آشنایی با اصول مدیریت سرمایه
با توجه به رشد چشم‌گیر شاخص‌های بازار سهام طی سالیان اخیر، صاحبان سرمایه‌های خرد و کلان از اقشار مختلف و با هر میزان تخصص مالی، وارد بازار سرمایه شده‌اند. هرچند گزینه‌های مطمئن‌تری نظیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم وجود دارند اما، بسیاری از افراد به دلایل مختلف ترجیح می‌دهند که خودشان مستقیماً در بازار به خرید و فروش سهام بپردازند.
به منظور سرمایه‌گذاری آگاهانه، باید پیش از ورود به بازار آموزش دیده و ارکان اصلی فرآیند معامله‌گری یعنی تحلیل، روانشناسی و مدیریت سرمایه را به خوبی فرا بگیرید. یادگیری این مفاهیم، از طریق آموزش‌های تئوری و تجربه معامله‌گری در بازار بورس، حاصل میشود. در این میان، بخش مدیریت سرمایه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا، مستقیماً با بقای افراد در بازار مرتبط بوده و به گونه‌ای می‌توان آن را ضامن حفظ و رشد سرمایه معامله‌گران دانست. برای پیاده سازی قوانین مدیریت سرمایه در بازار بورس، عملکرد سیستماتیک و تفکر منطقی فرد الزامی است. قطعاً معامله‌گری که این مفهوم را به خوبی درک نموده و اجرایی کند، از آرامش روحی بیشتری حین داد و ستد برخوردار است زیرا، با درنظر گرفتن تمام ریسک‌های ممکن اقدام به سرمایه‌گذاری می‌نماید و همین موضوع یکی از سنگ بناهای اصلی موفقیت در بازار مالی است.
مدیریت سرمایه چیست؟
اگر بخواهیم یک تعریف جامع و کلی ارائه کنیم، دانش و مهارت سرمایه‌گذاری با ریسک حداقل در راستای کسب بازدهی حداکثر را مدیریت سرمایه می‌نامند. هدف اصلی مدیریت سرمایه در وهله اول، کنترل ریسک و حفظ دارایی است. از این جهت در برخی از منابع آموزشی، مدیریت سرمایه به همان مدیریت ریسک نیز تعبیر میشود. به بیان ساده‌تر، مفهوم مدیریت سرمایه این است که برای بدست آوردن بازدهی مورد انتظار خود باید مقدار ریسک مشخصی متقبل شوید؛ طبق اصول حرفه‌ای معامله‌گری و به منظور جلوگیری از وقوع ضررهای سنگین و غیر قابل تحمل، باید پیش از ورود به موقعیت معاملاتی مقادیر این بازده و ریسک معلوم و به گونه‌ای متعادل شده باشند که در مقابل انتظار برای کسب سودی معقول، ضرر کمی پیش روی شما باشد.
اعمال صحیح قوانین مدیریت ریسک در فرآیند معاملات، میتواند در راستای کاهش ضرر و زیان تأثیر به سزایی داشته باشد. ترکیب یک استراتژی معاملاتی کارا و مدیریت سرمایه، ضمن پیش‌گیری از وقوع ضررهای سنگین و غیر منتظره، به مرور زمان منجر به رشد سرمایه شما خواهد شد. اعمال مدیریت ریسک در معاملات سهام و سایر ابزارهای مالی، تابع قوانین واحد و مشخصی نیست و از یک فرد تا دیگری متفاوت است. در واقع جزئیات و نحوه اعمال مدیریت سرمایه، تا حد زیادی به دیدگاه سرمایه‌گذاری، اهداف مالی، طرز تفکر و روحیات شخص بستگی دارد. بر اساس چنین معیارهایی، رویکرد سرمایه‌گذاران در قبال ریسک را تشخیص داده و آن‌ها را در دو دسته کلی ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر تقسیم می‌کنند.
در نتیجه معامله‌گران باید از قواعد مدیریت ریسکی استفاده کنند که متناسب با شخصیت سرمایه‌گذاری آن‌ها باشد و در این زمینه نمی‌توان برای همگان نسخه‌ای واحد تجویز نمود. بطور مثال؛ میزان پذیرش ریسک معامله‌گران کوتاه مدتی در هر موقعیت معاملاتی نسبت به افرادی که دیدگاه بلند مدت دارند، کاملاً متفاوت است.
