فیوچرز چیست؟ — ارز دیجیتال به زبان ساده
اگر در بازارهای مالی به خصوص بازار کریپتو فعال هستید بارها و بارها اصطلاح فیوچرز را از زبان تریدرها و سرمایهگذاران بازار شنیدهاید. اما فیوچرز چیست و معامله در آن چه تفاوتی با معاملات اسپات دارد. در این مقاله به بررسی جامع و کامل مفهوم فیوچرز میپردازیم و سپس اصطلاحات ارز دیجیتال مرتبط با این موضوع مثل فاندینگ ریت و پرپچوال را بررسی میکنیم.
فیوچرز چیست ؟
اصطلاح فیوچرز به کلمه انگلیسی «Futures» اشاره دارد که به معنی آتی و آینده است. در بازارهای مالی، فیوچرز به نوعی از معامله و ترید بین خریداران و فروشندگان گفته میشود که تاریخ تحویل کالا در آن به زمانی در آینده موکول شده است. بنابراین، در چنین شرایطی کاربران بر روی خرید یا فروش یک کالا، سهام یا دارایی در زمان آینده توافق میکنند. خریدار پول خرید خود را در حین ثبت قرارداد پرداخت میکند و در زمان تعیین شده کالای خود را از فروشنده دریافت میکند. همانطور که پیداست این نوع معامله با معاملات اسپات (Spot) معمولی که در آن پرداخت پول و تحویل کالا هر دو در زمان حال انجام میشود متفاوت است.
در بیشتر بازارهای مالی جهانی معاملات فیوچرز به عنوان یکی از اصلیترین انواع معاملات پذیرفته شده است زیرا این نوع معامله، ریسک نوسانات قیمتی را برای تولیدکنندگان و مصرفکنندگان پوشش میدهد و امکان برنامهریزی برای آینده را فراهم میکند. قیمت انجام معامله و تاریخ تعیین شده برای معامله فیوچرز به هیچ عنوان تغییر نمیکند و فعالیت در این بازار مختص تولیدکنندگان یا مصرفکنندگان بزرگ نیست. تریدرها با فعالیت در این بازار نقدشوندگی آن را تامین میکنند و از کاهش یا افزایش قیمت دارایی مورد معامله سود میبرند.
مثال برای درک بهتر معامله فیوچرز
حال که فهمیدیم فیوچرز چیست بهتر است با یک مثال ساده، اهمیت ایجاد این نوع معامله را بررسی کنیم. فرض کنید شما یک شرکت تولیدی دارید که بخش عظیمی از هزینه تولیدات شما وابسته به قیمت مس است. بنابراین، تغییر قیمت مس در آینده برای شما اهمیت زیادی دارد. در چنین شرایطی شما برای اینکه بتوانید ریسک نوسانهای قیمت مس را از دوش شرکت خود بردارید، وارد معامله خرید مس در بازار فیوچرز با قیمت نزدیک به قیمت روز میشوید تا از تامین مواد اولیه مورد نیاز خود مطمئن شوید.
برای اینکه معامله فیوچرز ثبت شود در مقابل شما حتما باید سرمایهگذاری معامله فروش مس داشته باشد. شرکتهای تولید مس برای اینکه بتوانند از فروش محصولات خود در آینده مطمئن شوند، بخشی از تولیدات آتی خود را در بازار فیوچرز به فروش میرسانند. طبیعی است که قیمت قرارداد براساس توافق طرفین و احساس دو طرف معامله نسبت به قیمت مس در زمان آینده خواهد بود. تریدرها و فعالان بازارهای مالی نیز میتوانند میتوانند وارد هر دو نوع معامله خرید و فروش شوند که در این حالت به جای تحویل کالا در زمان تعیین شده، ارزش دلاری معامله بین خریدار و فروشنده رد و بدل میشود.
معامله فیوچرز اگرچه ریسک تامین منابع مورد نیاز را برای شرکتها، سازمانها و افراد کاهش میدهد اما ممکن است باعث ضرر آنها نیز بشود. به طور مثال، اگر یک شرکت برای تامین مس مورد نیاز خود در آینده وارد یک معامله فیوچرز با قیمت روز شود و قیمت مس در تاریخ سررسید پایینتر از قیمت امروز باشد، خریدار ضرر میکند و اگر قیمت بالاتر از قیمت معامله باشد فروشنده ضرر خواهد کرد. امروزه معامله فیوچرز تنها برای کالاها نیست و رمزارزها در بازار ارز دیجیتال و ارزهای فیات در بازار فارکس نیز بخشی از این نوع معاملات را تشکیل میدهند.
با توجه به مطالب گفته شده میتوان سوال فیوچرز چیست را به این صورت پاسخ داد که فیوچرز یک قرارداد خرید یا فروش دارایی با قیمت مشخص و زمان معین در آینده است که معاملهگران برای کاهش ریسک نوسانات قیمتی در آینده و کسب سود از طریق پیشبینی درست قیمت در آینده از آن استفاده میکنند.
اهرم یا لوریج معاملات فیوچرز چیست ؟
در بخش قبلی به سوال فیوچرز چیست پاسخ دادیم اما ویژگیهای آن را به طور کامل بررسی نکردیم. یکی از اصلیترین ویژگیهای معاملات فیوچرز قابلیت استفاده از اهرم یا لوریج است. منظور از اهرم یا لوریج توانایی ورود به معامله به اندازه چندین برابر سرمایه اولیه است. این ویژگی باعث میشود که معاملهگران بتوانند سودهای خود را در معاملات فیوچرز چندین برابر کنند. البته این قابلیت همانند شمشیر دولبه است و در صورتی که جریان قیمت برخلاف پیشبینی معاملهگر باشد باعث ضرر او خواهد شد.
