تاثیر حجم مبنا در معاملات بورس

– شرکت های بزرگ وقتی در روند های اصلاحی و ریزشی در صف فروش قفل می شوند به راحتی حجم مبنا را پر می کنند و این باعث تشدید ریزش این شرکت ها می شود.
– شرکت های کوچک وقتی در روند های اصلاحی در صف فروش قفل می شوند به سختی حجم مبنای خود را پر می کنند که این باعث کند شدن روند اصلاح سهم می شود که نمونه ی بارز آن را در اصلاح اخیر بازار شاهد بودیم.– شرکت های بزرگ زمانی که در روند های صعودی در صف خرید قفل می شوند با توجه به اینکه ارزش مارکت بزرگی دارند زود حجم مبنا را پر کرده و از روند های صعودی عقب نمی افتند.
– و همینطور شرکت های با مارکت کوچک چون موقع قفل شدن در صف خرید حجم مبنا را به سختی پر می کنند بعضی وقت ها روند رو به رشدشان کند می شود.

اصول تعیین حجم معاملات در بازار سهام

در مطالب پیشین از سری مقالات مدیریت سرمایه بلاگ آسان بورس، به اهمیت مدیریت دارایی در معاملات بازار سهام و مفاهیم اصلی این مبحث یعنی ریسک، بازده و ارتباط آن‌ها با یکدیگر اشاره نمودیم.در این مقاله، به شرح اصول تعیین حجم معاملات بر اساس ریسک، خواهیم پرداخت.

حجم معامله عبارت است از؛ تعداد واحدهایی از یک دارایی که با پرداخت معادل قیمتی، می‌توانیم مالکیت آن را بدست آوریم. واحد شمارش دارایی‌ در انواع بازارهای سرمایه گذاری متفاوت است. برای مثال؛ شمش‌های طلا را بر اساس گرم، ارزها را بر اساس اسکناس با عدد مشخص و سهام شرکت‎ها را بر اساس برگه سهم معامله می‌کنند. به بیان ساده‌تر حجم معاملات در بازار مالی، از تقسیم مقدار سرمایه بر قیمت هر واحد دارایی، محاسبه می‌شود. مثلاً اگر شما ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه در اختیار داشته و قیمت هر برگه سهم شرکت ملی صنایع مس ایران معادل ۲۰۰ تومان باشد؛ حداکثر می‌توانید ۵۰۰ هزار برگه سهم از این شرکت را خریداری کنید.

از بررسی محاسبات فوق، در نگاه اول این‌گونه استنباط می‌شود که با مفهوم بسیار ساده‌ای مواجه هستیم و به راحتی هر کس می‌تواند پیش از ورود به معامله، عدد نهایی حجم را محاسبه نموده و سپس اقدام به خرید سهام نماید! اما منظور از تعیین حجم معاملات، گزینش حجم بهینه متناسب با ریسک احتمالی موقعیت معاملاتی است که در ادامه به نحوه انجام محاسبات آن می‌پردازیم.

علت اصلی اهمیت تعیین حجم معاملات در بازارهای مالی، توجه به ریسک معامله و رعایت مدیریت سرمایه است. زیرا ریسک ناشی از یک موقعیت معاملاتی، کاملاً با حجم سرمایه گذاری مرتبط است.

حجم بالاتر، سود بیشتر!؟

زمانی که با حجم بالایی وارد معامله شویم، ریسک بالاتر و بالطبع بازدهی بیشتری نیز در انتظارمان خواهد بود؛ زیرا در هر دو حالت صحیح یا غلط بودن پیش‌بینی ما نسبت به وضعیت آتی بازار، به دلیل اینکه تعداد بیشتری از آن دارایی را در اختیار داریم، به همان نسبت سود و زیان بیشتری هم خواهیم داشت. سرمایه گذاری صحیح و منطقی بدین معنی است که، هیچ‌گاه تمام سرمایه خود را درگیر یک موقعیت معاملاتی خاص نکنیم و همیشه با توجه به حداکثر ریسک قابل تحمل، حجم معامله مد نظر خود را تعیین نماییم. در واقع باید با بخشی از سرمایه خود وارد بازار شده و نقاط خروج مشخصی داشته باشیم تا، قسمت کوچکی از دارایی خود را در معرض خطر قرار داده و به بقای بلند مدت ما در بازار، آسیبی وارد نشود.به منظور تبیین تأثیر حجم در ریسک و بازده ناشی از سرمایه گذاری، یک موقعیت معاملاتی زیان‌ده را با دو معامله‌گر دارای رویکرد مدیریت سرمایه‌ای متفاوت، شبیه سازی و قیاس می‌کنیم.