بسیاری از افراد، با رویای یک شبه ثروتمند شدن وارد بازار سهام شده و انتظار دارند ظرف مدت کوتاهی، سرمایه خود را چند برابر کنند! چنین سرمایه‌گذارانی را حتی نمی‌توان شدیداً ریسک پذیر نامید زیرا، مفهوم ریسک اصلاً برای آن‌ها تعریف نشده است و در محاسبات ذهنی خود صرفاً به سود می‌اندیشند. چنین شخصی حتی ممکن است مدتی معاملات سوددهی را نیز تجربه کند اما، در نهایت به دلیل عدم رعایت مدیریت سرمایه و پذیرش بدون محدودیت ریسک، سرمایه خود را به نابودی می‌کشاند. به راستی می‌توان ادعا نمود؛ یکی از اصلی ترین وجوه تمایز معامله‌گران موفق با سایرین، رعایت اصول مدیریت سرمایه است.
امروزه برای مدیریت ریسک روش‌های مختلفی وجود دارد. شیوه‌های کلاسیک بیشتر بر محاسبات ساده متمرکز بوده و مدل‌های جدید نظیر روش پروفسور بالسارا، غالباً بر اساس جداول و فرمول‌های پیچیده ریاضی بنا شده‌اند. همگی این روش‌ها مبتنی بر ارزیابی ریسک موقعیت‌های معاملاتی بصورت انفرادی و در نهایت تعیین چهارچوب‌های مشخص برای محدوده ریسک پذیری معامله‌گران می‌باشند.
ارکان اصلی مدیریت سرمایه در بازار سهام
هرچند برای مدیریت سرمایه روش و فرمول مشخصی وجود ندارد اما برای تدوین قوانین مدیریت ریسک و ارزیابی دقیق موقعیت‌های معاملاتی در بازار، شاخص‌های مرسومی وجود دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- ریسک
- بازده
- حجم معاملات
- نسبت بازده به ریسک
- نسبت افت سرمایه
به منظور انجام معاملاتی اصولی و موفقیت آمیز، موارد اول تا چهارم را باید برای هر موقعیت معاملاتی و الزاماً پیش از ورود، بررسی نموده و در مورد آن‌ها تصمیم‌‌گیری کنیم. در واقع پس از مشخص نمودن این موارد مشاهده می‌کنیم که نقاط خروج و حداکثر سود و زیان مورد انتظار از موقعیت معاملاتی مذکور، با دقت معین می‌شوند. به وضوح می‌بینیم که مدیریت سرمایه در راستای موفقیت هر استراتژی معاملاتی نقش کاملاً حیاتی ایفا می‌نماید که چشم پوشی از آن نتیجه‌ای جز شکست در پی نخواهد داشت. حال پس از شرح مفهوم و اهمیت مدیریت سرمایه در بازارهای مالی و ذکر ارکان اصلی آن به بیان برخی از قواعد مرسوم و توصیه‌های رایج در این زمینه میپردازیم؛
- پیش از ورود به معامله، باید ریسک و بازده مورد انتظار از آن را تعیین کنید.
- محاسبات مقادیر ریسک و بازده، تابع مستقیمی از نقاط خروج احتمالی و حجم معاملات می‌باشد.
- طبق اصول سرمایه‌گذاری و توصیه بزرگان بازار، حداکثر مقدار ریسک در هر موقعیت معاملاتی، نباید از بورس بدون محدودیت برای سرمایه گذاری ۳ درصد بیشتر شود!
- حداقل مقدار مجاز نسبت بازده به ریسک، برابر ۱ می‌باشد و در غیر این صورت، ورود به معامله خطای بزرگی است.
- در صورت نیاز به داشتن چندین موقعیت معاملاتی باز به صورت هم‌زمان، باید حداکثر ریسک قابل تحمل را بین این معاملات تقسیم نمود.
- زمانی که به بازدهی نجومی معاملات اعتباری و اهرمی می‌اندیشید، ریسک سنگین و چند برابری آن‌ها را نیز مد نظر داشته باشید!
