درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی

درصورت عدم تسلیم اظهارنامه توسط مدیران اشخاص حقوقی یا تسلیم اظهارنامه خلاف واقع و مدیران تصفیه درصورت عدم رعایت مقررات ماده ۱۱۶ این قانون و ضامن یا ضامن های شخص حقوقی و شرکای ضامن متضامنا و کلیه کسانی که دارایی شخص حقوقی بین آنان تقسیم گردیده به نسبت سهمی که از دارایی شخص حقوقی نصیب آنان شده است.مشمول پرداخت مالیات و جرایم متعلقه خواهند بود.به شرط آنکه ظرف مهلت مقرر در ماده ۱۵۷ این قانون از تاریخ درج آگهی انحلال در روزنامه رسمی مطالبه شده باشد.

اوضاع مالی «هما»/ از زیان 3 هزار میلیاردی تا زمین گیر بودن نیمی از هواپیماها

بنابر گزارش سازمان حسابرسی، تعداد 55 فروند هواپیما، ناوگان این شرکت را تشکیل داده که در سال 1399 حدود 28 فروند آنها زمین گیر بوده اند.

گروه اقتصاد و درآمد جی پلاس: تاکنون صورت های مالی بیش از 370 شرکت زیر مجموعه نهادهای دولتی منتشر شده است. سال ها عدم انتشار عمومی گزارشات این شرکت ها در خصوص وضعیت خود انتقادات فراوانی را به وجود آورده بود که سرانجام در بهار 1401 بخشی ازصورت های مالی این شرکت ها(مرتبط با سال های 1398 و 1399) در سامانه کدال قرار گرفت.

در بخش نهم این درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی گزارش به بررسی مهم ترین نکات صورت های مالی یکی دیگر از این شرکت ها پرداخته شده است.

هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران

این شرکت که به اختصار «هما» نامیده می شود، پیش از انقلاب شرکت هواپیمایی ملی ایران نام داشته که در سال 1360 به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تغییر نام داده است. این شرکت در سال های 1388، 1391، 1396 و 1397 در فهرست واگذاری قرار گرفته که هر بار، از فهرست مذکور خارج شده است.

هما در مجموع تا پایان سال 1399، 9330 نفر پرسنل رسمی، قراردادی و خدماتی داشته است.

نیمی از هواپیماهای هما زمین گیر هستند؟

بنابر گزارش سازمان حسابرسی، تعداد 55 فروند هواپیما، ناوگان این شرکت را تشکیل داده و در سال مورد اشاره 28 فروند هواپیما زمین گیر بوده اند.

در یادداشت توضیحی 3-2-13 علت زمین گیر بودن این حجم از هواپیماها، ناشی از تحریم های آمریکا، کمبود شدید نقدینگی و عدم امکان فراهم نمودن به موقع و سریع قطعات و الزامات اوورهال هواپیماها بوده است.

همچنین در این گزارش تصریح شده است که تعداد 28 فروند از هواپیماهای خریداری شده این شرکت در قبال تسهیلات مالی دریافتی در رهن بانک ها است.

زمین گیر بودن هواپیمای تازه خریداری شده!

در اسناد صورت مالی این شرکت آمده است که که در سال 1398 سه فروند هواپیمای A-319 خریداری شده است. همچنین در یادداشت مربوط به دارایی های این شرکت تعداد کل این نوع هواپیما 3 فروند قید شده که نشان می‌دهد پیش از این چنین هواپیمایی در ناوگان هما حضور نداشته است.

اما در صورت های مالی همان سال و سال بعد از آن قید شده است که یکی از این هواپیماها زمین گیر است. همچنین در لیست موجودی موتورهای یدکی هواپیماهای این شرکت نامی از موتور یدکی این نوع هواپیما ذکر نشده است در حالیکه به طور معمول هواپیماها با موتور و قطعات یدکی خریداری می شود.

زیان 3 هزار میلیاردی

صورت های مالی هما نشان می دهد که این شرکت در سال 1399 نشان دهنده زیان خالص 3400 میلیارد تومانی این شرکت است که در میان شرکت های دولتی درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی آن را به صورت ویژه ای متمایز کرده است. اگرچه حدود 1650 میلیاردتومان از این زیان ناشی از هزینه های غیر عملیاتی است اما زیان عملیاتی این شرکت نیز رقم قابل توجهی است. عمده ی هزینه های غیرعملیاتی این شرکت مربوط به بدهی تسهیلات ارزی آن به یک بانک و افزایش معادل ریالی بدهی ها به دلیل افزایش شدید قیمت ارز ذکر شده است.

برای دستیابی به درک درستی از علت این زیان باید به سراغ یادداشت های توجیهی صورت های مالی این شرکت رفت.

بنابر سند شماره 5 صورت مالی هما در سال 1399، این شرکت نسبت به سال 1398 با افت 800 میلیاردی در درآمدهای عملیاتی مواجه بوده است. در توضیح این مهم به تاثیرات شیوع کرونا و مصوبه سازمان هواپیمایی کشور مبنی بر فروش صندلی تا 60 درصد ظرفیت هواپیما ها اشاره شده است. مصوبه ای که از زمان اعلام تا کنون همواره مورد نقد رسانه ها در زمینه پایبندی شرکت های مختلف به آن بوده است. صورت های مالی سال های 1398 و 1399 نشان می دهد که تعداد مسافران پروازهای داخلی از حدود 1.7 میلیون نفر به حدود 1.5 میلیون نفر کاهش پیدا کرده است که موید یک کاهش 13.6 درصدی است یعنی اگرچه این شرکت کاهش درآمدهای خود را به الزام فروش حداکثر 60 درصد از ظرفیت خود مرتبط دانسته اما تعداد مسافران داخلی آن تنها 13.6 درصد کاهش یافته است.

از سوی دیگر بنابرآنچه در گزارش حسابرسان آمده است، بیشترین تغییر در درآمدها مربوط به سفرهای خارجی است به گونه ای که تنها از قبل کنسل شدن سفر حج در سال 1399 حدود 267 میلیارد تومان کاهش درامد نسبت به سال 1398 رخ داده است. همچنین تعداد مسافران پروازهای خارجی این شرکت با 83 درصد کاهش از 744 هزار نفر در سال 1398 به 131 هزار نفر در سال 1399 کاهش یافته است.

