایش نرخ اسمی ارز در کشور در نتیجه عوامل مختلفی همچون تحریم، رکود و دیگر عوامل می‌تواند منجر به افزایش ارزش ذاتی طلا شده و موجبات افزایش قیمت طلا را در کشور فراهم کند.
از آنجا که نرخ ارز یک قیمت نسبی به سایر ارزها است، نوسان آن اثر بیشتری در مقایسه با مقدار قدرمطلق آن بر اقتصاد می‌گذارد. اگر نرخ ارز نوسانات شدیدی را ظاهر سازد موجب تغییر در قیمت کالاها، نرخ تورم و به طور کلی نوسانات مضر در اقتصاد خواهد شد. نتیجه این امر، ایجاد جو عدم اطمینان، بورس‌بازی و سفته‌بازی در بازار ارز و بازار طلا و به طور اعم در اقتصاد می‌شود. رواج بورس‌بازی در بازار ارز و طلا که متاثر از نوسانات نرخ ارز است موجب خواهد شد نقدینگی جامعه در بخش دلالی و واسطه‌گری هدایت شود و فعالیت‌های کاذب رشد و نمو یابند. البته دامنه این بورس‌بازی منحصر به بازار ارز نیست؛ بلکه به بازار کالاها و تولیدات هم تسری خواهد یافت. نوسانات نرخ ارز در ابتدا موجب نوسانات قیمت کالاهایی خواهد شد که منشا خارجی دارند و حتی به سایر کالاها هم سرایت خواهد کرد. در چنین وضعیتی ضد ثبات اقتصادی عمل می‌کند، ثباتی که لازمه رشد و توسعه اقتصادی است

افزایش عدم اطمینان ناشی از تورم
عدم نااطمینانی به حالتی گفته می‌شود که در آن دانش فرد یا افراد محدود است و توضیح کامل حالت یا نتیجه‌ای که به دست آمده یا می‌آید، ممکن نیست. بر این اساس، نااطمینانی در شرایطی وجود دارد که یا اتفاقات آینده مشخص و معلوم نیست یا اینکه با وجود مشخص بودن اتفاقات آینده احتمال آنها قابل پیش‌بینی نباشد. در چنین شرایطی تصمیم‌گیری‌های آینده پیچیده و مشکل بوده و این نااطمینانی، تصمیمات عاملان اقتصادی را متاثر می‌سازد. با این تعریف می‌توان نااطمینانی تورم را شرایطی دانست که در آن عاملان اقتصادی در تصمیمات اقتصادی خود نسبت به میزان تورم آینده نامطمئن هستند.

تاثیرات نااطمینانی تورمی و نقدینگی بر اقتصاد
افزایش بی‌رویه نقدینگی در کشور، اگر به سمت بخش تولیدی جامعه حرکت نکند، از جمله عوامل موثر در افزایش قیمت طلاست و می‌تواند منجر به تورم شود. تورم می‌تواند روی روند استفاده از منابع اقتصادی تاثیر منفی بگذارد. اول عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران اینکه در دوران تورمی، قیمت کالاها و خدمات به یک اندازه افزایش نمی‌یابد؛ بنابراین تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی به تولید کالاها و خدماتی گرایش پیدا می‌کنند که قیمت آنها به نسبت بیشتری افزایش یافته و سود بیشتری عایدشان می‌کند. در نتیجه منابع مالی و سرمایه‌گذاری‌ها نه در بخش‌های مولد و مفید کشور بلکه برای مقاصد سوداگری و واسطه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند و موجبات افزایش قیمت در بازار طلا و ارز را فراهم می‌کند. دوم اینکه تورم باعث می‌شود تا انگیزه برای فرار از دارایی‌های پولی به دیگر دارایی‌ها مانند طلا، املاک و ارز افزایش یابد و در نتیجه منابع مالی نتوانند به شکل رضایت‌بخشی جذب بازار سرمایه شده و در تولید نقش موثری داشته باشند. سوم اینکه تورم سبب کاهش ضریب اطمینان در جامعه شده؛ چرا که نوسان دائم سطح عمومی قیمت‌ها قدرت تصمیم‌گیری فعالان اقتصادی و همچنین خانوارها درباره آینده را کاهش داده و آنها را وادار می‌کند تا برنامه‌های خود را نه در بلندمدت، بلکه در کوتاه‌مدت تنظیم کنند.

رکود در بازارها
گزارش پژوهشکده «دنیای اقتصاد» که در هفته نامه «تجارت فردا» به چاپ رسیده تاکید دارد: کاهش امنیت سرمایه‌گذاری در کشور در نتیجه افزایش نااطمینانی‌های تورمی می‌تواند تولید و بازار بورس اوراق بهادار را با رکود مواجه کند و جذابیت بازار طلا را افزایش دهد. بنابراین، این‌طور استنباط می‌شود که وجود نرخ‌های رو به رشد تورم و همچنین بی‌ثباتی قیمت‌ها، هزینه‌هایی را از طریق نااطمینانی تورمی، بر اقتصاد تحمیل کرده باشد. به این معنی که بی‌ثباتی و نوسانات شدید قیمت‌ها، سبب افزایش نااطمینانی بنگاه‌های اقتصادی نسبت به تورم آینده و سیاست‌های ضد‌تورمی دولت شده باشد و این مساله، کاهش انگیزه‌های سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های تولیدی اقتصادی را به همراه داشته باشد؛ به طوری که منابع اقتصادی، به جای واردشدن به بخش‌های تولیدی، جذب بخش‌های غیرمولد اقتصاد شود.

