بازار مشتقات

بازار مشتقات، بازار فرادست مقاله

به طورکلی مشتقات قراردادی بین دو یا چند طرف است که پرداخت های آن بر اساس موقعیت سنجی تعیین می شود و بازار مشتقات بازاری است که در آن تبادل مشتقات انجام می پذیرد و مشتقات نیز یک نوع اوراق بهادار بوده که ارزش آن از دیگر دارایی‌های اساسی مثل اوراق بهادار مشتق می‌گردد و نام آن نیز از همین جا نشأت گرفته شده است. به مرور زمان بر تنوع این مشتقات افزوده شده بگونه‌ای که طیف وسیعی از دارایی‌ها، نقش اساسی را در چنین بازارهای اقتصادی ایفا می‌کنند که می‌توان به مشتقات حقوق صاحبان سهام، مشتقات نرخ بهره، مشتقات کالاهای اساسی، مشتقات ارز خارجی و مشتقات اعتباری اشاره نمود که از آنها تحت عنوان محصولات بازار مشتقات یاد می‌شود. امروزه ابزارهای مشتق، ستون اصلی نظام‌‌های مالی هستند زیرا امکان سرمایه‌گذاری و پوشش ریسک را فراهم می‌کنند و درواقع این ابزارها از عوامل رشد اقتصادی به‌ شمار می‌روند. در دنیای متحول کنونی صاحبان دارایی های بزرگ و یا هرکسی که به نوعی مالک یک یا چند دارایی باشد بازار مشتقات با پدیده ریسک مواجه است و ریسک از امور جداناشدنی فعالیت‌های اقتصادی کنونی است. ابزار مشتقه جزء ابزار مدیریت ریسک در بازارهای مالی قلمداد می شوند. این ابزارها به تناسب رشد و توسعه سرمایه گذاری چه در بازارهای واقعی و چه در بازارهای مالی جهت پوشش ریسک سرمایه گذاری رشد پیدا کرده اند. در واقع مشتقه ها ابزارهایی برای کاهش یا انتقال ریسک به شمار می روند. به همین منظور در این نوشتار سعی بر آن است که آثار مثبت و منفی بازار مشتقات و روش های کنترل مؤثر ریسک در چنین بازارهای مورد بررسی قرار بگیرد.

خلاصه ماشینی:

"به مرور زمان بر تنوع این مشتقات افزوده شده بگونه‌ای که طیف وسیعی از دارایی‌ها، نقش اساسی را در چنین بازارهای اقتصادی ایفا می‌کنند که می‌توان به مشتقات حقوق صاحبان سهام، مشتقات نرخ بهره، مشتقات کالاهای اساسی، مشتقات ارز خارجی و مشتقات اعتباری اشاره نمود که از آنها تحت عنوان محصولات بازار مشتقات یاد می‌شود. [1] چالش اصلی برای سیاستگذاران این است که اطمینان حاصل کنند که بر مشتقات معاملات در حال داد و ستد به درستی و عاقلانه نظارت می گردد که این نیز مستلزم طراحی مقررات و قوانین خاصی است که هدف آنها جلوگیری از ریسک پذیری بیش از حد شرکت کنندگان در بازار است بگونه ای که جنبه های نوآوری مالی کاهش نیابد و همچنین درک درستی از بازار مشتقات صورت گیرد. البته مبادلات در بازارهای مشتقه بازی با جمع صفر است؛ یعنی همواره سود یک معامله‌گر به ‌معنای زیان معامله‌گر دیگر است؛ اما همه معامله‌گران با کارشناسی به انعقاد قرارداد اقدام می‌کنند و لذا ریسک موجود بین آنها تقسیم می‌شود؛ درنتیجه، تحمل شوک‌ها برای کل بازار راحت‌تر است. برای مقابله با این مشکل، نیز می‌توان به اقداماتی چون سرمایه‌گذاری در صنایع و تجارت‌های مختلف با ریسک‌های متفاوت، استفاده از سیستم محاسبه سود به‌طور متغیر و همچنین ابزارهای مالی مشتقه اشاره نمودبسیاری از شرکتها و موسسات، خصوصا شرکتهای سرمایه گذاری، بخشی از دارایی های خود را صرف خرید سهام یا اوراق قرضه می کنند و به همین علت با ریسک تغییرات قیمت مواجه می شوند."