با بررسی جزئیات جدول فوق متوجه می‌شویم که، سرمایه گذار «الف» هیچ‌گونه استراتژی کنترل ریسکی نداشته و با تمام موجودی حساب خود وارد این موقعیت معاملاتی شده و در نهایت به دلیل عدم رعایت مدیریت سرمایه، حدوداً یک سوم از دارایی خود را تنها در یک معامله از دست داده است! اما در طرف مقابل، سرمایه گذار «ب» بر اساس استراتژی مدیریت ریسک شخصی، با بخش کوچکی از کل سرمایه خود وارد بازار شده و در نتیجه زیان کمتری متحمل شده است.

جبران ضرر و افزایش حجم معاملات

هنگامی که درصد ریسک و حجم یک معامله را مشخص می‌کنیم، بهتر است به فکر جبران ضرر احتمالی نیز باشیم؛ زیرا وقوع خطا در پیش‌بینی‌ها کاملاً امکان پذیر بوده و ما به عنوان یک معامله‌گر، باید پس از وقوع ضرر نیز توان ادامه فعالیت و جبران زیان‌های قبلی را داشته باشیم. در مورد معامله‌گر «الف» کاملا روشن است که برای جبران یک ضرر ۳۰ درصدی حتی با صرف نظر از مشکلات روحی و روانی پس از وقوع زیان‌های سنگین، طبق محاسبات ریاضی و مبحث افت سرمایه که در مقاله قبلی به آن اشاره شد؛ باید ۴۳ درصد سود کند تا به نقطه سر به سر برسد. اما به دست آوردن چنین سودی در بازار سهام، اصلاً کار آسانی نیست! کما این‌که بسیاری از معامله‌گران پس از وقوع چنین وضعیتی، نوعی حالت تهاجمی نسبت به بازار گرفته و گمان می‌کنند؛ باید با معاملات متوالی و افزایش حجم، اقدام به جبران افت سرمایه خود نمایند. چنین رویکردی، قطعاً منجر به نابودی کل دارایی این افراد خواهد شد. بنابراین عدم رعایت مدیریت ریسک، وصف حال معامله‌گران بازنده و غیرمنطقی است که، بعید به نظر می‌رسد حضور بلند مدتی در بازار مالی داشته باشند! اگر در مثال فوق نتیجه معامله سودده باشد؛ سود هنگفتی نصیب سرمایه گذار «الف» خواهد شد اما، همان‌طور که قبلاً گفتیم؛ نباید صرف بدست آوردن سود بیشتر، سرمایه خود را به خطر بیندازیم. در ادامه می‌خواهیم، یک مثال معاملاتی با جزئیات کامل و رعایت چهارچوب‌های کلی مدیریت سرمایه را، برای شما ذکر کنیم.

معامله‌گری بر اساس تحلیل تکنیکال کلاسیک در بورس تهران به داد و ستد سهام می‌پردازد. با مشاهده یک سیگنال خرید مطمئن در نمودار قیمتی شرکت فولاد مبارکه اصفهان، این شخص وارد موقعیت خرید می‌شود.

همان‌گونه که در نمودار بالا مشاهده می‌کنید؛ قیمت با شکست نقطه تلاقی سطح مقاومتی و خط روند نزولی که، یکی از بهترین سیگنال‌های خرید در تحلیل نموداری می‌باشد؛ روند صعودی خود را تأیید کرده و یک موج افزایشی قدرتمند در حال شکل ‌گیری است.این فرد افق سرمایه گذاری کوتاه مدتی داشته و بازه زمانی معاملات وی، حداکثر یک‌ ماهه است. به همین دلیل در محاسبات بازده مورد انتظار، مواردی نظیر سود نقدی، حق تقدم سهام و… را در نظر نمی‌گیرد. جدول زیر، جزئیات این موقعیت معاملاتی را نشان می‌دهد.

پس از مشخص شدن جزئیات ورود و خروج از معامله طبق نمودار سهم، حداکثر مقدار ریسک را طبق استراتژی مدیریت سرمایه معین نموده و به منظور تعیین حجم موقعیت معاملاتی مذکور، باید مقدار ریالی ضرر احتمالی را بر حاصل تفریق نقطه ورود تا حد ضرر تقسیم نماییم.

۹۲۳۰ = (۴۹۰-۴۲۵) ÷ ۰۰۰/۶۰۰

سپس بر اساس مقدار حجم بدست آمده، بازده و بقیه جزئیات معامله مشخص خواهند شد.در نتیجه مشاهده می‌کنیم که، با مدیریت حجم معاملات و تعیین نقاطه خروج بهینه، به سادگی می‌توان ریسک را کنترل نموده و از بروز شرایط بحرانی در فرآیند معامله‌گری خود، پیش گیری کنیم.در مقالات بعدی، به تشریح کامل مفاهیم حد سود و زیان و بهترین روش‌های انتخاب نقاط خروج از بازار خواهیم پرداخت.

