انواع ابزارهای پوشش سرمایه‌ای

آشنایی با انواع استراتژی‌های پوشش ریسک مالی در ارزهای دیجیتال

استراتژی‌های مربوط به پوشش ریسک مالی جهت به حداقل رساندن هزینه گام برداشتن در جهت عکس روند بازار طراحی شده‌اند. اگر قرار باشد از افول بازار سهام واهمه داشته باشید و یا تنها به دنبال حفظ وضع موجود شرایط کاری خود در بازاری نا پایدار باشید، می‌توانید بهره زیادی از انواع مختلف استراتژی‌های پوشش ریسک مالی ببرید.

اگر به تازگی با مفهوم استراتژی پوشش ریسک مالی آشنا شده‌اید، در مطلب حاضر قصد داریم تا اطلاعاتی مفیدی در خصوص این نوع از استراتژی ها در اختیارتان قرار دهیم.

احتمالا بارها شنیده‌‌اید که سرمایه گذاران بحران زده در حال خرید سودهای تحت الحمایه و پوشش ریسک مالی هستند. این کار یکی از راه‌های دریافت سهام پوشش ریسک مالی است. البته راه‌های دیگری هم برای حمایت از کسب و کار شما وجود دارد.

اگر به دنبال استفاده از مشتقات استراتژی‌های پوشش ریسک مالی هستید، تنها هنگامی می‌توانید از این دست استراتژی‌ها استفاده نمایید که رویکردی بالا به پایین اتخاذ کنید. اگر به دنبال اتخاذ رویکرد بالا به پایین هستید، باید از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که شما را در معرض مواجهه با انتخاب ابزار غلط برای جلوگیری از معاملات قرار می‌دهند، اجتناب کنید.

در مطلب حاضر، به دنبال توضیح استراتژی پوشش ریسک مالی فارکس و چگونگی استفاده آسان از بسیاری از ارزها هستیم که در استراتژی پوشش ریسک مالی مورد استفاده قرار می‌گیرند هستیم. اما ابتدا اجازه دهید تا در مورد چیستی خطر و استراتژی پوشش ریسک یا همان خطر مالی صحبت کنیم.

مفهوم پوشش ریسک در مباحث مالی:

اساسا، بحث پوشش ریسک مالی زمانی به میان می‌آید که شما به دنبال جبران ریسک و ضرر هستید. به علاوه، پیش از آغاز یک کسب و کار تحت پوشش ریسک مالی باید مطمئن شوید که میان دو معامله آغاز شده نوعی همبستگی منفی وجود دارد.

به عبارت دیگر، استراتژی‌های پوشش ریسک مالی این شانس را در اختیار شما قرار می‌دهد که میزان شکست و باخت مالی خود را با استفاده از استراتژی توقف باخت محدود نمایید.

توقف باخت مالی یکی از ابزارهای مهم مورد استفاده در تجارت فارکس جهت محدود سازی ضرر مالی ناشی از پیش نرفتن محاسبات تجاری بر اساس برنامه‌های از پیش تعیین شده به حساب می‌آید. اگر شما نتوانید افول در کسب و کار خود را از طریق استفاده از ابزار توقف باخت مالی مدیریت کنید، آنگاه نمی‌توانید متوقع دستیابی به موفقیت در بلند مدت باشید.

کار استراتژی‌های پوشش ریسک مالی نیز در راستای همین ابزار و محدود سازی ضرر وارده مالی به سرمایه گذاران و تجار است. مزیت پوشش ریسک مالی این انواع ابزارهای پوشش سرمایه‌ای است که شما می‌توانید در صورت عدم دستیابی به موفقیت در یک معامله تجاری از مدل تجاری با پوشش ریسک مالی جهت پوشش ضررهای وارده به خود استفاده نمایید.

اما بزرگترین سوء تفاهم موجود در میان تجار خرد این است که فکر می‌کنند استراتژی پوشش ریسک مالی فارکس به معنای قرار دادن کسب و کار تازه آغاز شده یک سرمایه گذار تحت پوشش این سیستم است. در شرایط حرفه‌ای، استراتژی پوشش ریسک، شامل یک سرمایه‌گذاری ثانویه می‌باشد که قیمت آن، همواره در جهت عکس سرمایه‌گذاری اولیه حرکت می‌کند.

برای مثال سرمایه‌گذار می‌تواند، با تنظیم قرارداد آتی، سهام خود را به قیمتی مشخص در آینده به فروش رساند. در این صورت نوسانات بازار، تاثیری بر قیمت سهام خریداری شده، نخواهد داشت و سرمایه‌گذار این سهام را در زمان آتی، با قیمتی مشخص، به فروش خواهد رساند. گرچه پوشش ریسک، تنها محدود به فروش در قیمتی مشخص، از طریق قرارداد آتی نیست.

سرمایه‌گذار همچنان می‌تواند با ورود به دو بازار، که افت و خیز قیمت‌ها در بازارهای مورد نظر، اغلب در جهت عکس یکدیگر حرکت می‌کنند، ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهد. برای مثال سرمایه‌گذار می‌تواند از یک سو با خرید ارز، (برای نمونه دلار آمریکا) در بازار فارکس و از سوی دیگر، خریداری فلزات گران‌ بها، (برای نمونه طلا) ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهد.

تنها استراتژی پوشش ریسک مالی فارکس نیاز به خرید و فروش همزمان در همان جفت دارد. پوشش ریسک مالی فارکس بیشتر برای توقف سود یا زیان در هنگام معامله استفاده می‌شود. بنابراین، اگر شاخص بازار رو به افزایش است و شما از آن عقب هستید هستید، ممکن است بخواهید موقتا موقعیت خود را حفظ کنید تا بازار به نفع شما باز گردد.

این تنها یک بخش موضوع برای درک این است که مبادله فارکس چیست.

تجار و معامله گران همچنین می‌توانند به تکنیک تله فکر کنند. یعنی زمانی که ما به طور کامل با بن بست مواجه می‌شویم، می‌توانیم هفته‌ها و ماه‌ها بدون حرکتی رو به جلو، کسب و کار عادی و ساکن خود را ادامه دهیم. با این حال، هنگامی که دوباره فکر کنید و عوامل دیگر مانند هزینه حمل را در نظر بگیرید، استراتژی پوشش ریسک مالی فارکس می‌تواند ناگهان منجر به ایجاد تلفات بزرگتر شود.

بیایید در حال حاضر به هسته و پیچ و مهره اجزای انواع استراتژی‌های مختلف پوشش ریسک بپردازیم.

انواع استراتژی‌های پوشش ریسک مالی:

اگر بخواهید از استراتژی پوشش ریسک مالی با بهره گیری از واسطه فارکس استفاده نمایید، این کار امکان پذیر نخواهد بود. دلیل آن هم این است که استفاده از پوشش ریسک مالی در سال ۲۰۰۹ توسط CFTC ممنوع اعلام شده است. با اینحال، اگر بخواهید می‌توانید با استفاده از قوانین و مقررات FIFO از ارزهای مختلف برای پوشش ریسک مالی تراکنش‌های خود استفاده نمایید.

اکنون، می‌خواهیم یکی از استراتژی‌های پوشش ریسک مالی فارکس را به شما معرفی کنیم که می توان از آن در بهره گیری از پوشش ریسک مالی مناسب استفاده کرد. ممکن است این مطلب را چند بار بخوانید و باز هم فکر کنید که هیچ وقت آن را نخوانده‌اید.

تنها کافی است تا به یاد آورید که هنگامی که شما یک ارز مشخص را خریداری می‌کنید، همواره همان ارز را خریداری خواهید نمود و ارز دیگری را نیز خواهید فروخت. بر عکس، زمانی که شما همواره ابتدا یک ارز را به فروش می‌رسانید، ارز دیگری به جای آن خواهید خرید. بنابراین، این یکی از کارهایی است شما باید انجام دهید.

اجازه دهید یکی از نمونه‌های استراتژی‌های پوشش ریسک را که در آن شما دلار آمریکا و ین ژاپن خریداری می‌کنید را بررسی کنیم. اگر بخواهید از استراتژی های پوشش ریسک استفاده نمایید باید دلار و یورو بخرید. اما در صورتیکه بخواهید یورو و ین بخرید باید بدانید که سیستم دلار هر دو را بی اثر خواهد کرد.