علت سهم بالای پروازهای خارجی از درآمدهای عملیاتی این شرکت در یادداشت 5-5 اینگونه ذکر شده که نرخ برابری ارز دلار برای محاسبه قیمت های بلیط پروازهای خارجی تعیین و در حساب ها منظور گردیده است یعنی افزایش نرخ ارز هم منجر به افزایش درآمدهای شرکت شده است، موجب جهش هزینه های آن نیز شده است. صورت های مالی نشان میدهد که در دوره زمانی 1397 تا 1399 سود این شرکت ابتدا کاهش و سپس به زیان تبدیل شده است.

هزینه های هما چیست؟

اگرچه در سال های پیش از سال 1399 درآمدهای عملیاتی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران از هزینه های عملیاتی آن بیشتر بوده است اما نسبت سهم فاکتورهای مختلف در هزینه تمام سال ها تقریبا یکسان بوده است.

اسناد مالی این شرکت نشان می دهد که حدود 30 درصد از بهای تمام شده درآمدهای عملیاتی به حقوق و مزایای کارکنان اختصاص دارد که در بین شرکت های دولتی یکی از کمترین سهم ها است. اما از سوی دیگر هزینه های مربوط به هندلینگ هواپیما، مسافر و بار و همچنین هزینه های لندینگ، پارکینگ، روشنایی و عبور از فضا به دلیل آنچه که افزایش نرخ ارز خوانده شده، با جهش های قابل توجهی مواجه شده است به گونه ای که 28 درصد از هزینه های عملیاتی را تشکیل داده اند.

در این سال ها پاسکاری نام هما در لیست شرکت های در اولویت واگذاری عمدتا به اسم نیروی انسانی مازاد و ضررده بودن خطوط هوایی شکل گرفته در صورتی که صورت های مالی تاثیر شگرف افزایش نرخ ارز و هزینه های جانبی در ضررده بودن این شرکت به همراه تحریم ها و زمین گیر شدن بسیاری از هواپیماهای آن دارد.

به گزارش جماران، ترکیش ایرلاینز با دارا بودن 386 هواپیما دارای 37.670 کارمند است. هواپیمایی قطر با 233 فروند هواپیما 50,110 کارمند و هواپیمایی اتحاد امارات 89 هواپیما حدود 13,500 کارمند در اختیار دارد لذا تناسب میزان کارمندها با تعداد هواپیماها در ایرلاین های منطقه حاکی از ازدیاد نیروی انسانی در این شرکت نیست، اگرچه تعداد کارکنان فعال این شرکت در مقایسه با تعداد بازنشستگان آن دارای نسبت تقریبا برابری است که مطابق نظر کارشناسان این نسبت در حالت نرمال بیش از 4 باشد.

از سوی دیگر گزارش های مالی سال 1400 این شرکت و سایر شرکت های دولتی در ماه های اخیر منتشر شده اند که به زودی مشروح عملکرد این شرکت ها در سال 1400 نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

در بررسی سود و زیان سهم به دنبال چه هستیم؟

در بررسی صورت سود و زیان در واقع به دنبال این هستیم که بینیم سود شرکت از چه مواردی تشکیل شده؟ چه هزینه هایی هستند که سود شرکت را کاهش می‌دهند؟ چه درآمد هایی هستند که می‌توانند سود شرکت را افزایش دهند؟

اما در بررسی صورت سود و زیان به عنوان نمونه سود و زیان پتروشیمی پردیس را مشاهده می کنید که سرفصل ها و آیتم های درآمدی و هزینه‌های شرکت پتروشیمی پردیس را برای شما قرار دادیم.

برای دو سال ۹۴ و سال ۹۵ این اطلاعات را آوردیم . در قسمت مشخص شده “تجدید ارائه شده”در واقع گزارش‌هایی که حسابرسی می‌شوند ممکن است بعد از چند ماه یک سری اتفاقاتی در گذشته، در این اطلاعات مالی ثبت شده باشد و اکنون به این نتیجه رسیده باشند که این اطلاعات نیاز به اصلاح دارد بنابراین تجدید ارائه شده بعد از گزارش حسابرسی شده می آید و ممکن است که یک اندک تغییراتی در بعضی از این اطلاعات داده باشند به خصوص سال قبل که اینجا منظور سال ۹۶ است.

اما اولین آیتم از صورت سودوزیان درآمدهای عملیاتی شرکت است .

درآمد عملیاتی همان فروش هست که در سال ۹۵ این عدد بوده حدود ۱۷۰۰ میلیارد تومان و در سال ۹۴ این عدد بوده ۱۸۰۰ میلیارد تومان (اعداد به میلیون ریال نوشته شده اند). در خود گزارش عنوان کرده که اعداد به میلیون ریال هستند عددی که به میلیون ریال نوشته می شود یعنی شما باید ۶ تا صفر جلوی عدد قرار دهید تا تبدیل به ریال شوند و یکی از صفرها را اگر حذف کنید این عدد تبدیل به تومان می شود.

عددی که شما مشاهده می کنید برابر است با ۱۷۰۰ میلیارد تومان، یعنی فروش این شرکت ۱۷۰۰ میلیارد تومان است. یادداشت ۱۸ توضیح داده که فروش این شرکت از چه محصولاتی تشکیل شده .

اگر بخواهیم رجوع کنیم به یاد داشته ۱۸ باید به صفحات پایین‌تر برویم و یادداشت مورد نظر را پیدا کنیم.

این اعدادی که نوشته می‌شود همان اعداد یادداشت هستند.

در این گزارش یادداشت ۱۸ همان درآمد عملیاتی که ۱۷۰۰ میلیارد تومان بود و سال ۹۴ ۱۸۱۵ میلیارد تومان بوده است اما این درآمد عملیاتی یا فروش در اینجا به ما به تفکیک شده فروش داخلی و فروش صادراتی شرکت را نشان می دهد.

فروش داخلی این شرکت محصول اوره بوده و فروش صادراتی محصول اوره و آمونیاک بوده. چیزی که در اینجا برای ما خیلی مهم هست این است که ببینیم از این محصولاتی که شرکت می فروشد (که در این مثال اوره و آمونیاک است) کدام یک از این محصولات در مبلغ فروش از اهمیت بالایی برخوردار هستند؟

مثلاً این‌جا فروش داخلی اوره گفته شده که مبلغی که فروخته ۳۰۰ میلیارد تومان بوده و فروش صادراتی اوره مبلغی که فروخته ۱۲۰۰ میلیارد تومان بوده است و فروش آمونیاک بوده ۱۷۵ میلیارد تومان پس جمع این سه عدد برابر می‌شود با ۱۷۰۰ میلیارد تومان پس از ۱۷۰۰ میلیارد تومان ۱۲۰۰ میلیارد تومانش از طریق فروش اوره صادراتی بوده است. چیزی که در این شرکت خیلی مهم هست فروش صادراتی است. یک نکته خیلی مهم که باید شما مد نظر قرار دهید این است که در بررسی این شرکت حتما به سراغ آیتم هایی که سهم خیلی بالایی در درآمدهای عملیاتی یا فروش این شرکت دارند بروید.