افزایش قیمت طلای جهانی
این گزارش یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در تعیین قیمت طلای ایران را قیمت طلای جهانی عنوان و اضافه کرده که این فاکتور تاثیرگذار خود تحت تاثیر چندین عامل است.
از دیدگاه این پژوهش کاهش ارزش دلار به عنوان نخستین عامل تاثیرگذار عنوان شده و اضافه کرده است: به نظر اکثر کارشناسان مهم‌ترین عامل افزایش ارزش طلای جهانی، کاهش ارزش دلار است که عوامل اثرگذار دیگر نیز از این عامل تاثیر می‌پذیرند. هنگامی که ارزش دلار کاهش پیدا می‌کند، مقدار زیادی پول از بازار خرید و فروش ارز وارد بازارهای کالاهایی می‌شود که در بورس معامله می‌شوند. در چنین شرایطی، در بازار طلا نیز، پول‌های بسیار زیادی وارد می‌شود. از سویی دیگر تنزل ارزش دلار به کاهش ذخیره ارزی بانک مرکزی کشورهای مختلف منجر می‌شود و آنها برای جبران این مساله به دنبال افزایش ذخیره طلای خود می‌افتند که به رشد چرخش پول در بازار طلا و افزایش قیمت آن می‌انجامد؛ بنابراین هم بانک‌های مرکزی و هم سرمایه‌گذاران در جهت جلوگیری از کاهش دارایی‌های خود طلا را بهترین گزینه برای جایگزین کردن دلار می‌دانند. ضمن آنکه بیشتر خریداران بازار طلا غیر‌آمریکایی هستند و با کاهش ارزش دلار، قیمت طلا برای آنان ارزان‌تر شده و آنان به سوی خرید بیشتر طلا می‌روند.
در این پژوهش کاهش نرخ بهره بانکی دیگر عنوان تاثیرگذار بر افزایش نرخ جهانی طلا عنوان شده است. با کاهش نرخ بهره افراد دیگر تمایلی به سپرده‌گذاری سرمایه‌های نقدی خود از جمله دلار ندارند؛ بنابراین با کاهش تمایل به نگهداری دلار از آنجا که طلا از ویژگی ثبات ارزش حتی در شرایط جنگ، بحران و تنش‌های بین‌المللی برخوردار است، افراد تمایل به خرید آن پیدا می‌کنند که خود باعث افزایش قیمت طلا می‌شود.
این پژوهش یکی دیگر از عوامل افزاینده قیمت جهانی طلا را افزایش جهانی قیمت نفت دانسته و افزوده است: ارتباط تنگاتنگی میان نفت و طلا وجود دارد زیرا هر دو کالاهای استراتژیک هستند که با تحولات اقتصادی دچار تاثیر می‌شوند. از طرفی طلا و نفت هر دو کالاهایی تجدید‌ناپذیر هستند که در واقع عرضه‌شان محدود به مقدار موجودشان در طبیعت است، در مقابل طلا همچون پول دارای ویژگی ذخیره ارزش است و از نقدپذیری بالایی برخوردار است و افراد به عنوان ذخیره یا سرمایه از آن بهره می‌جویند. زمانی که قیمت نفت افزایش می‌یابد، به دلار بیشتری برای چرخاندن گردونه تجارت نفت نیاز خواهد بود. آمریکا این افزایش قیمت را با چاپ دلار تامین مالی می‌کند.
افزایش حجم دلار و عرضه آن در بازار بین‌المللی موجب کاهش ارزش و قدرت خرید دلار می‌شود، مجموعه عوامل مذکور سبب می‌شود که دولت‌ها به سمت دارایی‌هایی از جمله طلا گرایش داشته باشند، برای اینکه طلا از خاصیت حفظ ارزش برخوردار است و می‌توانند افراد با ذخیره آن نسبت به نگهداری دلاری که ارزشش در حال پایین آمدن است، از ریسک کمتری برخوردار باشند و نهایتا قیمت طلا افزایش یابد.

تحقیق با استفاده از دو متغیر
این گزارش سپس به تشریح روش تحقیق پژوهش در آینده نگری نرخ طلا و سکه پرداخته است. متغیرهای مورد استفاده در این تحقیق، قیمت سکه طرح جدید، نرخ دلار غیررسمی بازار آزاد، قیمت طلای جهانی، شاخص قیمت سهام و شاخص قیمت مصرف‌کننده برای به دست آوردن اطلاعات قیمت سکه، شاخص قیمت مصرف‌کننده و نرخ دلار از سالنامه‌های آماری بانک مرکزی ایران و آمار شاخص قیمت سهام از سایت بورس و اوراق بهادار بوده است. در این پژوهش آمار قیمت طلای جهانی نیز از سایت جهانی طلا به دست آمده است. دوره مورد استفاده از 1392-1381 به صورت ماهانه است. همچنین در این تحقیق به برآورد حباب قیمتی طلای ایران طی دوره 1392-1381 پرداخته شده است.
در این پژوهش ارزش بازاری قیمت سکه در ایران طی دوره 1392-1381 به صورت ماهانه بررسی شده است. بر اساس این پژوهش، قیمت سکه تا سال 1390 روند افزایشی ملایمی را طی کرده است و از سال 1390 به بعد افزایش قابل‌توجهی را از خود نشان داده است. بر اساس این پژوهش ارزش ذاتی سکه نیز همانند ارزش بازاری سکه از سال 1390 روند افزایشی قابل‌توجهی را طی کرده است.