تاثیر حجم مبنا در سرمایه گذاری

با آمدن قانون جدید حجم مبنا سرمایه گذاری روی شرکت های بزرگ و کوچک از اهمیت ویژه ای برخوردار هست و عمده اهمیت آن را در ریزش اخیر بازار شاهد بودیم.

تفاوت اصلی شرکت های بزرگ و کوچک در پر کردن حجم مبنا می باشد و این زمانی اهمیت می یابد که سهم در صف خرید یا صف فروش قفل باشد.

در مورد تغییر حجم مبنا چهار نکته ی بسیار مهم وجود دارد:

– شرکت های بزرگ وقتی در روند های اصلاحی و ریزشی در صف فروش قفل می شوند به راحتی حجم مبنا را پر می کنند و این باعث تشدید ریزش این شرکت ها می شود.
– شرکت های کوچک وقتی در روند های اصلاحی در صف فروش قفل می شوند به سختی حجم مبنای خود را پر می کنند که این باعث کند شدن روند اصلاح سهم می شود که نمونه ی بارز آن را در اصلاح اخیر بازار شاهد بودیم.

– شرکت های بزرگ زمانی که در روند های صعودی در صف خرید قفل می شوند با توجه به اینکه ارزش مارکت بزرگی دارند زود حجم مبنا را پر کرده و از روند های صعودی عقب نمی افتند.
– و همینطور شرکت های با مارکت کوچک چون موقع قفل شدن در صف خرید حجم مبنا را به سختی پر می کنند بعضی وقت ها روند رو به رشدشان کند می شود.

حجم مبنا چیست؟!

حجم مبنا حداقل تعداد سهام یک شرکت می باشد که در طول روز باید معامله شود تا قیمت پایانی بتواند بطور کامل با قیمت آخرین معامله در محدوده دامنه نوسان تطبیق پیدا کند. ( قیمت پایانی میانگین وزنی قیمت های معامله شده در طی روز می باشد که با حجم مبنا در ارتباط است.)

هر چقدر تعداد سهام معامله شده کمتر از حجم مبنا باشد قیمت پایانی نیز به همان نسبت کمتر نوسان می کند.

برای مثال فرض کنید حجم مبنای سهامی ۶۰۰ هزار واحد سهم می باشد اگر تمام معاملات طی روز این سهام در ۳% مثبت انجام گیرد (اگر معاملات در قیمت های متفاوت باشد قیمت پایانی متفاوت خواهد بود و ما برای آموزش مثالی فرضی می زنیم.) و مثلا ۲۰۰ هزار واحد معامله شود. حجم معاملات به حجم مبنا نرسیده و به همان نسبت قیمت پایانی کمتر بسته می شود یعنی قیمت پایانی در این شرایط ۱% مثبت می شود.

هدف از تعیین حجم مبنا کنترل نوسانات قیمت تحت تاثیر حجم معاملات می باشد. در واقع برای اطمینان از اینکه تغییر قیمت سهام قابل اتکا و اطمینان باشد عقلانی است که تعداد بالای سهام در قیمت جدید معامله شوند مگرنه تنها با خرید و فروش یک سهم در قیمت های غیرمتعارف می توان قیمت و نوسان کاذب برای سهام بوجود آورد.

پس حجم معاملات به نسبت اندازه هر شرکت باید قابل توجه باشد تا بتوان بر روی نوسانات قیمت آن اتکا کرد مگرنه در تعداد پایین حجم معاملات ریسک بالای قیمت های دروغین و کاذب از سمت بازیگران و سفته بازان وجود دارد.

چگونگی محاسبه حجم مبنا

آخرین قوانین محاسبه در سال ۱۳۹۳ تغییر کرده که نسبت به نوع محاسبه آن در گذشته تفاوت زیادی داشته است. در گذشته این عدد ثابت بود و متناسب با بزرگی و کوچکی شرکت و تعداد سهام آن محاسبه می شد اما امروزه حجم مبنا ابتدای هر هفته محاسبه می شود و تغییر می کند.

در فرمول محاسبه حجم مبنا قیمت پایانی آخرین روز هفته همراه با ضریب ۴ ده هزارم (۰/۰۰۰۴) از تعداد کل سهام شرکت دخیل است. ارزش حجم مبنای تعیین شده برای یک هفته باید بین ۵۰ میلیون تا یک میلیارد تومان باشد و نمی تواند خارج از این محدوده باشد.

برای تعیین حجم مبنای یک سهم ابتدا تعداد کل سهام شرکت را در ۴ ضرب و عدد بدست آمده را بر ۱۰۰۰۰ تقسیم می کنیم.