اکنون برای استفاده از پوشش ریسک مالی باید یورو و ین خود را بفروشید.

این سه تراکنش در مجموع یک پوشش ریسک مالی را برای شما به وجود خواهند آورد.

اما سوال اینجاست که چرا این سه با یکدیگر یک پوشش ریسک مالی را به وجود خواهند آورد؟

دلیل چنین رخدادی این است که در سیستم یورو شما هر دو گزینه خرید و فروش را در اختیار دارید. در سیستم دلار نیز اکنون گزینه‌های خرید و فروش را در اختیار دارید و این موضوع در مورد ین ژاپن هم صدق می‌کند. این نمونه‌ای از یک پوشش ریسک مالی کامل است و همچنین نمونه‌ای کامل از استراتژی‌های پوشش ریسک مالی که از سیستم چند ارزی بهره می‌گیرد.

توجه داشته باشید که به هنگام استفاده از این استراتژی، تکنیک اصلی این است که مطمئن شوید که امکان خرید و فروش تراکنش‌های مالی را در اختیار دارید که یکدیگر را ملغی می‌کنند. نمودار زیر تعدادی از پوشش‌های ریسک مالی جایگزین را نشان می‌دهد که شما می‌توانید از آنها نیز بهره بگیرید.

اکنون به استراتژی‌های پوشش ریسک مالی دیگر توجه نمایید:

استراتژی‌های پوشش ریسک مالی طلا

اگر به دنبال حفاظت از خود در برابر تورم‌هایی با نرخ بالا هستید، طلا می‌تواند پوشش ریسک مالی مناسبی برای شما ایجاد کند. قیمت طلا به هنگام از کنترل خارج شدن تورم، می‌تواند سود سرشاری را نصیب شما کند. اما طلا هم پوشش ریسک مالی ضعیف‌تری در برابر دلار به حساب می‌آید. به عبارت دیگر، میان قیمت طلا و دلار ارتباط معکوسی وجود دارد. اگر قیمت طلا بالا برود، قیمت دلار افت خواهد کرد و بر عکس.

به لحاظ تاریخی، طلا همواره نوعی سرمایه معادل پول به حساب می‌آمده است. به همین دلیل هم پوشش ریسک مالی مناسبی در برابر افت دلار و یا تورم‌های شدید به حساب می‌آید.

پوشش ریسک مالی اختیارات

اختیارات از دیگر پوشش های ریسک مالی به حساب می‌آیند که به شما کمک می‌کنند تا از اندوخته تجاری خود محافظت کنید. شما می‌توانید این نوع از استراتژی را با فروش یک گزینه اتخاذ کرده و با خرید یک گزینه دیگر ادامه دهید و بالعکس. گزینه‌ها همچنین یکی از ارزان ترین روش‌ها برای محافظت از سرمایه تجاری شما هستند.

استراتژی پوشش ریسک مالی فارکس با استفاده از دو جفت ارز

بسیاری از استراتژی‌های پوشش ریسک مالی وجود دارند که می‌توانید به عنوان یک معامله گر فارکس از آنها استفاده کنید. شناخت رابطه قیمت بین جفت ارزهای مختلف می‌تواند به کاهش ریسک کمک کرده و استراتژی های پوشش ریسک مالی شما را اصلاح کند.

با استفاده از دو جفت ارز مختلف که همبستگی مثبت و یا رابطه منفی دارند، می توانید نوعی پوشش ریسک مالی ایجاد کنید.

به عنوان مثال سیستم ارزی دلار – یورو تا ۸۳ درصد با دلار – ین وابستگی معکوس دارند. در این صورت، می‌توانید دلار – یورو را برای بلند مدت خریداری کرده و برای کوتاه مدت نیز ارزهای دلار – ین را انتخاب نمایید. تنها مشکل این استراتژی این است که شما در معرض سیل تورم ناشی از یورو و ین قرار خواهید گرفت.

به عبارت دیگر، اگر استراتژی های یورو در برابر دیگر ارزها باشد، آنگاه موقعیتی پیش خواهد آمد که سیستم یورو – دلار دیگر نمی‌تواند دلار – ین را خنثی کند.

استراتژی پوشش ریسک مالی نفتی

برخی ارزها به شکل مستقیم تحت تاثیر قیمت ارز قرار دارند. یکی از نمونه‌های مهم این دسته از ارزها دلار کانادا است. معمولا نوعی همبستگی مثبت میان قیمت نفت و نرخ دلار کانادا در بازار وجود دارد. زمانی که قیمت نفت بالا می رود، قیمت انواع ابزارهای پوشش سرمایه‌ای دلار آمریکا و دلار کانادا پایین می‌آید.

در این صورت، می‌توانید از استراتژی پوشش ریسک مالی نفتی برای پوشش ریسک مالی خود در مبادله دلارهای کانادا و آمریکا استفاده نمایید. شما همچنین می‌توانید از دلار کانادا و آمریکا در بلند مدت استفاده کرده و از موقعیت نفت در کوتاه مدت بهره ببرید.

نتیجه گیری:

تجار خرد عمدتا بنا به دلایل روانشناختی به کسب و کار خود روی می‌آورند و نه این دلیل که کسب و کار آنها الزاما خوب و پر سود است. با استفاده انواع ابزارهای پوشش سرمایه‌ای از استراتژی‌های پوشش ریسک مالی می‌توانیم به این احساس دست پیدا کنیم که حداقل در مورد زمینه فعالیت تجاری خود اشتباه نمی‌رویم. تنها زمانی را صبر کرده و سپس وقتی همه چیز رو به راه شد، این استراتژی‌ها را کنار گذاشته و به توسعه کسب و کار خود ادامه می‌دهیم.

این مهم نیست که شما کدام یک از استراتژی های پوشش ریسک مالی را مورد استفاده می دهید، مهم این است که متوجه باشید که هیچ چیز مجانی به دست نمی‌آید. استفاده از استراتژی های پوشش ریسک مالی درست مانند بیمه شما در برابر باخت و ورشکستی عمل می کند.

استراتژی پوشش ریسک مالی فارکس راهی مناسب برای حد اقل رساندن ریسک تجاری کسب و کار شماست. این استراتژی نه تنها شما را در برابر خطرات ناشی از باخت مالی حفظ می کند، بلکه می تواند برای شما سودزا نیز باشد.

اوراق اجارة تأمین نقدینگی

در این نوع از اوراق اجاره، بانی با ارائه طرح توجیهی اقدام به انتخاب شرکت واسط (SVP)می کند. شرکت واسط با انتشار اوراق و با جمع آوری پول از سرمایه گذاران، به وکالت از طرف آنان یکی از دارایی های فیزیکی بانی را به صورت نقد خریداری می کند، سپس به صورت اجاره عادی یا به شرط تملیک دوباره به بانی واگذار می نماید. سود این اوراق در سررسیدهای مشخص به صورت اجاره بهای دارایی به دارندگان اوراق پرداخت می شود. دارندگان اوراق قبل از سررسید، می توانند اوراق خود را در بازار ثانوی به فروش برسانند. SPV در پایان قرارداد اجاره عادی دارایی را از بانی تحویل گرفته و به وکالت از طرف سرمایه گذاران در بازار دارایی های مستهلک می فروشد و در اجاره به شرط تملیک، دارایی را به تملیک مستأجر درمی آورد.

شرایط انتشار

اوراق اجاره بانی باید دارای شرایط زیر باشد:

• شخص حقوقی غیردولتی که قالب حقوقی آن سهامی یا تعاونی باشد،
• مجموع جریان نقدی حاصل از عملیات آن در دو سال مالی اخیر مثبت باشد،
• حداکثر نسبت مجموع بدهی ها به دارایی های آن 90 درصد باشد،
• اظهارنظر بازرس و حسابرس شرکت در خصوص صورت های مالی دو دورة مالی اخیر آن مردود یا عدم اظهارنظر نباشد.

در صورتی که بانکها یا موسسات مالی و اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی اصل و سود اوراق را تضمین نموده باشند، رعایت بندهای 2 و 3 برای بانی الزامی نمی باشد.