کلیدواژه ها:

کلید واژه های ماشینی:

مشتقات ، بازار ، ریسک ، قرارداد ، بازار مشتقات ، مدیریت ریسک ، ابزار مشتقه جزء ابزار مدیریت ، ارز ، سرمایه ، مدیریت ریسک در بازارهای مالی

بازار مشتقات

در این ویدیو به معرفی سرفصل های این مجموعه آموزشی که در زیر به آنها اشاره شده است میپردازیم:

• جایگاه بازار مشتقات در بازارهای مالی و طبقه بندی آن در ایران
• تعریف کلی مشتقات
• تعریف تخصصی بازار آتی و کالاهای مورد معاله در آن
• ویژگی های بازار آتی (اهرم،دو طرفه بودن بازار و…)
• تاریخچه و فعالین بازار آتی
• مشخصات قراردادهای آتی(طلا،نقره،زعفران و …)
• اصطلاحات تخصصی بازار آتی
• آموزش تابلو معاملاتی بازار آتی، بررسی موقعیت های باز…
• مراحل جلسه معاملاتی و نحوه مچینگ قیمتی در دوره حراج تک قیمتی در بازار آتی، ویژگی های بازار آتی (اهرم،دو طرفه بودن بازار و…)
• آموزش سامانه آنلاین معاملات آتی کارگزاری بانک سامان
• آشنایی با استراتژی های کنیکال جهت تحلیل نوسانگیری
• مقایسه بازار آتی با بازار سهام
• ارزشگذاری قراردادهای آتی
• رفتار سررسیدها و نحوه آربیتراژ (کسب سود بدون ریسک) در بازار آتی دارایی(Backwardationk, Contango)
• اخذ کد معاملاتی آتی(ثبت نام غیرحضوری)
• جمع بندی

دوره های مرتبط

دوره های مرتبط بازار معامات آتی

برای اطلاع از جزئیات و سرفصل های دوره های بازار آتی بر روی دوره مورد نظر کلیک نمایید.

بازار مشتقات

روش‌های مختلفی جهت معامله و کسب سود وجود دارد که توسط معامله گران مختلف ابداع شده و بر این اساس شما می‌توانید سرمایه گذاری کنید و به سود برسید.

قرارداد‌های اختیار خرید و فروش تسه معامله می شود

اداره بازار مشتقات شرکت فرابورس ایران از آغاز دوره معاملاتی قرارداد‌های اختیار خرید و فروش امتیاز تسهیلات مسکن ۱۴۰۱ در سررسید شهریورماه خبر داد.

آغاز دوره معاملاتی "دارایکم" و "پالایش" از فردا

برای نخستین بار قراردادهای اختیارمعامله بر مبنای واحد صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس اوراق‌ بهادار تهران به فعالان بازار ارائه خواهد شد. "دارا‌یکم" و "پالایش" اولین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس تهران هستند که قراردادهای اختیارمعامله بر روی آن طراحی می‌شوند.

سهامداران حقیقی باید در سجام ثبت نام کنند

مدیر ناشران شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) گفت: بر اساس مصوبه هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار سهامداران حقیقی بازار سرمایه باید در سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) ثبت نام و احراز هویت خود را تکمیل نمایند.

توسعه بازار مشتقات فرابورس در روزهای آتی

فرابورس ایران در راستای توجه به ظرفیت‌های جذاب بازار سرمایه با توسعه بازار اختیار معامله خرید و فروش در سهام، اقدام به معرفی ابزاری جدید به سرمایه‌گذاران و حرکت به سمت بازار دوطرفه کرده است.

اقدامات و برنامه های سازمان بورس برای توسعه بازارمشتقات

میثم فدایی،مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار،در نشست بین المللی ظرفیت ابزارمشتقه در مدیریت ریسک بازارایران که توسط گروه پیشگامان دنیای مالی با همکاری شرکت بورس کالای ایران،فرابورس ایران،کانون نهادهای سرمایه گذاری،انجمن مالی اسلامی،مرکز مالی ایران و دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد، به ارائه توضیحاتی درباره اقدامات انجام شده و برنامه های پیش روی سازمان بورس و اوراق بهادار در زمینه توسعه ابزارمشتقه در ایران پرداخت.