عدد بدست آمده حجم مبنا می باشد اما برای رعایت محدوده ارزش آن را در قیمت پایانی چهارشنبه ضرب می کنیم اگر عدد بدست آمده ارزش بین ۵۰ میلیون تا یک میلیارد تومان داشت همان عدد حجم مبنا می باشد اما اگر:

۱- عدد بدست آمده بیش از یک میلیارد تومان ارزش داشته باشد حجم مبنا از آن عدد کاهش یافته بطوریکه ضرب آن در قیمت پایانی آخرین روز کاری هفته حداکثر ۱ میلیارد تومان شود. (حجم مبنا حاصل تقسیم یک میلیارد تومان به قیمت پایانی بر حسب تومان می باشد.)

۲- عدد بدست آمده کمتر از ۵۰ میلیون تومان ارزش داشته باشد حجم مبنا از آن عدد افزایش یافته بطوریکه ضرب آن در قیمت پایانی آخرین روز کاری هفته حداقل ۵۰ میلیون تومان شود.(حجم مبنا حاصل تقسیم ۵۰ میلیون تومان به قیمت پایانی بر حسب تومان می باشد.)

معایب و مزایای حجم مبنا

همانطور که گفتیم حجم مبنا از ایجاد قیمت های کاذب جلوگیری می کند اما در مواقعی مثل تشکیل صف های خرید و فروش نیز باعث بلوکه شدن حجم زیادی از پول می شود و نوسان قیمت را در هر دو روند نزولی و صعودی کند می کند.

در این مواقع که حجم معاملات بسیار پایین می آید ( به اصطلاح می گویند سهم خشک شده است) و نوسانی نمی کند معمولا در این شرایط سازمان بورس در محدوده زمانی مشخصی مانند یک روز نماد سهام را بدون دامنه نوسان و حجم مبنا باز می کند تا معاملات انجام شود و قیمت مورد نظر خریداران و فروشندگان در عرضه و تقاضا تعیین شود.

چگونه حجم مبنای یک سهم را پیدا کنیم؟!

برای پی بردن به حجم مبنای یک سهم کافی است با مراجه به سایت مدیریت و فناوری بورس تهران در قسمت جست و جو نماد مورد نظر خود را پیدا کرده و به صفحه آن نماد برویم. برای مثال در تصویر زیر حجم مبنای نماد وتجارت را مشاهده می کنید.

چرا حجم مبنای برخی شرکت ها ۱ است؟!

در معاملات شرکت های پذیرفته شده در فرابورس حجم مبنا اعمال نمی شود و حجم مبنای این شرکت ها ۱ می باشد یعنی سهم به هر قیمتی معامله شود تا آن قیمت نوسان می کند و ارتباطی با حجم معاملات ندارد البته برای قیمت پایانی همان میانگین وزنی در نظر گرفته می شود.

نکته: همانطور که در تعریف حجم مبنا گفتیم این معیار برای توانایی تطبیق قیمت پایانی با قیمت آخرین معامله است اما ممکن است حجم مبنا رعایت شود اما چون میانگین وزنی معاملات با قیمت آخرین معامله یکی نباشد ، قیمت پایانی با قیمت آخرین معامله متفاوت باشد.

در تصویر زیر می بینیم که حجم مبنا ۱ می تاثیر حجم مبنا در معاملات بورس باشد چون شرکت در فرابورس پذیرفته شده همچنین با اینکه حجم معاملات بیش از حجم مبنا می باشد قیمت پایانی و آخرین معامله متفاوت است که به دلیل وابستگی قیمت پایانی به میانگین وزنی معاملات در طی روز می باشد.

همچنین حجم مبنای سهام ها تاثیر حجم مبنا در معاملات بورس در روز بازگشایی نماد (پس از مجمع ، افزایش سرمایه ،تقسیم سود نقدی ، عرضه اولیه و …) ۱ می باشد تا همانطور که دامنه نوسان در چنین روزی وجود ندارد، قیمت سهام بر اساس عرضه و تقاضا مشخص شود.

کات حجم مبنا

صف های خرید و فروش از مواردی هستند که احتمال پر نشدن حجم مبنا در آنها بیشتر است زیرا خریداران یا فروشندگان با دیدن صف ها تمایل دارند که در قیمت های پایین تر خرید کنند یا در قیمت های بالاتر بفروشند بنابراین صبر می کنند و حجم معاملات پایین می آید.

برای مثال در تصویر زیر که صف خرید می باشد و در تمام طول روز قیمت در بالاترین حد مجاز خود معامله شده باز هم قیمت پایانی کمتر از قیمت آخرین معامله می باشد و به +۵% نرسیده است. زیرا حجم معاملات از حجم مبنا کمتر می باشد.