درآمدهای عملیاتی تفکیک شده به فروش داخلی و فروش صادراتی است.

فروش داخلی اوره است که مقدار ۴۸۵ تن و مبلغش هم حدود ۳۰۵ میلیارد تومان و فروش صادراتی هم اوره است که ۱۲۰۰ میلیارد است و آمونیاک هم ۱۷۵ میلیارد که جمع این دو عدد برابر با حدود ۱۴۰۰ میلیارد تومان می شود.

مجدد جلوی هر کدام از این فروش داخلی و فروش صادراتی یک یادداشت قرار داده شده است.

برای مثال ۱۸-۱ ؛ شما اگر در قسمت توضیحات که در قسمت پایین تر قرار دارد ببینید ۱_۱۸ توضیح داده که فروش داخلی شرکت به کجا بوده.

در این شرکت فروش اوره داخلی عمدتاً به شرکت خدماتی حمایتی کشاورزی که وابسته هستند به دولت و وزارت جهاد کشاورزی بر اساس نرخ مصوب هیئت وزیران بوده است پس می‌شود گفت یک بخش خیلی زیادی از نرخ فروش داخلی شرکت، دولتی است.

اما در یادداشت ٢_١٨ اوره صادراتی ،توضیح داده شده است که فروش صادراتی اوره و آمونیاک به کدام کشورها بوده و مبلغ هم به چه صورتی هست که در مبلغ ارزی مشاهده می کنیم که سهم کشورهای آسیایی بیشتر از کشورهای دیگر است.

اگر مجددی به سراغ صورت سود و زیان برویم، اولین آیتم درآمد شرکت است، دومین آیتم بهای تمام شده فروش است یا بهای تمام شده کالای فروش رفته که در اینجا نوشته بهای تمام شده درآمدهای عملیاتی، یادداشتش هم شماره ۱۹است و عددش هم حدودا ۸۸۵ میلیارد تومان هست.

یک سال پیش این عدد بوده حدود ۸۷۸ میلیارد تومان.

بهای تمام شده کالای فروش رفته در واقع می‌خواهد بگوید که چه کالاهایی فروش رفته اند و آیتم دوم می‌خواهد به شما بگوید که تولید آن کالاها برای شرکت چقدر هزینه داشته. یعنی اگر یک تن اوره فروخته دقیقا برای شرکت چقدر تمام شده یا اینکه چقدر هزینه برده که یک میلیون تومان اوره را فروخته.

در نهایت سود ناخالص شرکت را به ما می گوید.

سود ناخالص یعنی چی؟

یعنی اینکه درآمد عملیاتی منهای بهای تمام شده.

یعنی فروش شرکت منهای هزینه تمام شده تولیدات محصولات آن شرکت که در نهایت می‌شود سود ناخالص.

از این لحاظ به آن می‌گویند ناخالص که یک سری هزینه و درآمدهای دیگر باید از آن کسر شود و اضافه شود تا اینکه به سود خالص برسیم.

یک سری نسبتهای مالی داریم که بعد حتما در مورد آنها صحبت می کنیم مثلا نسبت حاشیه سود که قطعاً شما شنیده‌اید یا خواهید شنید بیان می کند که چند درصد از فروش شرکت سود بوده. یعنی این که سود ناخالص را تقسیم بر فروش می‌کنند.

اینجا اگر شما ۸۱۹ میلیارد را تقسیم بر ۱۷۰۰ میلیارد کنید عددی حدوداً شاید ۵۰% یا %۴۷-۴۸ را به شما نتیجه می ده.

۴۷-۴۸% یعنی اینکه شما از فروش شرکت ۴۷-۴۸ درصد سود است. یعنی اگر شرکت هزار تومان فروش داشته ۴۷۰ یا ۴۸۰ تومان سود بوده.

اما آیتم بعدی هزینه های فروش اداری و عمومی است. هزینه های فروش اداری عمومی معمولاً درشرکت‌های بورسی چیزی که نرمال هست مبلغ ۵ درصد مبلغ فروش است. یعنی به طور میانگین شرکت‌های بورسی حدود ۵ درصد از مبلغ فروش شان را بابت هزینه های فروش و اداری و عمومی می گذارند. مثل هزینه های تبلیغات و بازاریابی، هزینه های حمل و نقل کالای فروش رفته و هزینه‌های اداری مثل ملزومات اداری، حقوق و دستمزد کارکنان اداری که پرداخت می‌شود.

مبلغ هزینه های فروش و اداری اینجا ۷۵ میلیارد تومان هست که در مقایسه با سال گذشته که ۷۱ میلیارد تومان بوده افزایش حدود ۷۸ درصدی را داشته.

سایر اقلام عملیاتی یکسری مواردی هستند من جمله فروش ضایعات محصولی که تولید می کند یا اینکه سود و زیان تسعیر ارز که در این بخش مهمترین آیتم است.

در نتیجه جمع این دو عدد می‌شود ۸۴ میلیارد تومان. اعدادی که داخل پرانتز نوشته می شود یعنی اینکه آن عدد منفی است یا اینکه آن عدد هزینه است.

۸۴ میلیارد را اگر از ۸۱۹ میلیارد کسر کنیم برابر می‌شود با ۷۳۵ میلیارد تومان که سود عملیاتی است.

سود عملیاتی یعنی آن سودی که شرکت از محل عملیات و فعالیت های اصلی خودش می تواند کسب کند.

سر فصل بعدی که کسر می‌شود هزینه‌های مالی شرکت است.

هزینه‌های مالی همان هزینه بهره هست اگر به بانک مراجعه کرده باشید یا وام دریافت کرده باشید موقع تسویه وام، شما در واقع یک بخشی را بابت اصل آن وام به بانک پرداخت می کنید و و یک بخشی بابت فرع وام یا سود آن وام نام دارد پرداخت می کنید. اصل وام داخل صورت سودو زیان می‌آید اما فرع وام یا همان سود اقساطی که پرداخت می کنید به عنوان هزینه های مالی یا هزینه های بهره در صورت سود و زیان شناخته می شود.