انواع دارایی قابل قبول برای اوراق اجاره دارایی های قابل قبول جهت انتشار اوراق اجاره به شرح زیر می باشند:

• زمین
• ساختمان و تأسیسات
• ماشین آلات و تجهیزات
• وسایل حمل و نقل

شرایط عمومی دارایی پایه

• به کارگیری آن در فعالیت بانی، منجر به ایجاد جریانات نقدی شده یا از خروج وجوه نقد جلوگیری نماید.
• هیچگونه محدودیت یا منع قانونی، قراردادی یا قضایی برای انتقال دارایی، منافع و حقوق ناشی از آن وجود نداشته باشد.
• تصرف و اعمال حقوق مالکیت در آن برای نهاد واسط دارای هیچگونه محدودیتی نباشد.
• مالکیت آن به صورت مشاع نباشد.
• امکان واگذاری به غیر را داشته باشد.
• تا زمان انتقال مالکیت دارایی به بانی، دارایی از پوشش بیمه ای مناسب و کافی برخوردار باشد.

اوراق مشارکت

• اوراق مشارکت در اصطلاح علم اقتصاد، نوعی از اوراق بهادار است که توسط دولت، شهرداری، شرکت‌های دولتی و خصوصی، برای تأمین اعتبار طرح‌های عمرانی یا زیرساختی در کشور، منتشر می‌گردد. تهیهٔ دستورالعمل اجرایی و مقررات ناظر بر انتشار اوراق مشارکت بر عهدهٔ بانک مرکزی است. طبق دستورالعمل بانک مرکزی، اوراق مشارکت اوراق بهاداری هستند که با مجوز بانک مرکزی برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز، طرح‌های سودآور تولیدی و خدماتی (به استثنای امور بازرگانی) در چارچوب عقدمشارکت مدنی ، توسط سازمان جاری منتشر می‌شود. در هر ورقهٔ مشارکت، میزان سهم دارندهٔ آن مشخص شده‌است

نکات مهم انتشار اوراق مشارکت

• پروژه موضوع انتشار اوراق مشارکت باید در قالب شخصیت حقوقی انجام شود که دارای سوابق مالی حسابرسی شده توسط حسابرسان معتمد بورس باشد.
• ناشر نباید زیان انباشته داشته باشد، عملکرد شرکت باید سودآور بوده و به تشخیص بورس امکان سودآوری آن در آینده وجود داشته باشد.
• گزارش حسابرس مستقل در خصوص آخرین صورت های مالی حسابرسی شده نباید حاوی اظهارنظر مردود یا عدم اظهارنظر باشد.
• پروژة موضوع انتشار اوراق مشارکت باید براساس گزارش توجیهی حسابرسی شده توسط حسابرس معتمد بورس از توجیه مالی، فنی و اقتصادی مناسبی برخوردار باشد.
• داشتن وثایق معتبر جهت ارائه به ضامنی که بازپرداخت اصل و سود اوراق مشارکت را تضمین خواهد کرد. پروژه موضوع انتشار اوراق مشارکت می تواند یکی از تضامین قابل ارائه به ضامن باشد که به نتیجة مذاکره با ضامن بستگی دارد.
• حداقل سهم الشرکه ناشر در هر طرح توسط مرجع صادرکننده مجوز انتشار اوراق تعیین می شود. معموالً، حداقل 50 درصد از انواع ابزارهای پوشش سرمایه‌ای منابع مورد نیاز برای اجرای پروژه باید توسط ناشر تأمین شود.
• سقف مبلغ اوراق مشارکت قابل انتشار برای شرکت های پذیرفته شده در بورس به تشخیص هیئت پذیرش و حداکثر تا 70 درصد ارزش ویژه هر شرکت است. همچنین، حداکثر میزان اوراق مشارکت قابل انتشار براساس ضوابط داخلی سازمان بورس و اوراق بهادار بدین ترتیب اعمال شده است که نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام، بعد از انتشار اوراق مشارکت، حداکثر مساوی عدد 3 باشد.در صورتی که اصل و سود اوراق مشارکت توسط بانکها و موسسات مالی و اعتباری تحت نظارد بانک مرکزی ضمانت شده باشد، نیازی به رعایت بندهای 2 و 7 توسط ناشر نمیباشد.

• مصرف وجوه حاصل از واگذاری اوراق مشارکت در محلی غیر از پروژه های مبنای انتشار اوراق مشارکت، مجاز نیست.
• اوراق مشارکت ممکن است قابل تعویض با سهام سایر شرکت های پذیرفته شده در بورس باشد. در این صورت ناشر موظف است حداقل به میزان اوراق مشارکت قابل تعویض، موجودی سهام شرکت های مذکور را تا سررسید نهایی اوراق مشارکت نگهداری نماید.

• اوراق مشارکت ممکن است قابل تبدیل به سهام شرکت ناشر باشد. در این صورت مجمع عمومی فوق العاده بنا به پیشنهاد هیئت مدیره و گزارش خاص بازرس یا بازرسان شرکت اجازه انتشار اوراق مشارکت را می دهد و شرایط و مهلتی را که طی آن دارندگان این گونه اوراق خواهند توانست اوراق خود را به سهام شرکت تبدیل کنند تعیین و اجازة افزایش سرمایه را به هیئت مدیره خواهد داد.

تعریف و ویژگی های اوراق استصناع

اوراق استصناع :

اوراق بهاداری هستند که دارندگان آنها به صورت مشاع مالک دارایی مالی هستند که براساس قرارداد استصناع شکل می گیرد.

این اوراق دارای بازده معین و قابل مبادله در بازار ثانوی بوده است.

وزارت خانه ها، شهرداری ها، شرکت های دولتی و بخش خصوصی برای تأمین مالی طرح های عمرانی و توسعه ای می توانند اقدام به انتشار اوراق استصناع نمایند.

امکان بازار ثانوی اوراق استصناع

همه انواع اوراق استصناع از نوع ابزارهای مالی انتفاعی با سود معین می باشند، بر این اساس می توانند اهداف و سلیقه های بخش مهمی از صاحبان وجوه مازاد که قصد سرمایه گذاری بدون ریسک دارند را پوشش دهند، در نتیجه قابلیت مالی خرید و فروش در بازار ثانوی را خواهند داشت

پیش بینی می گردد برای خرید و فروش اوراق استصناع بازار ثانوی فعالی شکل گیرد و قیمت بازاری آنها متناسب با مدت و مبلغ اسمی اوراق، تعیین شود و ابزار جدیدی شبیه اوراق مشارکت، با نرخ بازدهی معین وارد بازار سرمایه شود.

تعریف اوراق منفعت

• ورق منفعت سند مالی بهاداری است که بیانگر مالکیت دارندة آن بر مقدار معین خدمات یا منافع آینده از یک دارایی بادوام است که در ازای پرداخت مبلغ معینی به وی منتقل شده است مانند گواهی حق اقامت در هتل معین برای روز معین، حق استفاده از خدمات آموزشی دانشگاه برای ترم یا سال معین، حق استفاده از یک ساعت پرواز برای مقصد معین و حق استفاده از خدمات حج یا عمره برای سال معین.

کاربردهای اوراق منفعت

• واگذاری منافع آینده دارایی های بادوام:

صاحبان دارایی های بادوام گاهی به نقدینگی احتیاج دارند و حاضرند برای تأمین آن، بخشی از منافع حاصل از دارایی های بادوام خود را از پیش واگذار کنند. در این موارد اگر صاحبان دارایی در جست و جوی استفاده کننده نهایی )کسی که بخواهد در روز معین از منافع دارایی معین استفاده کند( باشند، احتمال موفقیت خیلی پایین و در حد صفر است. برای حل این مشکل می توان از اوراق منفعت استفاده کرد. یعنی صاحبان دارایی برای بخشی از منافع دارایی، اوراق منفعت منتشر و سپس آن ها را در مقابل مبلغ معینی به متقاضیان واگذار می کنند. دارندگان اوراق می توانند صبر کنند و در زمان معین از آن منافع بهره ببرند؛ کما اینکه می توانند قبل از فرا رسیدن مدت آن را به دیگران واگذار کنند.

• واگذاری خدمات آینده:

همانند صاحبان دارایی های بادوام، شرکت ها و مؤسسه های خدماتی نیز گاهی برای تأمین سرمایه در گردش یا توسعه فعالیت های اقتصادی، نیازمند پول می شوند و حاضرند بخشی از خدمات آینده خود را از پیش واگذار کنند. در این موارد نیز اگر شرکت های خدماتی به دنبال مشتری نهایی )استفاده کننده واقعی از خدمات( باشند، احتمال موفقیت در سطح پایین و نزدیک به صفر است، در حالی که استفاده از اوراق بهادار منفعت می تواند این مشکل را به آسانی حل کند.