در شرکت های بزرگ تر چون حجم مبنا نیز بزرگ تر است ممکن است گاهی اوقات حجم مبنا پر نشود که البته سازمان بورس مدتی حجم مبنای شرکت های بزرگ را کاهش داده بود اما در کل شرکت های بزرگ نوسانات کمتری دارند و حرکت آنها کند تر است.

در بازار های مالی جهانی چیزی به اسم حجم مبنا وجود ندارد و این عامل محدود کننده همانند دامنه نوسان صرفا مختص به بازار ایران می باشد.

برای افرادی که استراتژی معملاتی نوسان گیری برای معاملات خود دارند حجم مبنا می تواند یک مزاحم باشد که بازدهی و سرعت حرکت قیمت را کاهش دهد از این رو برای این افراد بهتر است که در شرکت های فرابورس و یا شرکت های کوچک تر که حجم مبنای کمتری دارند فعالیت کنند.

درخواست حذف کامل دامنه نوسان و حجم مبنا در معاملات بازار بورس

جناب آقای رئیسی
رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران
اعضای محترم شورای‌عالی بورس و اوراق بهادار
اعضای محترم هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار

با سلام و تحیات
بیش از یک سال است که معاملات بازار ثانویه در بازار سرمایه ایران به‌درستی اثبات کرده که سیستم‌ها و روش‌های جاری در این بازار پاسخگوی شرایط روز نیست و نیاز به بازنگری اساسی دارد. در این بین مهم‌ترین موضوع، دامنه نوسان و حجم مبناست که در ظاهر قرار بوده ابزاری برای کنترل هیجانات احتمالی با ادعای حمایت از سهامداران خرد باشد، در حالی که در عمل نه‌تنها نقش کاتالیزورِ افزایش هیجان را بازی می‌کند، بلکه ابزار دست سهامداران حقوقیِ بزرگ برای بهره‌کشی، جهت‌دهی و عددسازی بوده است.

نظر عموم کسانی که مخالف حذف دامنه نوسان هستند، حفاظت و پاسداشت از سهامداران خرد است، در حالی که بسیاری از همین سهامداران خرد پس از متضرر شدن توسط پامپ‌-‌دامپ (Pump and dump) بزرگ سال ۱۳۹۹ به بازارهایی دیگر چون رمزارز مهاجرت کرده‌اند؛ بازاری شبانه‌روزی که در آن نه خبری از حجم مبناست و نه دامنه نوسان. ارزش معاملات ایرانیان در مجموع صرافی‌های ایرانی و غیر ایرانی رمزارزها از کل معاملات بازار ثانویه بورس ایران بیشتر است!

چگونه است که این تعداد از ایرانیان با این حجم از گردش مالی حاضر به فعالیت در بازاری بدون دامنه نوسان و حجم مبنا هستند، ولی عده‌ای با بهانه حفاظت از همان ایرانیان، در بازار سرمایه دامنه نوسان و حجم مبنا قرار داده و به‌وسیله آن بر آتش هیجانات صف خریدوفروش می‌دمند؟ کارشناسان و متخصصان بازار سرمایه در حوزه‌های گوناگون مالی و اقتصادی متفق‌القول بر این باورند که «ویروس منحوس» دامنه نوسان از وزن تحلیلی بازار سرمایه کاسته و آن را تبدیل به بزنگاهی برای تخلیه هیجاناتِ لحظه‌ای توده‌ها کرده است. هیجاناتی که حتی دولت در سال ۱۳۹۹ نتوانست در بهره‌برداری از آن چشم‌پوشی کند و مصداق بارز آن در صف‌های خرید پس از عرضه‌های اولیه کاملاً مشهود است.

به جرئت می‌توان گفت ریشه عمده دستکاری‌ها در روند بازار و نمادها توسط هر شخص، بهره‌گیری از هیجانات صف‌های خریدوفروش است که به‌واسطه وجود دامنه نوسان در دسترس ایشان است. حذفِ کامل دامنه نوسان و حجم مبنا می‌تواند بزرگ‌ترین عامل دستکاری‌های غیر اخلافی در شفافیت بازار شیشه‌ای را یک بار برای همیشه و به‌صورت اصولی مرتفع نماید و از نظر فنی هزینه‌های ریالی و غیر ریالی دستکاری در بازار را برای متخلفان دوچندان خواهد کرد.

مهم‌تر از همه آنکه وجود دامنه نوسان و حجم مبنا در تضاد با واژه «بازار» چه در معنای لغوی و چه در معنای تجربی، در عبارت «بازار ثانویه» است. مهم‌ترین و ذاتی‌ترین ویژگی یک بازار نقدشوندگی است که باید به‌واسطه تعادل بین درخواست‌های عرضه-تقاضا در هر لحظه از معاملات و صرفاً به‌واسطه خرد جمعی اهالی بازار روی دهد. حجم مبنا و دامنه نوسان در مغایرت اصولی و اساسی با فلسفه وجودیِ بازار ثانویه بوده و با «نابازار» کردن آن، موجبات عدم رشد و تعالی پایدار و مستمر بازار اولیه را فراهم کرده است.