نتایج تحقیق
بر اساس نتایج این پژوهش در شش‌ماهه اول سال 1392؛ به جز ماه فروردین، حباب مثبت وجود قیمت سکه داشته است. بیشترین حباب مثبت سکه تمام‌بهار آزادی در سال 1392، مربوط به ماه خرداد است که معادل 959 هزار ریال است.
همچنین در سال گذشته با وجود افزایش بی‌سابقه قیمت سکه، در اکثر ماه‌های سال، حباب منفی وجود داشته است که نشانگر افزایش ارزش ذاتی سکه بیشتر از ارزش بازاری بوده است. ارزش ذاتی سکه به عواملی همچون نرخ دلار و قیمت جهانی طلا وابسته است که در این دوره ارزش ذاتی افزایش قابل‌توجهی داشته است، به طوری که در ماه‌های خرداد تا دی، سکه تمام بهار آزادی با حباب منفی مواجه بوده است و در ماه‌های فروردین، اردیبهشت، بهمن و اسفند‌ماه، حباب مثبت وجود داشته است.
بر اساس نتایج این پژوهش بیشترین حباب مثبت سال 91 مربوط به ماه اردیبهشت بوده که معادل 200 هزار ریال است و بیشترین حباب منفی سال مربوط به مهرماه معادل 804 هزار ریال بوده است.
این گزارش اضافه می‌کند: در سال 1390، به جز در ماه مرداد، حباب مثبت وجود داشته است. بیشترین حباب مثبت مربوط به ماه بهمن با یک میلیون و 390 هزار ریال بوده است که بیشترین حباب طی کل دوره مورد مطالعه نیز هست. ضمن اینکه در نیمه اول سال 1389 نیز با حباب منفی و در نیمه دوم سال 1389 به دلیل اجرای تحریم‌های بین‌المللی با حباب مثبت مواجه بوده‌ایم.
بنا بر نتایج این پژوهش در بقیه سال‌های مورد مطالعه به جز سال 1385 به صورت تصادفی، حباب مثبت و منفی وجود داشته است و عموما حباب منفی وجود داشته است.

پیش‌بینی قیمت سکه
پژوهشکده «دنیای اقتصاد» بر اساس نتایج به دست آمده در این تحقیق پیش‌بینی کرده که در ماه پایانی سال 1392، قیمت سکه به کانال 12 میلیون ریال برسد. هر چند این نرخ با نرخ‌های واقعی کنونی فاصله دارد، اما نکته آنجا است که این رقم با صرف نظر کردن از اطلاعات قیمتی پنج ماه گذشته در کانال 15 میلیون ریال بود و این به معنای کاهش قابل مشاهده در پیش‌بینی مدل است.
این گزارش اضافه می‌کند: به دلیل کاهش تنش‌های سیاسی در خاورمیانه نسبت به دوره‌های قبل، تورم مهار‌شده جهانی، کاهش نرخ بیکاری و امید بیشتر به آینده و بهبود رشد اقتصادی جهانی، موجب شده است که قیمت طلای جهانی روند باثباتی را طی کند و در داخل نیز رشد فزاینده را نداشته باشد.پیش‌بینی کنونی بر اساس روند گذشته است و عوامل سیاسی به‌دلیل آنکه قابل اندازه‌گیری نیست وارد فرمول نشده است. داده‌های گزارش تا مردادماه را در برمی‌گیرد با توجه به احتمال کاهش تورم در ماه‌های بعدی امکان تعدیل قیمت در کانال 12 میلیون ریال وجود دارد. نتایج این گزارش بر اساس اطلاعات فعلی استخراج شده است و انتظار می‌رود در نیمه دوم سال حباب سکه به طور مشهودی کاهش یابد.
روند آینده نرخ جهانی
بر اساس این گزارش در ماه ژوئیه (تیرماه امسال ) در مقایسه با ژوئیه سال قبل، تورم در سطح 6/1 درصد در اروپا قرار گرفت. طبق گزارش سازمان ملی آمار انگلستان برای نهمین ماه متوالی از تعداد جویندگان کار کاسته شد. این امر رشد شاخص بیکاری را به 3/4 درصد رساند که کمترین سطح از فوریه 2004 تاکنون بوده است. تحلیلگران انتظار ندارند نرخ بیکاری تا اواسط سال 2016 به زیر 7 درصد برسد. اقتصاد منطقه یورو از فصل سوم سال 2011 در رکود فرو رفته بوده، اما بالاخره در فصل دوم سال جاری توانست با ثبت رشد 3/0 درصدی نسبت به فصل نخست از رکود خارج شود. در فصل دوم آلمان و فرانسه نیز به عنوان بزرگ‌ترین اقتصادهای منطقه رشد بهتر از انتظاری را به ثبت رساندند. در آلمان رشد اقتصادی فصلی و سالانه فصل دوم سال جاری به ترتیب به سطوح 7/0 و 9/0 درصد رسید. عملکرد بخش صنعت در این کشور در ماه پایانی فصل سوم 2013 به نحوی بود که توانست به بهبود رشد اقتصادی منطقه یورو کمک کند. از طرف دیگر تقاضای زیاد در چین (به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده طلا در جهان) برای جواهرات منجر به افزایش قیمت طلا در سال‌جاری شده است، و همچنان نگرانی در مورد قطع تولید نفت لیبی و کاهش تولید نفت عراق عمده دلیل افزایش‌دهنده قیمت نفت خام است. همچنین با توجه به ادامه ناآرامی‌ها در مصر روند صعودی قیمت نفت ادامه دارد. افزایش قیمت نفت جهانی یکی از عوامل موثر در افزایش قیمت طلای جهانی است. به طور کلی می‌توان گفت با بهبود وضعیت اقتصادی و امید بیشتر به آینده و از طرف دیگر نوسانات رو به بالای قیمت نفت می‌توان رشد بسیار آرام و باثبات و کاهشی را برای قیمت طلا در نیم‌سال آینده پیش‌بینی کرد.