برای درک بهتر اهرم از یک مثال ساده استفاده میکنیم. فرض کنید شما 100 دلار در کیف پول ارز دیجیتال خود دارید و قیمت هر توکن ارز دیجیتال یک پروژه مثل اتریوم 1000 دلار است. شما با این سرمایه میتوانید یک دهم از یک توکن یا کوین اتریوم را خریداری تاریخ سررسید در معاملات اهرم کنید اما صرافی ارز دیجیتال به شما این امکان را میدهد که در معاملات فیوچرز با اهرم 10 در معاملات اتریوم شرکت کنید. این به این معنی است که شما میتوانید 10 برابر سرمایه اولیه خود قرارداد فیوچرز اتریوم بخرید یا بفروشید. بنابراین، سرمایه اسمی شما به 1000 دلار افزایش مییابد و شما میتوانید یک اتریوم خریداری کنید.
حال اگر قیمت اتریوم افزایش یابد و به 2000 دلار برسد، ارزش قرارداد شما نیز 2000 دلار میشود. شما با بسته شدن این قرارداد، میتوانید 900 دلار قرض گرفته شده از صرافی را پرداخت کنید. باقیمانده سرمایه که 1100 دلار است مال شما خواهد بود. همانطور که میبینید، تغییرات قیمت توکن اتریوم تنها 100 درصد است. در این شرایط اگر شما وارد معامله اسپات میشدید، دارایی شما از 100 دلار به 200 دلار افزایش پیدا میکرد اما با استفاده از معامله فیوچرز با اهرم 10، سود به دست آمده نیز 10 برابر شده و به 1000 دلار افزایش یافته است.
نکته مهم در استفاده از اهرم این است که اگر قیمت برخلاف پیشبینی شما حرکت کند ضرر شما نیز افزایش مییابد. کاهش ارزش معامله تنها تا جایی ادامه دار است که به دارایی قرض گرفته شده آسیبی وارد نشود. بنابراین، در مثال قبلی اگر قیمت خلاف جهت معامله کاربر به اندازه 10 درصد حرکت کند، ارزش اتریوم به 900 دلار میرسد و چون این 900 دلار قرض صرافی است معامله به صورت خودکار بسته میشود. بنابراین تنها با تغییر 10 درصدی قیمت، کل سرمایه کاربر از بین میرود.
در عمل، صرافیها قبل از رسیدن معامله به نقطه صفر و در یک درصد مشخصی از ضرر، معاملهگر را کال مارجین میکنند. منظور از کال مارجین اطلاعیه اخطار است که توسط صرافی به کاربر داده میشود زیرا معامله او در آستانه لیکوئید شدن و از بین رفتن است. کاربر پس از دریافت این پیام میتواند با افزایش سرمایه حساب خود یا بستن بخشی از معاملات، مارجین یا موجودی حساب خود را افزایش دهد و معامله را از حالت کال مارجین دربیاورد.
درصورتیکه کاربر هیچ کدام از این کارها را نکند با افزایش ضرر و رسیدن به آستانه تعیین شده توسط صرافی، معاملات کاربر به صورت خودکار بسته میشوند و اگر مبلغی باقیمانده بود به حساب کاربر واریز میشود. بیشتر صرافیهای برای لیکوئید کردن حساب کاربران از آنها کارمزد دریافت میکنند به همین دلیل بهتر است پس از دریافت اخطار کال مارجین معامله از طرف خود کاربر بسته شود یا سرمایه حساب افزایش یابد.
تاریخ سررسید در معاملات اهرم
دنیای اقتصاد- در حالی که التهاب ارزی اخیر در کشور و صعود قیمت دلار به بیش از 2 هزار تومان در بازار آزاد در هفته گذشته به مهم ترین رویداد اقتصادی کشور تبدیل شد، راه اندازی معاملات آتی به عنوان یکی از ابزارهای مهم در کنترل تلاطم ارزی و نیز فراهم سازی بستری برای اطلاع از روند آینده همچنان مغفول مانده است. اما به رغم اهمیت راه اندازی بازاری رسمی برای مبادلات ارز و فراهم شدن زیرساخت های لازم برای انجام این امر از سوی بازار سرمایه، طرح راه اندازی «آتی ارز» همچنان پشت درهای بانک مرکزی منتظر تایید نهایی باقی مانده است.
برخی از خدمات سایت، از جمله مشاهده متن مطالب سالهای گذشته روزنامههای عضو، تنها به مشترکان سایت ارایه میشود.
شما میتوانید به یکی از روشهای زیر مشترک شوید:
در سایت عضو شوید و هزینه اشتراک یکساله سایت به مبلغ 700,000ريال را پرداخت کنید.
همزمان با برقراری دوره اشتراک بسته دانلود 100 مطلب از مجلات عضو و دسترسی نامحدود به مطالب روزنامهها نیز برای شما فعال خواهد شد!
پرداخت از طریق درگاه بانکی معتبر با هریک از کارتهای بانکی ایرانی انجام خواهد شد.
پرداخت با کارتهای اعتباری بینالمللی از طریق PayPal نیز برای کاربران خارج از کشور امکانپذیر است.
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی همه کاربران به متن مطالب خریداری نمایند!
معاملات فیوچرز یا معاملات آتی چیست؟
معاملات فیوچرز یا معاملات آتی را میتوان بهشت معاملهگرانی دانست که از تغییر قیمتها نوسان میگیرند. در فیوچرز میتوانید تا 100 یا حتی 125 برابر پولی که دارید، از صرافی قرض بگیرید و سود خود را 100 برابر کنید. البته این بهشت همیشه پابرجا نیست و اگر برخی نکات مهم را رعایت نکنید، به جهنمی تبدیل خواهد شد که پولهای شما را در کسری از ثانیه خواهد سوزاند.
معاملات فیوچرز را میتوان مانند چاقویی در نظر گرفت که اگر از آن درست استفاده کنید، مزایای بسیاری برای شما خواهد داشت. شاید باورش سخت باشد اما در فیوچرز شما میتوانید از کاهش قیمتها نیز، سود کنید.
در این مقاله از صفر تا صد معاملات فیوچرز را بررسی میکنیم و به شما یاد میدهیم که چگونه به یک معاملهگر حرفهای تبدیل شوید. همچنین شما را با تمامی مزایا و معایب این بخش، آشنا میکنیم. پس با ما همراه باشید.