مکانیسم بازار اوراق منفعت

• صاحبان دارایی های بادوام به منظور حل مشکل نقدینگی خود می توانند برای بخشی از منافع حاصل از دارایی، اوارق منفعت منتشر کند. در این حالت نهاد واسط با جمع آوری پول از مردم به وکالت از طرف آنان، منافع آتی حاصل از دارایی بادوام را به ارزش فعلی پیش خرید می کند. سود این اوراق در سررسیدهای مشخص از طریق نهاد واسط در اختیار سرمایه گذاران قرار می گیرد. در زمان سررسید نیز، دارندگان اوراق از وجوه حاصل از منافع بهره مند می شوند. دارندگان اوراق می توانند اوراق خود را قبل از سررسید در بازار ثانوی به فروش رسانند.

ارزش اوراق منفعت و نرخ بازدهی آن

• قیمت اوراق بهادار منفعت و سود حاصل از خرید و فروش آن ها )نرخ بازدهی( به عوامل زیادی چون اعتبار صاحبان دارایی و شرکت های خدماتی، قیمت اسمی منافع و خدمات، نرخ بازدهی ابزارهای مالی مشابه، زمان و مکان ارائه منافع و خدمات بستگی دارد
• ارزش صکوک منفعت بر اساس ارزش فعلی منافع آتی حاصل از دارایی های بادوام یا ارزش فعلی خدمات محاسبه می شود. ارزش فعلی هر ورقه منفعت با لحاظ ارزش اسمی، نرخ تنزیل و مدت زمان باقی مانده تا زمان استفاده از منافع به دست می آید.

مثال کاربردی اوراق منفعت

به عنوان مثال یک شرکت پیمانکاری بزرگراهی را تحت قرارداد BOT احداث کرده و اکنون به مدت 20 سال حق بهره برداری از این بزرگراه از جمله عوارض دریافتی را داشته و از طرف دیگر برای ورود به دیگر پروژه های خود نیاز به منابع مالی جدید دارد. لذا می تواند منافع حاصل از بزرگراه احداث شده را به عموم واگذار نماید. در این حالت نهاد واسط با جمع آوری وجوه از مردم، درآمد حاصل از عوارض بزرگراه ها را طی عمر اوراق منفعت پیش خرید می کند. شرکت پیمانکاری نیز وجوه حاصل از عوارض را پس از کسر هزینه های بزرگراه در اختیار نهاد واسط قرار می دهد. از آنجاییکه عوارض بزرگراه ها و هزینه ها به صورت مستمر و نه در دوره های زمانی خاص ایجاد می شود لذا نهاد واسط این وجوه را به نمایندگی از طرف دارندگان اوراق در حساب بانکی مشخص سپرده گذاری می کند. نهاد واسط در سررسیدهای مشخص حداقل سود علی الحساب تضمین شده توسط ضامن اوراق را از حساب بانکی مذکور برداشت کرده و در اختیار دارندگان اوراق قرار می دهد. درپایان عمر اوراق نیز نهاد واسط مانده وجوه موجود در حساب بانکی که بیانگر اصل اوراق و سایر منافع احتمالی و سود سپرده است را در اختیار دارندگان اوراق قرار می دهد.

ابزار های مالی

فعالان بازار و کارشناسان این خطه باور دارند کمرنگ بودن نقش ابزار های مالی مانند آپشن، فیوچرز، قرارداد آتی و… شده است، بازار سهام ایران به بازاری پر ریسک و تک بعدی تبدیل شده است.

به معنای واقعی می توان گفت که بازار سهام، سود خود را از طریق رشد قیمت به دست می آورد و با سقوط قیمت، روند کاهشی و نزولی را در پیش می گیرد.

استفاده از ابزار های مالی به این دلیل است که بتوان در زمان کاهش قیمت ها، از سقوط بازار جلوگیری به عمل آید.

اگر استفاده از ابزار های مالی رایج نباشد، هم سرمایه گذاران خارجی و هم داخلی، تمایل خود را برای سرمایه گذاری از دست می دهند و بازار سهام با استقبال مواجه نمی گردد.

ابزار های مالی:

در دنیای سرمایه گذاری، ابزار مالی (financial instrument) به هر نوع دارایی قابل معامله می گویند، مانند موارد زیر که قرضه که ارزش مبادله ای داشته باشد.

• پول نقد
• ملک
• سند رسمی (قانونی)
• برگه سهام
• اوراق بهادار
• اوراق قرضه

طبق استاندارد های گزارشگری مالی بین المللی، ابزار های مالی به گروه های زیر تقسیم می‌شوند، که عبارتند از:

• ابزار های نقد
• ابزار های مشتقه

لازم به ذکر است که به منظور پوشش نیاز های متنوع سرمایه گذاران، ابزار های مالی جدیدی معرفی می شوند که استفاده از آنها در بازار سهام به بهبود سرمایه انواع ابزارهای پوشش سرمایه‌ای گذاری کمک می کند.

نقش ابزار های مالی:

ابزار های مالی، سه نقش متمایز زیر را دارند که در زیر به آنها اشاره شده است:

نقش اول: این ابزار ها وسیله ای برای نقل و انتقال وجوه سهامداران هستند که تمایل به سرمایه گذاری با مازاد سرمایه خود دارند و از این طریق، سرمایه خود را در اختیار افرادی می گذارند که نیاز به سرمایه دارند.

نقش دوم: کار ابزار های مالی در انتقال وجوه به شکلی صورت می گیرد که ریسک سیستماتیک جریان نقدی را کاهش دهند. این ریسک ناشی از سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی، بین متقاضیان و عرضه کنندگاه وجوه نقد می باشد.

نقش سوم: انباشته کردن پس انداز ها به منظور تامین مالی برای طرح های کلان سرمایه گذاری، بدون تجمیع امکان پذیر نمی باشد. تجمیع بخش تفکیک نا پذیری از نظام مالی به شمار می رود که به وسیله ابزار های مالی این کار صورت می گیرد.

انواع ابزار های مالی:

ابزار های مالی در دنیای سرمایه گذاری کنونی، در چهار قالب مورد استفاده هستند که در زیر به آنها اشاره شده است:

• ابزار های سرمایه ای (مالکیتی)
• ابزار های استقراضی (بدهی)
• ابزار های مشتقه
• ابزار های ترکیبی

به منظور پوشش نیاز هایی که روز به روز تنوع آنها بیشتر می شود، ابزار های مشتقه و ابزار های ترکیبی به وجود آمده اند.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله معامله سلف را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

انواع ابزار های مالی

دارایی های مالی:

در برابر دارایی های حقیقی، دارایی های مالی نامشهود طبقه بندی می شوند که سهم الشرکه ای از یک مجموعه دارایی های شرکت می باشند.

تامین مالی مالکیت دارایی نامشهود، به وسیله انتشار یکی از انواع دارایی های مالی و در قالب ابزار سرمایه ای یا ابزار بدهی (استقراضی) صورت می گیرد.

سرمایه گذاران با خرید اوراق بهادار و یا اوراق قرضه، بخشی از سرمایه شرکت را به مالکیت خود در می آورند که برای آنها با عایدی همراه می باشد. این عایدی، از فعالیت شرکت ها به دست می آید.

انواع دارایی های مالی:

دارایی های مالی به سه گروه دسته بندی می گردند که در زیر به شرح آنها پرداخته می شود.

گروه اول، ابزار با درآمد ثابت:

دارایی های مالی گروه اول، بدهی هایی هستند که ادعای مقابل آنها ثبت می باشند. صاحب این اوراق، مبلغ ثابتی از سود را مطالبه می کند که به این ابزار، ابزار با درآمد ثابت می گویند.

گروه دوم:

در این گروه سهامدار مانده سود را مطالبه می کند. در واقع یعنی، پس از پرداخت سود به افرادی که ابزار بدهی دارند، مبلغی نیز به عنوان عایدی به دارنده این نوع از دارایی ها پرداخته می شود.

گروه سوم:

در گروه سوم، اوراقی جای دارد که تلفیقی از دو گروه بالا می باشند و به این ابزار مالی، ابزار دو زیستی یا دو رگه می گویند که دارای انواع زیر می باشد.