کارشناسان و خبرگان بازار بر این باورند که دامنه نوسان و حجم مبنا «ام‌الفساد» این نابازار ثانویه است و منجر به طراحی انواع و اقسام طرح‌های آربیتراژ زمانی و قیمتی توسط بدخواهانِ بازار شده و می‌شود و هم‌زمان با کاهش حجم معاملات، عمق، نقدشوندگی، شفافیت و منصفانه بودن بازار، منجر به تضعیف سرمایه‌گذاری تخصصی بلندمدت از طریق صندوق‌های معتبر و شرکت‌های سبدگردانی دارای مجوز شده است.

ما امضا کنندگان این کارزار، ضمن اعلام مخالفت خود با وجود هرگونه محدودیت دامنه نوسان و حجم مبنا در معاملات بازار ثانویه بورس ایران، موارد هفت‌گانه زیر را به‌عنوان درخواست‌هایمان به‌منظور بهبود شرایط معاملاتی بازار سرمایه و افزایش شفافیت و منصفانه بودن این بازار تقدیم می‌نماییم.

۱. حذف کامل محدودیت دامنه نوسان (با برنامه‌ریزی دقیق و مدون)
۲. حذف کامل محدودیت حجم مبنا (با برنامه‌ریزی دقیق و مدون)
۳. ارائه دسترسی عمومیِ برخط به عمقِ سفارشات بازار (Order book) و Level II quotes که اکنون در انحصار گروهی خاص است (در حال حاضر عموم مردم فقط به پنج مظنه اول دسترسی دارند).
۴. اضافه شدن ردیف «بازارگردان» در کنار ردیف‌های «حقیقی و حقوقی» در سایت TSETMC
۵. ارائه گزارش تفکیکی سفارشات ثبت شده و اجراشده بازارگردان هر نماد به‌صورت برخط و روزانه
۶. تغییر سهامداران عمده هر نماد از سهامداران با دارایی بیش از یک درصد به صد سهامدار اول هر نماد
۷. افزایش ساعت رسمی معاملات روزانه

اولین عرضه اولیه قرن چه تاثیری بر بورس داشت؟

در جریان معاملات بازار سرمایه در هفته گذشته طی پنج روز معاملاتی تعداد ۵۲ میلیارد و ۱۱۴ میلیون انواع اوراق بهادار به ارزش ۳۲۹ هزار و ۴۱۷ میلیارد ریال در بیش از دو میلیون و ۹۲۲ هزار و ۸۴۵ دفعه مورد معامله قرار گرفت.

به گزارش خبرنگار ایمنا، در جریان معاملات بازار سرمایه در هفته گذشته طی پنج روز معاملاتی تعداد ۵۲ میلیارد و ۱۱۴ میلیون انواع اوراق بهادار به ارزش ۳۲۹ هزار و ۴۱۷ تاثیر حجم مبنا در معاملات بورس میلیارد ریال در بیش از دو میلیون و ۹۲۲ هزار و ۸۴۵ دفعه مورد معامله قرار گرفت که حجم، ارزش و نوبت‌های معاملات به ترتیب ۲.۶۶ درصد کاهش، ۱۸.۹۴ درصد افزایش و ۹.۷۴ درصد رشد را نسبت به هفته قبل‌تر تجربه کردند.

این در حالی است که تعداد ۵۱۷۲ میلیون واحد از صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس تهران به ارزش کل بیش از ۸۵ هزار و ۶۹۶ میلیارد ریال نیز در هفته گذشته مورد معامله قرار گرفت که به ترتیب با ۳۶.۵۱ و ۴۲.۰۵ درصد افزایش همراه شدند.

شاخص بورس در پایان معاملات هفته گذشته با ۵۸ هزار و ۱۵۸و احد افزایش، معادل چهار درصد رشد کرد و به رقم یک میلیون و ۵۱۲ هزار و ۲۸۷ واحد رسید و شاخص کل هم وزن نیز با ۱۸ هزار و ۴۷۳ واحد افزایش، معادل ۴.۸۲ درصد رشد کرد و رقم ۴۰۱ هزار و ۴۳۷ واحد را به نمایش گذاشت.