- آستانه تحمل افت سرمایه حساب معاملاتی خود را به طور دقیق مشخص نموده و زمانی که به دلیل چندین معامله زیان‌ده میزان افت سرمایه شما به محدوده خطر رسید، بدون تعلل فرآیند معاملات خود را برای مدتی متوقف کنید.
در مجموعه مقالات آتی مدیریت سرمایه در بخش بلاگ آسان بورس، مفاهیم ریسک، بازده، نسبت‌های مرتبط با مدیریت سرمایه و… به تفصیل توضیح داده خواهند شد.
دامنه نوسان در بورس چیست؟
دامنه نوسان یک محدودیتیست که برای قیمت هر سهم در نظر گرفته شده، و در هر روز معاملاتی اشخاصی که قصد معامله دارند، تنها می توانند در این بازه قیمتی اقدام به سفارش گذاری کنند.
در بازار بورس و فرابورس ایران، این دامنه ی نوسان مثبت و مفی 5 درصد قیمت پایانی روز قبل می باشد. (در بازار پایه این مقدار مثبت و منفی 3 درصد، و در حق تقدم دو برابر دامنه ی نوسان آن است – به عبارتی اگر دامنه نوسان آن نماد 5 درصد باشه، دامنه نوسان حق تقدم آن 10 درصد می باشد)
برای مثال اگر قیمت باز شدن سهمی 1000 تومان باشد، آن سهم در روزی که معامله میشود، تنها می تواند سفارش هایی که با قیمتی در بازه ی 950 الی 1050 تومان است را سفارش گیری کند و هر سفارشی خارج از این قیمت، چه بیش تر، چه کم تر، جزء سفارش های غیرقابل قبول محسوب می گردد. ( سفارش شما خارج از قیمت دامنه ثبت نمی گردد.
این تحلیل ور از دست نده: تحلیل تکنیکال شگویا
مزایا و معایب دامنه نوسان
در این بخش به توضیح معایب و مزایا دامنه نوسان میپردازیم, تا انتها با بورس فا همراه باشید
مزایای دامنه نوسان
- اجازه تغییر قیمت در هر زمان به‌صورت دلخواه به سهامداران بزرگ را نمی‌دهد.
- می تواند در تشخیص قیمت واقعی سهام کمک کند.
- از تغییر نوسانات ناگهانی سهام جلوگیری می کند.
معایت دامنه نوسان
باعث میشود تا قیمت واقعی سهام دیرتر به قیمت واقعی خودش برسد.
به عبارتی زمانی که یک شرکت اطلاعات خودش را منتشر می کند، به علت محدودیتی که در دامنه نوسان برایش ایجاد شده، نمی تواند در یک روز به قیمت واقعی خودش و تاثیر گرفته از اطلاعات برسد.
به علت وجود دامنه نوسان، تلاطم هر روز می تواند به روز بعد نیز انتقال پیدا کند.
برای مثال شما سیلی را تصور کنید؛ اگر این سیل بدون محدودیت باشد، در یک روز تلاطم آن می خوابد. اما اگر همین سیل را محدود کنیم و هر روز بخشی از تلاطم آن را بکاهیم، در نتیجه، زمان بیش تری می برد تا تلاطم این سیل بخوابد.
سوالات متداول دامنه نوسان
دامنه نوسان یک محدودیتیست که برای قیمت هر سهم در نظر گرفته شده، و در هر روز معاملاتی اشخاصی که قصد معامله دارند، تنها می توانند در این بازه قیمتی اقدام به سفارش گذاری کنند.
اجازه تغییر قیمت در هر زمان به‌صورت دلخواه به سهامداران بزرگ را نمی‌دهد. می تواند در تشخیص قیمت واقعی سهام کمک کند. از تغییر نوسانات ناگهانی سهام جلوگیری می کند.
1- باعث میشود تا قیمت واقعی سهام دیرتر به قیمت واقعی خودش برسد. 2- به علت وجود دامنه نوسان، تلاطم هر روز می تواند به روز بعد نیز انتقال پیدا کند.