• سهام ممتاز
• اوراق قرضه قابل تبدیل

علاوه بر این سه گروه، دارایی های مالی دیگری نیز وجود دارند که مشتق شده از سه گروه دارایی های مالی که ذکر شد، هستند.

توافق نامه انواع ابزارهای پوشش سرمایه‌ای بازخرید:

توافق نامه بازخرید یا رپو (repurchase agreement)، یکی از مهم ترین ابزار های بازار پول محسوب می شود که نقش مهمی در تخصیص سرمایه در بازار های مالی دارد.

این نوع توافق نامه، به وام وثیقه ای شباهت زیادی دارد که توافقی بین دو طرف است به صورتی که یک طرف قرارداد، اوراق بهادار خود را به قیمت مشخص به طرف دیگر معامله می فروشد و در قبال آن تعهد می کند که همان اوراق بهادار را در آینده و به قیمت مشخص مجددا خرید نماید (بازخرید کند).

نکته ۱: نرخ بهره ای که در قرارداد ذکر می شود نرخ بهره رپو نامیده می شود.

نکته ۲: توافق نامه بازخرید معکوس نقطه مقابل توافق نامه بازخرید می باشد.

ابزار رپو در بازار مالی ایران از نظر تاریخ سررسید به سه دسته تقسیم می شود:

• توافق نامه بازخرید یک شبکه (ovemight repo) که به سررسید یک روزه اطلاق می شود.
• توافق نامه بازخرید با دوره زمانی مشخص (term repo)، که سررسید آن بیشتر از یک روز و در توافق نامه ذکر می شود.
• توافق نامه بازخرید باز (open repo)، که از ویژگی های آن عدم سررسید مشخص و قابلیت فسخ توافق نامه توسط هریک از طرفین می باشد.

نکته: نرخ بهره رپو به طور معمول، روزانه و بر اساس نرخ بهره بازار تعدیل می شود.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله قرارداد سوآپ را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

توافق نامه بازخرید

انواع توافق نامه بازخرید:

توافق نامه بازخرید به چهار شکل انجام می شود:

توافق نامه باز خرید کلاسیک (classic repo):

در این توافق نامه، اگر در طول دوره توافق، به اوراق بهاداری که به وثیقه گذاشته شده است سودی تعلق بگیرد، این وجوه به صاحب اصلی اوراق بهادار (وام گیرنده) پرداخت می شود.

توافق نامه بازخرید- فروش و خرید متقابل (buysell back repo):

تفاوت اصلی این توافق نامه با توافق نامه بازخرید کلاسیک در این است که هر گونه بهره تعلق گرفته به اوراق بهادار در طول دوره قرارداد به وام دهنده تعلق می گیرد.

توافق نامه بازخرید نگهداری در حساب ها (hold in oostody):

بر اساس این توافق نامه، دریافت کننده وام، وثیقه را به وام دهنده منتقل نمی کند و به جای آن دارایی مورد وثیقه را در طول دوره قرارداد در حسابی داخلی به نام قرض دهنده نگهداری می کند.

این نوع قرارداد فقط برای موسسات با ثبات از نظر مالی استفاده می شوند که دلیل آن ریسک بالای این قرارداد ها برای وام دهنده می باشد.

توافق نامه سه طرفه (tri-party repo):

در نوع آخر توافق نامه ها، به اتاق پایاپای یا بانک به عنوان یک واسطه بین دو طرف نگاه می شود و اجرای معامله که شامل موارد زیر است را به عهده دارد.

• نگهداری وثیقه
• انتقال وثیقه
• به روز کردن حساب ها

وجود وثیقه در توافق نامه های بازخرید، باعث می شود که ریسک اعتباری این توافق نامه ها به میزان زیادی کاهش یابد. این کاهش ریسک به معنی حذف کامل ریسک نمی باشد و میزانی از ریسک باقی می ماند. دلیل وجود این ریسک این است که ممکن است وام گیرنده به تعهد خود پایبند نباشد و در سررسید قرارداد خود بازخرید را انجام ندهد.

سپس وام دهنده، می تواند اوراق بهادار را ضبط کند و بفروشد اما لازم به ذکر است که ممکن است در این مدت زمان از ارزش اوراق مذکور کاسته شود.

نکته: ریسک اعتباری به عوامل مختلفی مانند دوره قرارداد و نقد شوندگی وثیقه بستگی دارد.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله نهادهای مالی را به شما پیشنهاد می کنیم.

ابزار مشتقه چیست؟

جهانی شدن بازارهای مالی منجر به رشد بسیار زیاد حجم و تنوع معاملات شده است و مشتقات مالی عناصر اساسی این رشد بودند. ابزار مشتقه نقش مفید و مهمی در پوشش و مدیریت ریسک سرمایه گذاری در بورس دارند، اما خطرات زیادی برای ثبات بازارهای مالی و در نتیجه کل اقتصاد به وجود می آورند. از مشتقات برای محافظت و حدس زدن ریسک مرتبط با تجارت و امور مالی استفاده می شود. در این راستا، ابزار مشتقه به تقسیم ریسک بین افراد و گروه های مختلف در اقتصاد کمک می کنند. سرمایه گذاران همچنین می توانند از ابزار مشتقه برای گمانه زنی و انجام فعالیت های آربیتراژی استفاده کنند. در واقع، افرادی که از این مکانیسم استفاده می کنند، بازرگانانی هستند که می خواهند در بازار موقعیتی کسب کنند؛ آن ها شرط بندی می کنند که قیمت دارایی یا کالای اساسی در طول مدت قرارداد در یک جهت خاص حرکت می کند.

ابزار مشتقه چیست؟

مشتق محصولی است که ارزش آن از ارزش یک یا چند متغیر اساسی (دارایی اساسی، شاخص یا نرخ مرجع)، به روشی قراردادی حاصل می شود. دارایی اساسی می تواند حقوق صاحبان سهام، کالا و یا هر دارایی دیگر باشد.

تعریف صندوق بین المللی پول از ابزارهای مشتقه

ابزارهای مالی که به یک مکانیسم مالی خاص یا شاخص یا کالایی مرتبط هستند و از طریق آن ها ریسک های مالی خاص در بازارهای مختلف معامله شوند، ابزار مشتقه گفته می شود؛ در واقع، ارزش یک مشتق مالی از قیمت یک کالای اساسی مانند دارایی یا شاخص ناشی می شود و برخلاف اوراق قرضه، هیچ اصلی پیش پرداخت نمی شود و درآمد سرمایه ای نیز به آن تعلق نمی گیرد.

محصولات و خدمات بازار مشتقات

از طریق بازار مشتقات می توان کالاها و خدمات بسیار زیادی را معامله کرد؛ به عنوان مثال، در موضوع حمل و نقل، قراردادی تحت عنوان قرارداد رو به جلو وجود دارد که در واقع سفارشی بین دو نهاد است، جایی که تسویه حساب در یک تاریخ خاص در آینده با قیمت از قبل توافق شده انجام می شود.

معاملات آتی نوع دیگری از ابزار مشتقه هستند که طی آن، توافقی بین دو طرف برای خرید یا فروش دارایی در زمان معینی در آینده با قیمت معین انجام می شود. در واقع قراردادهای آتی انواع خاصی از قراردادهای پیش رو هستند. به عنوان مثال، در معاملات آتی زعفران که در بورس کالا انجام می شود، براساس یک قرارداد، 2 طرف معامله (خریدار و فروشنده) متعهد می شوند که در یک تاریخ معین و با قیمت مشخص شده در قرارداد، معامله زعفران را با یکدیگر انجام دهند.

از دیدگاهی دیگر نیز می انواع ابزارهای پوشش سرمایه‌ای توان به این موضوع نگاه کرد؛ به این معنا که مشتقات قراردادهای مالی هستند که برای قرار گرفتن در معرض قیمت بازار در برابر تغییرات کالای اساسی، دارایی یا رویدادهای مختلف طراحی شده اند.

نوآوری مشتقات و تجارت آن ها در بازارهای مالی از اهمیت بالایی برخوردار است و اجازه می دهد نهادهای تجاری در این محیط جدید در اقتصاد جهانی سازگار شوند. ابزارهای مشتق با کاهش خطرات بازار مرتبط با نوسان قیمت، نرخ بهره و نرخ ارز، معاملات تجاری و مالی را متعادل می کنند. در نتیجه سودآوری بالا در زمینه تجارت جدید و مدیریت ریسک در حوزه معاملات مشتقه، شرکت کنندگان اصلی موسسات بزرگ مالی و غیر مالی در نقش محافظ، دلالان و داوران هستند. با استفاده از ابزارهای مشتق، ما می توانیم آربیتراژ قیمت، پوشش و حدس و گمان، مدیریت ریسک و حفاظت بر روی تغییرات قیمت را برای سودآوری شناسایی کنیم.