دومین روزمعاملات قراردادهای اختیار خریدوفروش در بازار مشتقه آغاز شد

قرارداد‌های اختیار خریدوفروش با فراهم کردن امکان پوشش ریسک در بازار و نیز امکان کسب سود در شرایط مختلف بازار از جمله شرایط صعودی و نزولی (بازار دو طرفه) به تعمیق بازار، تقویت ثبات در بازار سهام از طریق انتقال رفتار‌های هیجانی از بازار نقد به بازار مشتقات و نیز تنوع‌بخشی به ابزار‌های موجود در بازار کمک شایانی می‌کنند..

گزارشی جدید از پژوهشکده پولی و بانکی

پژوهشکده پولی و بانکی در گزارش جدید خود به الزومات تشکیل بازار آتی ارز به منظور پوشش ریسک بازار مشتقات نرخ ارز در ایران پرداخته است.

چندوچون اعمال اوراق اختیار فروش تبعی در فرابورس ایران

رئیس اداره بازار مشتقات فرابورس ایران گفت: اوراق اختیار فروش تبعی تنها زمانی قابلیت اعمال خواهد داشت که دارنده آن، حداقل به همان میزان، سهام پایه در کد مالکیت خود داشته باشد.

اجرای فاز نخست سامانه معاملات آپشن در فروردین 98/ پیشرو بودن ایران در حوزه بازار بدهی

مدیرعامل فرابورس گفت: 90 درصد بازارهای مشتقات متکی و مبتنی به تکنولوژی هستند که قرار بود اقدامات لازم در زمینه اجرای سامانه معاملات آپشن در هفته آخر سال گذشته اجرا شود اما به دلیل بروز برخی مشکلات به فروردین ماه 98 موکول شد.

نوسانات بازار ارز و افزایش قیمت ها

مشاهده كمّيت وكيفيت رشد نقدينگي در سال‌هاي اخيرو نوسانات بازار ارز و افزايش قيمت‌ها در ماه‌هاي اخير، نگراني‌هاي جدي در رابطه با نرخ تورم در ماه‌هاي پيش رو ايجاد كرده است.

ابزار مشتقه یکی از پرکاربردترین ابزارهای بازار سرمایه

به طور کلی ابزار مشتقه یکی از پرکاربردترین ابزارهای بازار سرمایه به شمار می‌رود که نقش ویژه‌ای در نقدشوندگی و تعمیق این بازار دارد.

انتشار اسناد خزانه، ضربه‌گیر تقاضای سفته‌بازی در بازار ارز

توسعه بازار اسناد خزانه اسلامی و به ویژه متنوع‌سازی مدل‌های عملیاتی این اوراق، می‌تواند تا حدودی به تقاضای سفته‌بازی پاسخ دهد.

دست همکاری بورس کالای ایران و بورس آتی تایوان/راه اندازی بازار آپشن در اولویت

پنجاه و ششمین مجمع سالانه فدراسیون جهانی بورس ها (WFE) از پنجشنبه گذشته (۳ نوامبر) در حالی در شهر کارتاهنا کلمبیا برگزار شد که بورس کالای ایران نیز به عنوان عضو وابسته (Affiliate Status) در این مجمع حضور داشت.

محدوده زمانی و قیمتی یکسان سازی نرخ ارز کجاست؟/ بازار ارز در انحصار کامل دولت

بازار ارز، بازاری است که به صورت کاملاً انحصاری در اختیار دولت بوده به اصطلاح اقتصاددانان به صورت شناور مدیریت یا میخکوب شده است و اینکه در چه زمانی و چه محدوده قیمتی این بازار به صورت تک نرخی درآید بستگی به تصمیم دولت دارد.

بررسی تشكيل بازار مشتقات ارزی منطبق با شريعت در نظام مالی كشور

به گزارش روابط عمومی پژوهشكده پولی و بانكی، در خلاصه مديريتی اين گزارش كه توسط دکتر حسین میثمی و فرشته ملاکریمی تدوين و دكتر سجاد ابراهيمی ناظر علمی آن بوده، آمده است:

بازار مشتقات ارزی یکی از نهادهای مالی مفقوده در نظام مالی کشور محسوب می‌شود که نبود آن هزینه‌های گوناگونی در سطح کلان برای سیاست‌گذاری ارزی بانک مرکزی و در سطح خرد برای تولیدکنندگان، تجار، سرمایه‌گذاران خارجی و عموم مردم ایجاد کرده است. در نبود بازار مذکور، پوشش ریسک تغییرات نرخ ارز با چالش مواجه شده و امکان پیش‌بینی مسیر آتی نرخ ارز (حتی در یک افق کوتاه‌مدت) برای ذیفنعان اقتصادی فراهم نخواهد بود.