روش های سرمایه گذاری اشخاص در بازار سرمایه (بخش1)
سرمایه گذاری در بورس بکی از روش های سرمایه گذاری است که سرمایه گذاران قادرند حتی با پس انداز اندک خود یک کسب و کار مناسب را شروع کرده و از مزایای آن بهره مند شوند. سرمایه گذاری در بورس بورس بدون محدودیت برای سرمایه گذاری دارای مزایایی می باشد که آن را به یکی از بازارهای مناسب برای سرمایه گذاری تبدیل کرده است و افراد زیادی در حال ورود به این بازار می باشند.
به طور کلی روش های سرمایه گذاری در بورس به دو دسته سرمایه گذاری مستقیم و سرمایه گذاری غیر مستقیم تقسیم می شود.
1. سرمایه گذاری مستقیم
2. سرمایه گذاری غیرمستقیم
سرمایه گذاری مستقیم:
در این روش شخص بعد از دریافت کد معاملاتی می تواند به روش های مختلفی در بازار خرید و فروش کند که به سه دسته حضوری و برخط و اینترنتی تقسیم می شود.
روش حضوری :
حال به بررسی سرمایه گذاری در بورس به صورت حضوری می پردازیم. در این روش کافیست سرمایه گذار به صورت حضوری به کارگزاری مراجعه کرده و فرم درخواست خرید و یا فروش اوراق بهادار را تکمیل کند. در این فرم بعد از پر کردن اطلاعات شخصی، نوع سهمی که شخص خواهان خرید آن است، تعداد سهام، مبلغ سرمایه گذار، حداکثر قیمیت سهم برای خرید و در نهایت تاریخ اعتبار درخواست را تکمیل میکند و سپس معامله گر کارگزاری اقدام به خرید و فروش سهم برای سرمایه گذار میکند.
معاملات برخط ( آنلاین):
روش دیگر سرمایه گذاری در بورس خرید و فروش آنلاین می باشد. با گسترش حوزه فناوری اطلاعات امروزه سرمایه گذاران بدون مراجعه به کارگزاری قادر به خرید و فروش سهام در منزل و محل کار خود می باشند . جذابیت این روش به حدی می باشد که بعد از چند سال از راه اندازی این سامانه در بورس ایران، در حال حاضر تعداد زیادی از سهامداران از این روش برای خرید و فروش سهام استفاده می‌کنند که این جذابیت می تونه در سرعت عمل در خرید و فروش، حذف محدودیت های زمانی و مکانی سرمایه گذاران، کاهش اختلافات احتمالی بین مشتری و کارگزار و نقل و انتقال وجوه لازم به صورت الکترونیک باشد.
روش دیگر سرمایه گذاری در بورس خرید و فروش آفلاین می باشد. در روش آفلاین که یکی از روش های سرمایه گذاری در بورس می باشد مشتری پس از دریافت رمز عبور از شرکت کارگزار، به سایت اینترنتی کارگزار مراجعه کرده و با تکمیل درخواست خرید و یا فروش به صورت اینترنتی سفارش خود را وارد سامانه میکند. این روش برای کسانی مفید می باشد که به هر دلیلی در ساعت معاملات قادر به ارسال سفارش در سیستم نیستند و با استفاده روش اینترنتی میتواند سفارش خود را از قبل وارد سامانه کنند. در حال حاضر در سامانه آسا تریدر کارگزاری اگاه، سرمایه گذار قادر است سفارش خود را در تایم معاملاتی غیر بازار وارد سامانه کند تا معامله گر کارگزاری در ساعت معاملاتی بازار سفارش سرمایه گذار را وارد سامانه کند.
در ویدئو زیر نحوه آموزش خرید و فروش آفلاین نشان داده شده است.
بازگشایی نماد بانک پارسیان در بورس
ناظر بازار سهام با صدور اطلاعیه ایی از بازگشایی نماد بانک پارسیان در بورس خبر داد و رفع محدودیت های خرید و فروش به روی سهام این شرکت را رسما اعلام کرد.
به گزارش ایلنا؛ بر اساس اعلام مدیریت بازار سهام نماد معاملاتی بانک پارسیان با توجه به افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف، بدون محدودیت نوسان قیمت با استفاده از مکانیزم حراج آماده باز شد و هیچ گونه محدودیتی برای آن وجود ندارد.