بررسی مزایا و معایب معاملات فیوچرز
معاملات آتی یا معاملات فیوچرز به معاملاتی گفته میشود که شما هماکنون پول یک کالا را پرداخت میکنید، اما آن کالا را در یک تاریخ مشخص در آینده تحویل میگیرید. اگر بخواهیم یک مثال عینی از این موضوع بزنیم، میتوانیم به خرید خودرو بهصورت پیشفروش اشاره تاریخ سررسید در معاملات اهرم کنیم که هر چند وقت یکبار توسط شرکتهای خودروسازی ارائه میشود (البته اگر بعد از کلی ثبتنام کردن اسمتون در بیاد).
در پیش فروش فوقالعاده خودروسازان داخلی، شما مبلغ کامل خودرو را پرداخت میکنید، اما ماشین را 1 تا 3 ماه آینده تحویل میگیرید. این دقیقا یک قرارداد آتی یا فیوچرز است. زیرا شما پول خودرو را هماکنون پرداخت میکنید؛ اما آن را در تاریخ مشخصی در آینده تحویل میگیرید.
البته شرکت میتواند خودرو را زودتر از تاریخ ذکر شده در قرارداد تحویل شما دهد. اما نمیتواند آن را دیرتر از سررسید قرارداد واگذار کند.
معاملات فیوچرز یا آتی، یک ویژگی اساسی دیگر نیز دارند. آن هم این است که در زمان تحویل کالا اگر قیمت آن افزایش یافته باشد، شما دیگر نیازی به پرداخت وجه اضافی ندارید. یعنی اگر شما امروز در طرح پیشفروش فوقالعاده ایران خودرو برنده شدید و یک 206 آلبالویی را به قیمت 300 میلیون تومان خریداری کردید، در زمان تحویل آن هیچ هزینه اضافهای پرداخت نمیکنید. حالا چه قیمت 206 در زمان تحویل 600 میلیون تومان شده باشد چه 100 میلیون تومان.
خلاصه معاملات فیوچرز یک قرارداد است که میان خریدار و فروشنده بسته میشود. در این قرارداد یک دارایی با قیمتی مشخص در یک تاریخ مشخص میان خریدار و فروشنده، مبادله میشود. این قرارداد لزوما بهصورت یک تکه کاغذ نیست و شما میتوانید آن را بهصورت مجازی تایید یا امضا کنید.
مانند زمانی که از یک صرافی ارز دیجیتال، مقداری پول قرض تاریخ سررسید در معاملات اهرم میکنید و متعهد میشوید که آنها را بعدا به صرافی بازگردانید. در این میان یک قرارداد میان شما و این صرافی امضا میشود.
هدف از قراردادهای آتی یا فیوچرز
بهصورت کلی معاملات فیوچرز یا آتی با دو هدف ایجاد میشوند:
- پایین آوردن ریسک معاملات
- افزایش سود
پایین آوردن ریسک معاملات
بگذارید با یک مثال، این موضوع را توضیح دهیم. در چند ماه اخیر، بحث مذاکرات هستهای میان ایران و 5+1 حسابی داغ شده است. اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد، احتمالا شاهد جهش قیمت دلار خواهیم بود.
طبق تجربه سالهای گذشته، در زمان افزایش قیمت دلار، قیمت همه اجناس هم افزایش مییابد. حالا فرض کنید در این شرایط شما قصد خرید یک خودرو را دارید.
اگر شما صبر کنید تا ببینید نتیجه مذاکرات چه میشود، باید ماهها صبر کنید و سپس خودروی خود را بخرید. اما اگر اقتصادی فکر کنید، بهترین کار این است که شما خودرو را همین الان خریداری کنید تا در صورت افزایش قیمت دلار و خودرو در آینده، از تورم وحشتناک مصون بمانید.
برای همین شما در پیش فروش خودرو شرکت میکنید و با پرداخت کل مبلغ خودرو، حواله خرید آن را دریافت میکنید. به این صورت شما وارد یک معامله آتی یا فیوچرز شدهاید.
با این کار شما ریسک معاملاتی خود را پایین میآورید. زیرا در صورت افزایش قیمت خودرو در آینده (طبق تحلیلی که باید از قبل انجام داده باشید) شما در امان خواهید بود. زیرا همانطور که قبلا گفتیم در معامله فیوچرز قیمت از قبل بهصورت توافقی تعیین شده است و در زمان سررسید قرارداد از شما مبلغ اضافهای گرفته نمیشود. این بزرگترین مزیت معاملات آتی است.
افزایش سود
بازهم به مثال خودرو بازگردیم. زمانی که شما یک ماشین را بهصورت پیش فروش (قرارداد آتی) خریداری میکنید، در زمان تحویل خودرو اگر قیمت افزایش یافته باشد، شما سود زیادی میکنید. این کاری است که یکی از دوستان من همیشه انجام میدهد. این شخص در طرحهای فروش فوقالعادهای که شرکتهای خودروسازی چینی میگذارند، شرکت میکند.
برای مثال یک خودرو را 700 میلیون میخرد در حالی که در زمان تحویل آن (حدودا 3 ماه) قیمت همان خودرو 10 تا 15 درصد افزایش مییابد. به این صورت او با استفاده از یک قرارداد آتی و خرید حواله خودرو، یک سود خوب به جیب میزند.
مورد دیگری که در معاملات فیوچرز کاربرد فراوانی دارد، استفاده از اهرم است. استفاده از اهرمها آنقدر مهم هستند که خیلیها بهجای استفاده از کلمه معاملات فیوچرز، از کلمه معاملات اهرمدار استفاده میکنند.
اهرم یا Leverage در معاملات فیوچرز چیست و چه کاربردی دارد؟
در معاملات فیوچرز یا آتی شما میتوانید به کمک ابزاری به نام اهرم یا Leverage، پول خود را چندین برابر کنید. به زبان ساده اگر بخواهیم بگوییم شما میتوانید با کمک اهرم، از صرافی پول قرض بگیرید. این پول هم میتواند بهصورت USDT (دلار) باشد و هم بهصورت یک رمز ارز مانند بیتکوین.