این تحقیق تلاش می‌کند تا ایده تشکیل بازار مشتقات ارزی در نظام مالی کشور و نقش این بازار در ایجاد ثبات ارزی را مورد بحث قرار داده و ضرورت، ابعاد و برخی جزئیات آن را تبیین کند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که می‌توان با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی و ضوابط شریعت، نسبت به راه‌اندازی بازار مشتقات ارزی در کشور اقدام نمود. در عمل بازار مشتقات ارزی می‌تواند در سه مرحله تشکیل شود که عبارت‌اند از: بازار عمده‌فروشی نقدی ارز (بازار متشکل ارزی)، بازار عمده‌فروشی مشتقه ارز و بازار خرده‌فروشی مشتقه ارز. مهمترین هدف از تشکیل بازار عمده‌فروشی نقدی ارز، استخراج نرخ نقدی در معاملات عمده است که می‌تواند به عنوان مبنا برای معاملات مشتقه مورد استفاده قرار گیرد. پس از این مرحله، معاملات عمده‌فروشی مشتقه ارز می‌تواند تحت نظارت بانک مرکزی و با حضور ذینفعان اصلی بازار مانند: بانک‌ها، صرافی‌ها، واردکنندگان، صادرکنندگان، تولیدکنندگان و غیره تشکیل شود .

در نهایت می‌توان تشکیل بازار «معاملات خرده‌فروشی مشتقه ارز» در بورس کالا را در دستور کار قرار دارد تا معاملات سفته‌بازانه ارز نیز از بازار غیررسمی به چهارچوبی ساختاریافته، قاعده‌مند و تحت نظارت هدایت شود. همچنین، امکان خرید و فروش ریسک بین افراد ریسک‌‌پذیر و ریسک‌گریز در سطح خرد فراهم گردد. می‌توان بر اساس یافته‌های تحقیق نکات ذیل را نیز مورد تاکید قرار داد:

۱. در بازار مشتقات ارزی، انواع قراردادهای مشتقه بر روی یک دارایی پایه خاص (ارز خارجی) مورد مبادله قرار می‌گیرند. در واقع ذینفعان با اهداف و انگیزه‌های گوناگون در این بازار وارد شده و با اتخاذ موقعیت‌های صحیح خرید و فروش، تلاش می‌کنند تا به بهترین نحو به اهداف خود دست پیدا کنند. در حالی که بانک‌های مرکزی در این بازار با هدف ایجاد ثبات ارزی در سطح کلان و سیاست‌گذاری وارد می‌شوند، سفته‌بازان و سرمایه‌گذاران با هدف کسب سود از پیش‌بینی‌های خود (در کوتاه‌مدت و میان‌مدت) و تجار و تولیدکنندگان با هدف پوشش ریسک در این بازار حضور می‌یابند.

۲. به دلیل کارکردهای مهم بازار مشتقات ارزی در حوزه‌هایی چون جذب سرمایه‌گذاری خارجی، عمده کشورهای توسعه یافته و بسیاری از کشورهای در حال توسعه نسبت به تشکیل بازار مشتقات ارزی اقدام نموده‌اند. به عنوان مثال آرژانتین، برزیل، ترکیه، امارات، کره جنوبی، هند و چین به راه‌اندازی بازار مشتقات ارزی اقدام کرده‌اند.

۳. اگر بازار مشتقات ارزی بخواهد در کشور راه‌اندازی شود، نیاز است تا علاوه بر مسئله کارکردهای اقتصادی، ابعاد انطباق با شریعت آن نیز مورد توجه قرار گیرد. به لحاظ کلی مهمترین اصولی که لازم است در طراحی بازار مشتقات ارزی در چهارچوب اسلامی مورد توجه قرار گیرد عبارت‌اند از: پذیرش ماهیت کلی بازار مشتقه در چهارچوب شریعت، پذیرش معاملات سفته‌بازانه در چهارچوب ضابطه‌مند، ضرورت وجود امکان تحویل دارایی پایه، ناصحیح بودن طراحی قراردادهای مشتقه بر روی شاخص‌ها و ضرورت رعایت ضوابط عمومی قراردادها .