شفاف سازی مالی
بر اساس این گزارش، بانک پارسیان در آخرین اطلاعیه در خصوص تعدیل مثبت ۲۹۲ درصدی این شرکت و تحقق ۳۸ ریال سود برای هر سهم در ۱۲ ماهه سال شفاف سازی کرد. افزون بر این در این شفاف سازی کنترل هزینه‌های عمومی و اداری و وصول مطالبات علت این تعدیل با اهمیت بوده است.
گفتنی است، شفاف سازی این بانک در شرایطی صورت گرفته است که پیش از این مهلت زمان صدور این اطلاعیه برای «وپارس» به پایان رسیده بود. از اینرو، سازمان بورس و اوراق بهادار در تاریخ ۱۶ تیر مهلت رعایت دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار را به مدت ۷ روز تمدید کرد.
از سویی دیگر، «وپارس» پیش تر اعلام کرده بود که به عنوان سرمایه گذار اصلی در طرح فولاد سازی سبزوار حضور دارد. یکی از نکات قابل توجه در خصوص عملکرد این شرکت، حمایت بسیار قابل توجه بازیگران حقوقی بازار از این سهم است، به طوری که از ابتدای سال تاکنون در تمامی روزهای معاملاتی تغییر مالکیت این سهم از سمت بازیگران حقیقی به حقوقی بوده است.
سهامداران عمده
بر اساس این گزارش، ۵ سهامدار عمده بانک پارسیان، شامل «گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو با ۸.۲۹۰ درصد، سرمایه گذاری تدبیر با ۸.۱۵۰ درصد، سرمایه گذاری سمند با ۵.۷۴۰ درصد، مهرآفرینان دوران با ۴.۹۹۰ درصد و توسعه اقتصادآینده سازان با ۴.۹۹۰ درصد» است.
مانعی که در بورس برداشته شد/ کارگزاری‌ها بدون محدودیت معامله می‌کنند؟
پس از ۱۵ سال انتظار کارگزاران برای انجام معاملات به صورت آزاد یعنی بدون هیچگونه مانع، ۴ خرداد ۱۴۰۰ شاهد بودیم که شورای عالی بورس در یک مصوبه به حذف محدودیت‌های معاملاتی شرکت‌های کارگزاری و کارکنان آن‌ها پرداخت.
به گزارش پایگاه خبری «حامیان ولایت»به نقل ازباشگاه خبرنگاران, از سال ۸۵ تاکنون و بر اساس ماده ۳۱ آیین نامه معاملات شرکت بورس اوراق بهادار تهران که به تصویب شورای عالی بورس رسیده بود، شرکت‌های کارگزاری، مدیران و پرسنل آن محدودیت‌هایی در خرید سهام داشتند. به طور مثال برخی از شرکت‌های کارگزاری به اندازه سرمایه ثبت و پرداخت شده یا ۷۰ درصد حقوق صاحبان سهام (که هر کدام کمتر بود)، امکان خرید سهام به نام شرکت کارگزاری را داشتند همچنین شایان ذکر است مدیران و افراد شاغل در شرکت‌های کارگزاری نیز صرفا مجاز به خرید سهام تا سقف ۲۵۰ میلیون ریال بودند.
اما در حال حاضر پس از انتظار طولانی مدت کارگزاری ها، شاهدیم که در تاریخ ۴ خرداد شورای عالی بورس طی یک مصوبه‌ای موانع کارگزاری‌ها در خصوص خرید و فروش سهم به منظور شفافیت در معاملات و همچنین استفاده شرکت‌های کارگزاری از منابع مازاد خود در سرمایه گذاری در اوراق بهادار از میان برداشت.
برای بررسی جزئیات بیشتر موانع و میزان تاثیر گذاری رفع آن بر شفافیت معاملات کارگزاری‌ها با چند کارشناس به گفتگو نشستیم.
علی احمد زاده اصل کارشناس بازار سرمایه در مورد تاثیر رفع موانع معاملاتی شرکت‌های کارگزاری بر بازار سرمایه، اظهار کرد: اصلی‌ترین و عمده‌ترین نتایج اتخاذ شده در خصوص برداشته شدن موانع معاملاتی کارگزاری‌ها در اصل شفاف‌تر شدن معاملات این شرکت‌ها در بازار سرمایه است.