جهانی شدن جریان های سرمایه گذاری، رشد معاملات در بازار مشتقات مالی، گشایش بازارهای جدید پیش رو، توسعه بازار فرابورس، معرفی انواع جدید مشتقات مالی و تدوین استراتژی های جدید مشتقات را تقویت می کند. در حال حاضر، مشتقات دسته مهمی از ابزارهای مالی هستند که در بازارهای مالی و تجاری امروز مهم هستند. آن ها انواع مختلفی از حفاظت از خطر را ارائه می دهند و استراتژی های نوآورانه سرمایه گذاری را مجاز می دانند.

شرایط سوددهی بازار مشتقات

برای ارائه حداکثر سود به کاربران و اقتصاد خود، بازار مشتقات باید سه شرط لازم را داشته باشد:

• تجارت و تسویه حساب مشتقات باید ایمن باشد.
• بازار باید انواع ابزارهای پوشش سرمایه‌ای نوآورانه باشد.
• بازار باید کارآمد باشد.

لازم به ذکر است که مشارکت کنندگان در بازار، سیاست گذاران و تنظیم کننده ها باید از ارائه دهندگان بازار مشتقات برای اطمینان از این پیش نیازها حمایت کنند.

حجم معاملات بازار مشتقات

برخی از تحلیلگران، بازار مشتقات را بیش از 10 برابر کل تولید ناخالص داخلی جهان تخمین می زنند. دلیل گسترده بودن بازار مشتقات به خاطر این موضوع است که تقریباً در هر نوع دارایی، سرمایه گذاری مشتقات متعددی از جمله سهام، کالاها، اوراق قرضه و ارز خارجی موجود است.

استفاده از ابزارهای مشتقه در بحران های اقتصادی

در حال حاضر در یک موضوع اتفاق نظر وجود دارد که نوآوری مالی تأثیر مثبتی بر سیستم مالی دارد. با این حال، هر زمان که یک بحران مالی به وجود می آید، بحث در مورد نوآوری مالی بار دیگر روی میز است، که اغلب بر مزایا و خطرات مشتقات تمرکز دارد.

خطرات بازار مشتقه

رشد معاملات مشتقه و ارتباطات بین نهادهای مالی بزرگ در سراسر جهان باعث نگرانی در مورد یکپارچگی سیستم مالی جهانی شده است. به عنوان مثال، مشتقات اجازه می دهد تا اهرم اضافی در سیستم مالی ایجاد شود و در مواقع تلاطم مالی، این اهرم می تواند بحران نقدینگی را تسریع کند، حرکت های بازار را بزرگتر کرده و پیش فرض ها را افزایش دهد. این نگرانی های سیستمی موجب ایجاد مقررات جدید، رویه های جدید و افشای جدید برای افزایش شفافیت شده است. به عنوان مثال، رشد صندوق های تامینی که از مشتقات سنگین استفاده می کنند توجه تنظیم کننده ها را به خود جلب کرده است.

مفهوم ابزار مشتقه

در ادبیات، در مورد مشتقات مالی مطالب زیادی نوشته شده است. ادبیات اخیر در مورد خطرات مشتقات، بیشتر مربوط به خطرات سیستمی است. چندین مطالعه نشان می دهد که پیچیدگی این بازار به دلیل افزایش عدم اطمینان، وقوع مکرر خسارات شدید و در نهایت احتمال بیشتر بحران جهانی است.

کاربرد ابزار مشتقات

مشتقات دسته مهمی از ابزارهای مالی هستند که در بازارهای مالی و تجاری امروز مهم هستند. آن ها انواع مختلفی از حفاظت از خطر را ارائه می دهند و استراتژی های نوآورانه سرمایه گذاری را مجاز می دانند. در 30 سال گذشته، مشتقات به طور فزاینده ای در امور مالی اهمیت یافته اند.

بازارهای مشتقات نهادهای موفقی هستند؛ چراکه بازارهای مالی را کارآمدتر می کنند. این موضوع به طور کلی به این معنی است که استقراض و وام می تواند با هزینه کمتری نسبت به آنچه که در موارد دیگر دیده می شود، رخ دهد؛ زیرا مشتقات هزینه های معامله را کاهش می دهند.

در واقع بازار مشتقات، بازاری است که در آن اوراق مشتقه مانند قرار داد آتی معامله می شود، به ویژه این که دو طرف قرارداد باید متعهد شوند که در تاریخ ذکر شده، به تعهدات خود عمل کنند.

بخش اصلی و سازنده ابزار مشتقه

یک ابزار مشتقه از بخش های مختلفی تشکیل شده است و تاثیرگذاری آن به موارد مختلفی بستگی دارد:

• طراحی محصول
• منطق اقتصادی برای تأمین نیازها
• بازار نقدی
• موقعیت بلند و کوتاه
• قیمت های تعیین شده در بازار
• نرخ بهره / نرخ ارز
• پایداری سیستم
• و.

بررسی سالانه حجم مبادلات مشتقات

حجم مبادلات مشتقات در جهان، رشد قوی در معاملات آتی و اختیارات در مبادلات بازارهای چین، هند، کره، سنگاپور و سایر مناطق آسیا را نشان می دهد. یکی دیگر از موضوعات مهم در سال 2015، افزایش معاملات آتی کالا و اختیارات کالا بود که طی چند سال گذشته با سرعت بیشتری بیش از هر بخش دیگری از ابزار مشتقه در فهرست جهانی رشد کرده است.

ماهیت مشتقات

ابزار مشتقه همانطور که از اسم آن مشخص است، از ارزش دارایی اساسی گرفته شده و از این رو برای محافظت در برابر افزایش یا سقوط ارزش دارایی اساسی استفاده می شود.

نکته: از آنجا که مشتقات اساسا براساس ارزش یک دارایی معامله می شوند، هرگونه سقوط نامتناسب در ارزش دارایی مذکور، باعث سقوط مشتقات طراحی شده می شود.

محیط نظارتی ابزار مشتقه

به منظور به حداقل رساندن خطرهای سیستماتیک و ایجاد بازاری با عملکرد مناسب، باید از ایمنی و یکپارچگی اطمینان حاصل شود. به همین ترتیب، طرحی که به طور موثر ریسک سیستماتیک در بازار مشتقات را کاهش می دهد، باید شامل دستورالعمل های زیر باشد:

• حداکثر استفاده از معاملات مشتقات در بازارهای سازمان یافته باید کاملا مشخص باشد.
• وثیقه گرفتن از هر 2 طرف معامله (خریدار و فروشنده) در زمانیکه ابزار مشتقه در معرض تدوین است.
• ثبت اجباری موقعیت های خطر باز و استانداردهای مختلف برای کلیه قراردادهای مشتقه

جمع بندی

بازار مشتقات در سال های اخیر به سرعت رشد کرده است؛ زیرا مزایای استفاده از مشتقات، مانند کاهش موثر خطر و انتقال خطر، اهمیت بیشتری یافته است. بازار مشتقات در جهان بسیار بزرگ است و وقتیکه از نظر دارایی های اساسی اندازه گیری می شود، بسیار بزرگتر از بازار سهام است. ارزش دارایی های اساسی معاملات مشتقات معوق چندین برابر تولید ناخالص داخلی جهان است. در رقابت برای تجارت، هر دو بورس مشتقات و ارائه دهندگان فرابورس، که تا حد زیادی بزرگترین بخش بازار را تشکیل می دهند، با نوآوری مداوم در محصول و فناوری به رشد آن سرعت بخشیده اند. آماری که برای دو بازار جمع می شود دقیقاً قابل مقایسه نیستند، واضح است که بازار خارج از بورس بسیار بزرگتر از بازار مبادله شده است.