۴. علاوه بر توجه به اصول کلی شریعت، لازم است ماهیت حقوقی ابزارهای مورد استفاده در بازار مشتقات ارزی منطبق با شریعت (شامل آتی، اختیار معامله و تهاتر) با ضوابط فقه اسلامی سازگاری داشته باشد .

۵. به لحاظ حقوقی می‌توان قرارداد آتی ارز را در قالب حقوقی «تعهد بیع در آینده» و یا «عقد صلح» طراحی کرد. در قالب اول، فروشنده آتی ارز بر اساس قرارداد متعهد می‌شود تا در سررسید مشخص، مقدار معینی از یک ارز خارجی را به قیمتی که در زمان حال تعیین می‌شود، بفروشد. در مقابل، خریدار آتی ارز متعهد می‌شود که ارز مذکور را با مشخصات ذکر شده خریداری کند. در قالب حقوقی دوم (عقد صلح) نیز فروشنده آتی ارز بر اساس قرارداد صلح، مقدار معینی از یک ارز خارجی را در مقابل قیمتی معین به خریدار آتی ارز صلح می‌کند .

۶. قرارداد اختیار معامله را نیز می‌توان در قالب تعهد طراحی کرد. به این معنی که فروشنده اختیار متعهد می‌شود در صورت درخواست مشتری، مقدار معینی ارز را به قیمت معین بفروشد و در مقابل این تعهد از مشتری وجهی دریافت می‌کند که به آن قیمت اختیار معامله می‌گویند .

۷. در سوآپ ارزی متعارف عنصر بهره به صورت جدی حضور دارد و این بهره ناشی از فعالیت‌های اقتصاد حقیقی نمی‌باشد. با این حال به دلیل آنکه در چهارچوب شریعت اسلام هزینه فرصت پول بدون ارتباط با بخش واقعی اقتصاد پذیرفته نشده است، لذا مبادله بهره‌ها با چالش ربای قرضی مواجه بوده و نمی‌توان آن را در چهارچوب اسلامی توجیه کرد. این استدلال چه در حالتی که اصل ارزها هم علاوه بر بهره‌ها بین طرفین مبادله می‌شود و چه در حالتی که صرفا بهره‌ها با یکدیگر طاق می‌خورد، صحیح است. راهکاری که جهت حل این مشکل می‌توان پیشنهاد داد، حذف مبادله بهره ارزها در طول دوره قرارداد است. یعنی می‌توان بازار مشتقات سوآپ ارزی منطبق با شریعت را یک قرارداد حقوقی جدید در ذیل ماده ۱۰ قانون مدنی در نظر گرفت که شامل بیع نقد در زمان حال و تعهد بیع نقد معکوس در آینده است. در واقع در زمان صفر طرفین ارز خود را به یکدیگر می‌فروشند و متعهد می‌شوند در سررسید معامله معکوس انجام دهند .

۸. هر چند قرارداد سوآپ ارزی منطبق با شریعت بر اساس قالب حقوقی پیشنهادی (برخلاف آتی ارزی و اختیار معامله ارزی منطبق با شریعت) نمی‌تواند تمامی کارکردهای اقتصادی سوآپ ارزی متعارف را پاسخ دهد، اما حداقل به برخی از نیازهای ذینفعان بازار مشتقات اسلامی پاسخ می‌دهد .

۹. جهت عملیاتی نمودن الگوی مرحله‌ای پیشنهادی برای تشکیل بازار مشتقات ارزی در کشور، لازم است به برخی ملاحظات کلی توجه شود که برخی از مهمترین آنها عبارت‌اند از: اثرگذاری گسترده نرخ ارز در اقتصاد کشور و تفاوت آن با سایر دارایی‌های پایه، اولویت اهداف سطح کلان (ثبات ارزی) نسبت به سطح خرد (پوشش ریسک)، مقام پولی به عنوان عرضه‌کننده و سیاست‌گذار، وجود نظام چند نرخی ارز در کشور و وجود بازار غیررسمی مشتقات ارزی (معاملات فردایی).