او بیان کرد: اگر به تدریج چنین قوانینی گسترش پیدا کند یعنی تمام اشخاص بتوانند به راحتی و در چارچوب قوانین به معامله بپردازند طبیعتا می‌توان گفت علاوه بر شفاف‌تر شدن چارچوب‌های معاملاتی، سبب افزایش کارایی زیر ساخت‌های عملیانی نیز میشود.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: به طور قطع برداشته شدن محدودیت‌ها در معاملات کارگزاری‌ها سبب کاهش تخلفات در زمینه معاملات میشود، به دلیل آنکه تا قبل یکسری شائبه‌هایی مبنی بر اجاره کردن کد معاملاتی توسط برخی از کارگزاری‌ها وجود داشت.
احمد زاده اصل گفت: به نظر می‌رسد با توجه به تصمیمات که اخیرا شنیده میشود شفافیت بیش از پیش عملیاتی میشود. البته این که شورای عالی بورس در سال ۸۵ یک سری محدودیت‌هایی را برای کارگزاری‌ها در خصوص خرید و فروش سهام اعمال کرد چندان منطقی نبود و الزامی در آن وجود نداشت در اصل می‌توان بیان داشت که این امر نشات گرفته از اذهان محدود گرا در این بوده است.
هدف از اعمال محدودیت‌ها برای کارگزاری‌ها چه بود؟
این کارشناس بازار سرمایه گفت: هدف شورای عالی بورس از تصمیمی که در سال ۸۵ گرفت در اصل به منظور رسیدگی بیشتر کارگزاری‌ها به فعالیت‌های سهامداران بود، اما خب چنین امری به طور قطع نشدنی است و درصد تخلف را افزایش می‌دهد.
محدویت‌هایی که برداشته شد چه بود؟
پیمان حدادی کارشناس بازار سرمایه نیز در خصوص تاثیر برداشته شدن موانع سرمایه گذاری کارگزاران در بازار سرمایه، اظهار کرد: از سال ۸۵ بر اساس ماده آیین نامه ۳۱ معاملات محدودیت خرید و فروش سهام برای دو گروه اعم از شرکت‌های کارگزاری، کارکنان شرکت‌های کارگزاری و مدیران آن‌ها اعمال شد.
او بیان کرد: این محدودیت‌ها بدین نحو بود که کارمندان و مدیران این شرکت‌های کارگزاری حداکثر تا سقف ۲۵ میلیون تومان و شرکت‌های کارگزاری نیز تا سقف سرمایه ثبتی یا ۷۰ درصد حقوق صاحبان سهامشان می‌توانستند خرید کنند، اما خوشبختانه شاهد بودیم که این محدودیت‌ها در روز سه شنبه مورخ ۴ خرداد مطابق مصوبه شورای عالی بورس از میان برداشته شد.
او افزود: برداشته شدن این دسته از محدودیت‌ها میتواند چند تاثیر مثبت بر بازار سرمایه داشته باشد به طور مثال نخست سبب افزایش شفافیت در معاملات بورس بدون محدودیت برای سرمایه گذاری میشود، چرا که تاکنون برخی از کارگزار‌ها اقدام به اجاره کد‌های معاملاتی می‌کردند یعنی با اسم مستعار به خرید و فروش سهم می‌پرداختند که نتیجه آن چیزی جز عدم صحت در ثبت معاملات نبود.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: این مصوبه شورای عالی بورس یک اطمینانی را میان کارکنان شرکت‌های کارگزاری ایجاد میکند به نحوی که دیگر می‌توانند بدون هیچگونه استتار به معاملات بپردازند، همچنین نباید این مسئله را نادیده گرفت که رفع این دسته از موانع سبب خواهد شد که کارگزاری‌ها به عنوان یک نهاد مالی بتوانند میزان سرمایه گذاری خود را ارتقاء دهند.
با توجه به صحبت‌های کارشناسان گفت، امید می‌رود که این تصمیمات بتواند یک کلیدی به منظور بازگشایی در‌های بسته در بازار سرمایه باشد به طوری که در برهه نخست سبب ارتقاء شفافیت شود و در گام بعدی نیز لازم است توانایی کافی را برای بازگرداندن برخی از سرمایه خارج شده از این بازار را داشته باشد.
دیدگاه شما