عوامل موثر بر قیمت طلا در ایران
بر اساس این گزارش عوامل موثر بر قیمت طلای ایران علاوه بر قیمت طلای جهانی، نرخ ارز، تورم و قیمت سهام نیز هست. ضریب متغیر نرخ ارز مثبت و معادل 87/0 بوده و معنی‌دار است که نشان‌دهنده تاثیر مثبت نرخ ارز بر قیمت سکه است. ضریب این متغیر بیشتر از سایر متغیرهای مدل است که به تاثیر بیشتر و همبستگی بالای نرخ دلار و قیمت سکه در کشور اشاره دارد. ضریب قیمت طلای جهانی نیز مثبت و معادل 86/0 و به شدت معنی‌دار است. این متغیر نیز همانند نرخ ارز یکی از مهم‌ترین متغیرها در اثرگذاری بر قیمت سکه در ایران است و همبستگی مثبت و بسیار بالایی را با قیمت سکه دارد. ضریب شاخص قیمت مصرف‌کننده (شاخص تورم) مثبت با ضریب 17/0 و معنی‌دار است. به عبارت دیگر افزایش تورم کشور به عنوان یکی از عوامل، قیمت سکه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، البته ضریب این متغیر کمتر از نرخ ارز و قیمت طلای جهانی است و نشانگر تاثیر کمتر نسبت به دو متغیر قبلی است. ضریب شاخص قیمت سهام هم مثبت و اما بسیار کوچک معادل 06/0 و معنی‌دار است. این متغیر کمترین تاثیر را بر بازار طلای ایران نسبت به متغیرهای دیگر داشته است.

عوامل موثر عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران بر نرخ دلار در آینده

٩ عامل تعیین کننده نرخ ارز است که در وضع موجود نرخ دلار بر اساس دو عامل تعیین می شود :

1. دلار به میزانی که تورم ایران بیشتر از تورم جهانی باشد گران می شود ، افزایش قیمت دلار تا ٩۵٠٠ تومان ، تخلیه اختلاف تورم ایران با تورم جهانی بود.
2. قیمت دلار به ضرورت های بودجه ای دولت هم مربوط می شود ، حقوق پرسنل دولتی شاغل و بازنشسته باید از محل فروش دلار ، تامین شود ، قیمت دلار باید در سطحی تعیین شود که حقوق پرسنل دولتی تامین شود .
3. هر زمان یارانه انرژی حذف شد ، دلار به شدت ارزان می شود .
4. در صورت توافق با امریکا ، دلار دارایی خوبی نیست .
5. در صورت سقوط اقتصاد امریکا ، دلار در مقابل ارز های دیگر به شدت ارزان می شود .
6. در صورت پایان بازی بانک ها در دادن سودهای غیر واقعی به سپرده و تعیین تکلیف سود های غیر واقعی که در گذشته تعهد آن را کرده اند ، دلار ارزان می شود .
7. هر چه نفت ارزان تر شود دلار در ایران گران تر می شود.
8. قیمت دلار به حجم صادرات و میزان انتقال درآمد ناشی از صادرات به ایران بستگی دارد ، هر چه حجم صادرات بیشتر باشد دلار ارزان تر است ، هر چه حجم انتقال درآمد ناشی از صادرات به اقتصاد در سطح بالاتری باشد ، دلار ارزان تر است و عکس آن نیز صادق است .
9. انتظارات تورمی در کوتاه مدت می تواند نرخ دلار را تعیین کند اما در بلند مدت نرخ دلار تابع ٨ عامل فوق است .
10. روند نرخ دلار :

• ٧ مرداد : ٩۴٠٠
• ٧ شهریور : ١٠٩١٠
• ٧ مهر : ١٧٢٨٠
• ٧ آبان :١۴۵٠٠
• ٧ آذر : ١١٩٠٠
• ٧ دی : ١٠۶٠٠

نتیجه گیری :

✅قیمت دلار از ترکیب ٨ عامل فوق تعیین می شود ، هر نوع تغییر در ٨ عامل فوق به تغییر در نرخ دلار می انجامد.

✅افزایش نرخ دلار تا ٩۵٠٠ تومان به سبب عامل اول و دوم بود ، نرخ دلار تا ٧ مرداد بر اساس عامل اول و دوم ، تعیین شد .

✅حتی اگر تحریم اتفاق نیفتاده بود دلار بر اساس عامل اول و دوم ، اصلاح قیمتی می شد منتهی مقداری دیر تر.

✅افزایش نرخ دلار تا ١٩٢٠٠ تومان به سبب انتظارات تورمی بود ، نرخ دلار از ٧ مرداد تا ٧ مهر به مدت دو ماه ، بر اساس انتظارات تورمی شکل گرفت.