۱۰. الگوی ارائه شده جهت تشکیل بازار مشتقات ارزی در نظام مالی کشور جهت اجرا با برخی چالش‌ها و موانع مواجه خواهد بود که لازم است برای برطرف نمودن آنها تدابیر لازم در نظر گرفته شود. برخی از مهمترین چالش‌های مذکور عبارت‌اند از: توسعه فعالیت‌های سفته‌بازانه در اقتصاد و مسئله عدالت، چند نرخی بودن نرخ ارز، وجود تجربه منفی در راه‌اندازی بازار آتی سکه، تاثیرپذیری بازار نقدی از بازار مشتقه ارز، مسیر افزایشی نرخ ارز و نبود عرضه‌کننده و در نهایت شرایط نامساعد اقتصاد کلان (شامل: وضع تحریم‌های بین‌المللی، تورم بالا، کسری بودجه و محدودیت در فرآیندهای دریافت و پرداخت بین‌المللی).

علاقمندان می‌توانند جهت دریافت این گزارش به این نشانی مراجعه نمایند.

مشتقات قابل معامله در بازار بورس به چه معنایی می‌باشد؟

مشتقات قابل معامله در بازار بورس به چه معنایی می‌باشد؟

مشتقات قابل معامله در بازارهای بورس قراردادهای مالی می‌باشند که در بازارهای بورس تنظیم‌شده لیست ‌شده‌اند و بر روی ‌آن‌ها معاملاتی انجام می‌شود. به‌طور ساده، این مشتقات هستند که در بازارهای بورس و به‌شکلی تنظیم‌شده مورد تبادل و معامله قرار می‌گیرند. مشتقات قابل معامله در بازار بورس در بین ‌معامله‌گران بسیار محبوب ‌شده‌اند زیرا که مزیت‌های بیشتری نسبت به مشتقات قابل معامله در بازار فرابورس (Over the counter – OTC) را دارند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بورس می‌توانید از مطلب آموزشی «بورس چیست؟» دیدن نمایید.

از این مزیت‌ها می‌توان به استاندارد بودن (Standardization)، قابلیت نقدشوندگی بالا (Liquidity)، و حذف ریسک عدم پرداخت تعهدات (Default risk) اشاره کرد. قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله از محبوب‌ترین مشتقات قابل معامله در بازار بورس می‌باشند. مشتقات قابل معامله در بازارهای بورس می‌توانند به‌عنوان یک محافظ و یا برای بازار مشتقات ‌معامله‌گری در طیف وسیعی از دارایی‌های مالی مانند کالاها (Commodities)، دارایی‌ها (Equities)، ارزها (Currencies) و یا حتی نرخ‌های بهره (Interest rates) مورد استفاده قرار گیرند.

نکات کلیدی:

• مشتقات قابل معامله در بازار بورس قراردادهای استاندارد شده هستند که در بازارهای بورس مورد معامله قرار می‌گیرند که خود ‌آن‌ها نیز از مؤسسات تهاتری سرچشمه گرفته‌اند و ضمانت شده می‌باشند.
• یک ویژگی اصلی از مشتقات قابل معامله در بازار بورس، که بسیاری از سرمایه‌گذاران را به سمت خود جذب می‌کند گارانتی شدن ‌آن‌ها توسط مؤسسات تهاتری می‌باشد. از این مؤسسات می‌توان به شرکت تهاتری قراردادهای اختیار معامله Options learing Corporation – OCC و یا CFTC اشاره کرد که باعث کاهش ریسک این قراردادها می‌شوند.
• مشتقات قابل معامله در بازار بورس در بورس‌ها لیست ‌شده‌اند، مانند هیأت تبادل قراردادهای اختیار معامله شیکاگو (Chicago Board Options Exchange – CBOE) و یا بازار بورس بازرگانی نیویورک (New York Mercantile Exchange – NYMEX) که بر این بازارها توسط قانون‌گذارانی مانند کمیسیون‌های سهام و اوراق بهادار (Securities and Exchange commission) نظارت صورت می‌گیرد.

توضیحاتی در مورد مشتقات قابل معامله در بازار بورس

مشتقات قابل معامله در بازار بورس می‌توانند قراردادهای اختیار معامله (option contracts) قراردادهای آتی (future contracts) و یا قراردادهای مالی باشند که در بازارهای بورس نظارت شده و لیست شده‌ای مانند بورس بازرگانی شیکاگو (Chicago Mercantile Exchange – CME)، بورس سهام بین‌الملل (International Securities exchange – ISE)، بورس بین قاره‌ای (Intercontinental Exchange – ICE)، و بورس (London international financial futures and options exchange – LIFFE) در لندن، معامله می‌شوند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بورس مبادلات بازرگانی شیکاگو می‌توانید از مطلب آموزشی «بورس مبادلات بازرگانی شیکاگو چیست؟» دیدن نمایید.