شاخص بازار اول هم در این مدت با ۱۱ هزار و ۴۲و احد افت به رقم ۱۱۳۰ هزار و ۴۷۷و احد و شاخص بازار دوم با ۷ هزار و ۱۵۷و احد کاهش، به عدد ۲ میلیون و ۷۲۵ هزار و ۹۱۷و احد رسیدند که به این ترتیب شاخص بازار اول با ۰.۹۷ درصد افت و شاخص بازار دوم با ۰.۲۶ درصد کاهش همراه شدند.

آسیاتک بازار را تکان نداد؟

بازار در روزی که نخستین عرضه اولیه سال را به خود می‌دید وضعیتی کاملاً آرام و متعادل را تجربه کرد. این در حالیست که انتظار می‌رفت با از سر گرفتن عرضه‌های اولیه جدید، تحرکات جدیدی در بورس دیده شده و نقدینگی جدید به بازار وارد شود.

البته در ساعات پایانی معاملات شاهد ثبت خروج نقدینگی از سمت صندوق‌های درآمد ثابت بودیم اما در نهایت خروج نسبتاً بالای پول حقیقی باعث شد تا اندکی روند بازار تغییر کرده و با وجود صعودی بودن شاخص در نیمه نخست معاملات روز چهارشنبه، سهامداران شاهد کاهش ۱۴۰۰ واحدی شاخص باشند.

تعداد ۳۰۰ میلیون سهم شرکت انتقال داده‌های آسیاتک معادل ۱۵ درصد سهام این شرکت، چهارشنبه این هفته (۷ اردیبهشت) به‌عنوان نخستین عرضه اولیه امسال بازار سرمایه با نماد معاملاتی " آسیاتک " در فرابورس ایران عرضه می‌شود.

این میزان سهام در محدوده قیمتی ۵۴۶۰ تا ۶,۶۶۰ ریال برای هر سهم و با سهمیه ۴۰۰ سهمی برای هر کد حقیقی و حقوقی عرضه خواهد شد.

همچنین مدیر این عرضه کارگزاری آتیه، و متعهدین خرید سهامداران عمده و شرکت تأمین سرمایه بانک ملت به میزان ۵۰ درصد از کل سهام قابل عرضه و بازارگردان نیز صندوق سرمایه‌گذاری اختصاصی بازرگردانی آتیه باران هستند.

شایان ذکر است شرکت انتقال داده‌های آسیاتک اواخر سال ۸۲ به منظور ارائه خدمات نوین در صنعت آی تی، تأسیس و موفق به اخذ مجوز PAP از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی جهت ارائه خدمات خطوط کابلی دیجیتالی (DSL) با اعتبار ۱۰ سال تا سال ۹۲ شد.

این شرکت از سال ۹۲ با توجه به توسعه خدمات در جهت ارائه خدمات میزبانی و اشتراک مکانی مراکز داده، اقدام به اخذ مجوز IDC از مرکز ملی فضای مجازی کرد که پروانه صادره طی سنوات تمدید شده است.

سرمایه فعلی آسیاتک بالغ بر ۲۰۰ میلیارد تومان است و با توجه به برنامه‌های توسعه در حوزه خدمات دیتاسنتر، افزایش سرمایه حداقل ۵۰ میلیارد تومانی از محل مطالبات سهامداران و آورده نقدی بعد از عرضه اولیه طی مراحل قانونی را خواهد داشت.

در ترکیب سهامداری با ۷۰۶ نیروی انسانی، شرکت‌های سرمایه گذاری مهرگان سرمایه پارس با ۳۳ درصد، رسا سازه پی کاوان مهام با ۱۴.۵ درصد، فناوری اطلاعات و ارتباطات راهبرد با ۱۲.۸ درصد، آرتا ایده نفیس با ۱۰.۹ درصد، سرمایه گذاری صنعتی معدنی آریا فاتح خاورمیانه با ۷.۱ درصد، خدمات مدیریت اندیشه آتیه مداران و سرمایه گذاری آتیه مداران هرکدام با ۶.۴ درصد، فناوری ارتباطات و اطلاعات ایده دیجیتال هوشمند با ۵ درصد و مبین وان کیش با ۳ درصد حضور دارند.

بورس به زودی دیجیتالی می‌شود

محمود گودرزی، مدیرعامل بورس تهران گفت: هم اکنون بسترها و زیر ساخت‌های الکترونیک بورس را با استفاده از معرفی سامانه‌های متعدد هوشمند در دست بررسی داریم و بخشی از آن نیز اجرایی شده است.

وی افزود: با افزایش سامانه‌ها در بورس تهران، خوراک‌ها و INPUT‌هایی (دستگاه‌های ورودی) که وارد سامانه می‌شوند، اطلاعات را به یکدیگر ارجاع می‌دهند و به علت دسترسی به اطلاعات، فرایند تصمیم گیری توسط مدیران و معاونت‌های مختلف بورس تهران افزایش می‌یابد، در این صورت سیستم بورس تهران به سمت دیجیتال پیش می‌رود و مبنای تصمیمات ما داده کاوی‌ها و اطلاعات می‌شود.