سایر درآمدها و فعالیت‌های غیر عملیاتی:

سایر درآمدهای غیر عملیاتی یکسری درآمد و هزینه ها هستند که مرتبط با فعالیت شرکت نیستند. فرض کنید که یک شرکت فولاد سازی زمین خودش را می فروشد، فروش زمین یا فروش کارخانه فعالیت اصلی شرکت فولاد سازی نیست در واقع فولادسازی کارش این است که شمش فولاد تولید می کند یا بفروشد یا ورق های فولادی تولید کند یا میلگرد و تیرآهن تولید کند و بفروشد، اما اگر شرکت زمینی یا کارخانه ای یا ماشین آلاتی بفروشد و سود کسب کند این سود جزء درآمد یا هزینه های غیر عملیاتی است که مرتبط با فعالیت های اصلی آن شرکت نیست.

جمع این ۹ میلیارد تومان هزینه با ۵ میلیارد و ۷۰۰ تومان سود می‌شود ۳ میلیارد هزینه که اگر از سود عملیاتی کسر کنیم می‌شود سود قبل از مالیات یا سود مشمول مالیات .

در نهایت اگر از سود قبل از مالیات، مالیات را کسر کنیم به سود خالص می رسیم که شاید خیلی ها برایشان سوال پیش آمده باشد که شرکت‌ها چه دلیلی دارد که در مورد بیاید پذیرفته بشوند؟

نرخ مالیات در کشور ما برای عموم شرکت ها ۲۵ درصد است. اما شرکت هایی که در بورس فعالیت می کنند ۱۰ درصد این ۲۵ درصد را معافیت مالیاتی می‌گیرند یعنی آن ۲۵ درصد می شود حدود بیست و دو و نیم درصد یا شرکت هایی که شناوری شان در بورس بالاتر از ۲۰ درصد باشد مجدد ۲ و نیم درصد دیگر از مالیات شان کسر می‌شود یا شرکت هایی که در مناطق آزاد تجاری یا مناطق کمتر توسعه یافته کار می کنند چندین سال (۱۰ سال یا ۱۵ سال) از پرداخت مالیات معاف هستن یا شرکت هایی که فروش صادراتی داشته باشند و محصولات نهایی خودشان را صادر می‌کنند، درآمدی که از طریق صادرات کسب می کنند از مالیات معاف هستند و یکسری موارد دیگر.

من جمله سوده سپرده ها، شرکت های تولیدی اگر سپرده در بانک قرارداد باشند سودی از طریق آن سپرده ها کسب کرده باشند آن سود می‌شود سود غیر عملیاتی چون فعالیت اصلی آن شرکت تولیدی سپرده گذاری در بانک یا موسسات مالی اعتباری نیست بنابراین اگر سودی کسب کنند آن سو د هم مشمول مالیات نیست .

طبیعتاً اگر نمودار قیمت سهام این شرکت را هم مشاهده کرده باشید در سال ۹۴ تا ۹۵ که این سود خالص افت کرده قیمت سهام این شرکت هم افت کرده.می توانید نمودارش را از طریق نرم افزارهای تکنیکالی مشاهده کنید که به چه صورتی بوده.

اگر سراغ یادداشت بهای تمام شده (که این جا یادداشت نوزده است) برویم برای بررسی بنیادی شرکت های تولیدی دو ت ایتم در صورت سود و زیان خیلی اهمیت دارد (البته عموم شرکت های تولیدی) شرکت‌های استثنای تولیدی هم داریم که در بازار بورس و هستند و عمده درآمد شان هم از فروش است و هزینه‌های تمام شده هم ندارند و درآمدهای سرمایه گذاری شان خیلی مهم است اما عموما شرکتهای تولیدی عمده درآمدشان از محل فروش است و عمده هزینه هایی که پرداخت می‌کنند بابت بهای تمام شده تولید است.

اگر یادداشت بهای تمام شده را نگاه کنید (اینجا صفحه ۱۹ است).بهای تمام شده را نوشته و در این مثال عددش ۸۸۵ میلیارد تومان است. بهای تمام شده ۳ سرفصل اصلی دارد که خیلی مهم است یکی موادی هست که شرکت‌ها برای تولید محصولاتشان از آن استفاده می‌کنند که اصطلاحاً به آن مواد اولیه مصرفی می گویند که بعضی از مواد مستقیم هم به آن گفته می‌شود.

مورد بعدی دستمزدی هست که بابت تولید محصولات پرداخت می کنند و در نهایت سربار ساخت مواد مستقیم است.

فرض کنید که تولیدی کفش مواد مستقیم می‌شود آن چرمی که بابت تولید کفش از آن استفاده می شود یا همان مواد دیگری که در تولید کفش نیاز هست. دستمزد مستقیم یعنی همان حقوق و دستمزدی که برای تولید کفش به کارکنان یا نیروهای انسانی خودش پرداخت می‌کند و سربار ساخت منظورش یکسری هزینه‌های تولید است که جزء مواد و دستمزد نیستند و در سربار ساخت قرار می گیرند.

مثلاً برای یک تولیدی کفش قطعا برق مصرف می شود ،گاز مصرف می شود، قطعاً دستگاه های تولیدی کفش نیاز به تعمیرات، روغن کاری دارند اینها می شود هزینه های سربار ساخت که هزینه های جزئی هستند که در حقوق و دستمزد قرار نمی گیرند اما عمدتاً سهم مواد مستقیم در شرکتهای تولیدی بیشتر از دو آیتم دیگر است مگر اینکه شرکت تولیدی از تکنولوژی تولیدی خیلی قدیمی استفاده کند که این جا طبیعتاً هزینه استهلاک و هزینه انرژی خیلی می رود بالا و سهم سربار ساخت خیلی افزایش پیدا می کند در شرکتهای در صنعت سیمان در کشور ما این موضوع کاملاً مصداق دارد.

مجدد به صورت سود و زیان رجوع می کنیم، یک اصطلاحی در بازار سهام داریم تحت عنوان eps در واقع می خواهد بگوید که سود هر سهم این شرکت چقدر است.

اینجا سود خالص برای کل شرکت ۷۳۰ میلیارد بود اما اگر این ۷۳۰ میلیارد سود خالص را تقسیم بر تعداد سهام آن شرکت کنیم به eps می رسیم. تعداد سهام شرکت را می توانیم در سایت tsetmc ببینیم.

تعداد سهام این شرکت ۶ میلیارد سهم است اگر این عدد ۷۳۰ میلیارد را تقسیم بر ۶ میلیارد نمائیم حدوداً به ۱۲۰ تومن درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی eps می‌رسیم که این ۱۲۰ تومن اصطلاحاً در بازار تحت عنوان eps شناسایی می شود.