فرض کنید قیمت بیتکوین هماکنون 46،000 دلار است و من طبق تحلیلی که از بیتکوین کردهام، انتظار دارم قیمت تا 50،000 دلار افزایش یابد. برای همین تصمیم میگیریم که هر چه قدر پول دارم بیتکوین بخرم.
اما همانطور که در تصویر پایین مشاهده میکنید، من فقط 24 USDT (تتر) دارم. اگر با همین مقدار سرمایه وارد معامله شوم و قیمت از 46،000 به 50،000 دلار افزایش یابد، حدودا 2 تتر سود میکنم. بهعبارتی 24 USDT من میشود 26 USDT. قطعا این میزان سود هیچ تغییری در روال زندگی من ایجاد نمیکند. زیرا سرمایه من خیلی کم است. اما راه حل چیست؟
یکی از راه حلها استفاده از اهرم است. من میتوانم به کمک اهرم پول خودم را 10 یا حتی 100 برابر افزایش دهم. برای اینکار کافیاست روی کلمه Leverage کلیک کنم تا صرافی اهرمهای مختلفی که میتوانم انتخاب کنم را به من نشان دهد.
زمانی که روی Leverage (اهرم) کلیک میکنم، تصویر زیر به من نشان داده میشود. در این تصویر میتوانید اعداد 3X، 5X، 8X . 100X را مشاهده میکنید. اگر من روی هر کدام از آنها کلیک کنم، صرافی با همان ضریب به پول من اضافه میکند (قرض میدهد). مثلا اگر من روی 10X کلیک کنم و Confirm را بزنم، سرمایه من 10 برابر میشود. یا اگر روی 3X کلیک کنم، سرمایه من 3 برابر میشود.
اهرم 10 به این معنا است که در صورت افزایش قیمت بیتکوین از 46،000 به 50،000، من به جای 2 تتر، 20 تتر سود میکنم و سرمایه من از 24 به 44 تتر افزایش مییابد. این یکی از نعمتهایی است که در معاملات فیوچرز وجود دارد و معاملهگران عاشق آن هستند.
اما این فقط یک طرف قضیه است. طرف ترسناک این اتفاق زمانی است که بیتکوین به جای بالا رفتن، شروع به پایین آمدن کند. در آن صورت اگر بیتکوین 5 درصد پایین بیاید شما 50 درصد ضرر میکنید. (5٪×10)
اما یک سوال؛ اگر شما اهرم 10 را انتخاب کرده باشید و بیتکوین 10 درصد ریزش کند چه اتفاقی میافتد؟ آیا ما 100 درصد (10×10) ضرر میکنیم و پولمان را از دست میدهیم؟ جواب متاسفانه بله است. شما اصطلاحا لیکوئید میشوید.
مزایای معاملات آتی یا فیوچرز
- امکان استفاده از اهرم یا Leverage
- باز کردن پوزیشن Short، Sell یا فروش
- امکان معامله هر کالایی که در دنیای حقیقی شاید نتوانیم آنها را خریداری کنیم.
معاملات Short، Sell یا فروش
در بازارهای دو طرفه مانند فارکس و کریپتوکارنسی (رمز ارزها)، شما میتوانید از پایین آمدن قیمت کسب سود کنید. شاید عجیب بهنظر برسد اما حقیقت دارد. بگذارید یک مثال ساده بزنم تا کاملا این موضوع برای شما جا بیافتد.
فرض کنید قیمت یک اتومبیل 100 میلیون تومان است. طبق پیشبینی شما قیمت این ماشین قرار است تا 150 میلیون افزایش یابد. بنابراین شما این ماشین را روی قیمت 100 میلیون میخرید و زمانی که قیمت به 150 میلیون رسید آن را میفروشید.
در این حالت شما 50 میلیون تومان سود کردهاید. اما اگر بدانید قیمت آن قرار است مثلا 50 میلیون شود، باز هم آن را میخرید یا سریعا آن را میفروشید؟
این جا همان جایی است که شما باید معامله Short یا فروش باز کنید. بهعبارت سادهتر معاملات Short یا فروش زمانی استفاده میشوند که ما پیشبینی میکنیم قیمت یک دارایی قرار است پایین بیاید. برای همین آن را میفروشیم و زمانی که ارزانتر شد مجدد میخریم.
برای مثال این اتومبیل را روی قیمت 100 میلیون میفروشیم تاریخ سررسید در معاملات اهرم و وقتی قیمت آن به 50 میلیون رسید، میتوانیم با 100 میلیونی که داشتیم، دو اتومبیل بخریم. بهاین صورت ما 50 میلیون سود کردهایم. حالا اگر آن را 100 میلیون فروختیم تا پایینتر بخریم، اما قیمت افزایش یافت و به 150 میلیون رسید، چه اتفاقی میافتد؟
در این حالت ما 50 میلیون ضرر میکنیم زیرا باید اتومبیل را گرانتر از قبل خریداری کنیم. در واقع درست است که در معاملات Short هرچه قیمت پایین بیاید شما سود بیشتری میکنید. اما اگر قیمت بالا برود شما ضرر میکنید.
امکان خرید داراییهای مختلف
یکی دیگر از مزایای معاملات آتی، امکان خرید داراییهای مختلف است. مثلا خرید داراییهایی مانند دلار، سکه، خودرو، خانه و . شاید به سادگی انجام شود. اما آیا شما نفت را هم میتوانید بخرید و در خانه نگهداری کنید. یا حتی مقدار بالایی طلا، نقره یا داراییهایی از این قبیل که نگهداری آنها سخت است.
در معاملات اسپات شما هر دارایی را خریداری کنید صاحب آن هستید و آن کالا به شما تعلق دارد. در حالی که در معاملات آتی یا فیوچرز بهاین صورت نیست.
در فیوچرز شما حواله یک دارایی را خریداری میکنید نه خود آن را. برای مثال شما میتوانید حواله خرید نفت را در فارکس خریداری کنید، بدون اینکه بخواهید نگران شرایط نگهداری آن باشید. این حوالهها حتی ممکن است چندین بار میان افراد مختلف دست به دست یا خرید و فروش شوند. مثال عینی آن را احتمالا در رابطه با خودروهای داخلی دیدهاید.