✅سقوط قیمت دلار به دامنه ده هزار تومان ، به سبب غلبه ٨ عامل فوق در تعیین نرخ دلار بود ، سقوط قیمت دلار ، به سبب زور شدن ٨ عامل عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران فوق بر انتظارات تورمی بود ، انتظارات تورمی دلار را ١٩٢٠٠ تومان کرد اما در مقابل ٨ عامل فوق سپر انداخت و تسلیم شد

✅قیمت دلار در آینده بستگی به دو عامل ٧ و ٨ دارد ، عوامل دیگر ، وزن حداقلی دارد ، برای پیش بینی نرخ دلار ، باید بر دو عامل ٧ و ٨ تمرکز داشت

حرف آخر :

تعیین نرخ دلار بر اساس اخبار ، که شکل دهنده انتظارات تورمی است منبعد فقط می تواند روند های گول زننده ایجاد کند ، یعنی نوسان کوتاهی ایجاد کند و بعد به سرعت به شرایط قبلی بازگردد

پیش بینی نرخ ارز بر اساس تنها یک عامل از عوامل ٩ گانه ، ضریب خطای بالایی ایجاد می کند ، نرخ دلار باید حداقل بر اساس ترکیب دو عامل تعیین شود .

عوامل موثر بر نوسانات بازار ارز در هفته هاي اخير

کارشناسان اقتصادی مي گويند كه علاوه بر مسائل موجود در بازار ارز، تقاضای آتی و احتیاطی نيز وارد بازار شده و عده اي براي حفظ ارزش پول خود دلار مي خرند. همچنين ايجاد نگراني از تورم و رشد قيمت كالاها موجب شده كه تقاضاي ارز افزايش يابد و كساني كه ارز نياز دارند براي ماه هاي آينده خريد مي كنند. به عبارت ديگر، افزایش نرخ ارز ناشی از انتظارات است چرا که تعادل عرضه و تقاضا به‌هم خورده و متناسب با کاهش عرضه، تقاضا کاهش نیافته است

اقتصاد گردان - افزایش قیمت دلار و ورود به کانال ۳۰هزارتومانی درحالی رخ داده است که علاوه بر دلایل بنیادی مسایل دیگری نیز دارد؛ مهمترین آن شاید کاسبانی باشند که به هر دری می‌زنند تا بر التهابات دامن بزنند و دلار را بالا ببرند ولی سؤال اینجاست؛ کلید نرخ ارز دست کیست؟

کارشناسان اقتصادی مي گويند كه علاوه بر مسائل موجود در بازار ارز، تقاضای آتی و احتیاطی نيز وارد بازار شده و عده اي براي حفظ ارزش پول خود دلار مي خرند. همچنين ايجاد نگراني از تورم و رشد قيمت كالاها موجب شده كه تقاضاي ارز افزايش يابد و كساني كه ارز نياز دارند براي ماه هاي آينده خريد مي كنند. به عبارت ديگر، افزایش نرخ ارز ناشی از انتظارات است چرا که تعادل عرضه و تقاضا به‌هم خورده و متناسب با کاهش عرضه، تقاضا کاهش نیافته است.

تشدید نوسانات ارزی در روزهای اخیر موجب شد قیمت دلار بار دیگر رکوردهای بالایی را به ثبت برساند و وارد کانال جدید قیمتی شود.افزایش قیمت ارز در بازار رسمی و آزاد در نهایت به ثبت دلار 31هزار و 700 تومانی نیز در بازار ارز ختم شد، هرچند دلار خیلی روی این قیمت ماندگار نبود ولی نگرانی افزایش قیمت در بازارهای دیگر را بین مردم تشدید کرد. البته عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران رشد شدید قیمت‌ها بر فضای هیجانی خرید ارز دامن زده بود و کمتر کسی صبح دیروز در بازار فروشنده بود هرچند که ورق بازار بعدازظهر دوشنبه با اعلام سیاست‌های جدید ارزی بانک مرکزی برگشت.

به گزارش تسنيم، بانک مرکزی برای مدیریت نوسانات ارزی روزانه 50 میلیون دلار به‌صورت اسکناس در بازار عرضه خواهد کرد ضمن اینکه سقف خرید بانک‌ها و صرافی‌ها را در بازار متشکل ارزی به 500 هزار دلار افزایش داد این رقم پیش از این 354 هزار دلار بود.

فعالان بازار ارز معتقدند: اقدام بانک مرکزی از دو زاویه دارای اهمیت است؛ اول اینکه به بازار سیگنال قوی ارسال کرد که با استفاده از اهرم‌های خود به‌دنبال مدیریت نوسان است، دوم اینکه اقدام بانک مرکزی در مقام بازار‌ساز اعلام حجم مداخله روزانه است.

تا کنون بانک مرکزی حجم مداخله روزانه خود را اعلام نکرده بود اما با اعلام رسمی این سیاست طی روز گذشته، بازار با ریزش همراه شد و قیمت‌ها یک پله کاهش داشتند. دلار دیروز درحالی در بالاترین نرخ به 31 هزار و 700 تومان رسید که در پایان معاملات با هزار تومان کاهش به 30 هزار و 700 تومان رسیده بود.

بازاری‌ها بر این باورند که با عرضه 50 میلیون دلاری در بازار، بر تعداد فروشنده‌ها افزوده خواهد شد و کمتر خریداری حاضر به خرید در قیمت‌های بالاست چراکه ریسک زیاد است و احتمالاً خیلی زود قیمت‌ها ریزش سنگین داشته باشند.

البته برخی سعی داشتند با اعلام خبرهای ساختگی نیز بر طبل گرانی دلار بکوبند که نمونه آن خبر استعفای رئیس‌کل بانک مرکزی بود که باعث افزایش خریدهای هیجانی در معاملات صبح دوشنبه شده بود البته این خبر رسماً تکذیب شد.