این سود می تواند عملیاتی یا غیر عملیاتی باشد اینکه بتوانید سود عملیاتی و غیرعملیاتی را تفکیک کنید از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است چون طبیعتاً شرکت ها در بازار سهام اگر هزار تومان سود داشته باشند اگر بخش زیادی از ایم هزارتومان از طریق عملیاتی باشد بسیار ارزشمند تر است نسبت به اینکه از طریق غیرعملیاتی کسب شده باشد. ویژگی درآمدهای عملیاتی این است که این درآمدها مستمر و تکرار شونده هستند اما درآمدهایی که غیرعملیاتی هستند عموما مستمر نیستند

درآمد عملیاتی فرض کنید یک شرکتی فولادساز است و محصولات فولادی تولید می کند اگر این محصولات فولادی سود داشته باشند به این می گویند سود عملیاتی ولی اگر این شرکت یک زمین یا یک ساختمانی را به فروش برساند به این می گویند سود غیرعملیاتی.

اگر اتفاق خاصی نیفتد سود عملیاتی شرکت همیشه مستمر است و این سود تکرار شونده است چون که کارش تولید فولاد است و این تولید فولاد همواره با سود همراه است. اگر هم غیر عملیاتی باشد این غیرعملیاتی ممکن است سال بعد تکرار نشود مثلاً امسال شرکت اقدام به فروش یک قطعه زمین یا کارخانه می‌کند، فروش زمین و کارخانه دیگر هرسال درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی اتفاق نمی‌افتد و این غیر مستمر است. بازار سهام و سرمایه گذارها به این عملیاتی و غیرعملیاتی بودن سود خیلی عکس العمل نشان می‌دهند که حتما در ارزش گذاری شرکت ها و ارزش گذاری سهام به آنها خواهیم پرداخت.

مالیات بردرآمد شرکت ها و اشخاص حقوقی

نرخ مالیات بر درآمد شرکت ها و اشخاص حقوقی چه میزان می باشد؟

درماده 105 قانون مالیات های مستقیم مقرر شده است که جمع درآمد شرکت ها و درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می شود، پس از وضع زیان های حاصل از منابع غیر، معاف و کسر معافیت های مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد مشمول مالیات به نرخ بیست و پنج درصد خواهند بود.
با توجه به تبصره ۱ ماده فوق در مورد اشخاص حقوقی ایرانی غیر تجاری که به منظور تقسیم سود تاسیس نشده اند درصورتی که دارای فعالیت انتفاعی باشند از ماخذ کل درآمد مشمول مالیات فعالیت انتفاعی آن ها مالیات به نرخ مقرر در این ماده وصول می شود.

مالیات بردرآمد شرکت ها و اشخاص حقوقی

نحوه محاسبه مالیات بردرامد شرکت ها و اشخاص حقوقی به چه صورت می باشد؟

تا قبل از اصلاحیه 1380/11/27 ، محاسبه مالیات شرکت ها به این صورت بود که چنانچه اشخاص مذکور دارای فعالیت انتفاعی بودند و در جمع فعالیت های خود سود داشتند، این سود درآمد مشمول مالیات محسوب و به نرخ مذکور در ماده131 قانون مالیات های مستقیم مشمول مالیات بود.لکن پس از اصلاحیه 1380/11/27 :

چنانچه اشخاص حقوقی مذکور در تبصره ۱ ماده ۱۰۵ دارای فعالیت انتفاعی باشند از ماخذ کل درآمد مشمول فعالیت انتفاعی آنها مالیات به نرخ مقرر در این ماده وصول می شود.

طبق تبصره ۲ ماده105 قانون مالیات های مستقیم ، اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج از ایران به استثنای مشمولان تبصره ۵ ماده ۱۰۹ و ماده ۱۱۳ قانون مالیات های مستقیم ،از ماخذ کل درآمد مشمول مالیاتی که از بهره برداری سرمایه در ایران یا از فعالیت هایی که مستقیما یا به وسیله نمایندگی در ایران انجام می دهند یا از واگذاری امتیازات و سایر حقوق خود، انتقال دانش فنی ، دادن تعلیمات، کمک های فنی یا واگذاری فیلم های سینمایی از ایران تحصیل می کنند.به نرخ مذکور در این ماده مشمول مالیات خواهد بود.

لازم به ذکر است که….

• موقع احتساب مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی اعم از ایرانی یا خارجی ، مالیات هایی که قبلا پرداخت شده است با رعایت مقررات مربوط از مالیات متعلق کسر خواهد شد و اضافه پرداختی از این بابت قابل استرداد است.
• همچنین اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به سود سهام یا سهم الشرکه دریافتی از شرکت های سرمایه پذیر مشمول مالیات دیگری نخواهند بود.

مالیات شرکت های سرمایه گذار

طبق تبصره ۴ ماده ۱۰۵ قانون مالیات های مستقیم اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی نسبت به سود سهام یا سهم الشرکه دریافتی از شرکت های سرمایه پذیر مشمول مالیات دیگری نخواهند بود.
درصورتی که شرکت سرمایه پذیر ضمن رعایت قوانین و مقررات مربوط به تجدید ارزیابی دارایی ها از جمله آئین نامه موضوع ماده ۱۷ قانون مالیات های مستقیم، حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات و اصلاحیه بعدی آن و یا طبق آئین نامه موضوع تبصره ۱ ماده ۱۴۹ قانون مذکور حسب مورد مشمول مالیات نشود، به تبع آن شرکت سرمایه گذار نیز مشمول مالیات بردرآمد سهم مازاد مذکور نخواهد بود.

مالیات شرکت ها و اتحادیه های تعاونی متعارف و شرکت های تعاونی سهامی عام

طبق تبصره ۶ الحاقی به ماده ۱۰۵ قانون مالیات های مستقیم ، درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت ها و اتحادیه های تعاونی متعارف و شرکت های تعاونی سهامی عام مشمول بیست و پنج درصد تخفیف از نرخ موضوع این ماده می باشد.

چه تخفیف های مالیاتی درخصوص اشخاص حقوقی قابل اعمال است؟

تبصره ۷ ماده ۱۰۵قانون مالیات های مستقیم، اشعار می دارد که:
به ازای هر ده درصد افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات اشخاص حقوقی نسبت به درآمد ابرازی مشمول مالیات سال گذشته آنها، یک واحد درصد و حداکثر تا ۵ واحد درصد از نرخ های مذکور کاسته می شود.
شرط برخورداری از این تخفیف: تسویه بدهی مالیاتی سال قبل و ارائه اظهارنامه مالیاتی مربوط به سال جاری در مهلت اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی است.
در مواردی که تعیین مالیات اشخاص حقوقی تخفیف موضوع تبصره های ۶ و ۷ ماده ۱۰۵ قانون فوق توامان قابل اعمال باشد، می بایست ابتدا تخفیف نرخ تبصره ۶ و سپس تخفیف نرخ تبصره ۷ اعمال گردد.