معاملات Perpetual چیست تاریخ سررسید در معاملات اهرم و چه تفاوتی با Futures دارند؟
نکتهای که شاید آن را فراموش کنید، سررسید قراردادها در معاملات فیوچرز است. معاملات فیوچرز یک سررسید مشخص دارند و اگر تاریخ آن فرا برسد، شما مجبور هستید معامله خود را ببندید. حالا یا با سود، یا با ضرر. تاریخ سررسید این قراردادها متغیر است و به خریدار و فروشنده بستگی دارد.
اما صرافیهای ارز دیجیتال، قسمتی را بهنام Perpetual در پنل کاربری خود قرار دادهاند که این مشکل را برطرف میکند.
در Perpetual همانند فیوچرز شما حواله را با قیمتی توافقی خریداری میکنید، اما هیچگونه تاریخ مشخصی میان شما برای مبادله دارایی، تعیین نمیشود. حالا شاید بپرسید که چه دلیلی وجود دارد که فروشنده، دارایی فروخته شده را به خریدار تحویل دهد. اصلا صرافی با چه تضمینی به ما پول قرض میدهد.
زمانی که شما در قسمت فیوچرز یا پرپچوال یک پوزیشن باز میکنید و از صرافی پول قرض میگیرید، به ازای هر روزی که پول صرافی را پس ندهید و با آن کار کنید، باید کارمزد پرداخت کنید. همچنین دارایی شما در صرافی بلوکه میشود. یعنی شما اجازه برداشت از صرافی را نخواهید داشت مگر اینکه پوزیشن خود را بسته و با صرافی تسویه کنید.
بعضی از صرافیها مانند کوینکس، فقط از معاملات Perpetual پشتیبانی میکنند. این به نفع شما است زیرا میتوانید بدون هیچگونه نگرانی از پایان یافتن قرارداد در یک تاریخ مشخص، معامله خود را انجام دهید. البته لازم به ذکر است به دلیل کارمزد اندک صرافیها بابت پولی که به شما قرض میدهند، ممکن است بخواهید پوزیشن خود را برای مدت طولانی باز نگه دارید.
اما اکیدا توصیه میکنیم که این کار را انجام ندهید زیرا در بلند مدت میزان کارمزد پرداختی شما افزایش قابل توجهی خواهد داشت. بنابراین سعی کنید پوزیشنهایی که با اهرم باز میکنید را طی چند روز یا حداکثر چند هفته ببندید.
«فیوچرز بهشت معاملهگران حرفهای است، بهشتی که برای افراد کم تجربه میتواند به جهنمی تبدیل شود که سرمایه آنها را نه یک شبه، بلکه یک ساعته از بین خواهد برد»
سخن آخر در مورد معاملات فیوچرز یا معاملات آتی
معاملات فیوچرز و پرپچوال، بخش بزرگی از دنیای زیبای معاملهگری را تشکیل میدهند. شما نمیتوانید اسم خود را یک تریدر حرفهای بگذارید اما تاریخ سررسید در معاملات اهرم اطلاعی از این معاملات نداشته باشید.
فراموش نکنید که معاملات آتی و فیوچرز برای افراد حرفهای طراحی شدهاند. یعنی برای حرفهای شدن به یادگیری آنها نیاز دارید. اما نمیتوان گفت که بعد از یادگیری فیوچرز، شما یک تریدر حرفهای شدهاید.
معاملات فیوچرز(Futures)چیست؟
اگر در بازارهای مالی مانند بازار ارزهای دیجیتال فعالیت کرده باشید، بهاحتمال زیاد نام فیوچرز به گوشتان آشناست. در این مطلب قصد داریم بازار فیوچرز را به زبانی ساده شرح دهیم و به سؤال «فیوچرز چیست» در ارزجو پاسخ دهیم.
معاملات فیوچرز یا معاملات آتی همانطور که از اسمش پیداست به آینده مربوط است. این نوع قراردادها بین دو نفر در زمان حال و یا گذشته منعقد شده ولی زمان سررسید آن در آینده میباشد.
در معاملات فیوچرز یک دارایی مشخص که میتواند انواع کامودیتیها، فلزات گرانبها، ارزهای دیجیتال و … باشد، در زمانی مشخص و با قیمتی مشخص که به توافق طرفین قرارداد رسیده است معامله میشود.
اجازه دهید با ارائه مثالی درک این نوع قرارداد را برای شما سادهتر کنیم.
فرض کنید قصد ساخت یک ساختمان مسکونی را دارید و در مرحله پیادهسازی تاریخ سررسید در معاملات اهرم اسکلت ساختمان هستید. بدیهی است که در مراحل آینده به مصالح ساختمانی مانند آجر، سیمان و گچ نیاز خواهید داشت.
در این شرایط فعلی قصد خرید آجر ندارید، اما میدانید که در آینده به آن نیاز خواهید داشت. از طرفی (با تحلیل و یا داشتن اطلاعات) پیشبینی میکنید که قیمت آجر در ماههای آینده بالا خواهد رفت. به همین دلیل با یک فروشنده مصالح به توافق میرسید که در ازای پرداخت مبلغی اضافه، مقداری آجر را با قیمت فعلی «پیشخرید» کنید. در این صورت، اگر طبق پیشبینی شما قیمت آجر افزایش پیدا کند، هنگامی که به آجر نیاز خواهید داشت آن را قبلا به قیمتی پایینتر خریداری کردهاید.
در این شرایط شما یک قرارداد آتی برای خرید آجر بستهاید. قراردادهای تاریخ سررسید در معاملات اهرم آتی یا فیوچرز در بازارهای مالی نیز به همین ترتیب عمل میکنند.
برای مثال، فرض کنید در یک صرافی ارز دیجیتال مانند بایننس، وارد یک قرارداد آتی برای خرید بیت کوین، شدهاید. اگر قیمت بیت کوین بالا برود، شما با خریدتان به قیمت پایینتر سود کسب میکنید.