با این حال اما سوداگران ارزی تلاش دارند با فضاسازی دروغی و خبرهای ساختگی بر التهابات بازار ارز دامن بزنند و در نهایت سودهای کلانی را از افزایش قیمت‌های هیجانی به جیب بزنند.کارشناسان اقتصادی با تأکید بر این ترفند قدیمی دلال‌های ارزی می‌گویند: نوسانات شدید و ناگهانی قیمت ارز در کانال‌های تلگرامی، حاکی از عدم معامله واقعی، کاذب و یا عمق کم در آن شبکه‌ها می‌باشد که دارای حباب بسیار بزرگی هست و بیشتر با پمپاژ نگرانی و خبرهای نخ‌نمای تبلیغاتی سعی در ایجاد نوسان و استفاده از نوسان‌گیری نرخ، سودهای نامشروع به جیب می‌زنند در حالی که روزانه تأمین ارز نیازهای واقعی ارزی با نرخ 4200 تومان و در بازار ثانویه در حجم بسیار بالا انجام می‌شود.

نمونه اخیر پمپاژ نگرانی با خبرهای منفی در کانال‌های تلگرامی و دلال‌های ارزی، تحریم بانک‌های ایرانی است؛ نکته مهم اینجاست که اول، طبق اعلام بانک مرکزی، تحریم جدیدی در کار نیست و این بانک‌ها قبلاً هم تحریم بوده‌اند و دوم، تحریم این بانک‌ها 45 عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران روز بعد قرار است اجرا شود بنابراین پرواضح است که فرصت‌طلبان سعی دارند با گل‌آلود کردن فضای بازار به‌نفع خود ماهی بگیرند.

یک فعال بازار ارز به موضوع تحریم 18 بانک اشاره می‌کند و می‌گوید: انتشار نصفه و نیمه این خبر باعث شد دلالها بر التهابات بازار دامن بزنند چرا که زمان اجرایی تحریم 45 روز بعد بود و نکته مهمتر اینکه اصلاً این تحریمها جدید نبودند و قبلاً هم وجود داشتند اما شبکه روانی سازمان‌یافته‌شده‌ای باعث شده است فضای روانی بازار ملتهب شود.

او درباره پشت‌پرده بازار ارز و ریشه فضای منفی روانی در این بازار می‌گوید: عده‌ای با ارز کاسبی می‌کنند و برای خود ادبیات حمایت و مقاومت خلق کرده‌اند؛ الآن مثلاً می‌گویند دلار شده 31 هزار تومان، شرایط و معاملات را طوری فراهم می‌کنند که ارز قبلی خود را در قیمت 31 هزار تومان بفروشند و سیر سود کنند ولی افکار عمومی که بیشتر از شبکه‌های خبری غیررسمی استفاده می‌کنند فریب سودآوری کاسبان ارز را می‌خورند.

او به فعالیت کانال‌های تلگرامی و بعضاً دلالی ارز اشاره می‌کند و می‌گوید: در این شبکه‌ها هیچ معامله واقعی انجام نمی‌شود بلکه معاملات واقعی ارز در عوامل موثر بر نرخ ارز در ایران شبکه رسمی صرافی‌ها امکان‌پذیر هست ولی آنچه این روزها در شبکه‌های مجازی انجام می‌شود در نهایت افزایش انتظارات را به‌همراه دارد که بانک مرکزی هم به‌تنهایی نمی‌تواند با آن مبارزه کند چرا که برای ساماندهی این شبکه‌ها باید نهادهای دیگر هم به کمک بیایند.

این فعال بازار ارز تأکید دارد که برخی برای پوشش زیان فردایی انتظارات را افزایشی نشان می‌دهند و خبرهای منفی را پررنگ می‌کنند تا فقط حفظ سود کنند اما خودشان می‌دانند که بانک مرکزی به‌زودی ورود می‌کند و اجازه ایجاد تلاطم در بازار را نخواهد داد.

ضمن اینکه معاملات شبانه در کانالهای تلگرامی از معضلات دیگری است که همواره نقش بالایی در تلاطم ارزی داشته است. در روزهای اخیر نیز نمونه بارز آن را در خصوص افزایش قیمت ارز در روز اربعین شاهد بودیم؛ زمان فعالیت این معاملات از 6 عصر تا 11 شب است که اعضای گروه که همگی با هم ارتباط نزدیک هم دارند معاملات صوری انجام می‌دهند و نرخ تعیین می‌کنند،

به‌عنوان نمونه در روز اربعین که بازار کاملاً تعطیل بود در این کانالها قیمت دلار هزار تومان افزایش یافت و بعد از آن در تمام کانالهای تلگرامی نیز قیمتهای بالایی برای دلار اعلام شد.

کارشناسان اقتصادی می‌گویند: در این شرایط اگر بانک مرکزی قیمت ارز رسمی را بالا نبرد باز هم همان صفهای طولانی مقابل صرافی‌ها تشکیل می‌شود بنابراین بانک مرکزی مجبور به کاهش اختلاف قیمت ارز آزاد و رسمی است تا از صفهای طولانی برای کسب سود از محل آربیتراژ جلوگیری کند.

نکته مهم دیگری که خواسته یا ناخواسته سهم مهمی در نوسانات ارزی دارد، تحریم‌هایی است که در دو سال گذشته علیه کشورمان اعمال شده است و طبیعتاً تحریم‌ها نیز اثر خود را در بازار و تأمین ارز و. خواهند داشت.

با این حال اما آمار رسمی بانک مرکزی نشان می‌دهد که تأمین نیازهای واقعی ارز از محل صادرات غیرنفتی در حال انجام است و این نشان‌دهنده پتانسیل بالای کشور جهت تأمین ارز نیازهای وارداتی بدون اتکا به نفت می‌باشد بنابراین توانایی حوزه ارزی در این خصوص ثابت شده است.