به گفته مدیر عامل بورس تهران، هم اکنون ریل گذاری این کار و فازبندی آن انجام شده که زیر ساخت‌های فنی فاز اول تا پایان خرداد امسال انجام و آماده بهره برداری می‌شود و به مرور سامانه‌های مختلف بورس تهران به آن متصل می‌شوند و با تبادل اطلاعات میان سامانه‌ها، بورس تهران را به صورت فازی به سمت دیجیتال شدن سوق می‌دهیم.

وی افزود: باید حوضچه اطلاعاتی راه اندازی کنیم تا دستگاه‌های ورودی در این حوضچه‌ها طبقه بندی شوند. تا تمام سامانه‌های جدید، خوراک خود را از بستر این حوضچه‌های اطلاعاتی دریافت کنند.

اثر مثبت حذف حجم مبنا در تنظیم عرضه و تقاضای بازار سرمایه

سروش خواجه‌حق وردی، معاون نظارت بازار فرابورس ایران با اشاره به اضافه شدن ۱۷ نماد به فهرست نمادهای بدون اعمال حجم مبنا در فرابورس در خصوص پیشینه عدم اعمال حجم مبنا برای برخی نمادهای دارای بازارگردان در بازارهای اول و دوم فرابورس ایران گفت: از مهر ماه سال گذشته، دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران ابلاغ شد. تا قبل از این تاریخ، دستورالعمل‌های مربوط به بازارگردانی در بورس و فرابورس مجزا بود اما در ادامه دستورالعمل واحدی برای هر دو بورس تصویب شد.

معاون نظارت بازار فرابورس ایران با اشاره به اینکه بر اساس دستورالعمل مذکور، اعمال یا عدم اعمال حجم مبنا به تعیین ضوابط توسط هیأت مدیره بورس منوط شد، اظهار کرد: پس از انجام بررسی‌ها و محاسبات لازم «ضوابط مربوط به ماده ۲۲ دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران» پس از تصویب در هیأت مدیره فرابورس ایران، در تاریخ ۹ بهمن سال گذشته در سایت فرابورس ایران ابلاغ شد.

حق‌وردی با تاکید بر اینکه ضوابط چگونگی عدم اعمال حجم مبنا در نمادهای دارای بازارگردان در این اطلاعیه عنوان شده خاطرنشان کرد: سه ماهه منتهی به انتشار اطلاعیه مبنای انجام محاسبات قرار می‌گیرد و سهم‌ها بر اساس دو حالت ارزیابی می‌شوند. حالت نخست اینکه سهم طی سه ماه اخیر دارای میانگین حجم معاملاتی بیش از دو برابر حجم مبنا باشد. حالت دوم نیز سهم‌هایی را شامل می‌شود که مجموع حداقل تعهد معاملات روزانه بازارگردان‌های فعال در آن نماد، حداقل دو برابر حجم مبنا باشد.

وی در ادامه عنوان کرد: تاریخ ۱۰ بهمن ماه سال گذشته برای نخستین بار عدم اعمال حجم مبنا برای ۲۰ نماد فرابورسی در بازارهای اول و دوم اعلام شد. این روند ادامه یافت و در انتهای بهمن ماه نیز سه نماد مشمول حذف حجم مبنا شدند. در نهایت با اضافه شدن شش نماد دیگر در انتهای اسفند ماه، تعداد نمادهای فرابورسی بدون حجم مبنا به ۲۹ نماد رسید.

معاون نظارت بازار فرابورس ایران با اشاره به اینکه از میان این ۲۹ نماد، ۱۹ نماد در بازار اول و ۱۰ نماد در بازار دوم قرار دارند، عنوان کرد: بر اساس الزام بررسی ماهانه طبق ضوابط، در انتهای فروردین بررسی و محاسبات مجدد صورت گرفته و تعداد این نمادها در حال حاضر به ۴۶ نماد افزایش یافت.

حق‌وردی شرط حذف حجم مبنا برای نمادهای شامل دستورالعمل را معامله شدن نماد در بیش از نیمی از روزهای معاملاتی عنوان کرده و گفت: عدم اعمال حجم مبنا در بازه‌های صعودی یا نزولی می‌تواند کمک مهمی به تعدیل قیمت‌ها و تنظیم عرضه و تقاضا کند.

وی افزود: اگر نمادی مشمول ماده یک ضابطه عدم اعمال حجم مبنا نباشد و بازارگردان نماد خواهان تغییر تعهداتش به میزان حداقل دو برابر حجم مبنا باشد، فرابورس می‌تواند برای نماد مذکور حجم مبنا اعمال نکند.