قرارداد آتی برای فروش
این مورد برای فروش نیز صادق است. در این مثال شما با تحلیل بازار، پیشبینی کردهاید که قیمت ترون در هفته آینده کاهش خواهد داشت؛ ازاینرو شما وارد یک قرارداد فروش ترون با قیمت فعلی میشوید و هنگامی که قیمت ترون پایین آمد، ترون خود را به قیمت بالاتر گذشته میفروشید.
ماهیت فیوچرز در بازار ارزهای دیجیتال کمی متفاوت است. قراردادهای آتی سنتی، تاریخ سررسید دارند؛ بنابراین طرفین قرارداد موظفاند در هنگام سررسید قرارداد، معامله را به قیمت توافق شده انجام دهند.
از چه طریقی می توان معاملات فیوچرز را انجام داد؟
برای انجام معاملات فیوچرز باید توجه داشته باشید که این مدل از معاملات امروزه به صورت آنلاین انجام می شوند. و در برخی از بازار های مالی دنیا و همچنین صرافی های آنلاین می توانید معاملات فیوچرز را انجام دهید.
معایب معاملات فیوچرز
به طور کلی، معامله و سرمایهگذاری در بازار ارزهای دیجیتال با ریسک بالایی همراه است. در معالات فیوچرز اگر شما بتوانید آینده قیمت یک ارز را به درستی پیشبینی کنید، با توجه به اهرم یا لوریج این نوع معاملات، میتوانید چند برابر سرمایه خود سود کنید؛ اما اگر در تحلیل و پیشبینی خود دچار اشتباه شوید و یا اخبار ناگهانیای باعث شود روند بازار برخلاف پیشبینی شما حرکت کند، زیان سنگینی متحمل خواهید شد. به طور کلی، دو عیب بزرگ معاملات فیوچرز عبارتند از:
- نوسان: نوسان زیاد میتواند برای معاملهگران نعمت یا عذاب باشد. تعیین حرکت بازار تضمینی نیست!
- بسیار پرریسک: به دلیل اهرم بالای موجود، معاملات آتی کریپتو یکی از پرخطرترین ابزار معاملاتی است. معاملهگران تازه کار باید معاملات آتی خود را به حداقل برسانند و با یک استراتژی مدیریت ریسک قوی به این معاملات ورود کنند.
صرافی معاملات فیوچرز
صرافی های زیادی هستند که در زمینه معاملات فیوچرز یا همان آتی فعالیت می کنند و مشتریان زیادی نیز در اختیار دارند. لذا برای انجام معاملات فیوچرز تنها کافی است که یک صرافی مطمئن و معتبر را برای انجام آن انتخاب کنید. یکی از صرافی های آنلاین دنیا که بسیار محبوب و قابل اطمینان است. صرافی بایننس نام دارد که در زمینه معاملات فیوچرز نیز فعالیت گسترده دارد.
حکم معاملات فیوچرز از نظر شرعی
در معاملات فیوچرز ارز دیجیتال در واقع شما علاوه بر این که میتوانید ارز را بخرید و از افزایش قیمت آن در طول زمان سود کسب کنید، میتوانید یک معامله فروش باز کنید و از افت قیمت آن ارز دیجیتال سود ببرید. در این حالت، صرافی بابت آن معامله فروش یا پوزیشن شورتی که باز کردهاید مقداری ارز دیجیتال به شما قرض میدهد. صرافی در ازای آن ارزهایی که به ما قرض داده پولی نمیگیرد تا ما با آن کار کنیم و بعدا اصل پول را بدون هیچ سودی که روی آن کشیده شود به صرافی بازگردانیم. صرافی تنها همان کارمزدش را که مرسوم است، از کل مبلغ معامله کم میکند.
با همه این اوصاف، اسلام حکم شرعی این گونه مسائل را که مبهم هستند، مطابق با قانون کشور اسلامی قرار داده است. در این صورت، رعایت قانون مساوی با رعایت شرع میباشد.
جمعبندی
معاملات آتی یا معاملات فیوچرز ارز دیجیتال، یک ابزار مالی است که باید با آگاهی، دانش و مسئولیت کامل از آن استفاده کرد. قراردادها این قدرت را دارند که درآمد شما را از معاملاتتان افزایش دهند و یا کل داراییتان را از بین ببرند. حتما در استفاده از این ابزار تاریخ سررسید در معاملات اهرم بااحتیاط عمل کنید و مدیریت ریسک را فراموش نکنید.
قرارداد دائمی (Perpetual Contract) ارز دیجیتال چیست؟
قرارداد فیوچرز دائمی (Perpetual Futures Contract) نوع خاصی از قرارداد فیوچرز است که تاریخ انقضا ندارد. معاملهگران با استفاده از این قراردادها میتوانند بدون نگهداری دارایی، از روند قیمت سود کسب کنند. قراردادهای دائمی به دلیل انعطافپذیری و نقدشوندگی پرکاربردترین نوع قراردادهای آتی در بازار ارز دیجیتال هستند. در این مطلب از چشم بورس با این نوع قرارداد آشنا میشویم و نحوهی معامله با آن را آموزش میدهیم.
چرا به قرارداد دائمی نیاز داریم؟
پیش از بررسی نحوهی عملکرد قراردهای دائمی، بهتر است علت وجود آنها را شرح دهیم. فرض کنید بر اساس روشهای تحلیلی، به این نتیجه رسیدهاید که قیمت بیتکوین صعودی خواهد بود. شما برای استفاده از این تحلیل سه انتخاب دارید:
1. بازار اسپات
بازار اسپات یا نقدی معمولترین بازار ارز دیجیتال است. در معاملات اسپات با پرداخت پول، دارایی مورد معامله بلافاصله از فروشنده به خریدار منتقل میشود. کافی است یک صرافی معتبر را انتخاب کنید و مقداری بیتکوین بخرید. مزایا و معایب این روش چیست؟
مزایای بازار اسپات
- این روش بسیار تاریخ سررسید در معاملات اهرم ساده است. در تمام صرافیها میتوان به سادگی از طریق معاملات اسپات داراییهای دیجیتال را خریداری کرد.