چنانچه در تعیین مالیات اشخاص حقوقی لازم باشد تخفیف موضوع تبصره ۷ ماده ۱۰۵ و معافیت بند (ر) ماده ۱۳۲ قانون مالیات های مستقیم اعمال شود،مقتضی است ابتدا تخفیف موضوع تبصره ۷ و سپس معافیت موضوع بند (ر) ماده ۱۳۲ قانون مذکور اعمال گردد.

نکته حائز اهمیت این است که…

درمواردی که اشخاص حقوقی در دوره سال مالی قبل کمتر از یکسال مالیاتی فعالیت داشته اند و یا سال مالی خود را تغییر داده باشند، اعمال مفاد تبصره ۷ ماده ۱۰۵قانون مالیات هایمستقیم فارغ از مدت فعالیت در مورد این گونه مودیان نیز جاری می باشد.

مالیات در صورتیکه اشخاص حقوقی و شرکت ها با هم ادغام شوند چگونه محاسبه میگردد؟

طبق ماده ۱۱ قانون مالیات های مستقیم شرکت هایی که با تاسیس شرکت جدید با حفظ شخصیت حقوقی یک شرکت در هم ادغام یا ترکیب می شوند از لحاظ مالیاتی مشمول مقررات زیر می باشند:

• تاسیس شرکت جدید یا افزایش سرمایه شرکت موجود تا سقف مجموع سرمایه های ثبت شده شرکت های ادغام یا ترکیب شده ، از پرداخت نیم در هزار حق تمبر موضوع ماده ۴۸ این قانون معاف است.
• انتقال دارایی های شرکت های ادغام یا ترکیب شده به شرکت جدید یا شرکت موجود ، حسب مورد به ارزش دفتری، مشمول مالیات مقرر در این قانون نخواهد بود.
• عملیات شرکت های ادغام یا ترکیب شده به شرکت جدید یا شرکت موجود، مشمول مالیات دوره انحلال موضوع بخش مالیات بردرآمد این قانون نخواهد بود.
• استهلاک دارایی های منتقل شده به شرکت جدید یا شرکت موجود باید براساس روال قبل از ادغام یا ترکیب ادامه یابد.
• هرگاه در نتیجه ادغام درآمدی به هریک از سهامداران در شرکت های ترکیب شده تعلق گیرد طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود.
• کلیه تعهدات و تکالیف مالیاتی شرکت های ترکیب شده به عهده شرکت جدید یا موجود حسب مورد می باشد.

مالیات بردرآمد انحلال شرکت ها و اشخاص حقوقی

طبق ماده ۱۱۴ قانون مالیات های مستقیم ، آخرین مدیر یا مدیران شخص حقوقی مشترکا موظف هستند قبل از تاریخ تشکیل مجمع عمومی یا سایر ارکان صلاحیت دار که برای اتخاذ تصمیم نسبت به انحلال شخص حقوقی دعوت شده است اظهارنامه حاوی صورت دارایی و بدهی شخص حقوقی در تاریخ دعوت روی نمونه ای که بدین منظور از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می گردد تنظیم و به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نمایند.اظهارنامه ای که حداقل حاوی امضاء یا امضاهای مجاز و حسب مورد مهر موسسه برطبق اساسنامه باشد برای اداره امور مالیاتی معتبر خواهد بود.

ماخذ محاسبه مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی که منحل می شوند،چه می باشد؟

ماخذ محاسبه مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی که منحل می شوند ، ارزش دارایی شخص حقوقی است منهای بدهی ها و سرمایه پرداخت شده و اندوخته ها و مانده سودهایی که مالیات آن قبلا پرداخت گردیده است.
ارزش دارایی شخص حقوقی نسبت به آنچه قبلا فروش رفته براساس بهای فروش و نسبت به بقیه براساس بهای روز انحلال تعیین می شود.

تکالیف مدیران تصویه در انحلال شرکت ها و اشخاص حقوقی چه میباشد؟

تکالیف قانونی مدیران تصفیه نیز طبق ماده116 قانون مالیات های مستقیم مشخص گردیده که براساس آن مدیران تصفیه مکلف می باشند، ظرف ۶ ماه از تاریخ انحلال اظهارنامه مالیاتی مربوط به آخرین دوره عملیات شخص حقوقی را براساس ماده ۱۱۵ این قانون تنظیم و به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند.

ماموران مالیاتی مکلف هستند به اظهارنامه مربوط به آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی خارج از نوبت رسیدگی نموده و درصورتی که به مندرجات آن اعتراض داشته باشد حداکثر ظرف یکسال از تاریخ تسلیم اظهارنامه مالیات متعلق را به موجب برگ تشخیص تعیین و ابلاغ نماید. وگرنه مالیات متعلق به اظهارنامه تسلیمی به وسیله مدیران تصفیه قطعی تلقی می گردد.

درصورت عدم تسلیم اظهارنامه توسط مدیران اشخاص حقوقی یا تسلیم اظهارنامه خلاف واقع و مدیران تصفیه درصورت عدم رعایت مقررات ماده ۱۱۶ این قانون و ضامن یا ضامن های شخص حقوقی و شرکای ضامن متضامنا و کلیه کسانی که دارایی شخص حقوقی بین آنان تقسیم گردیده به نسبت سهمی که از دارایی شخص حقوقی نصیب آنان شده است.مشمول پرداخت مالیات و جرایم متعلقه خواهند بود.به شرط آنکه ظرف مهلت مقرر در ماده ۱۵۷ این قانون از تاریخ درج آگهی انحلال در روزنامه رسمی مطالبه شده باشد.

درآمد عملیاتی تپسی در سال ۹۹ از ۱۷۴ میلیارد تومان گذشت

میثم قاسمی دبیر تحریریه

زمان مطالعه : 3 دقیقه

برای بوکمارک این نوشته وارد شوید

اعداد مالی امیدنامه تپسی نشان می‌دهد این تاکسی اینترنتی که اولین استارت‌‌آپ ایرانی در حال عرضه در بورس به شمار می‌رود، سال گذشته بیش از ۱۷۴ میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته که کمتر از درآمد این شرکت در سال ۹۸ است. تپسی این کاهش درآمد را به شیوع کرونا در کشور مربوط دانسته است.