بازار مشتقات در جهان، اخیرا توجه بیشتری را در پس زمینه بحران مالی، پرونده های کلاهبرداری و ناکامی برخی از فعالان بازار جلب کرده است. بازارهای مشتقات در جهان به دلیل نقش آن ها در بحران اعتباری که از سال 2007 آغاز شد، مورد انتقادات زیادی قرار گرفته اند. محصولات مشتق از پرتفوی وام های خطرناک در ایالات متحده با استفاده از روشی موسوم به اوراق بهادار ایجاد شده اند. بسیاری از محصولاتی که ایجاد شدند با کاهش قیمت خانه ها بی ارزش شدند. موسسات مالی و سرمایه گذاران در سرتاسر جهان مبلغ زیادی را از دست دادند و جهان در بدترین رکود اقتصادی که برای بسیاری از نسل ها عجیب بود، فرو رفت.

بازار مشتقات تحت یک رژیم نظارتی موثر با موفقیت توسعه یافته است. هر سه شرط لازم برای عملکرد مناسب بازار ایمنی، کارایی و نوآوری برآورده شده است. اگرچه دیگر نیازی به تغییرات ساختاری در چارچوبی نیست که امروه سهامداران و سرمایه گذاران تحت آن فعالیت می کنند، اما بهبودها امکان پذیر است. به ویژه در بخش فرابورس، افزایش بهره وری عملیاتی، شفافیت بازار و افزایش ریسک طرف مقابل باعث می شود که ابزار مشتقه حتی در ایران نیز عملکرد موثری داشته باشد.

صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) چیست؟

صندوق‌ های پوشش ریسک (Hedge Fund)، به عنوان دسته‌ای از شرکت‌های خصوصی این امکان را به سرمایه‌ گذاران می دهند جهت سرمایه گذاری کردن در فرصت های مختلف، پول خود را در آن قرار ‌دهند. این‌ شرکت ‌ها برای کسب سود، استراتژی‌های متفاوتی دارند. صندوق پوشش ریسک، ساختاری در سرمایه‌ گذاری مشترک می باشد که توسط شرکت «مشاور سرمایه‌ گذاری» و یا «مدیریت مالی» تشکیل شده است که به سرمایه‌ گذاران خود امکان حضور جهت سرمایه گذاری در طیف وسیع‌ تری را می دهد. در این مقاله قصد داریم به بررسی جنبه های مختلف صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) بپردازیم.

صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) چیست؟

صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) به عنوان شرکت های سرمایه گذاری، توسط افراد حرفه ‌ای و با تجربه اداره می شوند. نحوه‌ی عملکرد این شرکت‌ها به گونه ای می باشد که افراد برای سرمایه‌گذاری فرصت‌های مناسبی پیدا می‌کنند که دارای ریسک زیادی هستند و در صورت‌ سود کردن، میزان سود رسانی آن زیاد است. این فرصت‌های سرمایه‌گذاری نیازمند تحقیقات و بررسی های زیادی می باشند و این امکان وجود دارد که بخش وسیعی از این تحقیقات وابسته به اطلاعاتی باشند که دسترسی به آنها به سادگی امکان پذیر نباشد. بنابراین مدیریت این شرکت ها توسط افراد حرفه‌ ای و با تجربه در سرمایه‌گذاری صورت می گیرد. انتخاب نام صندوق پوشش انواع ابزارهای پوشش سرمایه‌ای ریسک برای این شرکت، یک دلیل تاریخی دارد و برگرفته شده از فرصت‌ های خرید و فروش استقراضی می باشد؛ زیرا اولین صندوق در بازارهای نزولی و با هدف پوشش ریسک معاملات مارجین و اهرمی مورد استفاده قرار گرفته است.

در طی زمان و با گسترش انواع مفهوم پوشش ریسک، این مفهوم در انواع مختلف سرمایه‌ گذاری به کار گرفته شد. صندوق‌ های پوششی در حال حاضر در طیف وسیعی از بازارها و استراتژی‌ ها و از طریق بهره‌مندی از تکنیک‌ های مدیریتی ریسک و همچنین ابزارهای مالی، حضور دارند. دست یافتن به بازدهی بالا در اوضاع نامساعد بازار، هدف اکثر استراتژی ‌های سرمایه‌ گذاری می باشد. مدیران پوشش سرمایه، اقدام به سرمایه گذاری پول خود در سرمایه‌ ای می کنند که کنترل آن را بر عهده دارند، بنابراین مدیران و سرمایه‌ گذاران دیگر، در یک راه یکسان قرار می گیرند.

ویژگی های صندوق های پوشش ریسک

صندوق‌ های پوشش ریسک با صندوق‌ های سنتی از برخی جهات متفاوت‌ هستند که در ادامه به بررسی ویژگی های متمایز کننده این دو می پردازیم.

1- فقط در دسترس سرمایه‌گذاران واجد شرایط می باشد.

صندوق ‌های پوشش ریسک، اجازه ی گرفتن پول را فقط از سرمایه‌گذاران و اشخاصی دارند که واجد شرایط مشخصی هستند. برای مثال، در کشور آمریکا، افراد برای سرمایه‌گذاری کردن، باید یکی از شرایط ذکر شده در پایین را داشته باشند.

1- افراد باید در طی یک سال ۲۰۰.۰۰۰ دلار درآمد داشته باشند و تضمین کنند که در آینده نیز همین درآمد حفظ خواهد شد. این مقدار برای افراد متأهل، برابر با ۳۰۰.۰۰۰ دلار می باشد.

2- ارزش دارایی خالص افراد باید بیش از یک میلیون دلار باشد. ( به غیر از ارزش خانه محل سکونت)

3- متصدی، مدیر اجرایی، شریک و سایر افراد واجد شرایط که نوعی وابستگی به صندوق پوشش ریسک داشته باشند.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا به این ترتیب، سرمایه‌گذارانی را که دارای قدرت مدیریت و کنترل ریسک ‌های احتمالی سرمایه‌گذاری های گسترده‌ تر هستند را مناسب این امر تشخیص می دهند. همچنین حدود ۶۵ درصد از سرمایه‌ی صندوق پوشش متشکل از سرمایه‌گذاران نهادی می باشد.

2- عرضه گزینه‌ های بیشتر در مقایسه با سایر صندوق‌ها

صندوق پوشش ریسک به‌ آسانی قادر است اقدام به سرمایه گذاری در زمین، مستغلات، املاک، سهام، ارزها، فروش استقراضی و قراردادها کند. در حالی که فعالیت صندوق‌های مشترک که تحت عنوان Mutual Funds هستند، محدود به حوزه‌ی سهام و اوراق قرضی می باشد. ابزارهای مالی برای مدیران امکان سودآوری حتی در شرایط رکود بازار سهام را به همراه دارد، این افراد معمولا از اهرم‌ها استفاده می‌کنند. صندوق‌های پوشش ریسک برای افزایش سود، اغلب از معاملات مارجین و وجوه استقراضی استفاده می کنند.

3- ساختار کارمزدی ۲ درصدی

اغلب صندوق ‌های پوشش ریسک، به صورت همزمان کارمزد نحوه‌ی عملکرد و ضریب هزینه را دریافت می‌کنند. این ساختار کارمزد تحت عنوان "دو و بیست" ( ۲% کارمزد مدیریت دارایی و ۲۰% سود حاصله) بیان می شود. به‌ دلیل دریافت ۲% کارمزد مدیریت دارایی، معمولا به این شرکت ها نقدهایی وارد می شود، زیرا آنها این 2 درصد را بدون توجه به کسب سود و ضرر دریافت می‌کنند. برای مثال در صورتی که صندوقی ۱ میلیارد جذب سرمایه داشته باشد، سالانه بیست میلیون دلار را بدون انجام هیچ کاری به عنوان کارمزد به دست می آورد.

4- عدم وجود نظارت گسترده بر روی آن‌ها

نهادهای ناظرِ بازار سرمایه در کشورهای دیگر، نظارت زیادی بر روی فعالیت ‌های صندوق سرمایه دارند. در مقابل، صندوق‌های پوشش ریسک شامل هیچ ‌کدام از مقررات نظارت بر نهادهای سرمایه‌گذاری نمی‌شوند و اجازه هیچ نوع بازرسی توسط دولت و یا هر سازمان دیگری را نمی دهند. بنابراین فعالیت خود را در خفای کامل انجام می دهند. البته به معنای این نیست که نهادهای نظارتی، فعالیت های کلاهبرداری را آزاد گذاشته اند. صندوق‌های پوشش ریسک توانایی بالایی در جذب اعتبار دارند و ضریب آن‌ها در جذب اعتبار از مؤسسات مالی و بانک‌ها بالاتر است.