معایب بازار اسپات
- در معاملات عادی اسپات، نمیتوان از اهرم برای افزایش سود استفاده کرد.
- دارایی شما در اختیار صرافی است و شما کنترلی بر آن ندارید. به هر دلیلی صرافی هک و یا با مشکلی مواجه شود، دارایی شما در معرض خطر خواهد بود.
نوع خاصی از بازار اسپات وجود دارد که به آن بازار مارجین (اهرمی) میگویند. در این بازار با استفاده از اعتبار میتوانید قدرت خرید خود را افزایش دهید. روش کار به این صورت است که سرمایهی خود را به عنوان وثیقه قرار میدهید و چند برابر آن اعتبار دریافت میکنید.
2. قرارداد آپشن (اختیار معامله)
یک رویکرد پیشرفتهتر، استفاده از قرارداد آپشن (اختیار معامله) است. با استفاده از قرارداد آپشن شما اختیار این را دارید بیتکوین را در تاریخ مشخص با قیمت از پیش تعیین شده بخرید و یا بفروشید. در قراردادهای آپشن شما تعهد نمیدهید و در زمان سررسید، مختارید از اختیار معامله استفاده کنید یا خیر.
چون در مثال ما، تحلیل بر صعودی بودن است از اختیار خرید میتوانید استفاده کنید. در روندهای نزولی نیز قراردادهای اختیار فروش در دسترس هستند. در بازارهای دو طرفه این به معنای کسب سود از روند نزولی است. مزایا و معایب قرارداد آپشن چیست و چرا بهتر از قرارداد اسپات است؟
مزایای قرارداد آپشن
- در قراردادهای آپشن میزان ضرر شما محدود میشود. میزان ضرر به اندازه مبلغی است که برای تنظیم قرارداد باید بپردازید، به این مبلغ حق پاداش (Premium) میگویند. به زبان ساده، اگر بازار مسیر پیشبینی شده را طی نکرد و مجبور به استفاده از اختیار خرید شدید، تنها به اندازه حق پاداش ضرر خواهید کرد.
- از آنجایی که شما دارایی را نمیخرید و تنها یک قرارداد برای خرید در آینده میبندید، ریسک هک شدن و در مخاطره افتادن دارایی وجود ندارد. تنها چیزی که در صرافی ذخیره میشود اطلاعات مربوط به قرارداد است.
معایب قرارداد آپشن
- قرارداد داری یک سررسید با تاریخ مشخص است. اگر پس از پایان قرارداد همچنان تحلیل شما بر صعودی بودن است باید یک قرارداد تازه منعقد کنید. این به معنای پرداخت دوبارهی حق پاداش است.
- این قراردادها دو نوع آمریکایی و اروپایی دارند. در آپشن آمریکایی میتوانید پیش از سررسید از اختیار معامله استفاده کنید. اما آپشنهای اروپایی انعطافپذیر نیستند و تنها در تاریخ انقضا قابل اعمال هستند.
قراردادهای آپشن برای سازمانها بسیار مناسب است. زیرا ریسک نگهداری دارایی و هزینههای مربوط به آن را صفر میکنند.
3. قرارداد فیوچرز دائمی
گزینهی سوم استفاده از قرارداد فیوچرز دائمی است. قرارداد دائمی بسیار به قرارداد آپشن شباهت دارد، اما دو تفاوت مهم وجود دارد:
- شما برای خرید و یا فروش اختیار ندارید، بلکه تعهد میدهید.
- قراردادهای فیوچرز دائمی سررسید ندارند. تا زمانی که اصطلاحا کال مارجین (لیکویید) نشدهاید میتوانید پوزیشن را حفظ کنید.
فرض کنید 10000 دلار بیتکوین با اهرم 10 خریدهاید. اگر بازار ده درصد رشد کند پول شما دو برابر خواهد شد و برعکس اگر بازار 10 درصد ریزش کند، موجودی شما صفر میشود. در چنین شرایطی اصطلاحا کال مارجین شدهاید. یا باید حساب خود را شارژ کنید یا پوزیشن به صورت خودکار بسته خواهد شد.
مزایای قرارداد دائمی فیوچرز
- تمام مزایای قرارداد آپشن را دارند. میزان ضرر اینجا نیز محدود است. فرض کنید تاریخ سررسید در معاملات اهرم تاریخ سررسید در معاملات اهرم که 10000 دلار دارید و به جای ورود تمام سرمایه، 1000 دلار را با اهرم 10 برابر وارد معامله میکنید. حداکثر زیان شما 1000 دلار خواهد بود. همچنین اینجا نیز چون دارایی را نمیخرید خطر هک و سرقت وجود ندارد.
- درک قراردادهای دائمی سادهتر و کار با آن راحتتر است. این قراردادها تاریخ انقضا ندارند و شما فقط با قیمت و بالا و پایین رفتن آن کار دارید.
- اهرم بیشتر و نقدینگی (لیکوییدیتی) بالاتر دیگر مزیت این قراردادهاست. اهرم در قراردادهای آتی دائمی بسیار بالاتر از قراردادهای آپشن است. همچنین معاملهگران بیشتری در این بازار هستند و پوزیشنها را میتوانید به راحتی نقد کنید؛ اصطلاحا بازار لیکویید است. لیکویید بودن یعنی دارایی به سرعت قابل نقد است بدون اینکه تاثیر زیادی بر ثبات قیمت داشته باشد.
معایب قرارداد دائمی فیوچرز
- به این دلیل که قرارداد فیوچرز دائمی تاریخ انقضا ندارد هیچگاه تسویه نمیشود. صرافیها برای اطمینان از همگرایی قیمت بین بازار اسپات و فیوچرز از مکانیزمی به نام فاندینگ ریت استفاده میکنند. در بخش بعدی در این مورد بیشتر توضیح خواهیم داد.