مصداق این موضوع نیز تأمین ارز برای واردات کالاهای اساسی و دارو مشابه سال قبل است؛ کارشناسان ارزی می‌گویند بانک مرکزی با توجه به تنگنای ارزی و شرایط تحریم و. بدون کاهش نسبت به سال قبل و مقاطع دیگر، نسبت به تأمین ارز دارو و کالاهای اساسی اقدام می‌کند و این نشان می‌دهد که مشکلی در تأمین ارز برای واردات و. نداریم.

کارشناسان اقتصادی البته به مدیریت انتظارات در بازار ارز تأکید دارند و می‌گویند افزایش نرخ ارز ناشی از انتظارات است چرا که تعادل عرضه و تقاضا به‌هم خورده و متناسب با کاهش عرضه، تقاضا کاهش نیافته است.

در ماه‌های اخیر نیز با محدود شدن منابع ارزی تقاضای ارز نیز محدود شد ولی آن‌طور که مسئولان نیز اعلام کرده‌اند بیش از این نمی‌توان تقاضای ارز را محدود کرد، به همین دلیل هم محدودیت تقاضا فشار بر بازار را بیشتر کرده است، این موضوع از جمله دلایل بنیادی برای برهم خوردن تعادل بازار ارز است چرا که فزونی تقاضا در بازار وجود دارد.

دلایل دیگری نیز در انتظارات ارزی سهم دارند که از جمله آنها انتظارات ناشی از شرایط تحریمی است که افراد مصارف و تقاضاهای خود را جلو می‌اندازند؛ اگر انتظارات براساس روند افزایشی ارز باشد تقاضاهای آینده ارز به امروز منتقل می‌شود.

این اتفاق در هفته‌‌های اخیر در بازار ارز رخ داده و انتظارات باعث شده است تقاضای آتی به امروز منتقل شود ضمن اینکه تقاضای احتیاطی نیز وارد بازار ارز شده است. کارشناسان ارزی ضمن اشاره به کمبود عرضه در بازار می‌گویند انتظارات باعث شده است تقاضای واقعی و تقاضای احتیاطی همزمان وارد بازار شود درحالی که اگر این فضا هدایت شود می‌توانیم استفاده بهتری از منابع ارزی داشته باشیم.

برخی از کارشناسان اقتصادی تأکید دارند که کلید نرخ ارز روی میز رئیس‌کل بانک مرکزی نیست که هر زمان خواست آن را بالا و پایین ببرد، چرا که هیچ رئیس‌کل بانک مرکزی و دولتی راضی نیست اعتبار خود را با افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی زیر سؤال ببرد.

یکی از کارشناسان ارزی با تأکید بر اینکه مجموعه حاکمیت به کمک بانک مرکزی بیایند، صراحتاً می‌گوید: نباید دنبال مقصر گشت بلکه باید یکپارچه به بانک مرکزی کمک کرد تا انتظارات مهار شود. در شرایطی که مدیریت تقاضا و منابع ارزی در حال انجام است باید انتظارات را مهار کرد.

کارشناسان به منابع ارزی موجود در کشورهای عراق، چین و کره جنوبی اشاره دارند و می‌گویند: احتمال آزادسازی این منابع در ماه‌های پیشِ‌رو بالاست چرا که بانک مرکزی هم اعلام کرده است خبرهای خوبی در این زمینه وجود دارد.

البته امروز نیز در خبرها آمد که عبدالناصر همتی رئیس‌کل بانک مرکزی به عراق سفر کرده است؛ رئیس‌کل بانک مرکزی برای مذاکره با مقامات بانکی و اقتصادی عراق صبح امروز در رأس یک هیئت بانکی و تجاری عازم بغداد شد. اعلام این خبر موجب شد تا گمانه‌زنی‌ها برای آزادسازی منابع ارزی ایران در عراق تقویت شود.

آن‌طور که عبدالناصر همتی رئیس‌کل بانک مرکزی قبلاً اعلام کرده بود: «ارزش صادرات گاز و برق ایران به عراق سالیانه، چندین میلیارد دلار است، ضمن اینکه، میلیاردها دلار از منابع بانک مرکزی نیز در این کشور است که درمورد نحوه استفاده از آن براساس تفاهم‌نامه سال گذشته به توافق رسیدیم.»

فعالان بازار ارز درباره علت افزایش قیمت دلار در روزهای گذشته می‌گویند: ریشه اصلی افزایش قیمت در روزهای اخیر فقط انتظارات بوده است چرا که هیچ اتفاق خاصی رخ نداده و فقط انتظارات بوده که به افزایش تقاضا دامن زده است.

تاثیر قیمت دلار بر قیمت زعفران

تاثیر قیمت ارز بر قیمت زعفران، آیا افزایش قیمت دلار روی قیمت زعفران تاثیر دارد، عوامل موثر بر قیمت زعفران، آینده قیمت زعفران، تاثیر دلار بر قیمت زعفران،آیا قیمت زعفران مثقالی افزایش می یابد، افزایش قیمت دلار و تاثیر آن بر قیمت زعفران

در این مطلب سعی شده‌است تا با بررسی عواملی که بر قیمت زعفران اثر گذار هستند و مهمترین آن یعنی نوسانات نرخ ارز و تاثیر آن بر افزایش و یا کاهش قیمت زعفران و نیز تقاضای جهانی و داخل کشور، عرضه و کاشت زعفران، قوانین و مقررات حاکم بر بازار و صادرات زعفران، تعرفه‌های صادرات و واردات آن در کشورها و میزان تقاضای کشورها و همچنین عرضه کشورهای رقیب تا حد زیادی دلایل نوسانات قیمتی زعفران بررسی گردد.