مشتقات قابل معامله در بازار بورس برخلاف انواع قابل معامله در خارج از این بازارها، مناسب سرمایه‌گذاران خُرد می‌باشند. گم شدن در پیچیدگی‌های لوازم استفاده شده و طبیعت پیچیده بازارهای خارج از بورس به‌آسانی امکان‌پذیر می‌باشد. با در نظر گرفتن این موارد، مشتقات قابل معامله در بازار بورس دارای دو مزیت بزرگ می‌باشند:

استاندارد بودن

این بورس‌ها دارای مقررات و مشخصاتی استانداردشده برای قراردادهای مشتقه هستند، که این خود کارِ سرمایه‌گذار را برای در نظر گرفتن مقدار قراردادهایی که می‌تواند بخرد و یا بفروشد آسان‌تر می‌کند. هر قرارداد منفرد همچنین مبلغی متعادل دارد تا برای سرمایه‌گذاران کوچک نیز امکان استفاده از این قراردادها وجود داشته باشد.

حذف ریسک عدم پرداخت تعهدات

بورس مشتقات به‌عنوان طرف مقابل، ایفای نقش می‌کند. بنابراین این بورس‌ها در هر معامله، که شامل معاملات مشتقات در بازار نیز می‌شوند؛ می‌تواند نقش خریدار را برای هر فروشنده یا نقش فروشنده را برای هر خریداری ایفا کند. این خود باعث از بین رفتن ریسک طرف مقابل می‌گردد و همچنین طرف فروشنده و یا خریدار، از این موضوع مطمئن است که خریدار یا فروشنده دیگر، تعهدات خود را به‌صورت کامل بازار مشتقات به انجام می‌رساند.

یک ویژگی تعیین‌کننده دیگر در مشتقات قابل معامله (مرجع) در بازارهای بورس، ویژگی Market to Market می‌باشد که در آن، میزان افزایش ارزش و یا کاهش ارزش هر قرارداد مشتقات به‌صورت روزانه محاسبه می‌گردد. اگر یک مشتری دچار زیان شد و این زیانِ او از حاشیهٔ مارجینی نیز بیشتر شد، او باید مقدار سرمایهٔ مورد نیاز برای حساب را دوباره تأمین نماید وگرنه با ریسک فروخته شدن قرارداد مشتقه‌اش توسط شرکت به‌منظور باز شدن دوبارهٔ حساب او و جبران زیان‌ها، مواجه خواهد بود.

مشتقات قابل معامله در بازار بورس و مؤسسات سرمایه‌گذاری

مشتقات قابل معامله در بازارهای بورس مورد توجه بیشتر مؤسسات بزرگ سرمایه‌گذاری نیستند زیرا ‌آن‌ها دارای ویژگی‌های زیادی می‌باشند که ‌آن‌ها را برای سرمایه‌گذاران کوچک جذاب‌تر می‌کند. برای مثال، قراردادهای استاندارد شده برای مؤسساتی که حجم‌های معاملاتی بالایی دارند جذاب نمی‌باشد، زیرا مقدار ارزش فرضی (notional value) مشتقات قابل معامله در بازار بورس کم بوده و همچنین ‌آن‌ها از مقدار سفارشی‌سازی کمتری نیز برخوردارند. مشتقات قابل معامله در بازارهای بورس همچنین به‌صورت کامل شفاف می‌باشند، که این ممکن است برای مؤسسات بزرگی که به‌طور کلی علاقه دارند تا میزان سرمایه‌گذاری‌هایشان و همچنین قصد ‌آن‌ها از این سرمایه‌گذاری به‌طور عمومی‌ و یا برای رقبایشان فاش نشود، یک عامل بازدارنده بزرگ محسوب می‌شود. مؤسسات سرمایه‌گذاری علاقه دارند تا به‌طور مستقیم با صادرکنندگان و یا بانک‌های سرمایه‌گذاری به‌منظور انجام سرمایه‌گذاری‌هایی که برایشان مطلوب است و مقدار ریسک به سود (risk and reward profile) مدنظرشان را به‌همراه می‌آورد، همکاری کند.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.