به گزارش پیوست، شرکت پیشگامان فن‌آوری و دانش آرامیس که با برند تپسی شناخته می‌شود، هفتم آذر امسال به عنوان صد و شصت و چهارمین شرکت وارد بازار دوم فرابورس شد. این استارت‌آپ از سال گذشته در تلاش برای عرضه سهام خود بود. امیدنامه این شرکت که به تازگی در سایت فرابورس ایران منتشر شده است نشان می‌دهد تپسی در پنجمین سال فعالیت خود به سوددهی رسیده و طی پنج سال از ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ رشد ۱۳۴ درصدی را در فروش تجربه کرده، هرچند سود حاصل نسبت به‌ سود کسب‌وکارهای بزرگ حاضر در بورس، کمتر است.

به سبب حجم شرکت‌های استارت‌آپی و همچنین دارایی‌های نامشهود آنها امیر هامونی، مدیرعامل پیشین فرابورس، تاکید کرده که سهام تپسی به صورت غیرمستقیم عرضه خواهد شد: «این شرکت‌ها نسبت به شرکت‌هایی که تاکنون روی تابلو آمده‌اند ریسک بالاتری دارند؛ به همین دلیل یکی از شرایط ۱۷گانه هیات‌مدیره سازمان بورس این است که در مرحله اول سهام به شکل مستقیم عرضه نشود بلکه به طور غیرمستقیم از طریق سرمایه‌گذاران حرفه‌ای، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و نهادهای مالی سهام را عرضه خواهیم کرد.»

درآمد و سود

اطلاعات منتشرشده در امیدنامه تپسی حاکی از آن است که این شرکت در پایان سال مالی ۹۹ بیش از ۱۷۴ میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته است. این در حالی است که درآمد این شرکت در پایان سال مالی ۹۸ بیش از ۱۸۱ میلیارد تومان بوده. در امیدنامه تپسی تاکید شده درآمد این شرکت به دلیل شیوع کرونا در کشور و افت چشمگیر سفرهای درون‌شهری کاهش یافته است.

درآمدهای تپسی بعد از شیوع کرونا کاهش یافته است.

بر اساس آنچه گفته شده، درآمد تپسی از طریق دریافت ۱۵ درصد هزینه سفر به عنوان کمیسیون است که پس از کسر مالیات به ۱۳.۷۶ درصد هزینه سفر می‌رسد.

این شرکت در پایان ۹۹ اندکی بیش از چهار میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان سود خالص داشته و به هر سهم آن ۴۰ ریال سود اختصاص داده است. همین ارقام نشان می‌دهد عرضه سهام این شرکت استارت‌آپی در بازار سرمایه احتمالاً با واکنش چندان مثبت سهامداران روبه‌رو نشود و در گام اول، عرضه غیرمستقیم سهام روشی مطمئن‌تر است. با وجود این، این شرکت پیش‌بینی کرده است در پایان ۱۴۰۴ نزدیک به ۱۷۰۰ میلیارد تومان سود خواهد داشت.

مسافران و رانندگان

امیدنامه کتابچه‌ای است که شرکت‌های در آستانه عرضه سهام برای جلب نظر سهامداران و سرمایه‌گذاران منتشر می‌کنند که در آن علاوه بر آمارهای مالی، وضعیت بازار در آن صنعت به‌خصوص و آینده درآمدی شرکت نیز بررسی شده است.

در امیدنامه تپسی آمده است که این شرکت در ۱۳ استان کشور حضور دارد و مجموع رانندگانی که در پایان ۹۹ با این شرکت همکاری داشته‌اند به حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر رسیده است. همچنین تعداد مسافران تپسی در پایان سال گذشته به حدود ۱۷ میلیون نفر رسیده است.

تهران با سهم ۴۶درصدی بزرگ‌ترین بازار تپسی است و پس از آن استان خراسان رضوی با ۱۹ درصد قرار دارد.

تهران بزرگ‌ترین بازار تاکسی‌های اینترنتی است.

این شرکت هرچند در بهمن ۹۴ تاسیس شده، عملاً کار خود را از سال ۹۵ آغاز کرده و هم‌اکنون ۱۵ سهامدار حقیقی و حقوقی بیش از ۹۱ درصد سهام آن درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی را در اختیار دارند. مهم‌ترین سهامدار حقیقی تپسی میلاد منشی‌پور مدیرعامل این شرکت است.

اوضاع مالی «هما» از زبان سازمان حسابرسی/ از زیان ۳ هزار میلیاردی تا زمین گیر بودن نیمی از هواپیماها

جماران نوشت:بنابر گزارش سازمان حسابرسی، تعداد ۵۵ فروند هواپیما، ناوگان این شرکت را تشکیل داده که در سال ۱۳۹۹ حدود ۲۸ فروند آنها زمین گیر بوده اند.

تاکنون صورت های مالی بیش از ۳۷۰ شرکت زیر مجموعه نهادهای دولتی منتشر شده است. سال ها عدم انتشار عمومی گزارشات این شرکت ها در خصوص وضعیت خود انتقادات فراوانی را به وجود آورده بود که سرانجام در بهار ۱۴۰۱ بخشی ازصورت های مالی این شرکت ها(مرتبط با سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹) در سامانه کدال قرار گرفت.

در بخش نهم این گزارش به بررسی مهم ترین نکات صورت های مالی یکی دیگر از این شرکت ها پرداخته شده است.

این شرکت که به اختصار «هما» نامیده می شود، پیش از انقلاب شرکت هواپیمایی ملی ایران نام داشته که در سال ۱۳۶۰ به هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تغییر نام داده است. این شرکت در سال های ۱۳۸۸، ۱۳۹۱، ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ در فهرست واگذاری قرار گرفته که هر بار، از فهرست مذکور خارج شده است.

هما در مجموع تا پایان سال ۱۳۹۹، ۹۳۳۰ نفر پرسنل رسمی، قراردادی و خدماتی داشته است.

نیمی از هواپیماهای هما زمین گیر هستند؟

بنابر گزارش سازمان حسابرسی، تعداد ۵۵ فروند هواپیما، ناوگان این شرکت را تشکیل داده و در سال مورد اشاره ۲۸ فروند هواپیما زمین گیر بوده اند.

در یادداشت توضیحی ۳-۲-۱۳ علت زمین گیر بودن این حجم از هواپیماها، ناشی از تحریم های آمریکا، کمبود شدید نقدینگی و عدم امکان فراهم نمودن به موقع و سریع قطعات و الزامات اوورهال هواپیماها بوده است.

همچنین در این گزارش تصریح شده است که تعداد ۲۸ فروند از هواپیماهای خریداری شده این شرکت در قبال تسهیلات مالی دریافتی در رهن بانک ها است.