فاندینگ ریت در قرارداد دائمی
فاندینگ ریت (Funding Rate) مکانیسمی برای اطمینان از ثبات قیمت در قراردادهای دائمی محسوب میشود. کارکرد اصلی فاندینگ ریت، اصلاح هر گونه انحرافی بین قیمت قرارداد دائمی و قیمت اسپات است. به این صورت که در صورت پایینتر بودن قیمت قرارداد دائمی انگیزه برای خریداران ایجاد میشود و بالعکس.
هنگامی که قیمت قرارداد دائمی بالاتر از قیمت لحظهای باشد به این معناست که تقاضا در پوزیشن لانگ (Long) بیشتر از پوزیشن شورت (Short) است. پس صرافی به صورت برنامهریزی شده (مثلا در بایننس و کوکوین هر 8 ساعت یک بار) کارمزد فاندینگ ریت را از پوزیشن لانگ کم کرده و به پوزیشن شورت اضافه میکند. بر عکس اگر قیمت دائمی کمتر از اسپات باشد به معنای تقاضای بیشتر روی پوزیشن شورت است. در این حالت صرافی فاندینگ ریت را از پوزیشن شورت کم کرده و به پوزیشن لانگ اضافه خواهد کرد.
آموزش معامله با قرارداد دائمی
اگر تا به امروز با قراردادهای دائمی معامله نکردهاید، در اولین معامله با موارد جدیدی روبرو خواهید شد. با این فرض که هیچ گونه آشنایی با این قراردادها ندارید در ادامه مراحل مختلف آن را برای شما شرح میدهیم.
1. باز کردن پوزیشن
وقتی تصمیم میگیریم که بر اساس تحلیل وارد یک قرارداد دائمی شویم، باید سه سوال را از خود بپرسیم:
- انتظار دارم قیمت دارایی به کدام سمت برود؟
- میزان سرمایهگذاری من چقدر است؟
- چقدر می خواهم ریسک کنم؟
فرض کنید قیمت در بازار لحظهای برای هر واحد بیتکوین 10000 دلار است. شما تصور میکنید که قیمت آن افزایش خواهد یافت. باید این مراحل را طی کنید:
ابتدا باید حساب خود را شارژ کنید، فرض میکنیم 1000 تتر در اختیار دارید و آن را به حساب صرافی واریز میکنید. این 1000 دلار اصطلاحا مارجین (حاشیه) معاملهی شما خواهد بود. در مرحلهی دوم باید برای اندازهی پوزیشن تصمیم بگیرید. فرض کنید میخواهید روی یک بیتکوین 10000 هراز دلاری سرمایهگذاری کنید، باید از اهرم 10 برابر استفاده کنید.
مارجین/ارزش تخمینی پوزیشن=اهرم
هرچه معامله گر از اهرم بالاتری استفاده کند، در شرایط آشفتهی بازار ریسک لیکویید شدن بالاتر خواهد رفت. اگر صرافی نتواند پوزیشن معاملاتی را به موقع تسویه کند، متحمل ضرر خواهد شد. زمانی که حاشیه را از دست بدهید اصطلاحا کال مارجین میشوید. چنانچه حساب خود را شارژ نکنید صرافی موقعیت معاملاتی شما را خواهد بست. این نکته بسیار مهم است؛ حتی اگر به تحلیل خود بسیار اطمینان دارید برای استفاده از اهرم زیادهروی نکنید.
2. نگهداری موقعیت
فرض کنید بیتکوینی که به قیمت 10000 دلار خریداری کردهاید، پس از مدتی در بازار فیوچرز به 10500 دلار میرسد. همزمان قیمت نقدی 10600 دلار است. برای جلوگیری از واگرایی بین این دو قیمت از مکانیزم فاندینگ ریت استفاده میشود.
در مثال ما، از آنجایی که قیمت نقدی بالاتر از قیمت دائمی است، به صورت خودکار فاندینگ ریت از پوزیشنهای Short کم شده و به پوزیشنهای Long اضافه میشود. در این مثال کارمزد فاندینگ ریت به شما پرداخت خواهد شد. توجه کنید هر چقدر اهرم بیشتر باشد تاثیر فاندینگ ریت بیشتر خواهد شد. به عنوان مثال برای اهرم 10، کارمزد فاندینگ ریت 10 برابر میشود.
3. بستن موقعیت
فرض کنید قیمت بیتکوین به 11000 دلار رسیده و میخواهید موقعیت خود را ببندید. دو راه برای این کار وجود دارد:
- موقعیتی در جهت مخالف با اندازهی موقعیت فعلی باز کنید و هزینهی معامله را برای موقعیت جدید پرداخت نمایید. با این کار موقعیت معاملاتی تسویه میشود.
- یا با کلیک روی دکمه بستن پوزیشن، صرافی به صورت اتوماتیک این کار را برای شما انجام میدهد.
برای این مثال چون از اهرم 10 استفاده کردهاید، سود شما 1000 دلار خواهد بود. یعنی سرمایهی اولیهی شما 100 درصد رشد خواهد کرد. البته این روی خوش ماجراست. در صورتی که بیتکوین ده درصد اصطلاح میکرد، تمام سرمایهی اولیه را از دست میدادید.
نتیجهگیری
امیدواریم پس از خواندن این مطلب با انواع قراردادها و کارکرد آنها آشنا شده باشید. همچین سعی کردیم به صورت مختصر نحوهی کار با قراردادهای دائمی را آموزش دهیم. قراردادهای دائمی ابزاری مدرن با مزایای فوقالعاده است.
خوب است بدانید قرادادهای آپشن و فیوچرز سنتی نیز کارکرد خود را دارند. معاملهگران سازمانی هنوز هم از این قراردادها استفاده میکنند و همچنین ماینرهای بیتکوین. فرض کنید که در چند ماه آینده X مقدار بیتکوین استخراج خواهید کرد. میتوانید از طریق قرارداد فیوچرز و یا اختیار معامله آن را به فروش برسانید. اگر از قرارداد دائمی استفاده کنید به صورت مداوم باید کارمزد فاندینگ ریت بپردازید که چندان منطقی نیست!
دیدگاه شما