راهبردهای سرمایه‌ گذاری در صندوق های پوشش ریسک

- فروش استقراضی: در فروش استقراضی، فروش بخشی از سهامی صورت می گیرد که صندوق مالک آن نیست. در روش فروش استقراضی، صندوق پس از حدس قیمت های آتی، اقدام به استقراض سهام افراد می کند و از طریق معامله ‌ای در بازار، شروع به استفاده از نوسان قیمت‌ها می‌کند.

- استفاده از آربیتراژ: صندوق های پوشش ریسک جهت بهره ‌بردن از اختلاف قیمت در انواع بازارها از آربیتراژ استفاده می کنند.

- بهره بردن از ابزارهای مالی مشتقه از جمله اختیار معامله و قراردادهای آتی

- سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با ارزش کم‌تر از حد معمول یا فاقد مطلوبیت

- استفاده از مزایای شکاف میان قیمت واقعی سهام و قیمت کنونی بازار

- سرمایه‌ گذاری در بازارهای جدید

معایب و خطرات صندوق های پوشش ریسک

سرمایه‌گذاری در صندوق‌ های پوشش ریسک به دلیل سرمایه‌ گذاری در امور مختلف و همچنین نبود مقررات محدودکننده، همراه با سود زیادتری می باشد. البته که این گسترده بودن، خطرات زیادی را می تواند به دنبال داشته باشد. برخی از شکست های‌ اقتصادی معروف، مرتبط به صندوق‌ های پوشش ریسک می باشد. البته انعطاف زیاد صندوق‌ های پوشش ریسک برای مدیران مالی تاکنون توانسته سودهای بلندمدت بسیاری را به همراه داشته باشد.

پوشش ریسک به عنوان تلاشی جهت کاهش ریسک می باشد اما در حال حاضر اکثر صندوق‌های پوششی، به دنبال به حداکثر رساندن سود به ‌دست ‌آمده از سرمایه ‌گذاری و صندوق‌های پوششی می باشند. بنابراین، کاربرد این شرکت ‌ها محدود به پوشش ریسک نمی باشد. مدیران صندوق‌ های پوششی، اقدام به انجام سرمایه‌ گذاری ‌های پرخطری می کنند که ریسک بالاتری را نسبت به دیگر سرمایه‌گذاری‌ها دارد. در واقع همین ریسک بالاست که سرمایه‌گذاران بسیاری را به سمت این شرکت ها با این تفکر که «ریسک بیش‌تر باعث سود بیش‌تر می‌شود» جذب می‌کند.

برخی خطرات صندوق ریسک

1- اثر اهرم: علاوه بر پولی که در صندوق‌های پوشش ریسک توسط سرمایه‌گذاران سرمایه‌گذاری می شوند، این صندوق‌ها از بانک‌ها و نهادهای مالی دیگر نیز پول‌ قرض می‌کنند. برای مثال، صندوق‌های پوشش ریسک، مطابق با مقررات آمریکا می‌توانند در ازای هر 1 دلاری که تحت ‌عنوان سرمایه جذب می نمایند، از بانک ‌ها و سایر نهادهای مالی حدود 9 دلار قرض کنند. البته یک زیان ۱۰ درصدی منجر به از دست‌ رفتن کل سرمایه در صندوق شود. استفاده از اهرم و پول استقراضی ممکن است یک خسارت جزئی را تبدیل به یک ضرر خیلی بزرگ کند.

۲- استقبال از دارایی ریسک ‌پذیر: صندوق های پوشش ریسک به‌ صورت ذاتی به دنبال سرمایه‌گذاری با بازده حداکثری و البته پر ریسک ‌تر هستند.

۳- غیر شفاف بودن: متنوع ‌سازی پورتفولیو (سبد دارایی)، استراتژی معاملات و سایر تصمیم‌های صندوق برای سرمایه‌گذاران به صورت شفاف بیان نمی‌شود.

۴- کمبود نظارت: به دلیل کمبود نظارت مالی بر فعالیت‌های صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund)، اغلب آن‌ها ریسک ساختاری پنهانی دارند.

صندوق پوشش ریسک در ارز دیجیتال

در سال‌های گذشته به دنیا افزایش روند صعودی بیت‌ کوین و سایر ارزهای دیجیتال، این بازار در نگاه سرمایه‌گذاران به عنوان یک بازار قانونی و موجه جلوه کرد و تعداد زیادی از سرمایه گذاران را به‌ خود جلب کرد. البته سرمایه ‌گذاری در بازار کریپتو نیز بدون ریسک نمی باشد، زیرا تحت پشتیبانی دولت ها قرار ندارند و از زمان عرضه این مفهوم و ورود آنها به جهان فقط یک دهه می گذرد. با وجود ریسک بالای سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال، بسیاری از سرمایه گذاران توانسته اند با انتخاب استراتژی‌ های درست خرید و فروش رمز ارزها، سود خوبی را از سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال کسب کنند.

صندوق‌ های بزرگ، از عملکرد بیت‌کوین که حجم سرمایه‌ی کمی نسبت به طلا و ارزهای فیات دارد، آگاهی کاملی دارند. همچنین در جریان علاقه و تقاضای افراد به سرمایه‌گذاری در این بازار می باشند. این ‌گونه از صندوق ‌ها با دو دیدگاه متفاوت به جامعه‌ی ارز دیجیتال نگاه می کنند؛ یکی دیدگاه "نگران" است، از این رو انواع ابزارهای پوشش سرمایه‌ای که ارزهای دیجیتال برای صندوق‌ها می توانند به عنوان یک رقیب محسوب شوند و دیدگاه دیگر که دیدگاه "قدردانی" می باشد که می تواند موقعیتی مناسب برای کسب سود زیاد برای این صندوق‌ها فراهم کند. در ارزهای دیجیتال، صندوق ‌های پوششی مشابه عملکرد یک صندوق پوشش ریسک معمولی عمل می کنند که کنترل یک پورتفوی شامل ارز دیجیتال را بر عهده دارند. دو نوع صندوق پوشش ریسک ارز دیجیتال وجود دارند که عبارتند از:

۱- صندوق‌ هایی که ارز دیجیتال را به صورت انحصاری کنترل می‌کنند.

۲- صندوق‌ هایی که سبد دارایی‌ آنها هم شامل ارزهای دیجیتال و هم شامل دارایی های دیگر می باشد.

صندوق های پوشش ریسک ارز دیجیتال، در هر دو حالت بالا، همواره برای زیاد کردن سود به‌ دنبال یک فرصت مناسب هستند، بنابراین، آن‌ها اقدام به سرمایه گذاری در ICO یا ارزهای دیجیتال می‌کنند و خرید و فروش را در وقت مناسب انجام می‌دهند.

این فرصت‌ های سرمایه‌ گذاری همان‌ طور که قبل ‌تر نیز بیان شد، توسط سرمایه‌ گذاران با تجربه و متخصص، کنترل، تعادل بخشی و تجزیه می‌شوند. به این ترتیب یک فرصت برد-برد برای متخصصان و سرمایه گذاران توسط صندوق پوشش ایجاد می شود. برای نخستین ‌بار در سال 2017، ایده‌ی میلیونر شدن در مدت زمانی کوتاه رخ داد و این وضعیت به‌دلیل انفجار قیمت ارزهای دیجیتال در این سال بود که توجیه رشد تعداد زیادی از صندوق‌های Hedge Fund ارز دیجیتال را به دنبال داشت. پانترا کپیتال، بلک مون، کوین کپیتال و بیت اسپرد جز معروف‌ ترین شرکت‌ های سرمایه ‌گذاری و صندوق Hedge Fund ارز دیجیتال می باشند. ارزهای دیجیتال نوسانی و پر ریسک هستند و ریسک سرمایه گذاران با سرمایه‌گذاری در این صندوق پوششی، دوبرابر می شود زیرا صندوق‌های پوشش ریسک بسیار بالایی دارند و حتی شبیه به قمار است.

سخن پایانی

سرمایه گذارانی که قصد دارند در صندوق پوشش ریسک ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کنند، ابتدا باید در ارتباط با اعتبار صندوق و مدیران آنها تحقیقات لازم را انجام دهند. همچنین باید بدانند که آینده‌ی مالی آنها بستگی به توانایی و علم این مدیران در بازار مالی دارد.