زمین گیر بودن هواپیمای تازه خریداری شده!

در اسناد صورت مالی این شرکت آمده است که که در سال ۱۳۹۸ سه فروند هواپیمای A-۳۱۹ خریداری شده است. همچنین در یادداشت مربوط به دارایی های این شرکت تعداد کل این نوع هواپیما ۳ فروند قید شده که نشان می‌دهد پیش از این چنین هواپیمایی در ناوگان هما حضور نداشته است.

اما در صورت های مالی همان سال و سال بعد از آن قید شده است که یکی از این هواپیماها زمین گیر است. همچنین در لیست موجودی موتورهای یدکی هواپیماهای این شرکت نامی از موتور یدکی این نوع هواپیما ذکر نشده است در حالیکه به طور معمول هواپیماها با موتور و قطعات یدکی خریداری می شود.

زیان ۳ هزار میلیاردی

صورت های مالی هما نشان می دهد که این شرکت در سال ۱۳۹۹ نشان دهنده زیان خالص ۳۴۰۰ میلیارد تومانی این شرکت است که در میان شرکت های دولتی آن را به صورت ویژه ای متمایز کرده است. اگرچه حدود ۱۶۵۰ میلیاردتومان از این زیان ناشی از هزینه های غیر عملیاتی است اما زیان عملیاتی این شرکت نیز رقم قابل توجهی است. عمده ی هزینه های غیرعملیاتی این شرکت مربوط به بدهی تسهیلات ارزی آن به یک بانک و افزایش معادل ریالی بدهی ها به دلیل افزایش شدید قیمت ارز ذکر شده است.

برای دستیابی به درک درستی از علت این زیان باید به سراغ یادداشت های توجیهی صورت های مالی این شرکت رفت.

بنابر سند شماره ۵ صورت مالی هما در سال ۱۳۹۹، این شرکت نسبت به سال ۱۳۹۸ با افت ۸۰۰ میلیاردی در درآمدهای عملیاتی مواجه بوده است. در توضیح این مهم به تاثیرات شیوع کرونا و مصوبه سازمان هواپیمایی کشور مبنی بر فروش صندلی تا ۶۰ درصد ظرفیت هواپیما ها اشاره شده است. مصوبه ای که از زمان اعلام تا کنون همواره مورد نقد رسانه ها در زمینه پایبندی شرکت های مختلف به آن بوده است. صورت های مالی سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ نشان می دهد که تعداد مسافران پروازهای داخلی از حدود ۱.۷ میلیون نفر به حدود ۱.۵ میلیون نفر کاهش پیدا کرده است که موید یک کاهش ۱۳.۶ درصدی است یعنی اگرچه این شرکت کاهش درآمدهای خود را به الزام فروش حداکثر ۶۰ درصد از ظرفیت خود مرتبط دانسته اما تعداد مسافران داخلی آن تنها ۱۳.۶ درصد کاهش یافته است.

از سوی دیگر بنابرآنچه در گزارش حسابرسان آمده است، بیشترین تغییر در درآمدها مربوط به سفرهای خارجی است به گونه ای که تنها از قبل کنسل شدن سفر حج در سال ۱۳۹۹ حدود ۲۶۷ میلیارد تومان کاهش درامد نسبت به سال ۱۳۹۸ رخ داده است. همچنین تعداد مسافران پروازهای خارجی این شرکت با ۸۳ درصد کاهش از ۷۴۴ هزار نفر در سال ۱۳۹۸ به ۱۳۱ هزار نفر در سال ۱۳۹۹ کاهش یافته است.

علت سهم بالای پروازهای خارجی از درآمدهای عملیاتی این شرکت در یادداشت ۵-۵ اینگونه ذکر شده که نرخ برابری ارز دلار برای محاسبه قیمت های بلیط پروازهای خارجی تعیین و در حساب ها منظور گردیده است یعنی افزایش نرخ ارز هم منجر به افزایش درآمدهای شرکت شده است، موجب جهش هزینه های آن نیز شده است. صورت های مالی نشان میدهد که در دوره زمانی ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ سود این شرکت ابتدا کاهش و سپس به زیان تبدیل شده است.

هزینه های هما چیست؟

اگرچه در سال های پیش از سال ۱۳۹۹ درآمدهای عملیاتی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران از هزینه های عملیاتی آن بیشتر بوده است اما نسبت سهم فاکتورهای مختلف در هزینه تمام سال ها تقریبا یکسان بوده است.

اسناد مالی این شرکت نشان می دهد که حدود ۳۰ درصد از بهای تمام شده درآمدهای عملیاتی به حقوق و مزایای کارکنان اختصاص دارد که در بین شرکت های دولتی یکی از کمترین سهم ها است. اما از سوی دیگر هزینه های مربوط به هندلینگ هواپیما، مسافر و بار و همچنین هزینه های لندینگ، پارکینگ، روشنایی و عبور از فضا به دلیل آنچه که افزایش نرخ ارز خوانده شده، با جهش های قابل توجهی مواجه شده است به گونه ای که ۲۸ درصد از هزینه های عملیاتی را تشکیل داده اند.

در این سال ها پاسکاری نام هما در لیست شرکت های در اولویت واگذاری عمدتا به اسم نیروی انسانی مازاد و ضررده بودن خطوط هوایی شکل گرفته در صورتی که صورت های مالی تاثیر شگرف افزایش نرخ ارز و هزینه های جانبی در ضررده بودن این شرکت به همراه تحریم ها و زمین گیر شدن بسیاری از هواپیماهای آن دارد.

ترکیش ایرلاینز با دارا بودن ۳۸۶ هواپیما دارای ۳۷.۶۷۰ کارمند است. هواپیمایی قطر با ۲۳۳ فروند هواپیما ۵۰,۱۱۰ کارمند و هواپیمایی اتحاد امارات ۸۹ هواپیما حدود ۱۳,۵۰۰ کارمند در اختیار دارد لذا تناسب میزان کارمندها با تعداد هواپیماها در ایرلاین های منطقه حاکی از ازدیاد نیروی انسانی در این شرکت نیست، اگرچه تعداد کارکنان فعال این شرکت در مقایسه با تعداد بازنشستگان آن دارای نسبت تقریبا برابری است که مطابق نظر کارشناسان این نسبت در حالت نرمال بیش از ۴ باشد.

از سوی دیگر گزارش های مالی سال ۱۴۰۰ این شرکت و سایر شرکت های دولتی در ماه های اخیر منتشر شده اند که به زودی مشروح عملکرد این شرکت ها در سال ۱۴۰۰ نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.