آیا افزایش قیمت دلار روی قیمت زعفران تاثیر دارد

ایران و خراسان رضوی بزرگترین تولید کننده زعفران در در دنیاست و بخش عمده تولید زعفران ایران صادر می شود.از جمله مهمترین عوامل موثر بر قیمت زعفران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد

• تقاضای جهانی و داخلی زعفران
• نوسانات نرخ ارز و به ویژه دلار و یورو
• مقدار تولید زعفران در سال زراعی
• میزان عرضه زعفران توسط کشورهای دیگر در بازار
• قوانین و مقررات داخلی و همچنین خارج از کشور
• تعرفه های گمرکی در کشور های وارد کننده زعفران

در این مطلب سعی داریم در مورد تاثیر قیمت دلار و ارز بر قیمت زعفران و اینکه آیا افزایش قیمت دلار روی قیمت زعفران تاثیر دارد مطالبی را عنوان کنیم

افزایش قیمت دلار

متاسفانه چند سالی است که نواسانات نرخ ارز زیاد شده و اکثرا روند سعودی به خود گرفته است و در تاریخ نوشتن این مطلب یعنی 18 آذرماه 1400نرخ دلار در بازار آزاد حدود 30000 تومان معامله می شود.

این روند صعودی و انتظار عامه جامعه برای افزایش آن تاثیرات زیادی می تواند بر روی زعفران و قیمت تمام شده و نیز قیمت فروش زعفران به صورت صادرات به کشور های مختلف داشته باشد.

زعفران ایران و تاثیر دلار بر آن

متاسفانه افزایش قیمت دلار سریعا تاثیر خود را روی دیگر بازار ها و خدمات میگذارد ولی این تاثیر بر روی بازار زعفران بسیار کند بود و گاهی بسیار ناچیز است که البته این خود میتواند دلیل وجود مافیا در این بازار وسوسه انگیز یعنی بازار فروش زعفران باشد. (دلیل این امر وجود مافیای شدید در صادرات زعفران است )

قیمت نهاده های کشاورزی مانند انواع کود شیمیائی و همچنین حیوانی، سموم و مواد کنترل آفات، ماشین آلات کشاورزی و نیروی کار در قیمت تمام شده این محصول و عرضه آن بسیار موثر است. به رغم سختی کار کاشت و برداشت زعفران، با وجود پیشرفتهای زیاد تکنولوژی، محصول زعفران هنوز در تمامی ابعاد به صورت سنتی انجام میگردد.کاشت، داشت، برداشت و حتی روش خشک کردن زعفران به صورت سنتی انجام میگیرد که این امر موجب بروز مشکلات فراوانی برای تولید و عرضه زعفران می گردد.

نوسانات نرخ ارز بر صادرات زعفران

بخش عمده محصول زعفران ایران صادر می‌گردد و کشور ایران با تولید بیش از ۹۰ درصد از زعفران جهان،بزرگترین تولیدکننده زعفران در دنیا میباشد لذا هر گونه تغییر و نوسان در رخ ارز در کشور، قیمت زعفران را تحت تاثیر قرار می دهد. مطالعات اخیر نشان می دهد که نرخ ارز در مقایسه با سایر متغیرهای موثر بر زعفران ، بیشترین تاثیر را بر قیمت های زعفران صادراتی داشته است. نوسانات نرخ ارز در بلند مدت اثرات مثبتی بر تقاضای صادرات کشور ایران گذاشته است.

تاثیرات ارز بر بازار زعفران

با توجه به مشکلات صادرات مبنی بر بازگشت ارز به سامانه نیما زمینه برای قاچاق این محصول به افغانستان مهیا شد که این امر خطر جدی برای بهترین زعفران جهان یعنی زعفران ایران به شمار می‌آید. چرا که افغانستان، زعفران ایران را به اسم خود به کشورهای دیگر صادرمیکند.

یکی از مسئولان در بازار زعفران در گفتگو با خبرنگار مهر از کاهش ۱۵ درصدی صادرات زعفران در ۳ ماهه نخست امسال خبر داد و عنوان کرد در سه ماه اول سال ۹۷ بیش از ۵۵ تن زعفران از کشور صادر شده بود در حالی که این عدد امسال به بیش از ۴۷ تن رسیده است.

وی دلیل این کاهش را سخت گیری ها در بحث صادرات زعفران عنوان کرده و گفت :به دلیل تفاوت دلار سامانه نیما و دلار بازار آزاد صادرکنندگان زعفران بین ۵۰۰ هزارتومان تا یک میلیون تومان زیان می بینند و این برای آنان صرف ندارد.

البته زعفران به صورت قاچاق از کشور خارج و به کشور های مختلف از جمله افغانستان و امارات و نیز هند برده می شود.

آیا قیمت زعفران در سال 1399 افزایش می یابد

وقتی زعفران صادر نشود و مصرف داخلی زعفران نیز به دلیل مشکلات اقتصادری کاهش یافته و کشاورزان و کسانی که محصول را نگه داشته اند در حال عرضه آن به بازار هستند، همه این موارد باعث افزایش عرضه و کاهش قیمت شده است .همچنین افزایش کاشت زعفران و برداشت سال 1398 منجر به کاهش بیشتر قیمت زعفران شده و خواهد شد.به همین دلیل افزایش نرخ ارز تاثیر چندانی بر قیمت زعفران تاکنون نداشته است.ولی با احتمال افزایش قیمت دلار احتمال افزایش قیمت زعفران کیلویی وجود دارد.